COVİD-19 Döneminde Kadınların Beslenme Alışkanlıkları Ve Fiziksel Aktiviteleri Üzerindeki Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 1, 428 - 459, 27.04.2022

Mervenur Tarhan , Yunus Dursun

Öz

İlk olarak Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan, tüm dünyayı etkisi altına aldığı gibi ülkemizde de yaşamı ciddi ölçüde etkileyen Koronavirüs salgını, son derece önemli halk sağlığı sorunudur. Salgını kontrol altına almaya yönelik alınan önlemlerle birlikte kişilerin sosyal yaşamları, fiziksel aktivite seviyeleri, beslenme alışkanlıkları ve yaşam kaliteleri hızlı bir şekilde değişim göstermektedir. Bu süreçte kadınların sorumluluklarının, bakım yükümlülüklerinin ve ev işlerine harcadıkları zamanın artması kaçınılmaz bir gerçektir. Bu sebeple, bu araştırmanın amacı; kadınların Covid-19 döneminde fiziksel aktiviteleri ve beslenme alışkanlıklarını etkileyen faktörlerin belirlenmesidir. Çalışmanın amacı doğrultusunda, kolayda örnekleme yöntemi ile Kayseri ilinde yaşayan 402 kadına anket yapılmıştır. Elde edilen veriler SPSS programına göre incelenmiştir. Analiz sonuçlarına göre katılımcıların Covid-19 dönemindeki fiziksel aktivite seviyeleri ve vücut ağırlığındaki değişimi yaş değişkenine göre anlamlı farklılık göstermezken; gelir, çalışma durumu ve hane halkı sayısına göre anlamlı farklılık göstermektedir. Ayrıca, kadınların bu dönemde sevdikleri gıdaları daha fazla tükettikleri ve fiziksel aktivite seviyelerinde azalmalar olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Fiziksel Aktivite, Beslenme Alışkanlıkları

An Application on Women's Nutritional Habits and Physical Activity in the Time of COVID-19

Öz

The coronavirus epidemic, which first appeared in Wuhan, China and affected the whole world as well as seriously affecting the life in our country, is an extremely important public health problem. With the measures taken to control the epidemic, people's social lives, physical activity levels, nutritional habits and quality of life change rapidly. In this process, it is an inevitable fact that women's responsibilities, care responsibilities and the time they spend on housework increase. For this reason, the purpose of this research is to determine the factors affecting the physical activities and eating habits of women in the Covid-19 period. In line with the purpose of the study, a survey was conducted with 402 women living in Kayseri with the convenience sampling method. The data obtained were analyzed with the SPSS program. According to the analysis results, while the physical activity levels and the change in body weight of the participants during the Covid-19 period did not differ significantly according to the age variable; It differs significantly according to income, employment status and number of household. In addition, it was concluded that women consumed more foods they liked and their physical activity levels decreased during this period.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Physical Activity, Nutritional Behaviors

