YURTDIŞINDA RAMAZAN’IN SOSYO-PSİKOLOJİK YÖNLERİ (AMERİKA ÖRNEĞİ)

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 1, 125 - 158, 11.05.2015

*özcan, **fazlı Güngör, Polat , Fazlı Polat

Öz

Sosyolojik anlamda dinî yaşamın pratik bir unsuru olarak Ramazan, Amerika’daki Türkler üzerinde çok derin etkiler bırakmakta ve onların şahsi olarak gündelik yaşamlarından başlayarak ailelerinde, işyerlerindeki sosyal ilişkilerinde, ibadethanelerindeki dostluklarında ve Müslim-gayri Müslim komşularıyla olan iletişimlerinde birçok etkileşimi de beraberinde getirmektedir.İşte bu çalışma dinîn pratik yönünü oluşturan oruç ibadeti etrafında oluşan kültürel belleği ve bu kültürel anlam dünyasının göçmen Türklerin zaman, mekân ve sosyal ortamlarında hangi tür kabul, anlayış, sembol ve uygulamalarla gerçekleştiğini nitel olarak ortaya koymayı amaçlamış bir çalışmadır. Bu çalışma bir anlamda gurbetteki kimlik ve kültürün ara formlarla bazen de farklı tonlarda yeniden üretilmesinin hikâyesidir. Bu yeniden üretilen kültür formunun ana kültürden esinlendiği belli olmakla birlikte özellikle yeni nesiller ve yerli Müslümanlarla karşılaşma anlarında hibrid bir formu içinde ürediği gözden kaçmamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ramazan Ayı, Oruç, Kültür, Göç, Amerika, Sosyal Ortam, Kimlik

