Öğretmen Adaylarının Müzelerde Eğitim Uygulamalarına Yönelik Görüşleri

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 89 - 113, 29.01.2024

Emre Şanda , İrfan Nihan Demirel

https://doi.org/10.18039/ajesi.1337006

Öz

Araştırmada, lisans programlarının farklı bölümlerinde öğrenim gören öğretmen adaylarının müzelerde eğitim uygulamalarına dair görüşlerinin farklı değişkenler açısından tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, bir devlet üniversitesinin farklı öğretmenlik programlarının 3 ve 4. sınıflarında öğrenim gören toplam 806 (3.sınıf= 371; 4.sınıf= 435) öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada öğretmen adaylarının müzelerde eğitim uygulamalarına yönelik görüşlerini belirlemek amacıyla “Müzelerde Eğitim Uygulamalarının Değerlendirilmesi Ölçeği” araştırmacılar tarafından geliştirilerek uygulanmıştır. İkili değişkenlerin karşılaştırılması amacıyla yapılan veri analizinde verilerin normal dağılım göstermesi nedeniyle t testi kullanılmıştır. İkiden fazla değişkenler için grup varyans homojenliği incelenmiştir. Öğretmen adaylarının öğrenim gördükleri programlara göre grup varyanslarının homojenliği Levene testi ile belirlenmiştir. Araştırma kapsamında, öğretmen adaylarının müzelerde eğitim uygulamalarını, müzelerin önemi ve müzelerde yapılacak öğrenme-öğretme süreci etkinlikleri açısından önemli buldukları ancak 4. sınıf öğretmen adaylarının 3. sınıf öğretmen adaylarına göre müzeleri bu süreçler açısından daha olumlu değerlendirdikleri tespit edilmiştir. Araştırmada müze ile ilgili bir ders alan adayların; müze ile ilgili ders almayan adaylara göre müzeleri daha önemli buldukları, müzelerde yapılacak eğitim uygulamaları aracılığıyla öğrenme-öğretme sürecinin daha etkili hale geleceğini ve müzelerde eğitim uygulamalarına yönelik öğretmenlerin daha etkin bir şekilde rol alması gerektiğini düşündükleri sonuçlarına ulaşılmıştır. Müzelerde yaptırılabilecek eğitim uygulamalarına yönelik olarak dersin planlanması, uygulama boyutuna yönelik etkinliklerin tasarlanması ve MEB öğretim müfredatlarında tüm disiplin alanlar için belirlenen kazanımların müze eğitimi ile nasıl ilişkilendirilebileceği noktasında sadece öğretmen adayları değil, öğretmenlerin de bilgilendirilerek bu konuda gerekli hizmet içi eğitimlerin yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

müze eğitimi dersi, müzelerde eğitim uygulamaları, öğretmen adayları

Pre-Service Teachers’ Opinions on Educational Practices in Museums

Öz

In the study, it was aimed to determine the opinions of pre-service teachers studying in different undergraduate programs on educational practices in museums in terms of different variables. Correlational survey model which is one of the general survey models was used in the research. The study group of the research consists of a total of 806 (3rd grade= 371; 4th grade= 435) pre-service teachers studying in the 3rd and 4th grades of different teaching programs of a state university in the Black Sea Region. In the research, the “Evaluation Scale of Educational Practices in Museums” was developed and used by the researchers in order to determine the views of pre-service teachers on educational practices in museums. In the data analysis for the comparison of the binary variables, the t test was used because the data showed normal distribution. Group variance homogeneity was examined for more than two variables. The homogeneity of the group variances according to the programs of the prospective teachers was determined by Levene's test. According to pre-service teachers, educational practices in museums are important in terms of activities to be carried out in the learning-teaching process. However, it has been determined that 4th grade pre-service teachers evaluate museums more positively than 3rd grade pre-service teachers. In the research, pre-service teachers who took museum lessons; In the research, it was determined that the pre-service teachers who took museum lessons found museums more important than the pre-service teachers who did not take museum lessons. In addition, they think that the pre-service teachers who take museum lessons will make the learning-teaching process more effective through educational practices to be held in museums and that teachers should take a more active role in educational practices in museums. It is recommended that both pre-service teachers and teachers be informed about the planning of the lesson and the design of activities for educational practices in museums and how the achievements determined for all disciplines in the curriculum of the Ministry of National Education can be related to museum education, and that necessary in-service training should be given in this regard.

