Evaluation of Ethical Practices in Private Hospital Management from Consumer Perspective

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 2, 369 - 392, 12.08.2024

Aykut Ekiyor , Egehan Özkan Alakaş

https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1396297

Öz

Changes and advancements in healthcare applications have begun to bring many innovations in the delivery of healthcare services. Developments in diagnosis and treatment processes, along with increased awareness among individuals, have led to changes in the field of healthcare. In Turkey, efforts were initiated for the first time in 2005 to determine healthcare policies and principles with the aim of enhancing healthcare service standards. This study aims to examine the ethical behavior of healthcare professionals from a consumer perspective considering the information involved in accreditation and quality improvement processes. The research employed a survey method, and the scale questions in the survey were adapted according to the research objectives. The research data was collected between February 1, 2023, and June 30, 2023. The study population consisted of 447 patients and their relatives’ receiving services from private hospitals. Whether there were differences between the participants' demographic characteristics and their healthcare service utilization was evaluated using T-Tests and ANOVA Tests. The study's findings indicated significant differences between the participants' demographic characteristics and dimensions such as patient rights, patient feedback, access to services, rational drug use, and patient services. Furthermore, the research findings demonstrate differences between the ethical attitudes of hospitals and the demographic characteristics of the participants.

Anahtar Kelimeler

Management, Ethics, Health Institutions, Private Hospital, Patient

Özel Hastane Yönetiminde Etik Uygulamaların Tüketici Gözüyle Değerlendirilmesi

Öz

Sağlık uygulamalarındaki değişimler ve ilerlemeler sağlık hizmetlerinin sunumunda birçok yeniliği beraberinde getirmeye başlamıştır. Teşhis ve tedavi süreçlerindeki gelişmeler ile insanların bilinçlenmiş olmaları sağlık alanında değişime neden olmuştur. Türkiye’de ilk kez 2005 yılında sağlık hizmet standartlarının artırılması amacıyla sağlık politika ve ilkelerinin belirlenmesine yönelik çalışmalar başlatılmıştır. Bu çalışmada akreditasyon ve kalite iyileştirme sürecinde yer alan bilgiler ışığında sağlık çalışanlarının etik davranışlarının tüketici bakış açısıyla incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada anket yöntemi uygulanmıştır. Uygulanan anketteki ölçek soruları amaç doğrultsunda uyarlanmıştır. Araştırma verileri 01.02. 2023- 30.06.2023 tarihleri arasında elde edilmiştir. Araştırmanın evrenini özel hastanelerden hizmet alan 447 hasta ve hasta yakınları oluşturmaktadır. Katılımcıların demografik özellikleri ile sağlık hizmeti alımları arasında farklılık olup olmadığı T-Testi ve Anova Testleri ile değerlendirilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda katılımcıların demografik özellikleri ile hasta hakları, hasta geri bildirimleri, hizmete erişim, akılcı ilaç kullanımı ve hasta hizmetleri boyutlarında anlamlı farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca araştırma bulguları hastanelerin etik tutumları ile katılımcıların demografik özellikleri arasında farklılık olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Yönetim, Etik, Sağlık Kurumları, Özel Hastane, Hasta

