HABERMAS’IN SİYASAL KATILIM HİYERARŞİSİ VE DİJİTAL İLETİŞİMİN EŞİTLİKÇİ KAMUSAL ALAN VAADİ

Yıl 2023, Cilt: 27 Sayı: 3, 415 - 461, 31.07.2023

Selen Tunç

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1241839

Cited By: 1

Öz

Habermas, seçkinci demokrasi kuramlarına karşı katılımcı bir demokrasi anlayışı geliştirmeyi hedefler. Ne var ki siyasal failliğe dair kavrayışı nedeniyle eşitler arası siyasal katılım idealini ihlal eder. Habermas’ın siyasal katılım anlayışı merkezde aktif katılımcıların, çevrede pasif katılımcıların yer aldığı iki katmanlı bir katılım hiyerarşisi yaratır. Özel çıkarlarını geride bırakan rasyonel müzakereci, kamusal alanın aktif katılımcısı statüsündedir. Bu şartları sağlayamayan kişiler anonim izleyici kitlesini teşkil edecek pasif katılımcılardır. Eşitler arası katılım idealinin ihlali, ortak yarara ilişkin konsensüs hedefinin Habermas için öncelikli olmasıyla açıklanabilir. Kamusal alanın hedefi ortak yarara yönelik rasyonel konsensüs olarak belirlenince, benimsenen rasyonalite anlayışı doğrultusunda katılımcıları farklı statülere yerleştirmek kaçınılmaz hale gelir. Habermas’ın dijital iletişim aracılığıyla oluşan yeni kamusallık biçimlerine yönelik eleştirisi de aynı kaygıdan beslenir. Dijital iletişim kamusal katılım rollerine meydan okuyarak her kullanıcının “yazar” statüsünde olmasına olanak sağlar. Habermas’a göre, siyasal katılım rollerindeki bu yenilik eşit katılım ideali için umut verici olsa da ortak yarara dair konsensüs hedefini tehlikeye atar.

Anahtar Kelimeler

Dijital iletişim, kamusal alan, müzakereci demokrasi, Habermas, eşitlikçi siyasal katılım, Digital communication, public sphere, deliberative democracy, egalitarian poli-tical participation

THE HIERARCHY IN HABERMAS’ POLITICAL PARTICIPATION UNDERSTANDING AND THE EGALITARIAN PUBLIC SPHERE PROMISE OF DIGITAL COMMUNICATION

Öz

One of the many concerns of Habermas is to advance a participatory democracy understanding against elitist democracy theories. However, his conception of political agency hardly enables egalitarian political participation. The double-layered hierarchy positioning participants to particular participation roles can be related to the rational consensus expectation of Habermas on public issues. The rational debaters who direct their attention to the public good over their self-interests act as active participants at the center of the public sphere. The passive participants lacking the required rationality conditions and so constitute the anonymous audience are at the periphery of the public sphere. Since Habermas determines the function of the public sphere as reaching a rational consensus, it is inevitable to classify participants by adopted rationality criteria. Habermas' critique of the new forms of public spheres created through digital communication grounds the same concern. Digital communication dramatically challenges political participation roles by allowing each cyber citizen to be an "author" who can share opinions in their unique style of rhetoric about what matters in terms of the public good. According to Habermas, this transformation of political participation roles makes the egalitarian political sphere conceivable at the expense of consensus regarding public interests.

Anahtar Kelimeler

Digital communication, public sphere, deliberative democracy, egalitarian political participation