Kaynakça

• Abou-Samra, Sulafa, (2010) “Muslim Calendar, Holy Days and Festivals”, Islamic Beliefs, Practices and Cultures, edit. Crowe Felicity vd., Marshall Cavendish Reference, New York
• Akyüz, Niyazi, (1998) Dinîn Mesajının Sosyo-Kültürel Muhtevası ve İslâm, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt: XXXVIII, sayı: , s. 295-308
• Akyüz, Vecdi (2002) İbadet İlkeleri, İlke Yay: İstanbul
• Ariel, Zirulnick, (2011) “Five facts about the holy month of Ramadan”, Christian Science Monitor; 8/1/2011, ss.1 http://search.ebsco
• host.com/login.aspx?direct=true&db=a9h&AN=63534731&site=ehost-live
• Arslan, Mustafa (2004) “Kültürel Bağlamda Din”, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 4 (1), ss.189-205 http://www.dinbilimleri.
• com/Makaleler/1262553281_0401070464.pdf
• Arslantürk, Zeki-Amman, Tayfun (2011), Sosyoloji, Çamlıca Yayınları: İstanbul
• Bagby, Ihsan (2003): “Imams and Mosque Organization in The United States: A Study of Mosque Leadership and Organizational Structure in American Mosques”, Muslims in The United States Edi., Philippa Strum, Danielle Tarantolo, Woodrow Wilson International Center for Scholars, Washington, D.C
• Bilici, Mücahit, (2008). Finding Mecca in America: American Muslims and Cultural Citizenship, (Basılmamış Doktora Tezi), University of Michican: IL
• Bodur, Hüsnü Ezber (2008) Sekülerleşme Teorileri Çerçevesinde Din ve Sosyal Değişme, Dinler Tarihi Araştırmaları - VI, [Sekülerleşme ve Dinî Canlanma, Sempozyum, 22-23 Ekim/October 2008, Ankara], s. 34-46
• Census, (2010) http://factfinder2.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/
• productview.xhtml?pid= ACS_10_1YR_B04003&prodType
• =table, 16.12.2011
• Certel, Hüseyin (1998), “İslami İbadetlerin Psiko-Sosyal İşlevleri”, Ekev Akademi Dergisi, 1,(3), ss. 149–156
• --------------(1999), “Dinî Hayatta İbadetin Yeri ve Önemi”, Dinî Araştırmalar, 2 (4), ss.209-222
• Cilacı, Osman (1978) “Semavi Dinlerde Oruç”, Diyanet Dergisi, 17 (4), ss.192-208
• Daryal, Ali Murat (2009) Dinî Hayatın Psiko-Sosyal Temelleri, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, İstanbul
• -------------- (1970) “Ramazan Sosyolojisi ve Psikolojisi Üzerine Bir Deneme”, Diyanet İşleri Başkanlığı Dergisi, 9: 100-101, ss.287-299
• Fattah, M. Hassan (2005) “The New Ramadan: It’s Beginning to Look A Lot Like …” The New York Times. http://www.nytimes.com
• /2005/10/11/world/africa/11iht-islam.html
• Geneive, Abdo (2005): Islam in America: Separate but unequal, The Washington Quarterly, 28:4, 5-17
• Glock, Charles Y. (1998) “Dindarlığın Boyutları Üzerine”, (Çev. M. E. Köktaş), Din Sosyolojisi içinde, (Ed. Y. Aktay ve M. E. Köktaş), Vadi Yayınları: Ankara
• Göle, Nilüfer, (2010) İç İçe Girişler: İslam ve Avrupa, Çev. Ali Berktay, Metis Yayınları: İstanbul
• Güngör, Özcan, (2011) “The Process of Religious Institutionalization (Concept of Mosque) of Turkish in the US”, International Journal of Business and Social Science, 2 (8), ss.211-222
• Haddad, Yvonne.-LUMMİS, T. A., (1987): Islamic Values in the United States, Oxford University Press: N Y
• Hökelekli, Hayati (2005), Din Psikolojisi, T.D.V.Yayınları: Ankara
• el-Isfehani, Ragıp (ty), El-Müfredat Fi Garibi’l Kur’an, Tahkik: M. Seyyid Keylani, Dar’ul Marife: Beyrut
• Karaca, Faruk, (2011), Din Psikolojisi, Eser Ofset: Trabzon
• Kasapoğlu, Abdurrahman, (2007) “Kur’an’da Oruç Psikolojisi” Diyanet İlmi Dergi, 43, (1), ss.51-76
• Kaya, İ. (2007). “Religion as a Site of Boundary Construction: Islam and the Integration of Turkish Americans in the United States”, Alternatives: Turkish Journal of International Relations, 6 (1/2), 139-155.
• -------------- (2003): Shifting Turkish American Identity Formations in The United States, The Florida States University College of Social Sciences, Unpublished Dissertation Thesis, Florida
• -------------- (2005)“Identity and Space, The Case of Turkish Americans”, The Geographical Review, 95 (3), 425/440, July2005
• Kernicky, Kathleen (2002) “My Holiday; Ramadan Teaches Self-Control” South Florida Sun Sentinel Magazine, USA http://articles.
• sun-sentinel.com/2002-11-6/lifestyle/0211050316_1_ramadan-special-prayers-quran
• Kılıç, Zeynep (2004): “Two Different Worlds? Turkish Immigrant Organizations in the U.S. and Germany” (Paper presented at the annual meeting of the American Sociological Association, Hilton San Francisco & Renaissance Parc 55 Hotel, San Francisco, CA,, Aug 14, 2004) <http://www.allacademic.com/meta/p110047_
