Finansallaşma ve İşsizlik: Gelişen-8 (D-8) Ülkeleri Örneği

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 3, 618 - 639, 16.12.2019

Mercan Hatipoğlu

Öz

Finansallaşma
kavramı finansal piyasaların, kurumların, finansal güdülerin ve finansal
elitlerin ekonomideki rollerinin gerek ulusal gerekse uluslararası düzeyde
giderek artan önemini vurgulamaktadır. Finansallaşmanın
ekonominin işleyişine etkisi, finans sektörünü reel sektöre göre daha önemli
hale getirmesi, reel sektörün gelirlerini finans sektörüne kanalize etmesi,  gelir dağılımını bozması ve işsizliğe sebep
olması şeklinde sıralanmaktadır. Bu çalışmanın amacı finansallaşmanın işsizlik
üzerindeki etkisini Türkiye’nin öncülüğünde 1997’de kurulan ve üyelerini
Bangladeş, Endonezya, İran, Malezya, Mısır, Nijerya, Türkiye ve Pakistan’ın
oluşturduğu D-8 (Gelişen Sekiz Ülke) İktisadi İşbirliği Örgütü kapsamında
analiz etmektedir. Çalışmada kullanılan veriler yıllık frekansta olup 1991-2017
arası dönemi kapsamaktadır. Veriler Dünya Bankası ve Sesric veri tabanından
elde edilmiştir. Çalışmada yöntem olarak panel kantil regresyon yönteminden
yararlanılmıştır. Ampirik sonuçlar, finansallaşmanın işsizlik oranlarını
arttırdığını göstermektedir. Ekonomi politikaları uygulaması açısından makalenin
bulguları, D-8 ülkelerinde istihdamı artırmak için finansallaşmadan kaçınılması
gerektiğini önermektedir. Finansallaşmayı azaltmak için ise, Tobin
vergilendirmesi sermaye akımlarına uygulanmalı bunun yanında hükümetler sağlık
ve eğitim gibi kamu hizmetlerine daha fazla yatırım yapmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Finansallaşma, İşsizlik, D-8 ülkeleri

