Okul İçi Politik Taktikler İle Öğretmenlerin Okul Akademik İyimserlik Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 1, 17 - 34, 30.06.2021

Nurseli Altınmakas Semizler , Aynur B.bostancı

Öz

Bu araştırma, okul içi politik taktikler ile öğretmenlerin okul akademik iyimserlik düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmaktadır. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın evrenini, 2019–2020 eğitim öğretim yılında Manisa ’nın Turgutlu ilçesinde yer alan kamu okulları öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi kolay ulaşılabilir örnekleme yoluyla ulaşılan 433 öğretmendir. Araştırma verilerinin toplanması için “Politik Taktikler Ölçeği” ve “Okul akademik İyimserlik Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde analizlerde t-Testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu ile çoklu regresyon analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmenler, okul içinde kendini sevdirmeye çalışma, çevre oluşturma, izlenim yönetimi ve koalisyon oluşturma taktiklerinin orta düzeyde; bilgi yönetimi, suçlu arama ve mecburiyeti arttırma taktiklerinin ise düşük düzeyde kullanıldığını düşünmektedirler. Araştırmada öğretmenlerin okul içi politik taktiklerin gerçekleşmesine yönelik algıları okul düzeyi değişkenine göre farklılaşmaktadır. İlkokul öğretmenlerin okul içi politik taktiklere yönelik algıları, ortaokul ve lise öğretmenlerine göre düşüktür. Öğretmenlerin cinsiyet, kıdem, mezuniyet, çalıştıkları okuldaki öğretmen sayısı ve aynı okulda çalışma sürelerine göre ise, okul içi politik taktiklerin gerçekleşmesine yönelik algıları farklılaşmamaktadır. Öğretmenlerin akademik iyimserlikleri orta düzeydedir. Öğretmenlerin akademik iyimserlik düzeyleri, çalıştıkları okul düzeyine , cinsiyetlerine , mezuniyet durumlarına ve okuldaki öğretmen sayısına göre farklılaşmamaktadır. Öğretmenlerin aynı okulda görev yapma sürelerine ve kıdemlerine göre akademik iyimserlik düzeyleri farklılaşmaktadır. Öğretmenlerin okul içi bazı politik taktiklerin gerçekleşmesine yönelik algıları ile öz yeterlikleri arasında negatif yönlü düşük ve orta düzeyde ilişkiler tespit edilmiştir. Yine öğretmenlerin bazı okul içi politik taktiklerin gerçekleşmesine yönelik algıları ile akademik iyimserliklerine ilişkin güven düzeyleri arasında pozitif yönlü düşük düzeyde ilişkiler bulunmuştur. Araştırmada son olarak, okul içi politik taktiklerden izlenim yönetimi ve koalisyon oluşturmanın gerçekleşmesine yönelik algılarının okul akademik iyimserliklerini anlamlı bir anlamlı bir şekilde yordadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Politik taktik, politik oyun, akademik iyimserlik, güven, akademik vurgu