Kaynakça

• Audrey Young, MD Original Date/Last Reviewed: Ethics in the Hospital, November 2000.
• Akar, Y., Gülhan, Y.B., Acar, P., (2015). Sağlık Sektöründe Kalite Yönetimi, Sağlık Yöneticilerinin Kalite Anlayışı (Ankara İli Örneği). Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 2(2), 76-81
• Arda, B., Şahinoğlu Pelin, S. Tıbbi Etik Tanımı, İçeriği, Yöntemi ve Başlıca Konuları Ankara Tıp Mecmuası (The Of Journal Of The Faculty Of Medıcıne) Vol. 48: 323-336, 1995
• Arslan, G., Hemşirelerin Etik Duyarlılık Düzeylerinin Yoğun Bakıma Özel Etik Konulardaki Yaklaşımları Üzerine Etkisi Acıbadem, Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi Yoğun Bakım Hemşireliği Anabilim Dalı, İstanbul 2017
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E., (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Spss uygulamalı. Altıncı baskı, Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Aktaş B., (2017), Consumers’ Ethıcal Belıefs And Consumers’ Attıtudes Towards Busıness On Ethıcal Decısıon Makıng: An Empırıcal Study Among Turkısh And German Consumers Master Thesis, Department Of Business Administration, Çağ Unıversıty Instıtute Of Socıal Scıence Busıness Admınıstratıon, June, Tarsus/Mersin
• Bayraktar, A., Sivrikaya, S. (2018). Acil Servis Hemşirelik Hizmetlerinde Etik, Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi ;15 (1): 57-62
• Boyd, A., Ross, S., Robertson, R., Walshe, K., ve Smithson, R., (2018). How Hospital Survey Teams Function: An Analysis Of Care Quality Commission Inspections Of Acute Hospitals In England. Journal of Health Organization and Management, 32(2), 206-223.
• Cengiz, C. (2018). Sağlık Hizmetlerinde Akreditasyon Programları ve Tüska, Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Dergisi, 21-26 (2018).
• Cordeiro, W. P.: 2003, ‘The Only Solution to the Decline in Business Ethics: Ethical Managers’, Teaching 394 Satish P. Deshpande Business Ethics 7, 265–277.
• Demir, M., Büken, N., (2016), Proposal for a Hospital Ethics Committee at the Hacettepe University Hospitals, Turkey: A Mixed Method Study, Acta Med Anatol 2016;4(1):21-31
• Demirbilek, S., ve Çolak, M., (2008). Sağlık Hizmetlerinde Kalite: Manisa İli Örneği. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 1(2), 91-111.
• Deshpande, S. P.: (1996), Ethical Climate and the Link Between Success and Ethical Behavior. An Empirical Investigation of a Non-Profit Organization, Journal of Business Ethics 15, 315–320.
• Deshpande, S. P., J. Joseph, R. Prasad (2006), ‘Factors Impacting Ethical Behavior in Hospitals’, Journal of Business Ethics 69, 207–216.
• Deshpande S. P., Jacob J., Rashmi P., (2006). Factors Impacting Ethical Behavior in Hospitals, Journal of Business Ethics (2006) 69:207–216
• Deshpande, Satish P. (2009), A Study of Ethical Decision Making by Physicians and Nurses in Hospitals, Journal of Business Ethics, 90:387–397.
• Erdem, F., Ömüriş, E., Öz, Ö., Boz, H., Özmen, M., Kubat, U. (2014). Öğretim Elemanlarının Etik Sorumlulukları Üzerine Üniversite Öğrencilerinin Algılamaları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi- Journal of Qualitative Research in Education, 2(1), 39-63.
• Eastman, J. K., K. L. Eastman and M. A. Tolson: (2001), ‘The Relationship Between Ethical Ideology and Ethical Behavior Intentions: An Exploratory Look at Physicians’ Responses to Managed Care Dilemmas’, Journal of Business Ethics 31, 209–224.
• Gordon, E. J. and K. P. Parsi: (2002), ‘It’s Alive! Giving Birth to Research Ethics Education’, The American Journal of Bioethics 2, 65–66.
• Kalaycı, Ş. (2010), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Beşinci Basım, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kırılmaz H., Kırılmaz S. (2014), Sağlık Hizmetlerinde Etik İkilemlerde Ampirik Etik Çalışmalarının Yararları, İnsan and İnsan (1), s. 35-44
• Kördeve, M.K. (2017). Özel Sektör Sağlık Çalışanlarında Etik Tutum ve Whistlebowling Arasındaki İlişki. Sağlık Yönetimi Dergisi, 1(2), 51-61.
• Maimaitireyimu, N., ve Arslanoğlu, A., (2019). Kalite Direktörlerinin Sağlıkta Akreditasyon Standartlarına Bakış Açısı Üzerine Nitel Bir Araştırma. Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Dergisi, 2(1), 1-14.
• Orhan, F., (2007). Sağlık Hizmetlerinde Etik Boyut: Hastanelerde Çalışan Personelin Etiksel Sorunlara Yaklaşımlarının Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Çalışması, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hastane İşletmeciliği Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi., Ankara.
• O’Fallon, M. J. and K. D. Butterfield (2005), ‘A Review of the Empirical Ethical Decision-Making Literature: 1996–2003’, Journal of Business Ethics 59, 375-413.
• Sekeran, U. (1992). Research methods for business. United States of America: Wiley.
• Shaw, C., (2004), Toolkit for Accreditation Programs, Some issues in the design and redesign of external health care assessment and improvement systems, ISQua, by Charles D Shaw International Society for Quality in Health Care, Australia
• Shaw, C., Braithwaite, J., Moldovan, M., Nicklin, W., Grgic, I., Fortune, T., Whittaker, S., (2013), Profiling Health-Care Accreditation Organizations: An International Survey. International Journal for Quality in Health Care, 25(3), 222-231.
• Şen, H.T. (2013). Kamu Hastanelerinde Görev Yapan Başhekim ve Başhemşilerin Duygusal Zeka Düzeyleri ve Etik Muhakeme Yetenekleri ve Etkileyen Faktörler. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 10(3), 18-26
• Sur, H., Çekin, M., Cevahir, E., İşç, E. (2009), Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinde Etik Araştırması
• Robertson, D. W. (1996), Ethical theory, ethnography, and differences between doctors and nurses in approaches to patient care, Journal of Medical Ethics 22, 292–299.
• Tatlı, T. (2018), Sağlık Çalışanlarının Empatik Eğilim ve Etik Duyarlılık Düzeylerinin Hasta Hakları Bağlamında İncelenmesi: Ağrı İli Örneği, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi
• Tazegün, A., Çelebioğlu, A., (2016). Çocuk Hemşirelerinin Etik Duyarlılık Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler. Ethical Sensitivity Levels Of Pediatric Nurses And Effective Factors İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları Dergisi 2016; 6(2):97-102 Klinik Araştırma doi:10.5222/buchd.2016.097.
• Türkiye Sağlık Hizmetleri Kalite ve Akreditasyon Enstitüsü (TÜSKA), https://tuska.tuseb.gov.tr/akreditasyon/akreditasyon-nedir Erişim Tarihi: 30.08.2023.
• T.C. Sağlık Bakanlığı, Sağlıkta Akreditasyon Standartları Hastane Seti, Sağlıkta Akreditasyon Standartları Hastane Seti – v2.1/2018 ISBN: 978-975-590-479-5.
• Uğur, A., (2011). Sağlık Hizmetlerinde Etik Anlayış. Hastane Dergisi Eylül-Ekim 2011.
• Weber, L. J. (2001). Business Ethics in Healthcare Beyond Compliance Indiana University Press Bloomington and Indianapolis, Indiana University Press
• WHO, Global Network of WHO Collaborating Centres for Bioethics.
• Yorulmaz, M., Pirol, M., (2019). Sağlık Çalışanlarında Kalite Algısının Ölçülmesi Üzerine Bir Araştırma, Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Dergisi, 15-21.