The Relationship Between Pre-School Teachers’ Professional Attitude and School Climate Perceptions

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 2 - AJELI - YIL 2023, SAYI 2, 206 - 222, 31.12.2023

Ahmet Çevik Şenol Sezer

Öz

The purpose of this research is to determine the relationship between the preschool teachers’ professional attitude and their school climate perceptions. For this purpose, this study was carried out in quantitative research design and survey model. The universe of the research consists of 511 teachers working in pre-school education institutions in Sivas city centre and its districts. Participants consisted of 291 teachers, and determined by using simple-random sampling method. ‘Attitude towards Teaching Profession Scale’ and ‘School Climate Scale’ were used as the data collection tools.
The results revealed that the scores on attitude towards the teaching profession and school climate perception of teachers were high. It was found that there was a positive and moderate significant relationship between participants’ professional attitude and school climate perceptions. In addition, there was a statistically significant and moderately positive relationship between the preschool teachers’ professional attitude and the school climate sub-dimensions. However, in the conflict sub-dimension, a low-level negative relationship was determined. Preschool teachers’ school climate perceptions predict their attitude towards the teaching profession positively and significantly.

Anahtar Kelimeler

Attitude, Professional attitude, School climate, Pre-school education

Kaynakça

• Abric, J.-C. (2002). Psihologia comunicarii: Teorii ¬si metode. Ia¬i: Polirom.
• Agnew, E. (1981). The relationship between elementary school climate and student achievement, (Unpublished PhD dissertation). The University of San Francisco, San Francisco, USA.
• Aktan, V. (2021). İlkokullarda okul iklimi ile örgütsel sessizlik arasındaki ilişki, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Siirt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siirt.
• Allport, G. W. (1961). Pattern and growth in personality. New York: Holt, Rinehart ve Winston.
• Altay, T. (2021). İlkokul öğretmenlerinin algılarına göre okul iklimi, işe yabancılaşma ve örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Altun, M. (2017). The effects of teacher commitment on student achievement. International Journal of Social Sciences and Educational Studies, 3(3). 51-54. https://doi.org/10.23918/ijsses.v3i3p51.
• Arslan, S. (2019). Ortaokullarda örgütsel iklim ile öğretmen performansı arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Arslan, S., & Yengin-Sarpkaya, P. (2020). Ortaokullarda örgütsel iklim ile öğretmen performansı arasındaki ilişki. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(33), 472-493. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.272.22.
• Aslan, D., & Akyol, A., (2006). Okul öncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ve mesleki benlik saygılarının incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 51-60.
• Aşkar, P., & Erden, M. (1987). Öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumları. Çağdaş Eğitim Dergisi, (121), 8-11.
• Aydın, S. (2019). Öğretmenlerin görüşlerine göre okul yöneticilerinin yönetim süreçlerini kullanma becerilerinin okul iklimine etkisi, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Ayık, A., Savaş, M., & Çelikel, G. (2014). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin okul iklimi ve örgütsel güven algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(27), 203-220.
• Bedford, W. P. (1987). Components of school climate and student achievement in Georgia middle schools, (Unpublished doctoral dissertation). University of Georgia, Georgia, USA.
• Bozkurt-Bostancı, A., & Kayaalp, D. (2011). İlköğretim okullarında öğretmen performansının geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 127-140.
• Bozan, S. (2017). Okul müdürlerinin öğretmen performans değerlendirme yeterliliklerinin okul müdürleri ve öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mardin Artuklu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mardin.
• Buddin, R., & Zamarro, G. (2009). Teacher qualifications and student achievement in urban elementary schools. Journal of Urban Economics, 66(2), 103-115. https://www.rand.org/pubs/reprints/RP1410.html.
• Büyüköztürk, Ş. (2019). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (25. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Callison, J. F. (2002). Teacher assessment of school climate and its relationship to student achievement, (Unpublished doctoral dissertation). University of South Dakota, South Dakota, USA.
• Canlı, S. Demirtaş, H. ve Özer, N. (2018). Okul iklimi ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 17(4),1797-1811.
• Cardina, C. E., & Fegley, J. M. (2016). Attitudes towards teaching and perceptions of school climate among health education teachers in the United States, 2011-2012. Journal of Health Education Teaching, 7(1), 1-14. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1093956.pdf.
• Carless, S. A., & Arnup, J. L. (2011). A longitudinal study of the determinants and outcomes of career change. Journal of Vocational Behavior, 78(1), 80-91. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2010.09.002
