Polonya/Türkiye ormanları ve ormancılığının kapsam ve uygulama açısından karşılaştırılması

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 1, 149 - 170, 15.06.2023

Selda Gedik , Özden Görücü , Sultan Bekiroğlu Öztürk , Ömer Eker , Yıldız Güneş

https://doi.org/10.53516/ajfr.1268519

Öz

Bu çalışmanın amacı, birbirinden farklı kültürel, tarihi, sosyoekonomik ve coğrafik yapıya sahip olan Türkiye ve Polonya orman varlığı ve ormancılık uygulamalarını karşılaştırmalı olarak incelemektir. Böylece farklı ülkelerin deneyimlerinden yararlanarak, küresel ölçekte ormancılık uygulamalarının avantajlı yönlerinin artırılması, dezavantajlı yönlerinin ise azaltılmasına yönelik öneriler geliştirilmiştir. Ormancılık uygulamalarının karşılaştırılmasında orman varlığı, ağaç türleri, orman kaynaklarının yönetimi, ormancılığın tarihi gelişimi, orman mülkiyeti, mevzuatı, orman sektörünün ülke ekonomisindeki yeri, istihdam olanakları, doğa koruma ve milli parklar, orman sertifikasyonu vb. konularındaki özellikler dikkate alınmıştır. Çalışma; betimleyici araştırma niteliği taşımaktadır. Araştırma sonucunda Türkiye ve Polonya’daki ormancılık uygulamalarından ormancılık istihdam olanakları, doğa koruma ve milli parkların sayısı, sertifikalı orman alanı miktarı, avcılık ve orman alanı miktarı yönünden farklılıklar olduğu görülmüştür. Türkiye’nin sertifikalı orman ürünü ve orman kaynaklarını artırması gerekmektedir. Ormanlar ve ormancılığın değerinin topluma kazandırılması için orman içinde eğitim kurumları sayısının artırılmasına ihtiyaç vardır. Bu sayede orman yangınlarının sayısının da azaltılacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Orman, ormancılık, orman kaynakları, orman yönetimi, Polonya, Türkiye

Teşekkür

Polonya ormanlarının incelemesinde katkı sağlayan University of Agriculture in Krakow Orman Fakültesi, Orman Ekosisteminin Korunması Ana Bilim Dalında görev yapan PhD, DSc. Eng. Assistant Professor Bartłomiej Bednarz’a teşekkür ederim.

Poland/Turkey forests and comparison of forestry within content and application

Öz

The purpose of this study is to compare scientifically forest existing and forestry practices in Turkey and Poland which have different cultural, historical, socio-economic and geographical features. Thus, it was developed suggestions for increasing the positive aspects of the forestry practices and for reducing the negative aspects of the forestry practices on a global scale by using from the experiences of different countries. There are some features used in the evaluation of the forestry practices. These include the forest existing, tree species in the forests, the management of the forest resources, the historical development of the forestry, the forest ownership, the written law, and position in the economy of the country, employment opportunities, the nature protection and the national parks, the forest certification. This study was a descriptive research. As a result of the research, it shows differences that the forestry employment opportunities, the nature protection and the number of the national parks, quantity of the certified forest area, the hunting and quantity of the total forest area. Turkey needs to increase its certificated forest products and product resources. In Turkey, it needs to be increasing the number of educational institutes in the forest to create the awareness of the forestry and forests. Thus, it is considered that the number of forest fires may be decreased.

