İlerleme Raporları Çerçevesinde Türkiye’nin AB Çevre Politikalarına Uyumu

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 3, 664 - 684, 25.12.2020

Hasan Yaylı , Hasan Kaya

Öz

İnsan yaşamının devamı noktasında çevresel koşulların sürdürülebilmesi için mevcut gidişatın değiştirilerek tedbirlerin artırılması gerektiği fikri, çevre alanında kapsamlı politikaları benimseyen Avrupa Birliği tarafından öne çıkarılmaktadır. Bu alanda üretilen politikaları üye ülkeler eliyle uygulayan Avrupa Birliği, aday ülkeler için de müzakere ettiği başlıklar içerisinde çevre konusuna önemli oranda yer vermektedir. Aday ülkeler ile uyum noktasında her yıl Avrupa Komisyonu tarafından yayınlanan ve 35 fasıl içeren ilerleme raporları ise her bir fasıl için müzakerelerin gelişimi hususunda değerlendirmeler içermektedir. Bu çalışmada, Türkiye için her yıl yayınlanan ilerleme raporları, çevre faslı özelinde incelenmiş ve faslın müzakere edilmesinden önceki ve sonraki gelişmeler hakkında çıkarımlarda bulunulmuştur. Çevre faslının müzakere edilmeye başlamasından önce ve sonra yayınlanan ilerleme raporlarının karşılaştırılmasıyla, müzakere sürecinin bu alandaki gelişime dair etkilerini ortaya koymak, çalışmanın temel amacıdır. Çalışmada ilerleme raporlarının mukayese edilerek incelenmesi sonucunda; Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne katılım sürecinde çevre faslının en zorlayıcı başlıklardan birisi olduğu ve faslın müzakere edilmeye başlanmasından sonra bu alandaki gelişmelerin beklentileri karşılamaktan uzak olduğu en önemli bulgular olarak öne çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Avrupa Birliği, Türkiye, Çevre, Müzakere, İlerleme Raporu

Turkey’s Compliance to the EU Environmental Policies within the Context of Progress Reports

Öz

The idea that the current situation should be changed and measures should be increased in order to maintain environmental conditions at the point of continuation of human life is brought forward by the European Union, which adopts comprehensive policies in the field of environment. The European Union, which implements the policies produced in this area by the member countries, also gives a significant place to the environmental issue for the candidate countries negotiated. Progress reports, which are published annually by the European Commission at the point of compliance with candidate countries and contain 35 chapters, include evaluations on the development of negotiations for each chapter. In this study, progress reports for Turkey published every year have been examined in terms of environment, and inferences have been made about the previous and subsequent developments of negotiations of this chapter.The main objective of the study is toreveal the effects of the negotiation process on the development in this area by comparing the progress reports published before and after then egotiation of the chapter on environment. As a result of the comparison and examination of the progress reports in the study,it is observed that the environment chapter is one of the most compelling titles in Turkey's European Union accession process, and after then egotiations of this chapter, the developments are far from meeting the expectations in this field.

