Borderline Kişilik Bozukluğunun “Masumiyet”i ve “Kader”i: Bir Film Analizi

Year 2023, Volume: 9 Issue: 1, 67 - 89, 23.06.2023

Haydeh Faraji , Mahmut Yılmaz

Abstract

Hem sinema hem psikoloji insan düşüncesini, duygularını, davranışlarını ve dürtülerini odak noktası olarak alır. Analistin tuttuğu aynada hastanın kendisini görmesi gibi, beyaz perde de bize ayna tutmaktadır. Zeki Demirkubuz, filmlerinde psikolojik olarak karmaşık karakterler kullanır ve filmlerde psikolojik nedenselliğe dayalı karakter ilişkileri merkezi rol oynar. Karakterler ağırlıkla nihilist, toplumsal değerlerin sınırında yaşayan, kendine ve topluma yabancılaşmış, değerlerden bağımsız, arayış içinde, suça meyilli davranabilen kişilerdir. Borderline kişilik bozukluğunda yaygın biçimde kullanılan bölme savunma mekanizması temelde içsel temsillerin ve dolayısıyla benliğin bölünmesi ile ilişkili olsa da dış gerçekliğin ve yaşantıların bölünmesiyle sonuçlanır. Masumiyet ve Kader Filmlerinde de karakterlerin pür iyi, masum yönleri ile kaderlerinin onları dönüştürdüğü pür kötü yönleri bölünerek birbirinden ayrılmış halde, ayrı ayrı ancak aynı hayatta ve aynı filmde bir arada bulunmaktadır. Bu çalışmada Zeki Demirkubuz sinemasına ait Masumiyet ve Kader filmlerinin arafta yaşayan borderline karakteri psikanalitik kuram ve klinik psikoloji literatürü çerçevesinde değerlendirilmiştir.

Keywords

borderline kişilik bozukluğu, borderline anne, bölme, intihar girişimi

“Innocence” and “Destiny” of Borderline Personality Disorder: A Movie Analysis

Abstract

Both cinema and psychology focus on human thought, emotions, behavior, and impulses. Just as the patient sees himself in the mirror held by the analyst, the white screen holds up a mirror for us. Zeki Demirkubuz uses psychologically complex characters in his films and character relationships based on psychological causality play a central role in his films. The characters are mostly nihilists, living on the border of social values, alienated from themselves and the society, independent of values, in search of, and inclined to crime. Although the division defense mechanism commonly used in borderline personality disorder is mainly related to the division of internal representations and therefore the self, it results in the division of external reality and experiences. In the films of Innocence and Destiny, the pure good and innocent aspects of the characters and the pure bad aspects of their destiny, which have transformed them, are separated from each other, but separately but together in the same life and in the same film. In this study, the borderline character of Zeki Demirkubuz's Innocence and Destiny films living in limbo is evaluated within the framework of psychoanalytic theory and clinical psychology literature.