Anahtar Kelimeler

Forest, forestry, forest resources, forest management, Poland, Türkiye

Kaynakça

• Adamczyk, W., Jodłowski, K., Socha, J., 2015. Forest land ownership change in Poland. Cost action fp1201 facesmap country report, European Forest Institute Central-East and South-East European Regional Office, Vienna. 27 pages. [Online publication].
• Aksoy, N., Tuğ, G.N., Eminağaoğlu, Ö., 2017. Türkiye’nin vejetasyon yapısı. Türkiye’nin Ağaç ve Çalıları Kitabı, 54-68.
• Aktan, M., Çimen, N., Özçelik, Y., 2017. Madencilik amaçlı orman izinlerinin Türkiye ve Dünyadaki mevzuat uygulamalarının karşılaştırılması. Türkiye. 25, 11-14.
• Akyüz, C.K., 2006. Avrupa Birliği sürecinde Türkiye orman ürünleri sanayinin rekabet düzeyi. ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 8(9), 83-94.
• Akyüz, C.K., Aydın, A.S., Yıldırım, İ., 2012. Orman ürünleri ihracatının çekim modeli ile incelenmesi. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12 (1) 8-19. Anonim, 2020. ticaret.gov.tr. (Erişim tarihi: 21.12.2022).
• Atmiş, E., 2021. Türkiye’de ormansızlaşmanın boyutları. Elektrik mühendisliği. Sayı-469. 16-21.
• Atmiş, E., Alan, M., 2022. Türkiye ormancılığı 2022: Türkiye’de ormansızlaşma ve orman bozulması. Aşırı odun üretimi, 53-75.
• Atmiş, E., Erdönmez, C., Özkazanç, N.K., 2022. Türkiye ormancılığı 2022: Türkiye’de ormansızlaşma ve orman bozulması. Türkiye’de ormansızlaşma, 37-50.
• Avcı, M., Korkmaz, M., 2021. Türkiye’de orman yangını sorunu: Güncel bazı konular üzerine değerlendirmeler. Türkiye Ormancılık Dergisi. 22(3), 229-240.
• Ayaz, H., Gümüş, C., 2016. Türkiye’de orman mülkiyeti yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri. Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 2/2, 212-236.
• Bartniczak, B., Raszkowski, A., 2018. Sustainable forest management in Poland. Management of environmental quality: An International Journal Vol. 29 No. 4. 666-677. Emerald Publishing Limited. 1477-7835.
• Başar, H., Bilgin, F., Arslan, M.B., 2021. Ege Bölgesi odun dışı orman ürünleri sanayinin mevcut durumu. Ormancılık Araştırma Dergisi, 8(1), 69-79.
• Başkaya, Ş., 1999. Av Turizmi. Orman ve Av, 1(1), 19-21.
• Benli, M., 2014. Türkiye Cumhuriyeti’nde ormancılık politikaları (1923–1946). Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. s 378.
• Bieniek, P., 2014. Forests in Poland: sustainable forest management and education on forest. Lifelong Learning Programme. Szczecińska Szkoła Wyższa Collegium Balticum.
• Birben, Ü., 2008. Türkiye’de 1937 yılından sonra ormancılık mevzuatında yaşanan gelişmeler ve toplumsal yaşamla etkileşimler, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, 58 (1)1-16. İstanbul.
• Birben, Ü., Ünal, E.H., Karaca, A., 2018. Orman kaynaklarına ilişkin toplumsal algının incelenmesi (Çankırı kent merkezi örneği). Turkish Journal of Forestry 19(1). 76-82.
• Biodiversity Europa, 2023. Polonya. https://biodiversity.europa.eu/countries/poland. (Erişim tarihi: 09.10.2022).
• Böke, K., 2009. Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri-Detaylı ve açıklamalı anlatım. Sosyal Bilimlerde Araştırma (içinde). 5. Baskı, Editör Kaan Böke, ISBN 6051060677, 9786051060675 Alfa Yayınları, 455 s.
