SORUŞTURMAYA DAYALI FEN ÖĞRETİMİNİN 5. SINIF ÖĞRENCİLERİNDE ÖZ DÜZENLEME BECERİLERİ GELİŞİMİNE ETKİSİ

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 1, 659 - 679, 06.03.2020

Tuğba Atun , Zeki Bayram

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020.20.52925-655311

Cited By: 1

Öz

Bu araştırma, soruşturma yaklaşımına dayalı fen öğretiminin 5. sınıf öğrencilerinin öğrenmeye yönelik öz düzenleme becerilerine etkisini ortaya koymak amacıyla karma yöntem kullanılarak yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu, 5. sınıf öğrencileri (n=80) oluşturmuştur. Çalışmanın yürütüldüğü dört şubeden 2’si deney diğer 2’si kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Araştırmada “Öğrenmede Motive Edici Stratejiler Ölçeği (ÖMSÖ)” ve araştırmacı tarafından hazırlanan “görüşme formu” ölçme aracı olarak kullanılmıştır. Deney grubunda soruşturma yaklaşımıyla ders yapılırken kontrol grubuna geleneksel yöntemle toplam 20 ders saati uygulama yapılmıştır. Araştırmanın verileri t-testi ve içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Sonucunda deney grubu öğrencilerinde öz düzenleme becerilerinden “yardım arama stratejisi”, “çaba düzenleme stratejisi”, “öz yeterlik algısı” alt boyutlarında anlamlı fark bulunurken “zaman ve çalışma ortamını düzenleme stratejisi” ile “bilişüstü öz düzenleme” stratejilerinde anlamlı bir fark bulunamamıştır. Sonuç olarak, soruşturma yaklaşımına dayalı uygulamaların gerçekleştirildiği sınıf ortamında öğrenmeye yönelik bazı öz düzenleme becerilerinin gelişebileceği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

