Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı ve Fen Bilimleri Ders Kitaplarında STEM Eğitim Yaklaşımının Yeri

Yıl 2022, , 623 - 647, 30.06.2022

İrem Ünsal , Elif Bakar

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2022..-836928

Cited By: 2

Öz

Bilim, teknoloji ve mühendislik temelli içeriklerin küresel boyutta giderek artan önemi STEM (Science, Technology, Engineering and Mathematics) yaklaşımının eğitim içeriklerinde yer bulmasına yol açmıştır. Bu nedenle temel eğitimin felsefesi doğrultusunda güncellenen ilkokul ve ortaokul fen bilimleri dersi öğretim programında ve programa göre hazırlanan ders kitaplarında STEM yaklaşımının yerini ortaya koymak bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Nitel araştırma şeklinde doküman incelemesi ve içerik analizi basamaklarına uygun olarak çalışılan bu araştırmada 3. sınıftan 8. sınıflara kadar uygulanmakta olan fen bilimleri dersi öğretim programı ile Millî Eğitim Bakanlığı tarafından öğrencilerin kullanımına sunulan 2019-2020 eğitim öğretim yılına ait fen bilimleri ders kitapları incelenmiştir. Buna göre STEM yaklaşımının öğretim programı ve ders kitaplarında kazanımlar ve açıklamaları vasıtasıyla metin ve etkinliklerle ya da kitaplarda özel bir bölüm şeklinde açıkça yer aldığı sonucuna ulaşılmakla birlikte yaklaşımın dersteki yerinin geliştirilmesi ve desteklenmesi gereken boyutlarına yönelik içerik ve uygulama bağlamında sistemsel öneriler yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

STEM, Fen Bilimleri Dersi, Öğretim Programı, Ders Kitabı

Kaynakça

• Akdemir, E., & Atasoy, D. Ç. (2019). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Fen Bilimleri 7 Ders Kitabı. (H. Kalkan, Dü.) Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Akgündüz, D., Aydeniz, M., Çakmakçı, G., Çavaş, B., Çorlu, M., Öner, T., & Özdemir, S. (2015). STEM EğitimiTürkiye Raporu. İstanbul: İstanbul Aydın Ünivresitesi.
• Akgündüz, D., Ertepınar, H., Ger, A. M., Sayı, A. K., & Türk, Z. (2015). STEM Eğitimi Çalıştay Raporu Türkiye STEM Eğitimi Üzerine Kapsamlı Bir Değerlendirme. İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi.
• Akter, S., Arslan, H. B., & Şimşek, M. (2019). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Fen Bilimleri 5 Ders Kitabı. (M. Taş, A. E. Bozdoğan, & A. Tekbıyık, Dü) Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Bahar, M., Yener, D., Yılmaz, M., Emen, H., & Gürer, F. (2018). 2018 Fen Bilimleri Öğretim Programı Kazanımlarındaki Değişimlerve Fen Teknoloji Matematik ve Mühendislik (STEM) Entegrasyonu. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 702-735.
• Bakırcı, H., & Kutlu, E. (2018). Fen bilimleri öğretmenlerinin FeTeMM yaklaşımı hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 9(2), 367-389.
• Bybee, R. W. (2013). The Case for STEM Education. NSTA Press.
• Çağlar, S. (2017). Analitik Düşünme Yeteneğinizi Nasıl Geliştirirsiniz? Aralık 23, 2019 tarihinde https://www.matematiksel.org/analitik-dusunme-yeteneginizi-nasil-gelistirirsiniz/ adresinden alındı.
• Çavaş, B., & Çavaş, P. H. (2014). Fen Bilimlerinde Öğrenme Öğretme Süreci. Ş. S. Anagün, & N. Duban (Editörler). Fen Bilimleri Öğretimi içinde (s. 176-178). Ankara: Anı.
• Çorlu, M. S., Capraro, R. M., & Capraro, M. M. (2014). Introducing STEM Education: Implications for Educating Our Teachers For the Age of Innovation. Eğitim ve Bilim, 39(171), 74-85.
• Çorlu, M., & Çallı, E. (2017). STEM Kuram ve Uygulamalarıyla Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik Eğitimi. İstanbul: Pusula.
• Demiray, K., & Köker, Ö. (2019). İlkokul Fen Bilimleri 3 Ders Kitabı. (M. Taş, A. E. Bozdoğan, A. Tekbıyık, & S. Yaman, Dü) Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Demirçalı, S., & Alkan, B. (2019). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Fen Bilimleri 6 Ders Kitabı. (S. Sevim, Dü.) Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Drake, S. M. (1991). How our team dissolved the boundaries. Educational leadership, 49(2), 20-22.
• Drake, S. M., & Burns, R. C. (2004). Meeting standards through integrated curriculum. Virginia, ASCD.
• Fogarty, R. (1991). Ten Ways to Integrate Curriculum. Educational Leadership, 49(2) , 61-65.
• Gerlach, J. (2012, Kasım 4). STEM: Defying a Simple Definition. National Science Teachers Associations: https://www.nsta.org/publications/news/story.aspx?id=59305 Erişim Tarihi: 17.10.2019
• Gülersoy, A. E. (2013). İdeal Ders Kitabı Arayışında Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarının Bazı Özellikler Açısından İncelenmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 2(1), 8-26.
• Kaptan, F., & Korkmaz, H. (2001). İlköğretimde Fen Bilgisi Öğretimi Modül 7. F. Kaptan, & H. Korkmaz içinde, İlköğretimde Etkili Öğretme ve Öğrenme Öğretmen El Kitabı (s. Ankara). Milli Eğitim Bakanlığı.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Keleş, E. (2001). Fizik Dersi Kitaplarını Değerlendirme Ölçeği. (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanından erişilebilir. (Tez No. 106476).
• Kolaç, E. (2009). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin tür açısından değerlendirmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 105-137.
• Millî Eğitim Bakanlığı Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliği (2012, 12 Eylül).Resmî Gazete (28409). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/09/20120912-2.htm
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). İlkokul ve Ortaokullar (3, 4, 5, 6, 7 ve 8.sınıf) Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Morrison, J. S. (2006). TIES STEM Education Monograph Series Attributes of STEM Education. Baltimore: TIES.
• Roberts, A., & Cantu, D. (2012). Applying STEM Instructional Strategies to Design and Technology Curriculum. In PATT 26 Conference; Technology Education in the 21st Century. (s. 111-118). Stockholm: Linköping University Electronic Press.
• Siekmann, G., & Korbel, P. (2016). Defining 'STEM' skill: review and synthesis of the literature. Australia: NCVER.
• Tor, H. ve Erden, O. (2004). İlköğretim öğrencilerinin bilgi teknolojilerinden yararlanma düzeyleri üzerine bir araştırma. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(1), 120-130.
• Wang, H.-H. (2012). A New Era of Science Education: Science Teachers‘ Perceptions and Classroom Practices of Science, Technology, Engineering, and Mathematics (STEM) Integration.
• Yaman, E., Akan, R., Doğan, M., & Sarı, Ö. (2019). İlkokul Fen Bilimleri 4 Ders Kitabı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Yancı, M. V. (2019). Ortaokul ve İmam hatip Ortaokulu Fen Bilimleri 8 Ders Kitabı. Ankara: SDR Dikey yayıncılık.
• Yıldırım & Şimşek. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.