Kaynakça

• Akbaş, A. & Bostancı, A. B. (2019). Öğretmenlerin örgütsel politika algıları ile duygusal emek düzeyleri arasındaki ilişki.Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(3), 43-60.
• Allen, R. W., Madison, D. L., Porter, L. W., Renwick, P. A., & Mayes, B. T. (1979). Organizational politics: Tactics and characteristics of itsactors. California Management Review, 22(1), 77-83.
• Altun, B. & Sarpkaya, R. (2017). Eğitim yönetiminde politik modeller. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 1-12.
• Balcı, A. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: PegemYayıncılık.
• Biroğul, H. K.,& Deniz, M. E. (2017). Farklı branş öğretmenlerinin akademik iyimserlikleri ile mesleki benlik saygılarının incelenmesi. Elementary Education Online,16(2), 814-825.
• Bolman, L. G.,& Terrence, E. Deal. 1997. Reframing organizations: Artistry, choice, and leadership, 2.
• Bostancı, A. B. Akçadağ, T. Kahraman, Ü.& Tosun, A. (2016). Okulların DNA profili ile okul içi politik davranışlar arasındaki ilişki. Journal of Human Sciences, 13(3), 1693-1705.
• Kurt Ş. & Bostancı, A. B (2018). Öğretmenlerin Politik Yetileri ile Akademik İyimserlik Düzeyleri Arasındaki İlişki. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(3), 119-135.
• Bozkurt, S. & Altan, D. (2013). İş değerleri ile iş etiği arasındaki ilişkinin incelenmesi: kamu ve özel sektör çalışanlarına yönelik bir araştırma. Business and Economics Research Journal, 4(4), 71-86.
• Bryk, A. & Schneider, B. (2002). Trust in schools: A core resource for improvement. RussellSage Foundation.
• Bursalı, Y. M. & Bağcı, Z. (2011). Çalışanların örgütsel politika algıları ile politik davranışları arasındaki karşılıklı ilişkiler. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9: 23-4.
• Bülbül, S. (2019). Okul müdürlerinin kullandıkları etkileme taktikleri ile öğretmenlerin işe tutkunluk düzeyleri arasındaki ilişki(Yayımlanmamış Yüksel Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı(4. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Cheng, J. L. (1983). Organizational context and upward influence: An experimental study of theuse of powertactics. Group & Organization Studies, 8(3), 337-355.
• Çağlar, Ç. (2013). Akademik iyimserlik düzeyinin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 260-273.
• Çoban, D.& Demirtaş, H. (2011). Okulların akademik iyimserlik düzeyi ile öğretmenlerin örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 17(3), 317-348.
• Doğan, A., Bozkurt, S, & Demirbaş, H. T. (2014). Kamu örgütlerinde örgütsel politika: Çalışanların politik davranışlara yönelik algıları. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 44:39-63.
• Erol, E. (2014). Eğitim fakültelerinde örgütsel iklim ile örgütsel politika algısı arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Doktora Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Erol, E. (2019). Politik taktikler ölçeği - Üniversite/fakülte versiyonunun geliştirilmesi (Development of political tatctics scale - University/faculty version). Turkish Studies Educational Sciences, 14(3), 531-563.
• Gencer, M. (2018). Güç merkezi oluşturma oyunlarının örgütsel sessizlik ve örgütsel sosyalleşmeye etkisi.( Yayımlanmamış Doktora Lisans Tezi).Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Goddard, R. D., Sweetland, S. R., & Hoy, W. K. (2000). Academic emphasis of urban elementary schools and student achievement in reading and mathematics: A multilevel analysis. Educational Administration Quarterly, 36(5), 683-702.
• Hoy, W. K.,& Miskel, C. G. (2010). Eğitim yönetimi. (Çev. Edt: S. Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Hoy, W. K., Smith, P. A., & Sweetland, S. R. (2002). A test of a model of school achievement in rural schools: Thesignificance of collective efficacy. Theory and Research in Educational Administration, 1:185-202.
• Hoy, W. K., Sweetland, S. R., & Smith, P. A. (2002). Toward an organizational model of achievement in high schools: Thesignificance of collectiveefficacy. Educational Administration Quarterly, 38(1), 77-93.
• Hoy, W. K.,Tarter, C. J., & Hoy, A. W. (2006). Academic optimism of schools: A force for student achievement. American Educational Research Journal, 43(3), 425-446.
• Hoy, W. K. & Tarter, C. J. (1992). Measuring the health of the school climate: A conceptual framework. NASSP bulletin, 76(547), 74-79.
• Hoy, W. K. & Miskel, C.G. (2012). Educational administration .Theory,research and practice (9th. Edition ). New York: McGraw-Hill
• İslamoğlu, G. & Börü, D. (2007) Politik davranış boyutları: Bir ölçek geliştirme çalışması. Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(14), 135-153.
• Karagöz, M. (2016). SPSS 23 ve AMOS 23 uygulamalı istatistiksel analizler. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karaçam A. (2016). Beden eğitimi öğretmenlerinin başarı algılarında yordayıcı olarak akademik iyimserlik psikolojik iyi oluş ve fiziksel saygı (Yayınlanmamış Doktora Tezi).Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi(17. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kıldiş, Ç. (2019). Özel okullarda örgütsel iklim ve örgütsel politika algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi ).Bahçeşehir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kipnis, D.Schmidt, S. M.,& Wilkinson, I. (1980). Intra organizational influence tactics: Explorations in gettingone'sway. Journal Of Applied Psychology, 65(4), 440-452.
• McGuigan, L.& Hoy, W. K. (2006). Principal leadership: Creating a culture of academic optimism to improve achievement for all students. Leadershipandpolicy in schools, 5(3), 203-229.
• Mintzberg, H. (1983). Power in and around organizations. PrenticeHall.
• Mintzberg, H. (1985). The organization as political arena. Journal Of Management Studies, 22(2), 133-154.
• Mohan Bursalı, Y. (2008). Örgütsel politikanın işleyişi: Örgütsel politika algısı ve politik davranış arasındaki ilişkiler (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Özkalp, E. & Kırel, Ç. (2011). Örgütsel Davranış, Bursa; Ekin Basın Yayın Dağıtım.
• Peterson, C. (2000). The future of optimism. American Psychologist, 55(1), 44-55.
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Seligman, M. E. (1995). The effectiveness of psychotherapy: The Consumer Reports study. American Psychologist, 50(12), 965- 974.
• Smith, P. A.& Hoy, W. K. (2007). Academic optimism and student achievement in urban elementary schools. Journal of Educational Administration, 45(5),556-568.
• Tepe, N.(2018) Kolaylaştırıcı okul yapısı, akademik iyimserlik ve okul etkililiği arasındaki ilişkinin incelenmesi(Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tschannen-Moran, M., Hoy, A. W., & Hoy, W. K. (1998). Teacherefficacy: Itsmeaningandmeasure. Review of educationalresearch, 68(2), 202-248.
• Vigoda, E. (2000). Organizational politics, job attitudes, and workout comes: Exploration and implications for the public sector. Journal Of Vocational Behavior, 57(3), 326-347.
• Woolfolk Hoy, A. (2012). Academic optimism and teacher education. The Teacher Educator, 47(2), 91-100.
• Yilmaz, E. & Kurşun, A. T. (2015). Okulların örgütsel kültürü ile akademik iyimserlikleri arasındaki ilişki. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(35), 46-69.
• Yukl, G.& Falbe, C. M. (1990). Influence tactics and objectives in upward, down ward, and lateral influence attempts. Journal Of Appliedp Pychology, 75(2), 132-140.
• Zanzi, A. Arthur, M. B.,&Shamir, B. (1991). The relationships between career concerns and political tactics in organizations. Journal Of Organizational Behavior, 12(3), 219-233.