Türk Sigortacılık Sektöründe Prim Üretiminin GSYH Üzerindeki Etkisinin Regresyon Analizi ile İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 1, 169 - 188, 22.04.2024

Serap Yörübulut

https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1391271

Öz

Sigorta sektörü, elde ettiği fonlar ve olası hasarlar karşısında üstlendiği riskler ile ekonomide önemli bir yer tutmaktadır. Ekonominin gelişmesiyle sigortacılık sektörünün payı her geçen gün daha da artmaktadır. Bir ülkenin en önemli ekonomik göstergesi GSYH olarak kabul edilmektedir. Sigortacılık sektörünün ekonomiye katkısı ise prim üretiminin GSYH’ya oranı ile değerlendirilmektedir. Bir ülke için bu oran ne kadar yüksek olursa sigortacılık sektörünün ülke ekonomisine katkısı da o kadar yüksek olmaktadır. Bu çalışmayla Türkiye’de 1981-2022 yılları arasındaki sigortacılık sektöründe önemli bir değişken olan direkt prim üretiminin GSYH üzerindeki etkisi regresyon analizi ile ortaya konulmuştur. Elde edilen tahmini model kullanılarak 2023 ve 2024 yılları için prim/GSYH oranı kestirilmiştir. Türkiye’de son birkaç yıl ve kestirilen yıllar için prim/GSYH oranı üzerinde büyük bir değişiklik olmadığı, bu oranın %1,3-%1,4 aralığında seyrettiği gözlenmiştir. Dünya için bu oran 2020 yılında %7 iken 2021 için %7,4 dür. Türkiye prim/GSYH oranı Dünya ile kıyaslandığında bu oranın oldukça düşük olduğu gözlenmiştir. Olası riskler sonucunda meydana gelen hasarların karşılanmasında ülke ekonomisi üzerindeki yükü azaltmada önemli bir sektör olan sigorta sektörü için bu oranın artırılmasına yönelik yapılacak bilinçlendirme ve teşviklere önem verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sigorta, Direkt Prim Üretimi, Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH), Regresyon

Etik Beyan

Veriler ikincil kaynaklardan elde edildiğinden etik kurul onayı alınmamıştır.

An Examination of the Effect of Premium Production on GDP in the Turkish Insurance Sector by Regression Method

Öz

The insurance sector is an important sector in the economy with the funds it obtains and the risks it assumes against possible damages. With the development of the economy, the share of the insurance sector is increasing day by day. The most important economic indicator of a country is considered to be GDP. The contribution of the insurance sector to the economy is evaluated by the ratio of premium production to GDP. The higher this ratio is for a country, the higher the contribution of the insurance sector to the country's economy. In this study, the effect of direct premium production, which is an important variable in the insurance industry in Turkey between 1981 and 2022, on GDP was revealed by regression analysis. Using the resulting estimated model, the premium/GDP ratio was estimated for 2023 and 2024. It has been observed that there has been no major change in the premium/GDP ratio in Turkey for the last few years and the estimated years, and that this ratio has remained in the range of 1.3%-1.4%. This rate for the world is 7% for 2020 and 7.4% for 2021. It has been observed that Turkey's premium/GDP ratio is quite low when compared to the world. It has been concluded that importance should be given to awareness raising and incentives to increase this rate for the insurance sector, which is an important sector in reducing the burden on the country's economy in covering the damages that occur as a result of possible risks.