• Creswell, J. W. (2015). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. New York: Pearson.
• Çevik, N. (2010). İlköğretim kurumlarında örgütsel iklim ile iş doyumu arasındaki ilişki (İstanbul ili örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Dannetta, V. (2002). What factors influence a teacher’s commitment to student learning? Leadership and Policy in School, 1(2), 144-171. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1076/lpos.1.2.144.5398
• Davis, B. W. (2010). The relationship of principal leadership style as it affects school climate and student achievement, (Unpublished doctoral dissertation). Union University, USA.
• Demirel, N., & Ünişen, A. (2018). Öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(67), 997-1013.
• Dimuzio, S. R. (1989). School size, school climate and student achievement in secondary school of New York State (Unpublished doctoral dissertation). Columbia University, New York, USA.
• Doğrul, H., & Kılıç, F. (2020). Okul öncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(2), 49-57. https://dergipark.org.tr/tr/pub/uad/issue/53722/699452.
• Dolapcı, E., & Kavgacı, H. (2020). Öğretmenlerin çok kültürlü özyeterlik algısı ve okul iklimi ile mülteci öğrencilere yönelik tutumları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 52(52), 687-706. https://doi.org/10.15285/maruaebd.669692.
• Dolunay, A., & Piyal, B. (2011). Öğretmenlerde bazı mesleki özellikler ve tükenmişlik. Kriz Dergisi, 11(1), 35-48. Doron, R., & Parot, F. (1999). Dictionar de psihologie. Bucureş¬ti: Editura Humanitas.
• Eagly, A. H., & Chaiken, S. (1993). The psychology of attitudes. Fort Worth, TX: Harcourt Brace Jovanovich.
• Ergin, C. (1996). Maslach tükenmişlik ölçeğinin Türkiye sağlık personeli normları. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi, 4(1), 28-33.
• Farr, D. M. (1998). School climate and student achievement during a school improvement effort, (Unpublished doctoral dissertation). University of Nebraska, Nebraska, USA.
• Freankel, J. R., & Wallen, N. E. (2009). How to design and evaluate research in edition. (7th ed.). Boston: McGraw-Hill.
• Gün, İ., & Söyük, S. (2017). Sağlık kuruluşlarında örgüt iklimi ve örgütsel güven arasındaki ilişki. ACU Sağlık Bilimleri Dergisi, 2017(1), 40-48.
• Gündoğan, A., & Koçak, S. (2017). Öğretmen adaylarının okul iklimi algıları ile akademik öz-yeterlik inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 7(3), 639-657. https://doi.org/10.19126/suje.333266.
• Gündüz, H. (2008). İlköğretim okullarında örgütsel iklim ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişki (Gaziantep ili örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Güneş, A. M. (2019). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarıyla okul iklimi arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(3), 1595-1932. https://doi.org/10.29299/kefad.2019.20.03.017.
• Hampton, K. B. (2008). The perceptions of teachers on the relationship between school climate and student achievement, (Unpublished doctoral dissertation), Stephen F. Austin State University, Texas, USA. Hoy, W., & Miskel, C. (2001). Educational administration: Theory, research and practice, (6th ed.). New York: McGraw-Hill.
• İdi, A. (2017). İlkokul ve ortaokullarda örgütsel iklim ve öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• İhtiyaroğlu, N., & Ottekin-Demirbolat, A. (2016). Okul ikliminin öğretmen etkililiği ve öğrenci okul bağlılığı ile ilişkisinin incelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 8(4), 255-270. https://iojes.net/ adresinden erişildi.
• Karadağ, E., İşçi, S., Öztekin, Ö., & Anar, S. (2016). Okul iklimi ve akademik başarı ilişkisi: bir meta-analiz çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 107-122. https://dergipark.org.tr/tr/pub/inuefd/issue/26708/280941
• Karadere, F. (2022). Okul yöneticilerinin örgütsel stres düzeyleri ile okul iklimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Tezsiz yüksek lisans projesi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Karadirek, G. (2022). Örgüt kültürü, örgütsel performans ve bağlılık arasındaki ilişkilerin belirlenmesi. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(17), 46-58.
• Karasar, N. (2022). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar ilkeler teknikler. Ankara: Nobel Yayıncılık. Katz, D. (1960). The functional approach to the study of attitude. Public Opinion Quarterly, 24(2), 163-204. https://doi.org/10.1086/266945.
• Kemer, M. (2021). Ortaokul öğretmenlerinin örgütsel adalet algı düzeylerinin okul iklimi ile ilişkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Kılıç, M. Y. (2019). Okullarda yöneticinin sağladığı etik iklimin, örgütsel bağlılık ve öğretmen performansına etkisi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8(3), 807-836. http://cije.cumhuriyet.edu.tr/en/download/article-file/813459
• Kolaşınlı, I. B. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin stres durumlarının sınıf iklimine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Korkmaz, M. (2011). İlköğretim okullarında örgütsel iklim ve örgüt sağlığının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(1), 117-139. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/108212
• Kuyumcu, E. (2019). Öğretmenlerin mesleki genel yeterlik algıları ile öğretmenlik mesleklerine yönelik tutumlarının incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kafkas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars.
