Basamak Tipi Yönetici Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 1, 15 - 25, 30.06.2022

Ümit Çağatay , Türkay Nuri Tok

Öz

Bu çalışmanın amacı, basamak tipi yöneticilere yönelik öğretmenlerin algılarını ölçebilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Basamak tipi (kiss up kick down) yöneticiler, bir örgütte orta ya da üst kademelerde görev alırken; psikolojik üstünlük sağlayamadığı mevkidaşlarına ve üstlerine karşı kibar davranırlar. Onlardan övgü ile bahsederler ve üstlerinin emirlerini koşulsuz şartsız yerine getirmeleri için astlarına emirler yağdırırlar. Basamak tipi yöneticilik, bu tarz bakış açısına sahip yöneticiler için kullanılan bir neolojizmdir. Bu tip yöneticilerin var olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte bu tip yöneticileri ölçebilecek bir ölçme aracına; yapılan literatür taramasında rastlanılmamıştır. Basamak Tipi Yönetici Ölçeği (BTYÖ) geçerlik ve güvenirlik çalışması için sırasıyla; 329 ve 211 eğitimciden çevrimiçi form aracılığı ile toplanan veriler; istatistik programları vasıtası ile analizlere tabi tutulmuştur. BTYÖ maddelerinin Açımlayıcı Faktör Analizi’ne (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi’ne (DFA) uygun olduğu sonucuna; KMO değerinin .800 ve Barlett Küresellik Testi sonucunun ise anlamlı (χ²=3118,284, df = 136; p < .01) bulunmasıyla varılmıştır. İlk olarak 329 katılımcıdan toplanan veri ile yapılan AFA sonucunda 17 maddeden oluşan BTYÖ’nün dört faktör altında kararlı bir yapı ortaya koyduğu görülmüştür. BTYÖ’nün faktörleri; “liyakat algısı”, “protokol algısı”, “işbirliği algısı” ve “örgütsel adalet algısı” şeklinde isimlendirilmiştir. Ölçeğin tamamı toplam varyansın %67,26’sini açıklarken Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı α = .79 olarak bulunmuştur. 211 katılımcıdan toplanan veriler ile yapılan birinci düzey DFA sonucunda, modelin uygunluğu ve faktörler ile maddeler arasında korelasyonun iyi düzeyde olduğu (χ2 =271,028; df=106; p<.01) sonucuna varılmıştır. Araştırma sonucunda Basamak Tipi Yönetici Ölçeği’nin geliştirilmesi, geçerliği ve alt boyutların birbirleri ve maddeleri arasındaki korelasyonların ve 17 maddeyi dört boyutta tanımlayan modelin kabul edilebilir; ilgili çalışmalarda kullanılabilir olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Yönetim, Basamak tipi yönetici, Ölçek geliştirme, Yapısal Eşitlik Modeli

Teşekkür

Ölçeğin geliştirilmesi sürecinde büyük emeği bulunan sayın Prof. Dr. Neşe GÜLER'e teşekkürlerimizi sunarız.