Anahtar Kelimeler

Insurance, Direct Premium Production, Gross Domestic Product (GDP), Regression

Kaynakça

• Akbulak, S., & Akbulak Y. (2004). Türkiye’de reel ve mali sektör. Beta Yayınevi.
• Akdi, Y. (2005). Matematiksel istatistiğe giriş. Bıçaklar Kitabevi.
• Akın, F., & Ece N. (2010). Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde sigortacılık sektörü: Türk sigorta sektörü üzerine bir değerlendirme. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, (18), 69-81.
• Akpınar, Ö., & Yıldız, A. (2018). Küresel ekonomik krizin sigortacılık sektörüne etkisi ve kriz sonrası hayat dışı sigortacılık sektörü performans analizi (2007-2016). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (39), 263-282.
• Çakmak, D., & Baştürk, H. F. (2019). Türk sigortacılık sektörünün 2007-2018 yıllarına ait performansının oran analizi yöntemi ile ölçülmesi ve sektörün ekonomik büyüme üzerindeki etkisi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 235-264.
• Çekici, M. E., & İnel, M. N. (2013a). Türk sigorta sektörünün direkt prim üretimi ile GSYH'ya etkisi. Journal of Insurance Research/Sigorta Arastirmalari Dergisi, 2013(10).
• Çekici, M. E., & İnel, M. N. (2013b). Türk sigorta sektörünün direkt prim üretimlerinin tahmin teknikleri ile incelenmesi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(1), 135-152.
• Dalkılıç, N.,& Gülcemal, M. E. (2022). Sigorta harcamaları ve gayri safi yurt içi hasıla değişkenlerinin sigorta pazar payına etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(1), 449-464.
• Gujarati, D. N. (2022). Basic econometrics. Prentice Hall.
• Haiss, P. R., & Sümegi, K. (2008). The relationship of insurance and economic growth, a theoretical and empirical analysis. Journal of Applied Economics and Economic Policy, Vol:35, Issue:4, pp.405-431.
• Hazine & Maliye Bakanlığı (2023). I-URETIM-3.pdf (hmb.gov.tr)(GSYH) adresinden 01.09.2023 tarihinde alınmıştır.
• Kara, M. (2023). Sigorta prim üretimi üzerinde makroekonomik değişkenlerin etkisi: dünya, Avrupa ve Türkiye pazarları üzerine bir uygulama [Doktora Tezi]. Marmara Universitesi.
• Montgomery, D. C., Peck, E. A., & Vining, G. G. (2021). Introduction to linear regression analysis. John Wiley & Sons. Olayungbo, D. O. & Akinlo, A. E. (2016). Insurance penetration and economic growth in Africa: dynamic effects analysis using bayesian tvp-var approach. Cogent Economics & Finance, 4(1), 1150390.
• Özüdoğru, H. (2017). Türkiye sigortacılık sektörünün değerlendirilmesi. Bankacılık ve Finansal Araştırmalar Dergisi (BAFAD), 4(1), 38-47.
• Öztürk, F., & Özbek, L. (2004). Matematiksel modelleme ve simülasyon. Gazi Kitabevi.
• Sibindi, A. B. (2015). Insurance market development: an empirical study of african countries, risk governance & control. Financial Markets & Institutions, 5 (4), 319-330.
• Sigortacılık ve BES Faaliyet Raporları: Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) (2022). https://seddk.gov.tr/tr/raporlar/sigortacilik-ve-bes-faaliyetler adresinden 15 Eylül 2023 tarihinde alınmıştır.
• Swiss Re Institute (2022). World insurance: inflation risks front and centre. Sigma, No. 4/2022.
• Şahin, A. (2021). Türk kredi sigortası sektörü hasar-prim gelişimi ve ekonomik büyüme ile ilişkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (38), 245-275.
• Taş, M. K. (2015). Dünya sigorta pazarında Türkiye’nin yeri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimleri Dergisi, 14 (27), 133-148.
• Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği [TSB] (2023). Mali Tablolar ve İstatistikler. https://www.tsb.org.tr/tr/istatistikler adresinden 09 Eylül 2023 tarihinde alınmıştır.
• Verma, A., & Bala, R. (2013). The relationship between life insurance and economic growth: evidence from India. Global Journal of Management and Business Studies, 3(4): 413–422.
• Yayla, Ş. (2019). Sigortacılık ve Türkiye’de sigorta sektörünün durumu. Liberal Düşünce Dergisi, 24(94), 107-125.
• Yıldırım, İ. (2022). Sigortacılık sektörü prim üretiminin ekonomik gelişmeye etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(2), 492-501.
• Yinusa, O., & Akinlo, T. (2013). Insurance development and economic growth in Nigeria, 1986–2010. Journal of Economics and International Finance, 5(5): 218–224. doi:10.5897/JEIF2013.0498.