Kaynakça

• Akyol, A. G. A., Bilgiç, A. G. P., & Ersoy, G. (2008). FİZİKSEL AKTİVİTE, BESLENME VE SAĞLIKLI YAŞAM. Baskı. Ankara: Klasmat Matbaacılık.
• Alhusseini, N., & Alqahtani, A. (2020). COVID-19 pandemic’s impact on eating habits in Saudi Arabia. Journal of public health research, 9(3).
• Almandoz, J. P., Xie, L., Schellinger, J. N., Mathew, M. S., Gazda, C., Ofori, A., ... & Messiah, S. E. (2020). Impact of COVID‐19 stay‐at‐home orders on weight‐related behaviours among patients with obesity. Clinical obesity, 10(5), e12386.
• Ammar, A., Brach, M., Trabelsi, K., Chtourou, H., Boukhris, O. ve Masmoudi, L.(2020). Effects of COVID-19 Home Confinement on Eating Behaviour and Physical. Ardıç, F. (2014). Egzersizin sağlık yararları. Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi, 60, 9-14.
• Arı, A. G. ve Arslan, K. (2020). Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Genel Beslenme Alışkanlıkları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (47), 393-415.
• Balboa-Castillo, T., León-Muñoz, L. M., Graciani, A., Rodríguez-Artalejo, F., & Guallar-Castillón, P. (2011). Longitudinal association of physical activity and sedentary behavior during leisure time with health-related quality of life in community-dwelling older adults. Health and quality of life outcomes, 9(1), 1-10.
• Baltacı, G., Irmak, H., Kesici, C., Çelikcan, E. Ve Çakır, B. (2008). Fiziksel aktivite bilgi serisi. 1 inci Baskı. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayını.
• Barazzoni, R., Bischoff, S. C., Breda, J., Wickramasinghe, K., Krznarić, Ž., Nitzan, D., ... & Singer, P. (2020). ESPEN expert statements and practical guidance for nutritional management of individuals with SARS-CoV-2 infection. Liječnički vjesnik, 142(3-4), 75-84.
• Błaszczyk-Bębenek, E., Jagielski, P., Bolesławska, I., Jagielska, A., Nitsch-Osuch, A., & Kawalec, P. (2020). Nutrition behaviors in polish adults before and during COVID-19 lockdown. Nutrients, 12(10), 3084.
• Booth, M. (2000). Assessment of physical activity: an international perspective. Research quarterly for exercise and sport, 71(sup2), 114-120.
• Cao, W., Fang, Z., Hou, G., Han, M., Xu, X., Dong, J., & Zheng, J. (2020). The psychological impact of the COVID-19 epidemic on college students in China. Psychiatry research, 287, 112934.
• Caspersen, C. J., Powell, K. E., & Christenson, G. M. (1985). Physical activity, exercise, and physical fitness: definitions and distinctions for health-related research. Public health reports, 100(2), 126.
• Ciddi, P. K., & Yazgan, E. (2020). COVİD-19 SALGININDA SOSYAL İZOLASYON SIRASINDA FİZİKSEL AKTİVİTE DURUMUNUN YAŞAM KALİTESİ ÜZERİNE ETKİSİ. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(37), 262-279.
• Covid-19, 2019-nCoV outbreak is an emergency of internationalconcern. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 2020. Erişim tarihi: 24.03.2021 Erişim: https://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid19/news/news/2020/01/2019-ncov-outbreak-is-an-emergency-of-international-concern
• Craig, C. L., Marshall, A. L., Sjöström, M., Bauman, A. E., Booth, M. L., Ainsworth, B. E., ... & Oja, P. (2003). International physical activity questionnaire: 12-country reliability and validity. Medicine & science in sports & exercise, 35(8), 1381-1395.
• Demircioğlu, Y., & YABANCI, N. (2003). Beslenmenin bilişsel gelişim ve fonksiyonları ile ilişkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(24).
• Di Renzo L, Gualtieri P, Cinelli G, Bigioni G, Soldati L, Attinà A et al. Psychologicalaspectsandeatinghabitsduring COVID-19 homeconfinement: Results of EHLC-COVID-19 Italian Online Survey. Nutrients. 2020;12:2152
• Dilber, A., & Dilber, F. (2020). Koronavirüs (COVID-19) Salgınının Bireylerin Beslenme Alışkanlıkları Üzerindeki. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(3), 2144-2162.
• Ercan, Ş., & Keklicek, H. (2020). COVID-19 Pandemisi Nedeniyle Üniversite Öğrencilerinin Fiziksel Aktivite Düzeylerindeki Değişimin İncelenmesi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 69-74.