• Gümüş, C., 2014. Osmanlıdan günümüze ormancılık politikalarının ormancılık örgütlenmesi üzerine etkileri ve güncel sorunlar, II. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, ‘Akdeniz Ormanlarının Geleceği: Sürdürülebilir Toplum ve Çevre’ 22-24 Ekim 2014 – Isparta.
• Czajkowski, M., Buszko-Briggs, M., Hanley, N., 2009. Valuing changes in forest biodiversity. Ecological Economics. 68(12), 2910-2917.
• Curie, M., 2017. Poland and Turkey as the successful catching-up countries and their bilateral trade in 2000–2015. Adam Akademi, 7(1), 23-49.
• Çağlar, Y., 2012. Türkiye ormancılık tarihi. ODTÜ Yayıncılık. ISBN 978-605-4362-66-0.
• Davis, P.H., 1971. Distribution patterns in Anatolia with particular reference to endemisim, plant life South-West Asia, Botanical Society of Edinburg. 15-28.
• Davis, P.H., Harper, P.C., Hedge, I.C., 1971. Paper on distr. patterns and phytogeograhy plant life of South-West Asia, The Botanical Society of Edinburg.
• Davis, P.H., 1968. Flora of Turkey and The East Agean Islands. Edinburg University Press. Vol. 1-10.
• Demirayak, F., 2002. Biyolojik çeşitlilik-doğa koruma ve sürdürülebilir kalkınma. TÜBİTAK Vizyon 2023 projesi çevre ve sürdürülebilir kalkınma paneli.
• DGLP, 2019. Warszawa.Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych, State Forests in numbers 2018. Available from: http://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/publikacje/do-poczytania/lasy-panstwowe-w-liczbach-1/lasypanstwowe- w-liczbach-2018.pdf (2 February 2020). (Erişim tarihi: 18.05.2022).
• Diker, M., Savaş, K., 1947. Yurdda orman azalması. T.C. Tarım Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü Yayınlarından. Sayı 73: Ankara, 31 sayfa.
• DKMP, 2021. Tarım ve Orman Bakanlığı. Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü. Korunan alanlar ücret tarifesi.
• DKMP, 2022. https://www.tarimorman.gov.tr/DKMP/Belgeler. (Erişim Tarihi: 10.12. 2022).
• Doğan, M., Doğan Sertkaya, Ö., 2022. Türkiye’nin jeopolitiği. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 5 (2), 320-339.
• Doğanay, H., Doğanay, S., 2004. Türkiye’de orman yangınları ve alınması gereken önlemler. Doğu Coğrafya Dergisi. 9(11), 31-48.
• Ekizoğlu, A., Erdönmez, C., 2011. Ormancılık Tarihi. İÜ Orman Fakültesi, Yayımlanmamış Ders Notu. İstanbul. Elvan, O.D., 2010. Ormanlarda otlatma kabahatinin hukuki açıdan incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A, Sayı: 2, 37-58.
• Erdaş, O., 2008. Tarihsel süreci içerisinde felsefi görüşlerin eğitime bakışı çağdaş eğitim ve ormancılıkta çağdaş eğitimden beklentiler, 150. Yılında Türkiye’de ormancılık eğitimi. 3. Ulusal Ormancılık Kongresi, Ankara. 15-29.
• Erdönmez, C., Özden, S., Atmış, E., Akesen, A., Ekizoğlu, A., Kuvan, Y., 2010. Ormancılık Politikası. TOD Eğitim Dizisi Yayın No 6, Ankara.
• Eryılmaz, A.Y., Tolunay, A., 2015. Ormancılık Politikası. Fakülte Kitabevi Yayınları: 165. Ormancılık Dizisi: 1. Isparta.
• European Commission, 2023. https://environment.ec.europa.eu/topics/forests_en Erişim (Tarihi: 12.05.2023.) Eurostat, 2020. Agriculture, Forestry and Fishery Statistics-2020 edition. Erişim Tarihi: 31.01.2023).