Kiss Up Kick Down Management Scale: Validity and Reliability Study

Öz

This study aims to develop a valid and reliable scale that can measure teacher perceptions towards kiss up and kick-down type managers. Kiss up and kick down managers, while working in the middle or upper levels of an organization; They behave politely towards their peers and superiors whom they cannot gain psychological superiority. They speak highly of them and urge their subordinates to follow the orders of their superiors unconditionally. Kiss up and kick down management is a neologism used for managers with this type of perspective. It is known that such managers exist. However, a measurement tool that can measure this type of managers; not found in the literature review. For the validity and reliability study of the Kiss Up and Kick Down Manager Scale (KUKDMS), respectively; Data collected from 329 and 211 teachers via online form; Analyzes were made using statistics programs. Concluding that KUKDMS items are suitable for Exploratory Factor Analysis (EFA) and Confirmatory Factor Analysis (CFA); It was concluded that the KMO value was .800 and the Bartlett's Test of Sphericity result was found to be significant (χ²=3118,284, df = 136; p < .01). As a result of the EFA, which was first done with the data collected from 329 participants, it was seen that the BTYS, consisting of 17 items, revealed a stable structure under four factors. Factors of BTYÖ; It was named as “perception of merit”, “perception of protocol”, “perception of cooperation” and “perception of organizational justice”. While the whole scale explained 67.26% of the total variance, the Cronbach Alpha reliability coefficient was found as α = .79. As a result of the first level CFA performed with the data collected from 211 participants, it was concluded that the model was suitable and the correlation between factors and items was at a good level (χ2 =271,028; df=106; p<.01). As a result of the research, the development of the Kiss Up and Kick Down Manager Scale (KUKDMS), its validity and the correlations between each other and the items of the sub-dimensions and the model that defines 17 items in four dimensions can be accepted; shows that it can be used in related studies.

Anahtar Kelimeler

Management, Kiss up and kick down manager, Scale development, Structural Equation Modeling

Kaynakça

• Aydın, M. (2018). Eğitim yönetimi. Ankara: Gazi Yayınevi.
• Blommaert, J. (2016). 11 From mobility to complexity in sociolinguistic theory and method. Sociolinguistics: Theoretical Debates, 242.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik. Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
• DeVellis, R.F. (2016). Scale development: Theory and applications (4th edition). Thousand Oaks, California: Sage.
• Johnson, R. R. (2015). Leading by example: Supervisor modeling and officer-initiated activities. Police Quarterly, 18(3), 223-243.
• Hutt, R. (2019). The 6 Types of Leadership Styles And How They Vary Around The World. World Economic Forum. Erişim adresi: https://www.weforum.org/agenda/2019/05/leadership-style-types-around-the-world/
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi- Kavramlar, ilkeler, teknikler. Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara
• Kaul, S., & Singh, A. (2017). Organizational Justice as an Enhancer of Organizational Commitment. International Journal of Indian Psychology, Volume 4, Issue 2, No. 89, ISSN:2348-5396 (e), ISSN:2349-3429 (p), DIP:18.01.086/20170402, ISBN:978-1-365-74162-3
• Killoren, R. (2014). The toll of workplace bullying. Research management review, 20(1), n1.
• Loncar, T. (2016). The dark side of managing up: kiss up, kick down. Australian Financial Review; Erişim adresi: https://www.afr.com/work-and-careers/management/the-dark-side-of-managing-up-kiss-up-kick-down-20160726-gqdrgs
• Machiavelli, N. (1993). Prens. İstanbul: Anahtar Kitaplar Yayınevi
• McKeown, M. (2005). Kissing up, kicking down. Management-Issues. Erişim adresi: https://www.management-issues.com/opinion/2071/kissing-up-kicking-down/
• MEB (2011). Halkla İlişkiler ve Organizasyon Hizmetleri - Protokol ve Görgü Kuralları. Ankara
• Portis, T. (2011). Understanding the psychology of the kiss-up/kick-down leader., from Lightkeepers Journal Erişim adresi:: http://tportis.wordpress.com/2011/01/02/understanding-the-psychology-of-the-kiss-upkickdown-leader/
• Schachter, H. (2011). Kicking up, kissing down. The Globe and Mail; Erişim adresi: https://www.theglobeandmail.com/report-on-business/careers/management/kicking-up-kissing-down/article616182/
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 8(2), 23-74.
• Softpanorama.org (2011). Bootlickocracy: “Kiss up, kick down” style in corporate IT. Erişim adresi: http://www.softpanorama.org/Skeptics/IT_skeptic/bootlickocracy.shtml
• Suhr, D. D. (2006). Exploratory or confirmatory factor analysis?
• Veldsman, T. (2016). How toxic leaders destroy people as well as organisations. The Conversation. Erişim adresi: https://theconversation.com/how-toxic-leaders-destroy-people-as-well-as-organisations-51951