• Garipoğlu, G., & Bozar, N. (2020). Covid-19 salgınında sosyal izolasyonda olan bireylerin beslenme alışkanlıklarındaki değişiklikler. Pearson Journal Of Social Sciences & Humanities, 6(6), 100-113.
• Hall, G., Laddu, D. R., Phillips, S. A., Lavie, C. J., & Arena, R. (2021). A tale of two pandemics: How will COVID-19 and global trends in physical inactivity and sedentary behavior affect one another?. Progress in cardiovascular diseases, 64, 108.
• Hammami, A., Harrabi, B., Mohr, M., & Krustrup, P. (2020). Physical activity and coronavirus disease 2019 (COVID-19): specific recommendations for home-based physical training. Managing Sport and Leisure, 1-6.
• Heesch, K. C., van Gellecum, Y. R., Burton, N. W., van Uffelen, J. G., & Brown, W. J. (2015). Physical activity, walking, and quality of life in women with depressive symptoms. American journal of preventive medicine, 48(3), 281-291.
• http://www.emro.who.int/nutrition/nutrition-infocus/nutrition-advice-for-adults-during-the-covid-19-outbreak. Erişim tarihi 20 Nisan 2021.
• https://www.euro.who.int/en/healthtopics/health-emergencies/coronavirus-covid19/technical-guidance/food-and-nutrition-tipsduring-self-quarantine. Erişim tarihi 20 Nisan 2021.
• Jiménez-Pavón, D., Carbonell-Baeza, A., & Lavie, C. J. (2020). Physical exercise as therapy to fight against the mental and physical consequences of COVID-19 quarantine: Special focus in older people. Progress in cardiovascular diseases, 63(3), 386.
• Kalaylıoğlu, Y. (2020). Türkiye’de COVID-19 Etkilerinin Toplumsal Cinsiyet Açısından Değerlendirilmesi.
• Kelkit, Ş., Eskici, G., Kelkit, A., ve Koç, H, (2020). Pandemi Döneminde Egzersizli Günler. İçinde: Pandemi. Ankara: Tam Pozitif Matbaa.
• Kılınç, H., Bayrakdar, A., Çelik, B., Mollaoğulları, H., & Gencer, Y. G. (2016). Physical activity level and quality of life of university students Üniversite öğrencilerinde fiziksel aktivite düzeyi ve yaşam kalitesi. Journal of Human Sciences, 13(3), 3794-3806.
• Kriaucioniene, V., Bagdonaviciene, L., Rodríguez-Pérez, C., & Petkeviciene, J. (2020). Associations between changes in health behaviours and body weight during the covid-19 quarantine in Lithuania: the Lithuanian covidiet study. Nutrients, 12(10), 3119.
• Leitzmann, M. F., Park, Y., Blair, A., Ballard-Barbash, R., Mouw, T., Hollenbeck, A. R., & Schatzkin, A. (2007). Physical activity recommendations and decreased risk of mortality. Archives of internal medicine, 167(22), 2453-2460.
• Lesser, I. A., & Nienhuis, C. P. (2020). The impact of COVID-19 on physical activity behavior and well-being of Canadians. International journal of environmental research and public health, 17(11), 3899.
• Macit, M. S. (2020). Covid-19 salgını sonrası yetişkin bireylerin beslenme alışkanlıklarındaki değişikliklerin değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(3), 277-288.
• Mangır, M. (1987). Yiyecek alışkanlıkları. Gıda, 12(1).
• Martinez Ferran, M., de la Guía Galipienso, F., Sanchis Gomar, F. Ve Pareja Galeano H. (2020). Metabolicimpacts of Confinement During the Covid-19 Pandemic Due To Modifieddiet and Physica Lactivity Habits. Nutrients.
• Maugeri, G., Castrogiovanni, P., Battaglia, G., Pippi, R., D'Agata, V., Palma, A., ... & Musumeci, G. (2020). The impact of physical activity on psychological health during Covid-19 pandemic in Italy. Heliyon, 6(6), e04315.
• Moynihan, A. B., Van Tilburg, W. A., Igou, E. R., Wisman, A., Donnelly, A. E., ve Mulcaire, J. B. (2015). Eaten up by boredom: consuming food to escape awareness of the bored self. Frontiers in psychology, 6, 369.
• Muscogiuri, G., Barrea, L., Savastano, S., & Colao, A. (2020). Nutritional recommendations for CoVID-19 quarantine. European Journal of Clinical Nutrition, 74(6), 850-851.
• Nienhuis, C. P., & Lesser, I. A. (2020). The impact of COVID-19 on women’s physical activity behavior and mental well-being. International journal of environmental research and public health, 17(23), 9036.
• Özmen, D., Çetinkaya, A. Ç., Ergin, D., Şen, N., ve Erbay, P. D. (2007). Lise öğrencilerinin yeme alışkanlıkları ve beden ağırlığını denetleme davranışları. TSK koruyucu hekimlik bülteni, 6(2), 98-105.