Anahtar Kelimeler

museum education course, education practices in museums, teacher candidates

Kaynakça

• Akmehmet, K. T. (2018). Görsel sanatlar dersi öğretim programı’nda müze eğitimi ile ilişkilendirilen öğelerin incelenmesi. Uluslararası Güzel Sanatlar Eğitimi Araştırmaları Dergisi (UGSEAD), 1(1), 164-176.
• Andre, L., Durksen, T. & Volman, M. L. (2017). Museums as avenues of learning for children: A decade of research. Learning Environments Research, 20, 47–76. https://link.springer.com/article/10.1007/s10984-016-9222-9 adresinden 15.01.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Anderson, D., Kisiel, J. & Storksdieck, M. (2006). Understanding teachers’ perspectives on fielstrips: discovering common ground in three countries. Curator The Museum Journal, 49(3), 364-386. https://doi.org/10.1111/j.2151-6952.2006.tb00229.x adresinden 15.01.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Bolat Aydoğan, K. E. (2017). Görsel sanatlar öğretmen adaylarının görüşleri bağlamında müze eğitimi ve uygulamaları dersi, AJESI-Anadolu Journal of Educational Sciences International, 7(1), 72-106.
• Bozdoğan, A. E. ve Kavcı, A. (2016). Sınıf dışı öğretim etkinliklerinin ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersindeki akademik başarılarına etkisi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 13-30. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/419761 adresinden 15.01.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (18. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K., Akgün, E., Erkan, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cakir Ilhan, A. (2009). Educational studies in Turkish museums. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1, 342–346. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2009.01.064 adresinden 01.07.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. (2. Baskı). Ankara: Pegem.
• Çerkez, S. (2011). Sosyal bilgiler dersinde müze eğitimine dayalı öğretim uygulamalarının öğrencilerin akademik başarısına ve tutumlarına etkisi. (Yayın No. 289889) [Yüksek Lisans Tezi. Kastamonu Üniversitesi] YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden 15.01.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Çıldır, Z. ve Karadeniz, C. (2014). Museum, education and visual culture practices: Museums in Turkey. American Journal of Educational Research, 2(7), 543-551. https://doi.org/10.12691/education-2-7-18 adresinden 15.01.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Demirel, İ. N. (2020). Sınıf eğitimi öğretmen adaylarının müzelerde eğitim uygulamalarına yönelik öz yeterlikleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 585-604. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020.20.52925-635352 adresinden 15.01.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Dilli, R. (2017). Öğretmenlerin müzelerin öğrenme ortamı olarak kullanımına ilişkin görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 46(214), 303-316. https://dergipark.org.tr/tr/pub/milliegitim/issue/36135/405938 adresinden 15.01.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Eadie, P., Young, Sarah., Suda, L. ve Church, A. (2021). Facilitator and teacher perspectives on museum programs for young children. Journal of Museum Education. 47(1), 103-112. https://doi.org/10.1080/10598650.2021.2000770 adresinden 15.01.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Erdoğan, İ. (2007). Eğitime yeni bir soluk: Müzeler. http://www.irfanerdogan.com.tr/index.php/egitime-yeni-bir-soluk-muzeler adresinden 15/02/2022 tarihinde erişilmiştir.
• Erem, E. (2017). Okul öncesi öğretmenliği öğretim programında yer alan seçmeli müze eğitimi dersinin gerekliliğine ilişkin öğrenci görüşlerinin incelenmesi. Yaratıcı Drama Dergisi, 12(2), 31-42. https://doi.org/10.21612/yader.2017.011 adresinden 15.01.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Erkuş, A. (2012). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme-I. Temel kavramlar ve işlemler, Ankara: Pegem Akademi.
• Fithriah, R. & Najmi (2019). Analysis of the utilization of museums as historical learning media by high school teachers. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 464, 78-80. https://doi.org/10.2991/assehr.k.200824.020 adresinden 01.07.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Folga-Januszewska, D. (2020). History of the museum concept and contemporary challenges: Introduction into the debate on the new ICOM museum definition. MUZEALNICTWO, 61, 37-59. https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.1129 adresinden 24.09.2023 tarihinde erişilmiştir.
