MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER VE TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 52 - 67, 30.06.2021

Selahattin Melih Cennet Funda Çondur

Öz

Bu çalışmanın amacı, makroekonomik göstergeler ile tüketici davranışları arasındaki ilişkileri test etmektir. Çalışmada temel makroekonomik göstergelerin tüketicilerin gelir ve harcama ilişkilerine etkisi ekonomik, sosyolojik ve psikolojik açıdan analiz edilmiştir. Anket uygulamasının örneklemini oluşturan on sekiz yaş ve üstü, gelir sahibi olan 600 kişi oluşturmaktadır. Anketler elektronik posta aracılığıyla ve İzmir, Aydın İllerinde yüz yüze uygulanmıştır. Anket bulguları ışığında makroekonomik göstergelerdeki değişimin tüketici davranışlarını etkilediği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Makroekonomik Göstergeler, Tüketici Davranışları, Davranışsal Ekonomi

MACROECONOMIC INDICATORS AND CONSUMER BEHAVIORS

Öz

The aim of this study is to test the relationships between macroeconomic indicators and consumer behavior. In the study, the effects of basic macroeconomic indicators on the income and expenditure relations of consumers were analyzed in economic, sociological and psychological terms. The sample of the survey application consists of 600 people aged eighteen and above, who have income. Questionnaires were applied via e-mail and face-to-face in İzmir and Aydın Provinces. In the light of the survey findings, it was concluded that the change in macroeconomic indicators affected consumer behavior.