Keywords

borderline personality disorder, borderline mother, splitting, suicide attempt

References

• Adler, G. (1985). Borderline Psychopathology and Its Treatment. Jason Aronson.
• Akhtar, S. (2016). Ağır Kişilik Bozukluklarının Tanı ve Sağaltımı İçin Başvuru Kitabı. Odağ Psikanaliz ve Psikoterapi Eğitim Yayınları.
• American Psychiatric Association. (2001). Practice guideline for the treatment of patients with borderline personality disorder. The Institute.
• Arntz, A., van Genderen, H. (2019). Sınır Kişilik Bozukluğu İçin Şema Terapi. (7.Basım), Psikonet Yayınları.
• Atak, İ.E. (2012). Sınır işleyiş kavramının sınırları: Rorschach Testi ile değerlendirme. Yansıtma Psikopatoloji ve Projektif Testler Dergisi, 18(1), 47-55.
• Bloom, V. (1993).The darker forces: Freud on the movies. Journal of American Psychoanalysis. 21(1), 33-34. Boz, M. & Takımcı, D. (2015). Zeki Demirkubuz filmlerinin ortak anlatı yapısı: Tema, zaman, mekân, karakter, sinematografi. Doğu Batı Dergisi, Sinema Tutkusu I, 72, 255-288.
• Brown, M.Z., Comtois, K.A., & Linehan, M.M. (2002). Reasons for suicide attempts and nonsuicidal self-injury in women with borderline personality disorder. Journal of Abnormal Psychology, 111(1), 198–202.
• Buchman-Wildbaum, T., Unoka, Z., Dudas, R., Vizin, G., Demetrovics, Z., & Richman, M. J. (2021). Shame in borderline personality disorder: Meta-Analysis. Journal of Personality Disorders, 35(A), 149-161.
• Chassequet Smirgel,, J. (1975). Ben İdeali, (N. Tura Çev.), İstanbul: Metis Yayınları.
• Demirkubuz, Z. (Yönetmen/Senarist). (1997). Masumiyet [Film]. Türkiye: Mavi Film.
• Demirkubuz, Z. (Yönetmen/Senarist). (2006). Kader [Film]. Türkiye: Mavi Film/Inkas Film.
• Durkheim, E. (2020). İntihar. (Ö. Doğan, Çev.), Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Faraji, H. & Güler, K. (2021). Borderline personality traits and self handicapping. International Journal of Current Research, 13(6), 17683-17689.
• Faraji, H & Tezcan A.E. (2022). Borderline Kişilik Bozukluğu. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Faraji, H. (2022). Depresyon ve İntihar. Güler, K. (Ed.) Depresyona Klinik Bir Bakış içinde (s.435-464). Eğiten Kitap.
• Faraji, H. (2021). Borderline kişilik bozukluğunun ergenlik döneminde belirlenmesine dair bir değerlendirme, OPUS, 18(43), 7141-7166.
• Freud, S. (2011). Haz ilkesinin ötesinde ben ve id (A. Babaoğlu Çev.) (3. Basım). Metis.(1921) Glickauf-Hughes, C., & Mehlman, E. (1998). Non-borderline patients with mothers who manifest borderline pathology. British Journal of Psychotherapy, 14, 294-302. DOI:10.1111/J.1752-0118.1998.TB00383.X
• Greenspan, S. (1982). The second other: The role of the father in early personality formation and the dyadic-phallic phase of development. In Father and Child: Developmental a lid Clhriml Perspectives (S. Cath, A. Gurwitt and J. Ross, eds.). Little Brown.
• Gunderson, J.G., Links, S.L. (2008). Borderline Personality Disorder, A Clinical Guide. Second edition, Washington: American Psychiatric Publishing Inc.
• Helle, A. C., Watts, A. L., Trull, T. J., & Sher, K. J. (2019). Alcohol use disorder and antisocial and borderline personality disorders. Alcohol Research: Current Reviews, 40(1), 35–50. https://doi.org/10.35946/arcr.v40.1.05 Hobson, R.P., Patrick, M., Crandell, L., García-Pérez, R., & Lee, A. (2005). Personal relatedness and attachment in infants of mothers with borderline personality disorder. Development and Psychopathology, 17, 329-347. doi: 10.1017/s0954579405050169
• Johnson, J.G., Cohen, P., Chen, H., Kasen, S., & Brook, J.S. (2006). Parenting behaviors associated with risk for offspring personality disorder during childhood. Archives of General Psychiatry, 63, 579-587.
• Kernberg, O. (2016). Sınır Durumlar ve Patolojik Narsisizm. Ötekini Dinlemek Dizisi, Metis Yayınları. (1985) Kernberg, O. (1967). "Borderline personality organization." Journal of American Psychoanalytic Association 15(3), 641-685.
• Kernberg, O.F. (2011). Aşk İlişkileri, Normallik ve Patoloji. (3.Baskı), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Kohut, H. (2020). Kendiliğin Yeniden Yapılanması. Ötekini Dinlemek Dizisi, (4. Basım). Metis Yayınları. (1977) Krause-Utz, A., Frost, R., Chatzaki, E., Winter, D., Schmahl, C., & Elzinga, B. M. (2021). Dissociation in borderline personality disorder: recent experimental, neurobiological studies, and implications for future research and treatment. Current psychiatry reports, 23(6), 1-17.
• Layden, M. A., Newman, C. F., Freeman, A., & Morse, S. B. (1993). Cognitive therapy of borderline personality disorder. Allyn & Bacon.
