THE PROBLEM OF DETERMINING THE LIABILITY REGIME OF THE CARRIER FOR DAMAGES ARISING OUT OF DEATH OR INJURY OF THE PASSENGER IN SUB-ORBITAL FLIGHTS

Yıl 2023, Cilt: 27 Sayı: 3, 89 - 114, 31.07.2023

Umut Acun

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1269066

Cited By: 1

Öz

The development of technology has led to the diversification of transportation types. One of the new types of transportation emerging as a result of technological developments is sub-orbital transportation. It is inevitable that this type of transportation, which is currently in the trial phase, will soon become widespread, especially in terms of passenger transportation. Sub-orbital transportation will be preferred over private flights, as it is faster and less polluting than air transportation. Despite the technological development in sub-orbital transportation, it can be observed that there has not been a serious legal development in this type of transportation. This situation can create a problem while determining liability regime to be applied to the carrier in case of the death and injury of the passenger. Although there are various opinions regarding the liability regime to which the carrier will be subject, it is not possible to talk about a commonly approved and dominant opinion. In our study, firstly the concept and types of sub-orbital flights will be examined and then the question of which liability regime the carrier will be subject to in case of death or injury of a passenger in such transportation will be tried to be answered.

Anahtar Kelimeler

Sub-orbital, Sub-orbital Flight, Sub-orbital Carriage, Carrier's Liability for Death and Injury of Passenger

YÖRÜNGE ALTI(SUB-ORBITAL) UÇUŞLARDA YOLCUNUN ÖLÜMÜ VEYA YARALANMASINDAN DOĞAN ZARARLAR NEDENİYLE TAŞIYICININ TABİ OLDUĞU SORUMLULUK REJİMİNİN TESPİTİ SORUNU

Öz

Teknolojinin gelişmesi taşıma türlerinin de çeşitlenmesine yol açmıştır. Teknolojik gelişmeler sonucu ortaya çıkan yeni taşıma türlerinden biri de yörünge altı taşımalardır.
Şu an deneme aşamasında olan bu taşıma türünün yakında özellikle yolcu taşımaları açısından yaygınlık kazanması ise kaçınılmazdır. Yörünge altı taşımalar, hava taşımalarına oranla hızlı olması ve havayı daha az kirletmesi nedeniyle özellikle özel uçuşlar yerine tercih edileceklerdir. Yörünge altı taşımalardaki teknolojik gelişime rağmen, bu taşıma türünde hukuksal olarak ciddi bir gelişim kaydedilemediği görülür. Bu durum ise özellikle taşıyıcının taşıma sözleşmesinden kaynaklanan yolcunun ölümü ve yaralanmasından doğan sorumluluğunun hangi sorumluluk rejimine tabi olacağı hususunda sorun yaratacaktır. Taşıyıcının tabi olacağı sorumluluk rejimine ilişkin çeşitli görüşler bulunmakla beraber, ortak ve hâkim bir görüşten bahsedilmesi mümkün değildir. Çalışmamızda Öncelikli olarak yörünge altı uçuş kavramı ve türleri incelenerek, bu tür taşımalarda yolcunun ölümü ve yaralanması halinde taşıyıcının hangi sorumluluk rejimine tabi olacağı problemi cevaplandırılmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Yörünge Altı, Yörünge Altı Uçuş, Yörünge Altı Taşımalar, Taşıyıcının Yolcunun Ölümü ve Yaralanmasından Doğan Sorumluğu