fen öğretimi, soruşturmaya dayalı fen öğretimi, öz düzenleme, öz yeterlik

Kaynakça

• Altun, S. (2005). Öğrencilerin öz-düzenlemeye dayalı öğrenme stratejilerinin öz yeterlik algılarının öğrenme stilleri ve cinsiyete göre matematik başarısını yordama gücü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Altun, S. ve Erden, M. (2006). Öğrenmede Motive Edici Stratejiler Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Edu 7, 2(1), 1-16. Erişim adresi: https://toad.halileksi.net/sites/default/files/pdf/ogrenmede-motive-edici-stratejiler-olcegi-toad.pdf.
• Ataş, İ. (2009). Öz düzenleyici öğrenme stratejilerinin kullanımının ilköğretim okulu dördüncü sınıf öğrencilerinin matematik dersindeki öz yeterlik algısına ve başarısına etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aydın, S. ve Demir Atalay, T. (2015). Öz-düzenlemeli öğrenme. Ankara: Pegem Akademi.
• Aydoğan, S., Güneş, B., Gülçiçek, Ç. (2003). Isı ve sıcaklık konusunda kavram yanılgıları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 111-124.
• Babadoğan, C. (2001). Sorgulayıcı öğretim stratejisinin akademik başarıya etkisi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi, 1(2), 147-160.
• Bandura, A. (1995). Exercise of personal and collective efficacy in changing societies. A. Bandura (Ed.), Self-efficacy in changing societies (p. 1–45) içinde. New York: Cambridge University Press.
• Başer, M., ve Çataloğlu, E. (2005). Kavram değişimine dayalı öğretimin öğrencilerin ısı ve sıcaklık konusundaki yanlış kavramlarının giderilmesindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 43- 52.
• Bayram, Z. (2015). Sorgulamaya dayalı Kimya öğretimi uygulamaları. A. Ayas ve M. Sözbilir (Ed.), Kimya öğretimi öğretmen eğitimcileri, öğretmenler ve öğretmen adayları için iyi uygulama örnekleri (s. 445-461) içinde. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Bayram, Z. (2019). İlkokulda Esnek Soruşturma Temelli Fen Öğretimi (ESTFÖ) Uygulamaları. C. Aydoğdu ve S. Kıngır (Ed.), Fen Öğretimi (s.109-147) içinde. Ankara: Nobel Yayıevi.
• Boekaerts, M. (1992). The Adaptable Learning Process: Initiating and Maintaining Behavioural Change. Applied Psychology: An International Review. 41: 377-397.
• Borkowski, J.G., (1996). Metacognition: Theory or Chapter Heading? Learning and Individual Differences. 8: 391-402.
• Branch, J. L. ve Solowan, D. G. (2003). Inquiry-based learning: the key to student success. Library Skills. School Libraries in Canada. 22(4), 6-12.
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş, Aygün, Ö., Kılıç, E. ve Karadeniz, Ş. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (21. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Chen, C. S. (2002). Self-regulated learning strategies and achievement in an introduction to information systems course. Information Tecnology, Learning and Performance Journal, 20(1), 11-25.
• Creswell J. W. (2014). Research design qualitative, quantitative and mixed methods approaches (4th Ed.). Los Angeles: Sage Publications. Erişim adresi: http://englishlangkan.com/produk/E%20Book%20Research%20Design%20Cressweell%202014.pdf
• Franklin, A. (2004). Inquiry based approach to science education: Theory and practice. Erişim adresi: www. brynmawr.edu/biology/franklin/Inquiry Based Sciece.html.
• Gençtürk, H. A., Türkmen, (2007). İlköğretim 4. sınıf fen bilgisi dersinde sorgulama yöntemi ve etkinliği üzerine bir çalışma. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 277-292.
• Greene J.A., Anderson J.L., O’Malley, C.E. ve Lobczowksi N.G. (2018) Fostering self-regulated science inquiry in physical sciences. M. DiBenedetto (Ed.) Connecting self-regulated learning and performance with instruction across high school content areas. Springer, Cham. doi: https://doi.org/10.1007/978-3-319-90928-8_6.
• Heo, H. (2000). Theoretical underpinnings for structuring the classroom as self-regulated learning environment. Educational Technology Intentional, 2(1), 31–51.
• Jussaume , A., Lardeau, D. ve Mardelle, P. (2006). La démarche pédagogique des activités scientifiques, Erişim tarihi: 23.06.2007. Çevrim-içi: http://www.fondation-lamap.org/
• Kayacan, K. ve Selvi, M. (2017). Öz Düzenleme Faaliyetleri İle Zenginleştirilmiş Araştırma-Sorgulamaya Dayalı Öğretim Stratejisinin Kavramsal Anlamaya ve Akademik Öz Yeterliğe Etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(5), 1771-1786. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefdergi/issue/31226/342736
• Komisyon (2013). Ortaokul fen bilimleri 5. sınıf ders kitabı. Ankara: MEB Yayınları. ISBN 978-975-11-3765-4.
• Lepareur, C. ve Grangeat, M. (2018). Évaluation formative et autorégulation des apprentissages des élèves : propositions méthodologiques pour l’analyse de processus in situ. Érudit Journals Mesure et évaluation en éducation, 41(2), 131-162.
• Lim, B-R. (2001). Guidelines for designing inquiry-based learning on the web: online professional development of educators. (Doktora tezi). Indiana University, Bloomington.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2013). Fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı, Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı, Ankara.
