LEYLA HANIM VE TARİH MENZUMELERİ

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 339 - 362, 25.10.2020

Sait Yılter

https://doi.org/10.31463/aicusbed.686939

Cited By: 1

Öz

Leylâ Hanım, 19. yüzyılın önemli kadın divan şairlerindendir. Osmanlı toplumunda kadınlar arka planda kalsa da Leylâ Hanım Osmanlı Sarayı ile bağlantı kurmuş, sultanların kerimeleri ile dostluk kurmuş, dikkatleri üzerine çeken bir şair olmuştur. 18. yüzyılda Klasik Türk Edebiyatı’nda şair sayısının hızla artması üzerine kaside yerini manzum tarihlere bırakmıştır. Şairler, hami bulmada sıkıntı çekmeye başlamış, kaside gibi yüksek sanat değeri taşıyan şiirlerin yerini manzum tarihler almıştır. Leylâ Hanım yaşadığı dönemin önemli olaylarına, saray fertlerinin önemli günlerine tarih manzumeleri yazarak dönemin sosyal yaşantısına ışık tutmuştur. Yazdığı bu tarz şiirlerde şairlik yeteneğini sergilemiştir.

Anahtar Kelimeler

LEYLA HANIM, TARİH DÜŞÜRME, MANZUM TARİHLER, TOPLUM YAŞANTISI, ÖNEMLİ OLAYLAR

Kaynakça

• Ahmet Rifat, Lugat-ı Tarihiye ve Coğrafiye, İstanbul 1300 (1883). Ahmet Muhtar, Şair Hanımlarımız, İstanbul 1311 (1894). ARSLAN, Mehmet, Leylâ Hanım Divanı, Kitabevi Yayınları, İstanbul 2004. BANARLI, Nihad Sami, Resimli Türk Edebiyatı, C.II, İstanbul 1999. BİLKAN, Ali Fuat, Nâbî Divanı, MEB Yayınları, İstanbul 1997. Bursalı Mehmet Tahir, Osmanlı Müellifleri, Cilt II, İstanbul 1333 (1917). Büyük Türk Klasikleri, Leylâ Hanım Maddesi, C.VIII, Fatin, Hatimetü’l-Eş’ar, İstanbul 1271 (1853). GİBB, E. J. Wilkinson, A History of Ottoman Poetry, C.IV (Çeviren: Ali Çavuşoğlu, Osmanlı Şiir Tarihi, Akçağ Yayınları, Ankara 1999), London 1905. GÖVSA, İ. Alâeddin, Türk Meşhurları Ansiklopedisi, İstanbul 1949. GÜNYOL, Vedat, İslâm Ansiklopedisi, Leylâ Hanım Maddesi, C.VIII, İstanbul IŞIK, İhsan, Yazarlar Sözlüğü, Ankara 1990. İNAL, İbnülemin Mahmut Kemal, Son Asır Türk Şairleri, Bütün Eserleri, Dergâh Yayınları, İstanbul 1998. LEVEND, Agâh Sırrı, Divan Edebiyatı, Enderun Kitabevi, İstanbul 1984. LEVEND, Agâh Sırrı, Ümmet Çağı Türk Edebiyatı, TTK Yayınları, Ankara 1962. Mehmet Süreyya, Sicill-i Osmânî, C.IV, İstanbul 1311 (1894). Mehmed Zihnî, Meşâhirü’n-Nisâ, C.II, İstanbul 1295 (1878). Muallim Nâcî, Esâmî, İstanbul 1308 (1891). Muallim Nâcî, Osmanlı Şairleri (Hazırlayan: Cemal Kurnaz, MEB Yayınları, İstanbul 1995), İstanbul 1307 (1890). PALA, İskender, Kudemânın Kırk Atlısı, Ötüken Yayınları, İstanbul 1998. Şemsettin Sâmî, Kâmûsu’l-A’lâm, C.VI, İstanbul 1316 (1899). TAMSÖZ, Bedihan, Osmanlıdan Günümüze Kadın Şairler Antolojisi, Ayyıldız Yayınları, Ankara 1990. TUMAN, Nâil, Tuhfe-yi Nâilî, C.II (Hazırlayan: Cemal Kurnaz, Mustafa Tatçı, Ankara 2001). URAZ, Murat, Kadın Şair ve Muharrirlerimiz, İstanbul 1941. YAKIT, İsmail, İslam Kültüründe Ebced ve Tarih Düşürme, Ötüken Yayınları, İstanbul 2005. YILTER, Sait, Leylâ Hanım Divanı, İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Basılmamış Bitirme Tezi (Danışman: Doç. Dr. Hasan Kavruk), Malatya 2001.