Kaynakça

• Akkemik, K. A., & Özen, Ş. (2013), “Macroeconomic and Institutional Determinants of Financialisation of Non-Financial Firms: Case Study Of Turkey”, Socio-Economic Review, 12(1), 71-98.
• Alrifai, T. (2017), İslami Finans ve Yeni Finansal Sistem, Buzdağı Yayınları.
• Arrow, K.J., & Debreu, G., (1954), “Existence of an Equilibrium for a Competitive Economy”, Econometrica, 22, 262-290.
• Assa, J. (2012), “Financialization and Its Consequences: The OECD Experience”, Finance Research, 1(1), 35-39.
• Aybar, S., & Doğru, C. (2013), “Finansallaşma ve İktisadi Sonuçları: Türkiye Örneği”, Maliye ve Finans Yazıları, 1(100), 9-40.
• Bonizzi, B. (2013), “Financialization in Developing and Emerging Countries: A Survey”, International Journal of Political Economy, 42(4), 83-107.
• Camacho, C., & Nieto, J.(2009), “Finansal sermayenin küreselleşmesi: 1997–2008”, Costas Lapavitsas (ed.), Finansallaşma ve Kapitalizmin Krizi içinde (s. 225-255). İstanbul: Yordam Kitap.
• Canay, I.A. (2011), “A Simple Approach to Quantile Regression for Panel Data”, Econometrics Journal, 14(3), 368-386.
• Chowdhury, M. A. F., Haque, M. M., & Masih, M. (2017), “Re-Examining the Determinants of Islamic Bank Performance: New Evidence From Dynamic GMM, Quantile Regression, and Wavelet Coherence Approaches”, Emerging Markets Finance and Trade, 53(7), 1519-1534.
• Davis, G. F., & Kim, S. (2015), “Financialization of the Economy”, Annual Review of Sociology, 41, 203-221.
• Demir, F. (2009), “Financial Liberalization, Private Investment and Portfolio Choice: Financialization of Real Sectors in Emerging Markets”, Journal of Development Economics, 88(2), 314-324.
• Epstein, G. A.(2005), Financialization and the World Economy, Edward Elgar Publishing.
• Friedman, M. (1953),The Case for Flexible Exchange Rates, Chicago University Press,
• Froud, J., Johal, S., & Williams, K. (2002),”Financialisation and the Coupon Pool”, Capital & Class, 26(3), 119-151.
• Galvao Jr, A. F. (2011), “Quantile Regression For Dynamic Panel Data With Fixed Effects”, Journal of Econometrics, 164(1), 142-157.
• Guschanski, A. and Onaran, Ö. (2018), The Labour Share and Financialisation: Evidence from Publicly Listed Firms, Greenwich Papers in Political Economy , University of Greenwich, London.
• Han, L., Liu, Y., & Yin, L. (2018), “Uncertainty and Currency Performance: A Quantile-On-Quantile Approach”, The North American Journal of Economics and Finance. 1, 116-137
• Itoh, M. (2010), “İkinci Kalite Finansal Krizinin Tarihsel Önemi ve Toplumsal Maliyeti: Japonya Deneyimi” Costas Lapavitsas (ed.), Finansallaşma ve Kapitalizmin Krizi içinde (s. 203-224). İstanbul: Yordam Kitap.
• Itoh, M., & C. Lapavitsas (2012), Para ve Finansın Ekonomi Politiğ, İstanbul: Yordam Kitap
• Karaçimen, E. (2015), Türkiye’de Finansallaşma: Borç Kıskacında Emek, Sosyal Araştırmalar Vakfı Yayınları
• Koç, A., & Sarıca, D. (2016), “Seçilmiş OECD Ülkelerinde Neo-Liberal Dönemde Emek Gelirlerinin Payı ile Sendikal Örgütlenme Düzeyi Arasındaki İlişkinin Analizi”, Journal of Current Researches on Business and Economics, 6(2), 29-56.
• Kohler, K., Guschanski, A., & Stockhammer, E.(2018), “The Impact of Financialisation on the Wage Share: A Theoretical Clarification and Empirical Test”, Post-Keynesian Economics Working Paper 1802
• Krippner, G. R. (2005), “The Financialization of the American Economy”, Socio-Economic Review, 3(2), 173-208.
• Lapavitsas, C. (2011), “Theorizing Financialization”, Work, Employment and Society, 25(4), 611-626.
• Lapavitsas, C. (2019), Üretmeden Kâr Etmek: Finans Hepimizi Nasıl Sömürüyor, Koç Üniversitesi Yayınları
• Lin, K. & Tomaskovic, D.(2013), “Financialization and U.S. Income Inequality, 1970–2008”, American Journal of Sociology, 118, 1284-1329
• Meçik, O., & Afşar, M. (2014), “OECD Ülkelerinde Finansallaşma Süreci ve Etkileri”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (3)14: 1-21
• Orhangazi, Ö. (2008), “Keynesgil Finansal Düzenlemelerden Finansallaşmaya: İktisat Literatürü ve ABD Ekonomisinin Finansallaşmasına Tarihsel Bir Bakış”, METU Studies in Development, 35(1), 133.
• Öniş, Z., & Şenses, F. (2005),“Rethinking the Emerging Post‐Washington Consensus”, Development and Change, 36(2), 263-290.
• Palley, T. I. (2013), Financialization: What It Is and Why It Matters, Palgrave Macmillan, London.
• Papadatos, D. (2009), “Günümüz Kapitalizminde Merkez Bankacılığı: Enflasyon Hedeflemesi ve Finansal Krizler”. Costas Lapavitsas (der.), Finansallaşma ve Kapitalizmin Krizi içinde (s.171-202), İstanbul: Yordam Kitap.
• Stiglitz, J. (2009), “Küreselleşen Dünyada Kalkınma Politikaları”. F. Şenses, (Ed.), Neoliberal Küreselleşme ve Kalkınma Seçme Yazılar içinde. (s.347-385). İstanbul: İletişim Yayınları
• Stiglitz, J.(2018), Avro: Ortak Para Birimi Avrupa’nın Geleceğini Nasıl Tehdit Ediyor, Scala Yayıncılık.
• Stockhammer, E. (2004), “Financialisation and the Slowdown of Accumulation, Cambridge Journal of Economics, 28(5), 719-741.
• Şenses, F. (2017), İktisada (Farklı Bir) Giriş, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tellalbaşı, I. (2012), “Finansallaşma Sorunsalı ve İMKB Örneği” ,İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri and İstatistik Dergisi, 16, 12-43.
• Tomaskovic, D., Lin, K. H., & Meyers, N. (2015), “Did Financialization Reduce Economic Growth ?”, Socio-Economic Review, 13(3), 525-548.
• Uğur, A. A., & Özocakli, D. (2018), “Gıda Güvencesizliğinin Bazı Belirleyicileri (Kantil Regresyon Yöntemi ve Sabit Etki Panel Yönteminin Karşılaştırılması)”, Sosyoekonomi, 26(35), 195-205.
• Ünay, S. (2013), Kalkınmacı Modernlik: Küresel Ekonomi Politik ve Türkiye, Küre Yayınları.
• Van Treeck, T. (2008), “Reconsidering the Investment–Profit Nexus In Finance‐Led Economies: An ARDL‐Based Approach”, Metroeconomica, 59(3), 371-404.
• Wayenberge, E. (2009), “Washington Mutabakatı’ndan Washington Sonrası Mutabakat’a Kalkınma Yansımaları”. F. Şenses, (Ed.), Neoliberal Küreselleşme ve Kalkınma Seçme Yazılar içinde. (s.347-385). İstanbul: İletişim Yayınları
• Yang, L., Tian, S., Yang, W., Xu, M., & Hamori, S. (2018), “Dependence structures between Chinese stock markets and the international financial market: Evidence from a wavelet-based quantile regression approach”. The North American Journal of Economics and Finance, 45, 116-137.
• Yeldan, E. (2016), Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi: Bölüşüm, Birikim ve Büyüme. İletişim Yayınları.
• Yiğenoğlu, K. (2016), “Finansallaşma ve Gelir Dağılımı”, Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (56), 513-530.
• Zalewski, D. A., & Whalen, C. J. (2010), “Financialization and Income Inequality: A Post Keynesian Institutionalist Analysis”, Journal of Economic Issues, 44(3), 757-777.
• Zhu, H., Duan, L., Guo, Y., & Yu, K. (2016), “The Effects of FDI, Economic Growth and Energy Consumption on Carbon Emissions İn ASEAN-5: Evidence From Panel Quantile Regression, Economic Modelling, 58, 237-248.