Kaynakça

• Benhabib S, “Müzakereci Bir Demokratik Meşruiyet Modeline Doğru”, Zeynep Gürata/ Cem Gürsel (Çev.), Seyla Benhabib (Ed.), Demokrasi ve Farklılık: Siyasal Düzenin Sınır-larının Tartışmaya Açılması, 1. Bası, Demokrasi Kitaplığı, 1999, s. 101-139.
• Benkler Y, The Wealth of Networks: How Social Production Transforms Markets and Free-dom, 1. Bası, Yale University Press, 2006.
• Bernstein R J, “Fred Dallmayr's Critique of Habermas”, Political Theory, 16(4), 1988, s. 580-593.
• Çiğdem A, Bir İmkân Olarak Modernite: Weber ve Habermas, 5. Bası, İletişim Yayınları, 2015.
• Dahrendorf R, Demokrasinin Bunalımları: Antonio Polito ile Bir Söyleşi, A. Emre Zeybe-koğlu (Çev.), 1. Bası, İthaki Yayınları, 2015.
• Dejean M/ Lalanne J, “The Issue is to Manage to Maintain Dissensus”, Interview with Jacques Rancière, 10 Ağustos 2021, <https://www.versobooks.com/blogs/5132-jacques-ranciere-the-issue-is-to-manage-to-maintain-dissensus> Erişim Tarihi 10 Aralık 2022.
• Feteris E T, Hukuki Argümantasyonun Temelleri: Yargı Kararlarının Gerekçelendirme Teori-leri Üzerine Bir Araştırma, Ertuğrul Uzun (Çev.), 1. Bası, Paradigma Yayıncılık, 2010.
• Fishkin J S/ Luskin R C, “Experimenting with a Democratic Ideal: Deliberative Polling and Public Opinion”, Acta Politica, 40, 2005, s. 284-298.
• Frazer N, “Kamusal Alanı Yeniden Düşünmek: Gerçekte Varolan Demokrasinin Eleştirisine Bir Katkı”, Meral Özbek/ Cemal Balcı (Çev.), Meral Özbek (Ed.), Kamusal Alan, 1. Bası, Hil Yayın, 2004 s. 103-132.
• Ganesh B, “The Ungovernability Of Digital Hate Culture”, Journal of International Affairs, 71(2), 2018, s. 30-49.
• Geuss R, Eleştirel Teori: Habermas ve Frankfurt Okulu, Ferda Keskin (Çev.), 1.Bası, Ayrıntı Yayınları, 2002.
• Giddens A, “Jürgen Habermas”, Çağdaş Temel Kuramlar, Ahmet Demirhan (Çev.), Quentin Skinner (Ed.), 2. Bası, İletişim Yayınları, 2015, s. 157-178.
• Habermas J, “İdeoloji” Olarak Teknik ve Bilim, Mustafa Tüzel (Çev.), 10. Bası, Yapı Kredi Yayınları, 2019.
• Habermas J, İletişimsel Eylem Kuramı Cilt I: Eylem Rasyonelliği ve Toplumsal Rasyonalleş-me, Mustafa Tüzel (Çev.), 1. Bası, Kabalcı Yayınları, 2001.
• Habermas J, “1990 Baskısına Önsöz”, Kamusallığın Yapısal Dönüşümü, Tanıl Bora/ Mithat Sancar (Çev.), 11. Bası, İletişim Yayınları, 2013, s. 13-56.
• Habermas J, “Kamusal Alan”, Meral Özbek (Çev.), Meral Özbek (Ed.), Kamusal Alan, 1. Bası, Hil Yayın, 2004, s. 95-102.
• Habermas J, “Demokrasinin Üç Normatif Modeli”, Demokrasi ve Farklılık: Siyasal Düzenin Sınırlarının Tartışmaya Açılması, Zeynep Gürata/ Cem Gürsel (Çev.), Seyla Benhabib (Ed.), Demokrasi ve Farklılık: Siyasal Düzenin Sınırlarının Tartışmaya Açılması, 1. Bası, Demokrasi Kitaplığı, 1999, s. 37-50.
• Habermas J, “Richard Rorty’s Pragmatic Turn”, Robert B. Brandom (Ed.), Rorty and His Critics, 1. Bası, Blackwell Publishers, 2000, s. 31-55.
• Habermas J, “Reflections and Hypotheses on a Further Structural Transformation of the Poli-tical Public Sphere”, Theory, Culture & Society, 39(4), 2022, s. 145–171.
• Han B, Şiddetin Topolojisi, Dilek Zaptçıoğlu (Çev.), 1. Bası, Metis Yayınları, 2016.
• Han B, Şeffaflık Toplumu, Haluk Barışcan (Çev.), 1. Bası, Metis Yayınları, 2017.
• Hedayatifar l/ Rigg R A/ Bar-Yam Y/ Morales A J, “U.S. Social Fragmentation at Multiple Scales”, Journal of The Royal Society Interface, 16(59), 2019, s. 1-24.
• Hedayatifar L/ Morales A J/ Bar-Yam Y, “Geographical Fragmentation of the Global Network of Twitter Communications”, Chaos, 30(7), 2020, s. 1-14.
• MacIntyre A, Herbert Marcuse: An Exposition and A Polemic, 1. Bası, The Viking Press, 1970.