Anahtar Kelimeler

European Union, Turkey, Environmental, Negotiation, Progress report

Kaynakça

• Akçay, E. Y. (2015). Müzakere Sürecinden Günümüze Türkiye AB İlişkileri: Tam Üyeliğe mi?, İmtiyazlı Ortaklığa mı? C. Dinç içinde, Avrupa ve Avrupa Birliği (Teori, Güncel İç Gelişmeler ve Dış İlişkiler) (s. 425-449). Ankara: Savaş Yayınevi.
• Algan, N. (2000). Türkiye'de Devlet Politikaları Bağlamında Çevre ve Çevre Korumanın Tarihine Kısa Bir Bakış. Türkiye'de Çevrenin ve Çevre Korumanın Tarihi Sempozyumu (s. 221-234). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
• Arat, G., ve Türkeş, M. (2002). Uluslararası Sözleşmeler Ön Rapor, https://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/vizyon2023/csk/EK-8.pdf (26.01. 2020)
• Aydın, A. H., ve Çamur, Ö. (2017). “Avrupa Birliği Çevre Politikaları ve Çevre Eylem Programları Üzerine Bir İnceleme”. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (13), 21-44.
• Bolayır, C. (2000). Amsterdam Antlaşması "Bütünleştirilmiş Haliyle Avrupa Birliği Kurucu Antlaşmaları". İstanbul: İktisadi Kalkınma Vakfı. Ocak 21, 2020 tarihinde https://www.ikv.org.tr/images/files/A6-tr.pdf (21.01.2020).
• Bozkurt, Y. (2010). Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Türkiye'de Çevre Politikalarının Dönüşümü. Bursa: Ekin Yayınevi.
• CPS. (2012, Ocak). Çevre Hakkında AB Müktesebat Rehberi, https://www.mess.org.tr/media/filer_public/f0/4c/f04c24b0-c91c-4b2d-a658-35d5ed1d6abc/mess_-cevre-ocak-2012.pdf (20.01.2020).
• Çokgezen, J. (2007). “Avrupa Birliği Çevre Politikası ve Türkiye”.Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 23 (2), 91-115.
• Duru, B. (2007). Avrupa Birliği Çevre Politikası. Ç. Erhan, & D. Senemoğlu içinde, Avrupa Birliği Politikaları (s. 4). Ankara: İmaj Yayınevi.
• Erdem, M. S., ve Yenilmez, F. (2017). “Türkiye'nin Avrupa Birliği Çevre Politikalarına Uyum Sürecinin Değerlendirilmesi”.Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4 (2), 91-119.
• Karluk, S. (2013). Avrupa Birliği Türkiye İlişkileri: Bir Çıkmaz Sokak. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Kaya, F. (2018). Türkiye'nin Avrupa Birliği Çevre Politikasına Uyumu. C. Çataloluk, & D. Bozdoğan içinde, Sosyal Bilimlerde Değişim ve Gelişim Yazıları-I (s. 97-120). Ankara: Gece Kitaplığı.
• Keleş, R. (2013). 100 Soruda Çevre, Çevre Sorunları ve Çevre Politikası. İzmir: Yakın Kitabevi Yayınları.
• Keleş, R., Hamamcı, C., ve Çoban, A. (2015). Çevre Politikası. Ankara: İmge Kitabevi.
• Kıvılcım, İ. (2014, Mart). İKV Değerlendirme Notu ''AB'de 7'inci Çevre Eylem Programı Başladı''. İktisadi Kalkınma Vakfı, https://www.ikv.org.tr/images/upload/data/files/abde_7nci_cevre_eylem_programi_basladi.pdf (28.01.2020).
• Kızılboğa, R., ve Batal, S. (2012). “Türkiye'de Çevre Sorunlarının Çözümünde Yerel Yönetimlerin Rolü ve Önemi”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (20), 191-212.
• Özçelik, Ö., ve Barut, A. (2017-2). “Uluslararası Çevre Hukukunun Gelişimi ve Türkiye'deki Atık Yönetimi Düzenlemeleri ve Türkiye'nin Avrupa Birliği Mevzuatına Uyum Süreci”. Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi .
• Sağsen, İ. (2015). Uluslararası Çevre Çalışmalarının Gelişimi ve Avrupa Birliği'nin Çevre Politikası. C. Dinç içinde, Avrupa ve Avrupa Birliği (Teori, Güncel İç Gelişmeler ve Dış İlişkiler) (s. 269-287). Ankara: Savaş Yayınevi.
• Sarıkaya, H. Z. (2004). “Avrupa Birliği Uyum Sürecinde Çevre Politikaları ve Uygulamaları”. Su Kirlenmesi Kontrolü Dergisi, 14 (1), 1-10.
• Şeren, G. Y., ve Dedebek, E. (2013). “AB Uyum Sürecinde Türkiye’de Çevre Politikaları”. EY International Congress on Economics I "Europe and Global Economic Rebalancing". Ankara.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2018). Onbirinci Kalkınma Planı. http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/11/ON_BIRINCI_KALKINMA-PLANI_2019-2023.pdf (12.02.2020)
• T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2013). Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018). http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Onuncu-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-2014-2018.pdf (12.02.2020).
• Tecer, M. (2007). Avrupa Birliği ve Türkiye Sorular-Yanıtlar. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü.
• Terzi, S. (2017). Sürdürülebilir Kalkınma Çerçevesinde Türkiye'de Uygulanan Çevre Politikası Araçlarının Değerlendirilmesi, Uzmanlık Tezi, Ankara: T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı.
• Tuncay, U. (2006). AB Çevre Müzakerelerinde Türkiye. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı.
• Turan Bayram, T., Altıkat, A., ve Ekmekyapar Torun, F. (2011). “Avrupa Birliği ve Türkiye'de Çevre Politikaları”. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 33-38.
• Türk, B., ve Erciş, A. (2017). “Türkiye'de Çevre Politikası ve Uluslararası Çevre Sözleşmeleri”. The Journal Of Academic Social Science Studies , 351-362.
• Yaman, K., ve Gül, M. (2018). “Kuruluşundan Günümüze Avrupa Birliği'nin Çevre Politikası”. Ekonomi, İşletme ve Yönetim Dergisi, 2 (2), 198-217.
• Yıldız, N. (2005). “Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Çevre Politikalarının Karşılaştırmalı Analizi”. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1), 164-173.