• González-Herrera, A. I., Díaz-Herrera, A. B., Hernández-Dionis, P. & Pérez-Jorge, D. (2023). Educational and accessible museums and cultural spaces. Humanities and Social Sciences Communications, 10(67), 1-8. https://doi.org/10.1057/s41599-023-01563-8 adresinden 01.07.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Gürbey, Z. B., Efe, H., ve Mertoğlu, H. (2020). Fen bilgisi öğretmen adaylarının okul dışı öğrenme kapsamında müze eğitimine ilişkin görüşleri. Journal of Sustainable Educational Studies (JSES), 1(1), 13-25. https://dergipark.org.tr/tr/pub/seader/issue/66466/1040683 adresinden 01.07.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Güven, E. (2014). Tahmin-gözlem-açıklama destekli proje tabanlı öğrenme yönteminin çevre sorunlarına yönelik tutum ve davranışlara etkisi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 25-38. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/2407/696 adresinden 15.01.2023 tarihinde erişilmiştir.
• İnekçi, Ö. ve Öner, G. (2019). Ortaokul branş öğretmenlerinin derslerinde müzelerden yararlanma durumları ile müze ve tarihi mekâna ilişkin görüşleri. Journal of International Museum Education, 1(1), 32-49. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jimuseumed/issue/48213/635135 adresinden 15.01.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Hooper-Greenhill, E. (2004). Measuring learning outcomes in museums, archives and libraries: The learning impact research project (LIRP). International Journal of Heritage Studies, 10(2), 151-174. https://doi.org/10.1080/13527250410001692877 adresinden 01.07.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Jensen, V. A. (2010). Museum education and professional development partnerships: How the educational programs of museums enhance career goals and professional development skills in adults. https://scholarship.shu.edu/theses/246/ adresinden 13.01.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Kala, N. K. (2022). Sınıf öğretmeni adaylarının müze eğitimine yönelik özyeterlik inançları. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Bartın Üniversitesi. https://bartin.edu.tr adresinden 15.01.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Kanari, C. & Souliotou, A. Z. (2020). Educatıon of children with disabilities in nonformal learning environments: a crossdisciplinary approach of steam education in a technological museum in greece. European Journal of Alternative Education Studies, 5(2), 1-34. https://doi.org/10.46827/ejae.v5i2.3188 adresinden 01.07.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Kara, B., Sak, M., Balçın, M. D. ve Mertoğlu, H. (2020). Fen bilimleri öğretmenlerinin müze eğitimi hakkındaki görüşleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(108), 318-346. http://dx.doi.org/10.29228/ASOS.44864 adresinden 01.07.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya Koçak, S. (2010). İlköğretim görsel sanatlar eğitimi dersindeki müze etkinliklerine yönelik, öğrenci, öğretmen ve müze yetkililerinin görüşleri. (Yayın No. 279393) [Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi] YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden 24.09.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Körükcü, M. (2019). Değişen müze eğitimi algısı çerçevesinde sosyal bilgiler ve tarih öğretmen adaylarının müze eğitimine yönelik öz-yeterlik inançları. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 759-771. https://doi.org/10.26468/trakyasobed.542284 adresinden 01.07.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Krucoff, R. (2019). Structuring teacher independence to transform student learning in the museum. Journal of Museum Education, 44(2), 178-186. https://doi.org/10.1080/10598650.2019.1590683 adresinden 15.01.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Meydan, A. ve Akkuş, A. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin tarihi ve kültürel değerlerin kazandırılmasındaki önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 29, 402-422. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3416 adresinden 24.09.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Milovanov, K. Y. & Nikitina, E. E. (2016). Communicative, information and education environment of modern museum. SHS Web of Conferences, 29, 1-4. https://doi.org/10.1051/shsconf/2016 adresinden 15.01.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). İlköğretim öğretim programları. http://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden 15.01.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Moss, P. A. (2003). Reconceptualizing validity for classroom assessment. Educational Measurement: Issues and Practice, 22(4), 13-25, https://doi.org/10.1111/j.1745-3992.2003.tb00140.x adresinden 01.07.