• McCarthy T, “‘Kamusal Alanın Yapısal Dönüşümü’nün 1989 İngilizce Baskısına Giriş”, Meral Özbek (Çev.), Meral Özbek (Ed.), Kamusal Alan, 1. Bası, Hil Yayın, 2004, s. 91-93.
• Mouffe C, Demokratik Paradoks, A. Cevdet Aşkın (Çev.), 3. Bası, Epos Yayınları, 2015.
• Mouffe C, Siyasal Üzerine, Mehmet Ratip (Çev.), 3. Bası, İletişim Yayınları, 2015.
• Mouffe C, Dünyayı Politik Düşünmek: Agonistik Siyaset, Murat Bozluolcay (Çev.), 1.Bası, İletişim Yayınları, 2015.
• Rancière J, Demokrasi Nefreti, Utku Özmakas (Çev.), 2. Bası, İletişim Yayınları, 2015.
• Rancière J, Uyuşmazlık: Politika ve Felsefe, Hakkı Hünler (Çev.), 1. Bası, Aralık Yayınları, 2005.
• Rancière J, Siyasalın Kıyısında, Aziz Ufuk Kılıç (Çev.), 1. Bası, Metis Yayınları, 2007.
• Rancière J, Cahil Hoca: Zihinsel Özgürleşme Üstüne Beş Ders, Savaş Kılıç (Çev.), 6. Bası, Metis Yayınları, 2016. Rorty R, Feminism and Pragmatism (The Tanner Lectures on Human Values, December, 7 1990), <https://tannerlectures.utah.edu/_resources/documents/a-to-z/r/rorty92.pdf> Erişim Tarihi 12 Aralık 2022. Rorty R, “Universality and Truth”, Robert B. Brandom (Ed.), Rorty and His Critics, 1. Bası, Blackwell Publishers, 2000, s. 1-30.
• Rosa H, “Social Media Filters and Resonances: Democracy and the Contemporary Public Sphere”, Theory, Culture & Society, 39(4), 2022, s. 17–35.
• Sarıbay A Y, Kamusal Alan, Diyalojik Demokrasi, Sivil İtiraz, 1. Bası, Alfa Yayınları, 2000.
• Seeliger M/ Sevignani S, “A New Structural Transformation of the Public Sphere? An Intro-duction”, Theory, Culture & Society, 39(4), 2022, s. 3-16.
• Seeliger M/ Villa Braslavsky P, “Reflections on the Contemporary Public Sphere: An Inter-view with Judith Butler”, Theory, Culture & Society, 39(4), 2022, s. 67-74.
• Sennett R, Kamusal İnsanın Çöküşü, Serpil Dural/ Abdullah Yılmaz (Çev.), 5. Bası, Ayrıntı Yayınları, 2016. Sevignani S, “Digital Transformations and the Ideological Formation of the Public Sphere: Hegemonic, Populist, or Popular Communication?”, Theory, Culture & Society, 39(4), 2022, s. 91-109.
• Socolow M C, “The Button That Could Have Changed the Internet”, 3 Aralık 2022, <https://slate.com/technology/2022/12/oh-yeah-button-tim-berners-lee.html?utm_medium=email&utm_source=pocket_hits&utm_campaign=POCKET_HITS-EN-DAILY-RECS-2022_12_09&sponsored=0&position=8&scheduled_corpus_item_id=083023e1-66c7-4f73-be1a-23eb350fcc74> Erişim Tarihi 13 Aralık 2022.
• Spaemann Robert, "Die Utopie der Herrschaftsfreiheit", Zur Kritik der politischen Utopie, 1. Bası, Ernst Klett, 1977. Timur T, Habermas’ı Okumak, 2. Bası, Yordam Kitap, 2012.
• van Dyk S, “Post-Truth, the Future of Democracy and the Future of Democracy and the Pub-lic Sphere”, Theory, Culture & Society, 39(4), 2022, s. 37–50.
• Vermeulen M, Regulating the Digital Public Sphere: Limits and Opportunities of Market Interventions, Open Society Foundations, 2021, <https://www.opensocietyfoundations.org/uploads/26fac926-c4ce-415e-ae85-a09fcbe10ba4/regulating-the-digital-public-sphere-report-20210617.pdf> Erişim Ta-rihi 15 Aralık 2022. White S K, “Reason and Authority in Habermas: A Critique of the Critics”, The American Political Science Review, 74(4), 1980, s. 1007-1017.
• Young I M, “İletişim ve Öteki: Müzakereci Demokrasinin Ötesinde”, Zeynep Gürata/ Cem Gürsel (Çev.), Seyla Benhabib (Ed.), Demokrasi ve Farklılık: Siyasal Düzenin Sınır-larının Tartışmaya Açılması, 1. Bası, Demokrasi Kitaplığı, 1999, s. 174-196.
• Yükselbaba Ü, Habermas ve Kamusal Alan: Burjuva Kamusallık İlkesinden, İletişimsel Ka-musallığa Geçiş, 1. Bası, On İki Levha Yayıncılık, 2012.