• Links, P.S., Steiner, M., Huxley, G. (1988). The occurrence of borderline personality disorder in the families of borderline patients. Journal of Personality Disorders, 2(1), 14–20. https://doi.org/10.1521/pedi.1988.2.1.14
• Luyten, P., Campbell, C., & Fonagy, P. (2021). Rethinking the relationship between attachment and personality disorder. Current Opinion in Psychology, 37, 109-113.
• Mahler, M., Pine, F., Bergman, A.(2003). İnsan Yavrusunun Psikolojik Doğumu. Ötekini Dinlemek Dizisi. Metis Yayınları. (1975) Martin, J. A., & Levy, K. N. (2021). Chronic feelings of emptiness in a large undergraduate sample: Starting to fill the void. Personality and Mental Health.1-14.
• Masterson, J. F. (2008). Borderline yetişkinlerde psikoterapi. (Macit, M. Çev.) Litera Yayıncılık.
• McWilliams, N. (2013). Psikanalitik tanı: Klinik süreç içinde kişilik yapısını anlamak. (E. Kalem Çev.). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları. Monte, F. L., & Englebert, J. (2018). Borderline personality disorder and lived time. L'Évolution Psychiatrique, 83(4), 37-45.
• Newman, L., Stevenson, C. (2005). Parenting and borderline personality disorder: Ghosts in the nursery. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 10, 385-394.
• Paris, J. (1999). Borderline Personality Disorder. In T. Millon, P. H. Blaney, & R. D. Davies (Eds.), Oxford textbook of psychopathology (pp. 628-652). Oxford University Press.
• Parman, T. (2002). Erkek olmak ya da üçün üçü olmak: oedipus öncesi dönemden ergenliğin sonuna kadar baba oğul ilişkisi. Psikanaliz Yazıları, 5, 29-41.
• Porter, C., Palmier-Claus, J., Branitsky, A., Mansell, W., Warwick, H., & Varese, F. (2019). Childhood adversity and borderline personality disorder: A meta-analysis. Acta Psychiatrica Scandinavica, 141(1), 6–20. https://doi.org/10.1111/acps.13118
• Proust, M. (1996). Çiçek açmış kızların gölgesinde (.R. Hakmen Çev). Yapıkredi Yayınları. (1919) Rifkin-Zybutz, R. P., Moran, P., Nolte, T., Feigenbaum, J., King-Casas, B., Fonagy, P., & Montague, R. P. (2021). Impaired mentalizing in depression and the effects of borderline personality disorder on this relationship. Borderline Personality Disorder and Emotion Dysregulation, 8(1), 1-6.
• Salzer,S., Streeck, U., Jaegger, M., Masuhr, O., Warwas, J., Leichsernring, F., Leibing, E. (2013). Patterns of interpersonal problems in borderline personality disorder. Journal of Nervous and Mental Disease, 201(2), 94–98. doi: 10.1097/NMD.0b013e3182532b59 Schneider, I. (1987). Images of the Mind: Psychiatry in the Commercial Film. American Journal of Psychiatry.144, 996-1002.
• Sharp, C., Venta, A., Vanwoerden, S., Schramm, A., Ha, C., Newlin, E., Reddy, R., Fonagy, P. (2016). First empirical evaluation of the link between attachment, social cognition and borderline features in adolescents. Comprehensive Psychiatry, (64), 4–11. DOI: 10.1016/j.comppsych.2015.07.008 Susam, A. (2015). Demirkubuz Sineması: Kötülük üzerine çeşitlemeler. Doğu Batı Dergisi, Sinema Tutkusu II, 73, 187-207.
• Welch, S.S., Linehan, M.M. (2002). High-risk situations associated with parasuicide and drug use in borderline personality disorder. Journal of Personality Disorders, 16(6), 561-569.
• Westen, D., Moses, M.J., Silk, K. R., Lohr, N.E., Cohen, R., Segal, H. (1992). Quality of depressive experience in borderline personality disorder and major depression: When depression is not just depression. Journal of Personality Disorders, 6(4), 382-393.
• Yen, S., Peters, J. R., Nishar, S., Grilo, C. M., Sanislow, C. A., Shea, M. T., ... & Skodol, A. E. (2021). Association of borderline personality disorder criteria with suicide attempts: Findings from the collaborative longitudinal study of personality disorders over 10 years of follow-up. JAMA psychiatry, 78(2), 187-194.
• Buchman-Wildbaum, T., Unoka, Z., Dudas, R., Vizin, G., Demetrovics, Z., & Richman, M. J. (2021). Shame in borderline personality disorder: Meta-Analysis. Journal of Personality Disorders, 35(Supplement A), 149-161. Peng, W., Liu, Z., Liu, Q., Chu, J., Zheng, K., Wang, J., ... & Yi, J. (2021). Insecure attachment and maladaptive emotion regulation mediating the relationship between childhood trauma and borderline personality features. Depression and Anxiety, 38(1), 28-39.
• Zanarini, M.C., Frankenburg, F.R., Yong, L., Raviola, G., Reich, D.B., Hennen, J., et al. (2004). Borderline psychopathology in the first degree relatives of borderline and Axis II comparison probands. Journal of Personality Disorders, 18, 449-447. doi: 10.1521/pedi.18.5.439.51327