Women’s Policies of Political Parties in the Context of Gender Equality: Example of AK Party and CHP

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 2, 757 - 774, 12.08.2024

Melike Çakır , Rıfat Karakoç

https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1429399

Öz

Different meanings have been attributed to women and men by each society and the expectations of each society have been shaped according to these meanings. Women and men were expected to behave as required by social roles, and social roles were effective in all areas of life. The concept of gender, which emerged with a new approach to the concept of sex, has been very effective in explaining this situation. The idea of gender equality, on the other hand, has been shaped around this concept, which emerged with the meanings attributed to genders. In the most general sense, gender equality can be defined as women taking part in all areas of life on an equal footing with men, having equal rights and benefiting from equal conditions. At this point, political parties, which have an important role in today's democracies, also have a role, especially in terms of their women's policies. For this purpose, in the study, firstly, gender equality will be discussed, and a general inference about gender equality will be tried to be made by explaining the concepts of sex and gender. After a brief evaluation of gender equality, the issue will be discussed in the context of political parties. In this context, within the scope of the study, an evaluation will be tried to be made on the plane of gender equality by including the women's policies of the two parties selected in terms of being the ruling party and the opposition party.

Anahtar Kelimeler

Political Party, Gender, Equality, Woman

Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Bağlamında Siyasi Partilerin Kadın Politikaları: AK Parti ve CHP Örneği

Öz

Her toplum tarafından kadınlara ve erkeklere farklı anlamlar yüklenmiş ve her toplumun beklentileri bu anlamlara göre şekillenmiştir. Kadınlar ve erkeklerden toplumsal rollerin gerektirdiği gibi davranması beklenmiş ve hayatın her alanında toplumsal roller etkili olmuştur. Cinsiyet kavramına getirilen yeni bir yaklaşımla ortaya çıkan toplumsal cinsiyet kavramı bu durumu açıklama noktasında oldukça etkili olmuştur. Toplumsal cinsiyet eşitliği düşüncesi ise cinsiyetlere yüklenen anlamlarla ortaya çıkan bu kavramın etrafında şekillenmiştir. En genel anlamıyla toplumsal cinsiyet eşitliği, kadınların hayatın her alanında erkeklerle eşit düzeylerde yer alması, eşit haklara sahip olması ve eşit koşullardan yararlanması olarak tanımlanabilmektedir. Bu noktada günümüz demokrasilerinde önemli bir role sahip olan siyasi partilere de özellikle sahip oldukları kadın politikaları bakımından rol düşmektedir. Bu amaçla çalışmada ilk olarak toplumsal cinsiyet eşitliği ele alınacak, cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramları açıklanarak toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik genel bir çıkarımda bulunulmaya çalışılacaktır. Toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik yapılan kısa bir değerlendirmenin ardından siyasi partiler bağlamında konu ele alınacaktır. Bu bağlamda çalışma kapsamında iktidar partisi ve muhalefet partisi olması bakımından seçilen iki partinin kadın politikalarına yer verilerek toplumsal cinsiyet eşitliği düzleminde bir değerlendirme yapılmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Siyasi Parti, Toplumsal Cinsiyet, Eşitlik, Kadın