Kaynakça

• Abeyratne R, “Commercial Space Travel: Security and Other Implications”,Journal of Transportation Security, 6, 2013, <https://www.proquest.com/scholarly-journals/commercial-space-travel-security-other/docview/1417402936/se-2> Erişim Tarihi 27 Şubat 2023, s. 257-270.
• Akkurt S S, Sivil Havayolu ile Yolcu Taşımacılığından Kaynaklanan Hukuki Sorumluluk, 1. Bası, Seçkin Yayıncılık, 2014.
• Bal A, “Hava-Uzay Araçlarının(Aerospacecraft) Hukuki Rejimi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 15(Özel Sayı), 2013, <https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/75657> , Erişim Tarihi 23 Şubat 2023, s. 1465-1528.
• Balleste R, “Worlds Apart: The Legal Challenges of Suborbital Flights in Outer Space”, New York University International Law and Politics, 49, 2017, <https://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/nyuilp49&div=35&id=&page=>, Erişim Tarihi 27 Şubat 2023, s. 1033-1061.
• Birinci Uzun T, Uluslararası Hava Taşımalarında Taşıyıcının Sorumluluğu, 2. Bası, Seçkin Yayıncılık, 2015.
• Bozkurt Bozabalı B, Taşıyanın Ölüm ve Cismani Zararlardan Doğan Hukuki Sorumluluğu, 1. Bası, Seçkin Yayıncılık, 2013.
• Canbolat A, Hava Taşıma Sözleşmesinde Taşıyıcının Sorumluluğu, 1. Bası, Turhan Kitabevi, 2009.
• Concept of Suborbital Flights: Information From the International Civil Aviation Organisation(ICAO), <https://www.unoosa.org/pdf/limited/c2/AC105_C2_2010_CRP09E.pdf>, Erişim Tarihi 5 Mart 2023.
• Dasgupta U, “Legal Issues on Sub-Orbital Space Tourism: International and National Law Perspectives”, Annals of Air and Space Law, 38, 2013, <https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3471960>, Erişim Tarihi 23 Şubat 2023, s. 237-281.
• Erdem Burger M, “Current Issues Being Discussed in Space Law”, Proceedings for The First Symposium on Space Economy, Space Law and Space Sciences, 2022, <https://cdn.istanbul.edu.tr/file/JTA6CLJ8T5/9711BD30A38244CE8728981242003BFD>, Erişim Tarihi 27 Şubat 2023, s. 117-133.
• Erten A, Sorumsuzluk Şartları, Olgaç Matbaası, 1976.
• Ernest V C, “Third Party Liability of the Private Space Industry: To Pay What No One Has Paid Before”, Case Western Reserve Law Review, 41(2), 1991, <https://scholarlycommons.law.case.edu/caselrev/vol41/iss2/5/>, Erişim Tarihi27 Şubat 2023, s. 503-542.
• Freeland S, “Fly Me to The Moon: How Will International Law Cope with Commercial Space Tourism?”, Melbourne Journal of International Law, 11, 2010, <http://classic.austlii.edu.au/au/journals/MelbJIL/2010/4.html>, Erişim Tarihi 23 Şubat 2023, s. 1-29.
• Gangale T, “The Non Karman Line”, Journal of Space Law, 41(2), 2017, <https://airandspacelaw.olemiss.edu/wp-content/uploads/2020/07/JSL-41.2.pdf>, Erişim Tarihi 19 Mayıs 2023, s. 151-178.
• Kender R, Hususi Sigorta Hukuku, 17. Bası, On İki Levha Yayınları, 2021.
• Kerkonian A D/Raju N, “The Legal Challenges of International Suborbital Flights: A Bilateral Solution”, Journal of Air Law and Commerce, 85(3), 2020, <https://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/jalc85&div=20&id=&page=>, Erişim Tarihi 23 Şubat 2023, s. 387-420.
• Masson-Zwaan T, “Liability and Insurance for Suborbital Flights’’, ESA-SP; The 5th IAASS Conference ‘‘A Safer Space for a Safer World”, 2011, <https://scholarlypublications.universiteitleiden.nl/access/item%3A2918293/view>, Erişim Tarihi 5 Mart 2023, s. 1-8.
• Masson-Zwaan T, “Private Law Aspects of Suborbital Flights: Second- and Third- Party Liability and Insurance”, Journal of Air Law and Commerce, 87(3), 2022, <https://scholar.smu.edu/jalc/vol87/iss3/3/>, Erişim Tarihi 23 Şubat 2023, s. 413-443.
• McDowell J C, “The Edge of Space: Revisiting the Karman Line”, Acta Astronautica, 151, 2018, <https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0094576518308221>, Erişim Tarihi 8 Mart 2023, s. 668-677.
• Milazzo M P/Kestay L/Dundas C, “The Challenge for 2050: Cohesive Analysis of More Than One Hundred Years of Planetary Data”, Planetary Science Vision 2050 Workshop, 2017, <https://www.hou.usra.edu/meetings/V2050/pdf/8070.pdf>, Erişim Tarihi 25 Şubat 2023, s. 1-2.