• Moon-Heum, C., Yanghee, K. and DongHo, C. (2017). The effect of self-regulated learning on college students' perceptions of community of inquiry and affective outcomes in online learning. The Internet and Higher Education. (34), p.10-17. doi: https://doi.org/10.1016/j.iheduc.2017.04.001
• NRC (1996). National science education standards. Washington, DC: National Academy Press.
• NRC (2000). Inquiry and the national science education standards. Washington: National Academy Press.
• Newman, R. S. (1994). Academic help seeking: A strategy of self-regulated learning. D. H. Schunk, ve B. J. Zimmerman (Ed.), Self-regulation of learning and performance: Issues and educational applications (s. 283-304) içinde, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers
• Ortakuz, Y. (2006). Araştırmaya dayalı öğrenmenin öğrencilerin fen-teknoloji-toplum-çevre ilişkisini kurmaya etkisi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özyılmaz, G. (2003).İlköğretim 5. sınıf fen bilgisi dersi, isı ve isının maddedeki yolculuğu ünitesinde çoklu zeka kuramı tabanlı öğretimin, öğrenci başarısı, tutumu ve hatırda tutma üzerindeki etkileri. (Yayınlanmış Yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Perry, V. R., ve Richardson, C. P. (2001). The New Mexico tech master of science teaching program: An exemplary model of inquiry-based learning. 31st Annual Frontiers in Education Conference. Impact on Engineering and Science Education Konferansında sunulan bildiri. Conference Proceedings (Cat. No. 01CH37193). Erişim adresi: https://ieeexplore.ieee.org/document/963917.
• Pintrich, P. R. (2000). The role of orientation in self-regulated learning. M., Boekaerts ve P.R., Pintrich (Ed.), Handbook of self-regulation, (13-39) içinde, San Diego, CA: Academic Press.
• Pintrich, P. R., Smith, D. A. F., Garcia, T. ve Mc Keachie W. J. (1991). A manual for the use of the motivated strategies for learning questionnaire (MSLQ). Michigan: School of Educational Building, The University of Michigan.
• Pintrich, P.R., Smith, D.A.F., Garcia, T. ve Mc Keachie, W.J., (1993). Reliability and Predictive of the Motivated Strategies for Learning Questionaire. Educational and Psychological Measurement (MSLQ). 53: 801-813.
• Schunk, D. H., Pintrich, P. R., ve Meece, J. L. (2008). Motivation in education: theory, research, and applications (3rd ed.). Upper Saddle River, N.J.: Pearson/Merrill Prentice Hall.
• Sinatra, G. M., & Taasoobshirazi, G. (2018). The self-regulation of learning and conceptual change in science: Research, theory, and educational applications. D. H. Schunk & J. A. Greene (Eds.), Educational psychology handbook series. Handbook of self-regulation of learning and performance (s. 153-165) içinde. New York, NY, US: Routledge/Taylor & Francis Group. Erişim adresi: https://psycnet.apa.org/record/2017-45259-010.
• Şen, Ş., Yılmaz, A. ve Geban, Ö. (2015). The effects of Process oriented guided Inquiry learning environment on students’ self-regulated learning skills. Problems of Education in The 21st Century, (66), p.54-66.
• Taş, S. (2008). Sınıf yönetim modelleri. B. Yiğit (Ed.). Sınıf yönetimi teori pratik uygulamalar, (s. 129-144) içinde. İstanbul: Kriter Yayınevi. Tatar, N. ve Kuru, M. (2006). The effect of inquiry-based learning approach in science education on academic achievement. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 147-158.
• Varlı, B. ve Uluçınar Sağır, Ş. (2019). Araştırma sorgulamaya dayalı öğretimin ortaokul öğrencilerinin fen başarısı, sorgulama algısı ve üstbiliş farkındalığına etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(2), 703-725.
• Vishnumolakala, V. R., Daniel C. Southam, D. C., Treagust, D. F., Mocerinoa, M. ve Qureshic, S. (2017). Students’ attitudes, self-efficacy and experiences in a modified process-oriented guided inquiry learning undergraduate chemistry classroom. Chemistry Education Research and Practice. (18), p.340-352.
• Wenk, L. (2000). Improving science learning: inquiry-based and traditional first-year college science curricula. (Doktora tezi), Massachusetts University, Boston.
• Winne, P. M. ve Hadwin, A.F., (1998). Studying as Self-regulates Learning. D. J. Hacker ve J. Dunlosky (Ed.). Metacognitions in Educational Theory and Practice, The Educational Psychology Series. Mahwah. New Jersey: Erlbaum.
• Yaşar, Ş. ve Duban, N. (2009). Students’ opinions regarding to the inquiry-based learning approach. İlköğretim Online, 8 (2), 457-475. Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Nitel araştırma yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınları.
• Zimmermann, B. J. (1989). A Social cognitive view of self-regulated academic learning. Journal of Educational Psychology, 81(3), 329-339.
• Zimmerman, B. J. ve Risemberg, R. (1997). Caveats and recommendations about self-regulation of writing: a social cognitive rejoinder. Contemporary Educational Psychology, 22, 115.
• Zimmerman, B. J. (2000). Self-efficacy: an essential motive to learn. Contemporary Educational Psyhology, 25, 82-91. Erişim adresi: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0361476X99910160
• Zimmerman, B. J., Bonner, S. ve Kovach, R. (1996). Developing self-regulated learners: beyond achievement to self-efficacy. Washington DC: American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/10213-000.