Kaynakça

• Adak, S. (2016). Siyaset ve Toplumsal Cinsiyet. F. Saygılıgil (Haz.), Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları içinde (s. 17-32). Ankara: Dipnot Yayınları.
• Adalet ve Kalkınma Partisi 2023 Seçim Beyannamesi, https://www.akparti.org.tr/media/bwlbgkif/tu-rkiye-yu-zyılı-ic-in-dog-ru-adımlar-2023-sec-im-beyannamesi.pdf adresinden 18.01.2024 tarihinde alınmıştır.
• Adalet ve Kalkınma Partisi Tüzüğü, https://www.akparti.org.tr/media/asbklfdx/ak-parti-tuzuk.pdf adresinden 17.01.2024 tarihinde alınmıştır.
• Atatürk Araştırma Merkezi. (2006). Atatürk’ün söylev ve demeçleri I-III (Cilt I). Ankara: Divan Yayıncılık.
• Berktay, F. (2010). Tarihin cinsiyeti (3. Baskı). İstanbul: Metis Yayınları.
• Bingöl, O. (2014). Toplumsal cinsiyet olgusu ve Türkiye’de kadınlık. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(Özel Sayı 1), 108-114.
• Cevizci, A. (1999). Felsefe sözlüğü (Geliştirilmiş ve Gözden Geçirilmiş Üçüncü Basım). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Cumhuriyet Halk Partisi Programı, https://content.chp.org.tr/1d48b01630ef43d9b2edf45d55842cae.pdf adresinden 17.01.2024 tarihinde alınmıştır.
• Cumhuriyet Halk Partisi Tüzüğü, https://content.chp.org.tr/file/chp_tuzuk_10_03_2018.pdf adresinden 17.01.2024 tarihinde alınmıştır.
• Çakır, M. ve Karakoç, R. (2023). Türkiye Cumhuriyeti parlamento tarihinde kadın temsili, tarihsel süreç, mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri. D. F. Biçer ve Y. Öz (Ed.), Sosyal, İnsan ve İdari Bilimlerde İleri ve Çağdaş Çalışmalar 1 içinde (s. 438-453). İzmir: Duvar Yayınları.
• Çakır, S. (2019). Erkek kulübünde siyaset (1. Baskı). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Dökmen, Z. Y. (2015). Toplumsal cinsiyet: sosyal psikolojik açıklamalar (6. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Giddens, A. (2012). Sosyoloji (1. Baskı). (Yay. Haz.: C. Güzel). İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Günlük Şenesen, G., Yücel, Y., Yakar Önal, A., Ergüneş, N. ve Yakut Çakar, B. (2017). Kadınsız kentler: toplumsal cinsiyet açısından belediyelerin politika ve bütçeleri (1. Baskı). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• İçli, G. (2018). Toplumsal cinsiyet eşitliği politikaları ve küreselleşme. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (30), 133-143.
• Özdemir, E. ve Atılgan, G. (2015). Siyasal partiler. G. Atılgan ve E. A. Aytekin (Haz.), Siyaset bilimi: kavramlar, ideolojiler, disiplinler arası ilişkiler içinde (s. 239-251). İstanbul: Yordam Kitap.
• Öztan, E. (2004). Toplumsal cinsiyet eşitliği politikaları ve olumlu ayrımcılık. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 59(1), 203-235.
• Öztekin, A. (2014). Siyaset bilimine giriş (9. Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Sancar, S. (2008). Türkiye’de kadınların siyasal kararlara eşit katılımı. Toplum ve Demokrasi, 2(4), 173-184.
• Sancar, S. (2009). Erkeklik: imkânsız iktidar: ailede, piyasada ve sokakta erkekler (1. Baskı). İstanbul: Metis Yayınları.
• Saraç, S. (2013). Toplumsal Cinsiyet. L. Gültekin vd. (Ed.), Toplumsal Cinsiyet ve Yanılsamaları içinde (27-32). Ankara: Atılım Üniversitesi Yayınları.
• Sarıbay, A. Y. (2001). Türkiye’de demokrasi ve politik partiler (1. Baskı). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Touraine, A. (2007). Kadınların dünyası. (Çev: M. Moralı). İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Ünal Erzen, M. (2019). Siyasette cinsiyet eşitsizliği. Asya Studies-Academic Social Studies/Akademik Sosyal Araştırmalar, 2(8), 21-32.
• Vatandaş, C. (2007). Toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin algılanışı. Sosyoloji Konferansları, (35), 29-56.
• Wiesner Hanks, M. E. (2020). Tarihte toplumsal cinsiyet: küresel bakış açıları. (Çev. M. Çiyan Şenerdi). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Yaraman, A. (1999). Türkiye’de kadınların siyasal temsili (1. Baskı). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Yayla, A. (2015). Siyaset bilimi (2. Baskı). Ankara: Adres Yayınları.