• Molo-Aguilar R, “National Regulation of Private Suborbital Flights:A Fresh View”, FIU Law Review, 10(2), 2015, <https://heinonline.org/HOL/Page?handle=hein.journals/fiulawr10&collection=usjournals&id=700&startid=700&endid=733, Erişim Tarihi 23 Şubat 2023, 679-712.
• Nase V, “Delimitation and the Suborbital Passenger: Time to End Prevarication.”, Journal of Air Law and Commerce, 77(4), 2012, <https://heinonline.org/HOL/Page?handle=hein.journals/jalc77&collection=usjournals&id=775&startid=775&endid=802>, Erişim Tarihi 23 Şubat 2023, s. 747-767.
• O’Brien Z N, “Theories of Liability for Space Activities”, Irish Student Law Review, 15, 2007, <https://heinonline.org/HOL/Page?handle=hein.journals/irishslr15&collection=journals&id=44&startid=44&endid=64>, Erişim Tarihi 25 Şubat 2023, s. 44-64.
• Orbay Ortaç N, Havayolu ile Taşınan Yolcuların Ölümünden veya Bedensel Bütünlüğünün İhlalinden Doğan Akdi Sorumluluk, 1. Bası, Turhan Kitabevi, 2014.
• Ostroff N G, “The Warsaw Convention”, Texas International Law Forum, 2(2), 1966, https://heinonline.org/HOL/Page?handle=hein.journals/tilj2&collection=journals&id=215&startid=215&endid=234>, Erişim Tarihi 18 Nisan 2021, s. 207-226.
• Polkowska M, “Space Tourism Challenges”, Review of European and Comperative Law, 45(2), <https://czasopisma.kul.pl/index.php/recl/article/download/12223/11318/38989>, Erişim Tarihi 23 Şubat 2023, s. 153-182.
• Sameh S.M. Mousavi, “Suborbital Flights: Environmental Concerns and Regulatory Initiatives”, Journal of Air Law and Commerce, 81(1), 2016, <https://scholar.smu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1009&context=jalc>, Erişim Tarihi: 19 Mayıs 2023, s. 65-91.
• Sarigul-Klijn M/Sarıgul-Klijn N, “Flight Mechanics of Manned Sub-Orbital Reuasble Launch Vehicles with Recommendations for Launch and Recovery”, 41st Aerospace Sciences Meeting and Exhibit, 2003, <https://www.researchgate.net/publication/237448317_Flight_Mechanics_of_Manned_SubOrbital_Reusable_Launch_Vehicles_with_Recommendations_for_Launch_and_Recovery>, Erişim Tarihi 23 Şubat 2023, s. 1-19.
• Savic I/Petic N, “Commercial Suborbital Flights – Air or Space Law?”, Zagrebačka Pravna Revija, 9(3), 2020, <https://hrcak.srce.hr/261040>, Erişim Tarihi 25 Şubat 2023, s. 230-250.
• Scott B I, “International Suborbital Passenger Transportation: An Analysis of the Current Legal Situation of Transit and Traffic Rights and Its Appropriate Regulation”, Issues in Aviation Law and Policy, 14(2), 2015, <https://heinonline.org/HOL/Page?handle=hein.journals/isavialp14&collection=usjournals&id=287&startid=287&endid=322>, Erişim Tarihi 23 Şubat 2023, s. 277-312.
• Sikorska P E, “The Mission (Im)possible: Towards a Comprehensive Legal Framework Regulating Safety Issues of Point to Point Suborbital Flights”, Jurisprudence, 21(4), 2014, <https://ojs.mruni.eu/ojs/jurisprudence/article/view/4017/3819>, Erişim Tarihi 27 Şubat 2023, s. 1055-1078.
• Suborbital Flights and The Limitation of Air Space Vis-a-Vis Outer Space:Functionalism, Spatialism and State Sovereignty(ICAO), <https://www.unoosa.org/res/oosadoc/data/documents/2018/aac_105c_22018crp/aac_105c_22018crp_9_0_html/AC105_C2_2018_CRP09E.pdf>, Erişim Tarihi 27 Şubat 2023, s. 16.
• The World Of Air Transport in 2021(ICAO), <https://www.icao.int/sustainability/WorldofAirTransport/Pages/the-world-of-air-transport-in-2021.aspx>, Erişim Tarihi 3 Mart 2023.
• Von der Dunk F G, “Passing the Buck to Rogers: International Liability Issues in Private Spaceflight”, Nebraska Law Review, 86, <https://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/nebklr86&div=21&id=&page=>, Erişim Tarihi 25 Şubat 2023, s. 400-438.
• Weigand T A, “Modernization of the Warsaw Convention and the New Liability Scheme for Claims Arising out of International Flight”, Massachusetts Law Review, 84(4), 2000, s. 175-190.
• <https://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.barjournals/malr0084&div=27&id=&page=>, Erişim Tarihi 19 Mayıs 2023.