• Leedy, P. D., & Ormrod, J. E. (2010). Practical research: Planning and design. (9th ed.). Boston: Pearson Educational International.
• McGuire, W. J. (1989). The structure of individual attitudes, and attitude systems. In A. R. Pratkanis., S. J. Brerckler, & A. G. Greenwald (eds.). Attitude structure and function. (pp. 38-70). NY: Erlbaum.
• Mert, A., & Özdemir, G. (2019). Öğretmenlerin psikolojik okul iklimi algıları ile iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(1), 91-109. http://www.itobiad.com/issue/43055/486817.
• Miller, M. D., Brownell, M. T., & Smith, S. W. (1999). Factors that predict teachers staying in, leaving, or transferring from the special education classroom. Exceptional Children, 65(2), 201-218. https://doi.org/10.1177/001440299906500206
• Mumcu, A. (2018). Örgüt ikliminin örgütsel sinizm üzerindeki etkisinde izlenim yönetimi taktikleri ve lider-üye etkileşiminin aracılık rolü. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• OECD. (2009). Teaching practices, teachers’ beliefs and attitudes. https://www.oecd.org/berlin/43541655.pdf adresinden erişildi.
• Owens, R. (1998). Organizational behavior in education. USA: Viacom Company.
• Özden, F. (2013). Örgüt iklimi ve örgütsel sinizm ilişkisi: Kütahya merkez meslek liseleri üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Özder, H., Konedralı, G., & Zeki, C. P. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(2), 253-275. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuey/issue/10334/126647
• Powell, R. R. (1997). Teaching alike: A cross-case analysis of first-career and second-career beginning teachers’ instructional convergence. Teaching and Teacher Education, 13(3), 341-356. https://doi.org/10.1016/S0742-051X(96)00027-3
• Richardson, P. W., & Watt, H. M. G. (2005). ‘I’ve decided to become a teacher’: Influences on career change. Teaching and Teacher Education, 21(5), 475-489. https://doi.org/10.1016/j.tate.2005.03.007
• Salatan, T. (2017). Örgüt iklimi performans ilişkisi: Ortaokul öğretmenleri örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Selçuk, M. (2016). İlk ve ortaokul öğretmenlerinin okul iklimi algıları ile iş motivasyonları arasındaki ilişki, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Düzce Üniversitesi, Düzce.
• Sezer, Ş. (2018). Öğretmenlerin sınıf yönetimi tutumlarının öğrencilerin gelişimi üzerindeki etkileri: Fenomenolojik bir çözülme. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 534-549. https://doi.org/10.16986/HUJE.2017031319.
• Shochet, I. M., Dadds, M. R., Ham, D., & Montague, R. (2006). School connectedness is an underemphasized parameter in adolescent mental health: Results of a community prediction study. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 35(2), 170-179. https://doi.org/10.1207/s15374424jccp3502_1.
• Şahin, K. (2005). İlköğretim okulu öğretmenlerinin mesleki tutumları ile okul iklimi arasındaki ilişki, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Şahin-Sak, İ., Sak, R., & Tuncer, N. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Journal of Theoretical Educational Science, 12(2), 819-841. https://doi.org/10.30831/akukeg.454844.
• Şişman, M. (2018). Öğretim liderliği. Ankara: Pegem Akademi.
• Tatar, H., & Ayık, A. (2020). Örgüt iklimi ile örgütsel sessizlik arasındaki ilişki. SADAB, 6(11), 49-72. http://www.sadab.org/ adresinden erişildi.
• Tye, B. B., & O’brien, L. (2002). Why are experienced teachers leaving the profession? Phi Delta Kappan, 84(1), 24-32. https://doi.org/10.1177/003172170208400108
• Vasquez, D. (2011). Organizational climate and student achievement in Bezlizean seondary school, (Unpublished doctoral dissertation). Oklahoma State University, Oklahoma, USA.
• Wagner, T., & Imanuel, D. (2014). Are they genuinely novice teachers? Motivations and selfefficacy of those who choose teaching as a second career. Australian Journal of Teacher Education, 39(7), 31-57. https://doi.org/10.14221/ajte.2014v39n7.5
• Way, N., Reddy, R., & Rhodes, J. (2007). Students’ perceptions of school climate during the middle school years: Associations with trajectories of psychological and behavioral adjustment. American Journal of Community Psychology, 40(3-4), 194-213. https://doi.org/10.1007/s10464-007-9143-y.
• Weiss, E. M. (1999). Perceived workplace conditions and first-year teachers’ morale, career choice commitment, and planned retention: A secondary analysis. Teaching and Teacher Education, 15(8), 861-879. https://doi.org/10.1016/S0742-051X(99)00040-2
• Wood, W. (2000). Attitude change: Persuasion and social influence. Annual Review of Psychology, 51, 539-570. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.51.1.539
• Yong, B. C. S. (1995). Teacher trainees’ motivation for entering into a teaching career in Brunei Darussalam. Teaching and Teacher Education, 11(3), 275-280. https://doi.org/10.1016/0742-051X(94)00023-Y
• Young, L. S. (1991). The relationship between elementary school climate and student achievement in mathematics, (Unpublished doctoral dissertation). Temple University, Philadelphia, USA.
• Yüceler, A. (2009). Örgütsel bağlılık ve örgüt iklimi ilişkisi: Teorik ve uygulamalı bir çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 445-458.