Prediction of Financial Failure in Borsa Istanbul Insurance Companies with the Altman Z” Score and Ohlson’s O-Model

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: 1, 27 - 52, 18.04.2025

Cemil Şenel , Bengü Berika Kalfa

https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1523077

Öz

The financial performance of companies has always been a subject of interest for both researchers and investors. There are many methods used to measure financial performance. Despite many methods, it is still not possible to clearly measure whether companies are financially successful or unsuccessful. In this study, the financial failure levels of insurance companies operating in Borsa Istanbul are analyzed. The main purpose of this study is to analyze the financial status of insurance companies operating in Borsa Istanbul and to determine the risk of financial failure by using Altman Z" Score and Ohlson’s O-Score models. In the study, the financial failure situations of five insurance companies operating in Borsa Istanbul during the period 2018-2022 were evaluated with the Altman Z" Score model and Ohlson’s O-Score model using financial statements, income statements and balance sheet data. As a result of the analysis, according to the Altman Z" Score model, the financial failure status of the insurance companies in Borsa Istanbul is "Gray Area" for all years for three insurance companies and "Failed" for all years for the other two insurance companies. Similar results were obtained in the analysis with Ohlson’s O- score model.

Anahtar Kelimeler

Financial Failure, Insurance, Altman Z” Score Model

Altman Z” Skoru ve Ohlson O-Modeli ile Borsa İstanbul Sigorta Şirketlerinde Finansal Başarısızlık Tahmini

Öz

Şirketlerin finansal performansı hem araştırmacılar hem de yatırımcılar için her zaman ilgi konusu olmuştur. Finansal performansı ölçmek için birçok yöntem kullanılmaktadır. Birçok yönteme rağmen, şirketlerin finansal olarak başarılı mı yoksa başarısız mı olduğunu net bir şekilde ölçmek hala mümkün değildir. Bu çalışmada, Borsa İstanbul'da faaliyet gösteren sigorta şirketlerinin finansal başarısızlık seviyeleri analiz edilmektedir. Çalışmanın ana amacı, Borsa İstanbul'da faaliyet gösteren sigorta şirketlerinin finansal durumlarını analiz etmek ve Altman Z" Skor ve Ohlson’un O-Skor modellerini kullanarak finansal başarısızlık riskini belirlemektir. Çalışmada, Borsa İstanbul'da faaliyet gösteren beş sigorta şirketinin 2018-2022 dönemine ait finansal başarısızlık durumları, finansal tablolar, gelir tabloları ve bilanço verileri kullanılarak Altman Z” Skor modeli ve Ohlson’un O-Skor modeli ile değerlendirildi. Analiz sonucunda, Altman Z” Skor modeline göre, Borsa İstanbul'daki sigorta şirketlerinin finansal başarısızlık durumu, üç sigorta şirketi için tüm yıllarda "Gri Alan" ve diğer iki sigorta şirketi için tüm yıllarda "Başarısız" olarak belirlenmiştir. Ohlson’un O-Skor modeli ile yapılan analizlerde de benzer sonuçlar elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Finansal Başarısızlık, Sigorta, Altman Z” Skor Modeli

