İlkokul Öğrencileri İçin Okuma Alışkanlığı Ölçeği’nin Psikometrik Özelliklerinin Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 2, 683 - 707, 01.07.2019

Hanife Esen-aygün

https://doi.org/10.18039/ajesi.577796

Cited By: 2

Öz

Çocuklara kitap
okuma alışkanlığının kazandırılmasında özellikle ilkokul döneminin önemli bir
yeri mevcuttur. Ancak, ülkemizde ilkokul öğrencilerinin okuma alışkanlıklarına
odaklanan sınırlı sayıda çalışma olduğu görülmektedir. Bu doğrultuda, hem
ilkokul öğrencilerinin okuma alışkanlığı düzeyini belirlemek hem de okuma
alışkanlığının diğer değişkenlerle olan ilişkisini tespit etmek bakımından
etkili bir ölçme aracına ihtiyaç olduğu düşünülmektedir. Bu doğrultuda, bu
araştırmada ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıklarını
belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirilmesi
amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, öncelikle madde havuzu oluşturulmuş ardından
uzman görüşüne başvurulmuştur. Daha sonra geçerliği sağlamak amacıyla
açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmıştır. Güvenirliğin
sağlanmasında ise Cronbach Alpha ve Pearson Korelasyon katsayılarının
hesaplanması tekniklerini başvurulmuştur. Veriler, 2018–2019 eğitim-öğretim
yılı güz döneminde Çanakkale’de öğrenim gören 333 ilkokul dördüncü sınıf
öğrencisinden toplanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizine ise 102 öğrenci
katılmıştır. Böylece dört alt faktör ve 21 maddeden oluşan bir ölçme aracı elde
edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, geliştirilen ölçme aracının ilkokul
dördüncü sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlık düzeylerini belirlemede etkili
bir ölçme aracı olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Okuma alışkanlığı, ilkokul öğrencileri, geçerlik, güvenirlik

Destekleyen Kurum

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

2787

Psychometric Properties of Reading Habits Scale for Primary Students

Öz

The primary school period has an important place in
gaining reading habits to children. However, there are limited studies focusing
on the reading habits of primary school students in Turkey. Accordingly, it is
considered that there is a need for an effective measurement tool in order to
determine the level of reading habit of both primary school students and to
determine the relationship of reading habits with other variables. In this
study, it is aimed to develop a valid and reliable measurement tool to
determine the reading habits of the fourth grade students. In this respect,
first of all, an article pool was created and then expert opinion was
consulted. Afterwards, exploratory and confirmatory factor analyzes were
performed to ensure validity. Cronbach Alpha and Pearson Correlation
Coefficients were used to calculate reliability. Data were collected from 333
primary school fourth grade students studying in Çanakkale in the fall semester
of 2018-2019 academic year. 102 students participated in confirmatory factor
analysis. Thus, four sub-factors and 21 measuring instruments were obtained. As
a result of the analyzes, it is seen that the developed measurement tool is an
effective measurement tool in determining the reading habits of the fourth
grade students in primary school.