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Murzina, I. Y. (2020). Museum as information and communicative educational institution. Modernization and Multiple Modernities, KnE Social Sciences, 159–166. https://doi.org/10.18502/kss.v4i13.7711 adresinden 01.07.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Norqvist, L. & Leffler, E. (2017). Learning in non-formal education: is it “youthful” for youth in action?. International Review of Education, 63(2), 235-256. https://doi.org/10.1007/s11159-017-9631-8 adresinden 01.07.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Öner, G. ve Çengelci Köse, T. (2019). Müze ve tarihi mekânlarda değer ve beceri kazandırmaya yönelik sosyal bilgiler öğretmen adaylarının görüşleri. Turkish History Education Journal, 8(1), 98-128. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/721040 adresinden 24.09.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Öner, G. (2022). Self-efficacy beliefs of teachers who participated in museum education certificate program as regards museum education, International Journal on New Trends in Education and Their Implications (IJONTE), 13(1), 66-75. http://www.ijonte.org/FileUpload/ks63207/File/6_self-efficacy_beliefs_of_teachers_who_participated_in_museum_education_certificate_program_as_regards_museum_education.pdf adresinden 24.09.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi, Analiz ve raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Semper, R. J. (1990). Science museums as environments for learning. Physics Today, 43(11), 50–56. https://doi.org/10.1063/1.881216 adresinden 01.07.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Solmaz, K. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin müze eğitimine yönelik görüşleri ve uygulamaları. Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 40-54. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/577073 adresinden 01.07.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Stetson, R. & Stroud, N. D. (2014). Pre-service teacher trainig at the museum school. Journal of Museum Education. 39(1), 67-77. https://www.jstor.org/stable/43304997 adresinden 15.01.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Şar, E. ve Sağkol, T. (2013). Eğitim fakültelerinde müze eğitimi dersi gerekliliği üzerine. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 83-90. https://www.hayefjournal.org/Content/files/sayilar/63/83.pdf adresinden 24.09.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Taranova, T. N. (2020). Virtual museum technologies and the modern educational process. Arpha Proceedings, 3, 2513-2521. https://doi.org/10.3897/ap.2.e2513 adresinden 01.07.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Tural, A. ve Kala, F. N. (2018). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının müze eğitimine yönelik özyeterlik inançları. Sınırsız Eğitim ve Araştırma dergisi, 3(1), 108-121. https://doi.org/10.29250/sead.402086 adresinden 15.01.2023 tarihinde erişilmiştir.
• UNESCO (2015). Rethinking education. Towards a global common good? http://unesdoc.unesco.org/images/0023/002325/232555e.pdf adresinden 01.07.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Yeşilbursa, C. C. ve Uslu, S. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının müze eğitimine yönelik öz-yeterlik inançları. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi. 5(16). 410-428. https://www.ijoess.com/Makaleler/468317999_410-428%20cemil%20cahit%20ye%C5%9Filbursa.pdf adresinden 15.01.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Yıldız, C. ve Göl, R. (2014). Matematik derslerinde sınıf dışı etkinliklerin kullanımı. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi (Journal of Research in Education and Teaching), 3(1), 85-94. http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/08.yildiz.pdf adresinden 01.07.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Yilmaz, K. (2008). Constructivism: its theoretical underpinnings, variations and implications for classroom instruction. Educational Horizons, 86(3), 161-172. https://www.jstor.org/stable/42923724 adresinden 15.01.2023 tarihinde erişilmiştir.
• YÖK. (2018). Eğitim Fakültesi Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları. https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/egitim-fakultesi-ogretmen-yetistirme-lisans-programlari-mart-1998.pdf adresinden 24.09.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Zilcioğlu, Ş. (2008). Çocuk müzeleri ve müze eğitimi. (1. Baskı). Ankara: Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.