• index.html>,
• Kirman, Mehmet Ali, (2004) Din Sosyolojisi Terimler Sözlüğü, Rağbet Yayınları: İstanbul
• Koca, Ferhat(2007), “İbadet, İnsani Varoluşun Anlamı”, İslam’a Giriş, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları: Ankara
• Kurt, Abdurrahman (2012) Din Sosyolojisi, Sentez Yayınları: Bursa
• Küçük, Abdurrahman, (1999) “İbadet md.”, İslam Ans. (XIX) T.D.V. Yayınları: İstanbul.
• Küçükcan, Talip, (2005), “Avrupa’da Türk Gençliği ve Din: İnanç, Bilgi ve İbadet”, III.Din Şurası Tebliğ ve Müzakereler, DİB Yayınları: Ankara
• Mardin, Şerif, (1993) Din ve İdeoloji, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Mengüşoğlu, Takiyettin, (1968) “Tarihilik ve Tarihsizlik”, Felsefe Arkivi, S.16, ss.115-130
• Nimer, Mohamed (2002) “Muslims in American Public Life”, Muslims in the West, Edit. Yvonne Haddad, Oxford University Press: NY
• Özsoy, Ömer-Güler, İlhami, (1997) Konularına Göre Sistematik Kuran Fihristi, Fecr: Ankara
• Okumuş, Ejder, (2003), Toplumsal Değişme ve Din, İnsan Yayınları: İstanbul.
• -------------- (2010), Zaman Sosyolojisine Giriş Denemesi, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 10 (2), ss.121-174
• Odobası, Yavuz-Argan, Metin (2009): Aspects of Underlying Ramadan Consumption Patterns in Turkey, Journal of International Consumer Marketing, 21:3, 203-218
• Peker, Hüseyin, Din psikolojisi, Sönmez Yayınevi, Samsun, 1993
• Rippin, Andrew (1993) “The Practice of Islam”, Edit: Andrew Rippin, Muslims Their Religious Beliefs and Practices, London: Routladge, ss.127-145
• Sandıkcı, Özlem-Omeraki, Sahver, (2007) “Globalization and Rituals: Does Ramadan Turn into Christmas?”, Advances in Consumer Research, (34), ss.611-615
• Schumm, Walter-Kohler, Alison L. (2005) “Social Cohesion and the Five Pillars of Islam: A Comparative Perspective”, The American Journal of Islamic Social Sciences 23:2, ss.126-136
• Sezen, Yumni, (2000), İslam’ın Sosyolojik Yorumu, Birleşik Yayınları: İstanbul
• Sorokin, Pitirim, (1994) Çağdaş Sosyoloji Kuramları, c. 1, Çev. M. M. Raşit Öymen, KBY.: Ankara 1994, ss. 102-166
• Şenyürekli, Ayşem. R. (2007). Caring From a Distance: How Turkish Transnational Families Maintain Intergenerational Relationship, (Unpublished Doctorate Thesis) The University of Minnesota
• Takim, Liyakat (2002) “Multiple Identities in a Plurastic World: Shi’ism in America”, ”, Muslims in the West, Edit. Yvonne Haddad, Oxford University Press: NY
• Tümer, Günay-Küçük Abdurrahman (2002) Dinler Tarihi, Ocak Yayınları: Ankara
• Uysal, Veysel, (2007) Kentsel Hayatta Dindarlık ve Oruç İbadetinin Bireysel Toplumsal Yansımaları, Mar. Ünv. İlahiyat Fak. Dergisi, 32, ss.19–44.
• Uysal, Veysel, (1994), Psiko-Sosyal Açıdan Oruç, TDV Yayınları: İstanbul
• Ünal, Vehbi (2010) “İslam’da İbadetlerin Sosyal Fonksiyonu” C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi XIV/1 - 2010, 355-370
• Ünver, Süheyl A (1960) “Ramazan Medeniyeti”, Diyanet Dergisi Yıllığı, ss.21-25
• Özer, Fatma Betül (2011) “Ramadan in the United States: İnterview With Aziza Maheen” http://www.lastprophet.info/ramadan-in-the-united-states
• Raycraft, Patrick (2003) “Children Join In Observance of Ramadan”, Nowember, 23, The Hartford Courant, http://www.courant.com/adv_article
• Useem, Andrea, (2005), “Young and Observant; A Child’s Ramadan in America Can Include fun along with fasting as Muslim leaders aim for an age-appropriate holy month” The Washington Post, 08 Oct. 2005 http://www.highbeam.com/doc/1P2-85138
• .html
• Usta, Niyazi, (2003) Küreselleşme ve Din, Dinî Araştırmalar, VI, (17), s. 179-184
• Wach, Joachim, (1995) Din Sosyolojisi, Ünver Günay (çev.), İstanbul: MÜİFV Yayınları
• Weir, William (2004) “Insight Offered Into Ramadan” . Hartford Courant, 16 January 2004, http://search.proquest.com/docview/256852
• ?accountid=8403
• Yazıcı, Nesimi (2008) “Din Hizmetlerinde Cami, Cami Hizmetlerinde Ramaza Üzerine Bazı Değerlendirmeler”, I.Din Hizmetleri Sempozyumu, C.2, DİB Yayınları: Ankara, ss.175-193
• Yılmaz, H. Hilmi (1991) “Bir Takva Eğitimi Olarak Oruç”, Diyanet Aylık Dergisi, 42.
• -------------- (2007) Oruç Tutmak Kur’an’a Tutunmaktır, Diyanet Aylık Dergisi, Eylül, 201, ss.26-32
• Yüksel, Ş. Özgür İlke, (2008) Türkiye’den Amerika Birleşik Devletlerine Göç Eden Birinci Kuşak Göçmenlerin Yararlandığı Kitle İletişim Ortamlarının Ulusaşırı Kimlik Dönüşümüne Etkileri, Anadolu Ü. SBE: Eskişehir