• Öztürk, M. (2005). Üniversitede egitim-ögretim gören ögrencilerde Uluslararasi Fiziksel Aktivite Anketi'nin geçerliligi ve güvenirligi ve fiziksel aktivite düzeylerinin belirlenmesi (Research on Reliability and Validity of International Physical Activity Questionnaire and Determination of Physical Activity Level in University Students). Hacettepe University, Intitute of Health Sciences Mester Thesis, Ankara, Turkiye.
• Paffenbarger Jr, R. S., Hyde, R. T., Wing, A. L., Lee, I. M., Jung, D. L., & Kampert, J. B. (1993). The association of changes in physical-activity level and other lifestyle characteristics with mortality among men. New England journal of medicine, 328(8), 538-545.
• Papaioannou, A. G., Schinke, R. J., Chang, Y. K., Kim, Y. H., & Duda, J. L. (2020). Physical activity, health and well-being in an imposed social distanced world.
• Pellegrini, M., Ponzo, V., Rosato, R., Scumaci, E., Goitre, I., Benso, A., ... & Bo, S. (2020). Changes in weight and nutritional habits in adults with obesity during the “lockdown” period caused by the COVID-19 virus emergency. Nutrients, 12(7), 2016.
• Pieh, C., Budimir, S., & Probst, T. (2020). The effect of age, gender, income, work, and physical activity on mental health during coronavirus disease (COVID-19) lockdown in Austria. Journal of psychosomatic research, 136, 110186.
• Rejeski, W. J., Brawley, L. R., & Shumaker, S. A. (1996). Physical activity and health-related quality of life. Exercise and sport sciences reviews, 24(1), 71-108.
• Rhodes, R. E., Mark, R. S., & Temmel, C. P. (2012). Adult sedentary behavior: a systematic review. American journal of preventive medicine, 42(3), e3-e28.
• Savcı, F. D. S., Öztürk, U. F. M., & Arıkan, F. D. H. (2006). Üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyleri. Türk Kardiyol Dern Arfl, 34(3), 166-172.
• Scarmozzino, F., ve Visioli, F. (2020). Covid-19 and the subsequent lockdown modified dietary habits of almost half the population in an Italian sample. Foods, 9(5), 675.
• Sidor, A., ve Rzymski, P. (2020). Dietary choices and habits during COVID-19 lockdown: experience from Poland. Nutrients, 12(6), 1657.
• Stanton, R., To, Q. G., Khalesi, S., Williams, S. L., Alley, S. J., Thwaite, T. L., ... & Vandelanotte, C. (2020). Depression, anxiety and stress during COVID-19: associations with changes in physical activity, sleep, tobacco and alcohol use in Australian adults. International journal of environmental research and public health, 17(11), 4065.
• Sürücüoğlu, M. S. (1999). Beslenme ve sağlığımız. Standard, 38(448), 40-52.
• Todisco, P., & Donini, L. M. (2021). Eating disorders and obesity (ED&O) in the COVID-19 storm.
• Vural, Ö., Serdar, E. L. E. R., & GÜZEL, N. A. (2010). Masa başi çalişanlarda fiziksel aktivite düzeyi ve yaşam kalitesi ilişkisi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(2), 69-75.
• Warburton, D. E., Nicol, C. W., & Bredin, S. S. (2006). Health benefits of physical activity: the evidence. Cmaj, 174(6), 801-809.
• Wu, C., Chen, X., Cai, Y., Zhou, X., Xu, S., Huang, H., ... & Song, Y. (2020). Risk factors associated with acute respiratory distress syndrome and death in patients with coronavirus disease 2019 pneumonia in Wuhan, China. JAMA internal medicine, 180(7), 934-943.
• Xiang, M., Zhang, Z., & Kuwahara, K. (2020). Impact of COVID-19 pandemic on children and adolescents' lifestyle behavior larger than expected. Progress in cardiovascular diseases, 63(4), 531.
• Yıldırım, D. İ., Yıldırım, A., & Eryılmaz, M. A. (2019). Sağlık çalışanlarında fiziksel aktivite ile yaşam kalitesi ilişkisi. Cukurova Medical Journal, 44(2), 325-333.
• Yüce, G. E., & Gamze, M. U. Z. (2021). COVID-19 pandemisinin yetişkinlerin diyet davranışları, fiziksel aktivite ve stres düzeyleri üzerine etkisi. Cukurova Medical Journal, 46(1), 283-291.
• Zhao, A., Li, Z., Ke, Y., Huo, S., Ma, Y., Zhang, Y., ... & Ren, Z. (2020). Dietary diversity among Chinese residents during the COVID-19 outbreak and its associated factors. Nutrients, 12(6), 1699.