Kaynakça

• Ağırman, E. (2018). “Finansal Sıkıntı Göstergeleri: Bist’te İşlem Gören İmalat Sanayi Firmaları Üzerine Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(2),403-425.
• Akdeniz, F., Güven, B. (2023). Altman Z ve Springate S Skor Modelleri Ile Finansal Failurelık Tahmini: Çimento Sektörü Üzerine Borsa İstanbul’da Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 728-738.
• Akyüz, K. C., Yildirim, İ., Akyüz, İ., Tugay, T. (2017). Borsa İstanbul’da İşlem Gören Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri Sanayi İşletmelerinin Finansal Failurelık Düzeylerinin Oran Analizi ve Diskriminant Analizi Yöntemleri Kullanılarak Ölçülmesi. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 13(1), 60-74.
• Altman E. I. (1968). “Financial Ratios, Discriminant Analysis and The Prediction of Corporate Bankruptcy”. The Journal of Finance, 23(4), 589-609.
• Altman, E. I. (1993). Corporate Financial Distress: A Complete Guide to Predicting, Avoiding and Dealing with Bankruptcy. 2nd Edition, New York: John Wiley & Sons.
• Altman, I. E. (1983). “Why business fail”. The Journal of Business Strategy, 3(4), 15-22.
• Bai, J., Wang, J., Li, S., Wang, G., & Zhang, Y. (2020). “Finansal Failurelık Tahmininde Ağırlıklı Lojistik Regresyon Analizi: Çin'de Bir Örnek”. Uluslararası Finansal Yönetim, 23(2), 129-150.
• Beaver, W. H. (1968). “Market Prices, Financial Ratios and the Prediction of Failure”, Journal of Accounting Research,6(2),179-192.
• Bozkurt, İ. (2014). İflas Olasılığı ile Sistematik Risk İlişkisinin İncelenmesi ve Etkin İflas Göstergesi Modellerinin Tespiti: BİST’de Ampirik Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(4),127- 142.
• Bulut, N., Shakeri, S., Yüzük, S., Aktaş, M. S. (2019). Öznitelik Seçim Yöntemleri ve Makine Öğrenmesi Kullanarak Şirket Bilanço Verilerine Dayalı İflas Riski Tahmini. Türkiye Bilişim Vakfı BilgisayarBilimleri ve Mühendisliği Dergisi, 12(2), 20-29.
• Çelik, M. K. (2010). Finansal Failurelık Tahmin Modellerinin İMKB'deki Firmalar İçin Karşılaştırmalı Analizi. Doktora Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Civan, M., Dayı, F. (2014). “Altman Z Skoru ve Yapay Sinir Ağı Modeli ile Sağlık İşletmelerinde Finansal Failurelık Tahmini”, Akademik Bakış Dergisi, (41),0-0.
• Emechebe, A., Olotuah, A. (2019). “Finansal Failurelık tahmini için çoklu karşılaştırma modeli: Nijerya borsasında bir uygulama”, Ulusal Stratejik Yönetim Dergisi, 11(1), 5-18.
• Ertan, A. S., Ersan, Ö. (2018). Finansal Başarisizliği Belirleyen Etkenler: Türkiye İmalat Sektörü Örneği. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 40(2), 181-207.
• Fulmer, J. G. (1984). “A Bankruptcy Classification Model for Small Firms”, The Journal of Commercial Bank Lending, 66(11), 25-37.
• Gülençer, S. (2020). Türkiye’deki Mevduat Bankalarının TOPSIS ve VIKOR Yöntemleriyle Analizi. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 1(1): 1-22.
• Huo, Y. H. (2006), “Bankruptcy Situation Model in Small Business: The Case of Restaurant Firms”, Hospitality Review, 24 (2), 49-58.
• İloğlu, H. (2020). Altman Z” Skor Yöntemi ile Havayolu Şirketlerinde Finansal Failurelık Tahmini. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karaca, S. ve Özen, E. (2017), “Financial Failure Estimation of Companies in BIST Tourism Index by Altman Model and its Effect on Market Prices”, Broad Research in Accounting, Negotiation, and Distribution, 8(2),11-23.
• Keasey, K., and Watson, R. (1987, Autumn). Non-Financial Symptoms and The Prediction of Smal Company Failure: A Test of Argenti's Hypotheses. Journal of Business Finance and Accounting, 14(3), 335-354.
• Kırkıl, M. (2016). Kredi Derecelendirme Altman Z Skor Modelinin Tarımsal Üreticilere Uygulanması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Finans Enstitüsü.
• Kulalı, İ. (2016). Altman Z-Skor Modelinin Bist Şirketlerinin Finansal Failurelık Riskinin Tahmin Edilmesinde Uygulanması. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(3), 283-291.
• Ohlson, J. A. (1980). Financial Ratios and the Probabilistic Prediction of Bankruptcy. Journal of Accounting Research, 18, 109-131.
• Özdemir, F. S., Choı, F. D., ve Bayazıtlı, E. (2012). “Finansal Failurelık Tahminleri Yönüyle UFRS ve Bilginin İhtiyaca Uygunluğu”, Mali Çözüm, 17-52.
• Şahin, T., Misirdali Yangil, F. (2023). Finansal Failurelık Konusunda Yapılan Lisansüstü Tez Çalışmalarına Yönelik Bir İçerik Analizi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(2), 509-527.
• Shahwan, T. M. (2015). The effects of corporate governance on financial performance and financial distress: Evidence from Egypt. Corporate Governance, 15(5), 641-662.
• Shirata, C. Y. (1998). Financial Ratios as Predictors of Bankruptcy in Japan: An Enpirical Research. Proceedings of The Second Asian Pacific Interdisciplinary Research in Accounting Conferen.
• Springate, G. L. (1978). Predicting the possibility of failure in a Canadian firm: A discriminant analysis. Doctoral dissertation, Simon Fraser University.
• Tekin, B., Gör, Y. (2022). “Finansal Failurelık Tahmin Modelleri ve Bankacılık Sektörü Mali Tabloları Üzerinden Bir Uygulama: Altman ve Springate Modelleri”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,0(40), 373-404.
• Terzi, S. (2011). “Finansal Rasyolar Yardımıyla Finansal Failurelık Tahmini: Gıda Sektöründe Ampirik Bir Araştırma”, Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 15(1), 1-18.
• Toraman, C., Karaca, C. (2016). “Kimya Endüstrisinde Faaliyet Gösteren Firmalar Üzerinde Mali Failurelık Tahmini: Borsa İstanbul’da Bir Uygulama”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 0 (70), 111-128.
• Vuran, B. (2009). Prediction of business failure: a comparison of discriminant and logistic regression analyses. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 38(1), 47-63.
• Uzun, E. (2005). İşletmelerde Finansal Failurelığın Teorik Olarak İrdelenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (27), 158-16.