Anahtar Kelimeler

Reading habit, primary school students, validity, reliability

Proje Numarası

2787

Kaynakça

• Acat, B., Demiral, H. ve Arın, A. (2008). Okuma Alışkanlığı Göstergelerine Göre İlköğretim Öğrencilerinin Durumları. Türkçe Öğretimi Kongresi (18–20 Mayıs 2008).
• Aksaçlıoğlu, A. G. ve Yılmaz, B. (2007). Öğrencilerin televizyon izlemeleri ve bilgisayar kullanmalarının okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 21 (1), 3–28.
• Balcı, A. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlık ve ilgileri üzerine bir araştırma (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Batur, Z., & Bek, H. ve Gülveren, H. (2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma: Uşak Eğitim Fakültesi örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2010(5). 32–49.
• Bektaş, M., Okur, A. ve Karadağ, B. (2014). İlkokul ve ortaokul son sınıf öğrencilerinde metaforik algı olarak kitap. Türk Kütüphaneciliği, 28(2), 154–168.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik spss ve lirsel uygulamaları (2. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Demirer, V., Yıldız, D. Ç. ve Sünbül, A. M. (2011). The relationship between primary school students' computer-ınternet usage and reading habits: sample of konya, 1. Elementary Education Online, 10(3), 1028–1036.
• Duran, E., ve Sezgin, B. (2012). İlköğretim 4 ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıklarının ve İlgilerinin Belirlenmesi Determination Of Habits And Interets In Reading Of Elementary 4–5. Graders. Turkish Studies, 7(4-II), 1649–1662.
• Duros, I. ve Papadopoulos, C. (2009). Effects of a book club ınterventıon on fıfth graders' vocabulary, readıng habıt and attıtude. Boston: Boston University School Of Education Submitted In Partial Fulfillment of the Requirements For The Degree of Doctor of Education.
• Esen-Aygün, H. ve Şahin-Taşkın, C. (2017). Identifying Psychometric Properties of the Social-Emotional Learning Skills Scale. Educational Policy Analysis and Strategic Research, 12(2), 43–61.
• Field, A. P. (2009). Discovering statistics using SPSS. London, England: SAGE.
• Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Nobel Yayın Dağıtım.
• Hanedar, R. T. (2011). 8. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığı ve okuduğunu anlama becerileri üzerine bir araştırma (Yayınlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Hooper, D., Coughlan, J., ve Mullen, M. (2008). Structural Equation Modelling: Guidelines for Determining Model Fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
• Hu, L. ve Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
• İnan, D. D. (2005). İlköğretim I. kademe öğrencilerinin okuma alışkanlıklarının incelenmesi. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 28–30 Eylül 2005 Denizli, Bildiri Kitabı. Cilt, 2.
• Jöreskog, K. G. ve Sörbom, D. (1993). Applied multivariate statistical analysis (Fourth Edition). NJ: Prentice-Hall, Inc.
• Kalaycı, Ş. (2009). SPSS uygulamaları çok değişkenli istatistik teknikleri (5. baskı). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karadağ, R. (2014). Okuma ilgisi, tutumları ve alışkanlığı konusunda yapılmış çalışmaların lisansüstü tezlere dayalı analizi: YÖK ve ProQuest veri tabanları örneklemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 1–17.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi (16. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karakaş, Ö. (2013). 8. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Tutumları Üzerine Bir Araştırma (Meb Tarafından Ortaokul Öğrencilerine Önerilen 100 Temel Eser Örneğinde) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
• Keleş, Ö. (2006). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinde kitap okuma alışkanlığının incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kline, P. (2000). An easy guide to factor analysis. Routledge: Taylor and Francis Group.
• Maraşlı, A. (2005). Okumayı sevdirme yolları. İstanbul: Bilge.
• McKool, S. S. (2007). Factors that influence the decision to read: an investigation of fifth grade students' out-of-school reading habits. Reading improvement, 44(3), 111–132.
• Muthen L. K. & Muthen, B. O. (2002). How to use a monte carlo study to decide on sample size and determine power. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 9(4), 599-620.
• Özbay, M. (2006). Okuma Eğitiminde Çevre Faktörü. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), (24).
• Özdemir, S. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin okuma alışkanlık ve tutumlarıyla fen, matematik derslerindeki akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi: İzmir-Buca ilçesi örneği (Yayınlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Schumacker, R. E. ve Lomax, R. G. (2010). A beginner’s guide to structual equation modeling (Third Edition). Routledge: Taylor&Francis Group.
• Susar-Kırmızı, F. (2012). Öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlığına yönelik tutum ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies, 7(3), 2353–2366.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistic (fourth edition). Allyn and Bacon.
• Tekin, H. (2000). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (13. Baskı) Ankara: Yargı Yayınevi.
• Türkiye Okuma Kültürü Haritası (2011). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı. http://www.kygm.gov.tr/Eklenti/55,yonetici-ozetipdf.pdf?0
• Ungan, S. (2008). Türkiye’de kitap okuma: Okuma alışkanlığımızın kültürel altyapısı. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 218–228.
• Yıldız, M., ve Akyol, H. (2014). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama, okuma motivasyonu ve okuma alışkanlıkları arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 793–815.
• Yılmaz, B. (2000). Çok kültürlü toplumlarda etnik azınlık çocuklarının okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıkları. Türk Kütüphaneciliği, 14(4), 451–465.