Anahtar Kelimeler

Macroeconomic Indicators, Consumer Behavior, Behavioral Economics

Kaynakça

• Altan, M. ve Göktürk, İ. E.(2007). “Türkiye’de Kredi Kartlarının Toplam Özel Nihai Tüketim Harcamalarına Etkisi: Bir Çoklu Regresyon Analizi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18:25-47.
• Altunöz, U. (2016). “Faiz Oranları, Tüketici Kredi Kullanımı Ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ekonometrik Analizi: Türk Bankaları Deneyimi”, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35(1):145-157.
• Arıt, B. (2017). Hazır Giyimde Renk Faktörünün Tüketici Davranışları Üzerindeki Psikolojik Etkisinin Araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Arman, C. (2013). Gelir Dağılımının Tüketici Davranışlarına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Baloğlu, B. (2000). “Enflasyona Sebep Olan Tüketim Harcamalarının Sosyolojik Açılımı”, Sosyoloji Konferansları, 26:137-157.
• Baum, D. N. (1988). “Consumpyion, Wealth and Real Rate of Interest: A Reexamination”, Journal of Macroeconomics, 10(1):83-102.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K. E., Akgün E. Ö., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2018). “Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri”, Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
• Celasun, M., ve Tansel, A. (1993). “Distrubional Effects and Saving-Investment Behaviour in Liberalizing Economy : The Case of Turkey”, METU Studies in Development, 20:269-98.
• Cennet, S. M. (2021). Makroekonomik Değişkenlerdeki Değişimin Tüketici Davranışları Üzerine Etkisi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı Yüksek Lisans Programı, Aydın. Ceylan, S. (2018). “Enflasyon-Özel Tasarruf İlişkisi: Türkiye Örneği”, Anadolu İktisat ve İşletme Dergisi, 2(1):56-66.
• Chang B. Y. (2005). Greater Access to Consumer Credit: Who Benefits and How?, Fordham Üniversitesi, Ekonomi Doktora Tezi, New York.
• Chrystal, A. and Mızen P. (2002). "Modelling Credit in the Transmission Mechanism of the United Kingdom”, Journal of Banking and Finance, 26(11):2131-2154.
• Demir, Y. (2007). “Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyümeye Olan Etkisinin Türkiye Bağlamında Test Edilmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 34:152-161.
• Demirezen, Ö. (2015). Türkiye’de Kredilerin Özel Tüketim Harcamalarına Etkisi, Planlama Uzmanlığı Tezi, Kalkınma Bakanlığı Yıllık Programlar ve Konjonktür Değerlendirme Genel Müdürlüğü.
• Demirgil, H. ve Çelikkaya, S. (2019). “Türkiye’de Döviz kuru Oynaklığı ve Hanehalkı Harcamaları Arasındaki İlişki”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(3):832-845.
• Durmaz, Y. (2008). “Tüketici Davranışı”, Detay Yayınları, Ankara.
• Durmaz, Y., Bahar R., ve Kurtlar, M. (2011). “Kişisel Faktörlerin Tüketici Satın Alma Davranışlarına Etkisi Üzerine Bir Araştırma”, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 2(1):114-133.
• Eraktan, N. S. (2008). “Ekonomi” (İkinci Baskı), Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
• Güçlüoğlu, Ü.M. (2017). Türkiye İstihdam Analizi Ve Bazı Makroekonomik Değişkenlerin İstihdam Üzerindeki Etkisi, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü, Uzmanlık Tezi, Ankara.
• Hjelm, G. (2002). “Is Private Consumption Growth Higher (Lower) during Periods of Fiscal Contractions (Expansions)?”, Journal of Macroeconomics, 24:17–39.
• Guest, R. S. (2006). “Population Ageing Capital Mobility and Optimal Saving”, Journal of Policy Modeling, 28(1):89-102.
• İbicioğlu M. ve Karan, B., M. (2012). “Konut Kredisi Talebini Etkileyen Faktörler: Türkiye Üzerine Bir Uygulama”, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 4(1):65-75.
• Kandil, M. ve Mirzaie I. A. (2011)."Consumption, Credit, and Macroeconomic Policies: Theory and Evidence from the United States”, Global Economic Review, 40(3):323-360.
• Meral, P.S. (2005). “Enflasyon ve Enflasyonun Okuma Alışkanlığına Etkisi”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(19):309-324.
• Öğünç, F. (2009). “Dayanıklı Tüketim Malı Fiyat Dinamikleri”, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Çalışma Tebliği, No.09/08.
• Özdemir, G. Z. (2013). Tüketici Güveninin Tüketim Harcamaları ile İlişkisi ve Öngörü Gücü: Türkiye Örneği, TCMB Uzmanlık Tezi.
• Özdemir, S., Ersöz H.Y. ve Sarıoğlu, İ. (2006). “İşsizlik Sorununun Çözümünde KOBİ’lerin Desteklenmesi”, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
• Sarı, S.S., Ilgın, K.S. (2018). “Makroekonomik Faktörler ile Tüketici Güven Endeksi Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği”, International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), Niğde, Türkiye, 394-402.
• Tarı, R. ve Pehlivanoğlu, F. (2007). “Kocaeli İlinde Tüketici Davranışlarının Gelir-Harcama Grupları İlişkisi Açısından Analizi (Tüketim Harcamaları Profili)”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1):192-210.
• TCMB (2004). “Enflasyon”, (20.03.2021) https://www.tcmb.gov.tr/
• Tek, Ö. B. ve Özgül, E. (2010). “Modern Pazarlama İlkeleri Uygulamalı Yönetimsel Yaklaşım”, Birleşik Matbaacılık, İzmir.
• TÜİK (2021). (19.04.2021) www.tuik.gov.tr
• Yay, G. G. (2012). “Para ve Finans Teori-Politika”, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. İstanbul.
• Yıldırım, O. (2003). “Döviz Kurları Çerçevesinde Satınalma Gücü Paritesinin Zaman Serisi Analizi ve Türkiye Ekonomisi Uygulaması”, Bankacılar Dergisi, 44:3-14.
• Yıldırım, C. (2016). “Tüketici Fiyat Endeksi İle Faiz Oranı İlişkisinin Ekonometrik Bir İncelemesi”, Kastamonu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2):431-445.
• Wachter, J. (2006). “A Consumption Based Model of the Term Structure of Interest Rates”, Journal of Financial Economics, 79(2):365-399.