• https://ec.europa.eu/eurostat/documents/3217494/12069644/KS-FK-20-001-ENN.pdf/a7439b01-671b-80ce-85e4-4d803c44340a?t=1608139005821. (Erişim tarihi: 02.03.2023).
• FAO, 2015. Global Forest Resources Assessment 2015 Main report.
• FAO, 2020a. Global Forest Resources Assessment Report, Poland. Rome. Poland statistical report. BSR Policy briefing. 1/2020.
• FAO, 2020b. Global Forest Resources Assessment 2020: Main report. Rome.
• FSC, 2020. Forest stewardship council. fsc.org. (Erişim tarihi: 01.06.2022).
• Gołos, P., Hilszczański, J., 2020. Social and economic importance of the forestry and wood sector in Poland. Centrum balticum foundation reserves all the rights of this publication.
• Görücü, Ö., Eker, Ö., Yalçınkaya, S.C., 2021. Yamula baraj havzasında su üretı̇mı̇nı̇n ormancılık sektörü açısından ekonomik analizi̇. Turkish Journal of Forest Science, 5(1), 23-35.
• Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M., Babaç, M.T., 2012. Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul.
• GUS, 2021. Rocznik Statystyczny Leśnictwa, Statistical Yearbook of Forestry. Główny Urząd Statystyczny Statistics Poland, Warsaw. ISSN 2657-3199. Publication available on the website: stat.gov.pl. (Erişim tarihi: 22.07.2022).
• Gümüş, C., 2004. Ormancılık Politikası Cilt-II, Ormancılıkla İlgili Ulusal ve Uluslararası Yasal Düzenlemeler. Karadeniz Teknik Üniversitesi Matbaası.
• Gümüş, C., 2014. Osmanlı’dan günümüze ormancılık politikalarının ormancılık örgütlenmesi üzerine etkileri ve güncel sorunlar. II. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu ‘Akdeniz ormanlarının geleceği: sürdürülebilir toplum ve çevre’ 22-24 Ekim– Isparta.
• Gümüş, C., 2021. Orman Kitabı. Ege Orman Vakfı Yayını. İzmir. s 322.
• HGM, 2023. Harita Genel Müdürlüğü. Dünya siyasi haritası. https://www.harita.gov.tr /urun/dunya-siyasi-haritasi-/207. (Erişim tarihi: 16.05.2023).
• İTKİB, 2017. Türkiye - Polonya Dış Ticaret Raporu. İTKİB genel sekreterliği tekstil, deri, halı AR – GE şubesi Eylül 2017.
• Kahyaoğlu, N., Güvendi, E., Ertuğrul, M.H., Karahan, S., 2019. Amenajman planlarına göre karbon birikimi ve oksijen üretimi miktarlarının değerlendirilmesi (Torul Orman İşletme Müdürlüğü Örneği). III. International Mediterranean Forest and Environment Symposium. IMFES 2019 03-05 October- Kahramanmaraş Oral Presentations, 207-211.
• Kalinowski, M., 2019. Non-wood forest products in Poland: abundance and use (bark, resin, fruits, mushrooms, tourism and recreation). Polish forest – its condition and processes. Forest Research Institute (Instytut Badawczy Leśnictwa, IBL).
• Kaliszewski, M., Jabło´nski, M., 2022. Is it possible for poland to achieve the policy goal of 33% forest cover by mid-century? Sustainability, 14, 6541.
• Karaltı, L., 2001. Orman kaynaklarının korunmasında hedef kitlenin eğitimi. II. Ulusal Orman Fakülteleri Öğrenci Kongresi Bildirileri, 3-4 Mayıs 2001.
• Kara Avcılığı Kanunu, 2003. Resmigazete. resmigazete.gov.tr. Erişim tarihi: 02.08.2022.
• Kılıç, M., Üner, M., 2009. Orman ekosistemlerini iyileş¬tirme ve biyolojik çeşitliliği artırma çalışmaları. Or¬man Genel Müdürlüğü İkinci Odun Dışı Orman Ürün¬leri Paneli, 31-34.
• Kıral, B., 2020. Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, SAYI: 15. 2020: 170- 189.
• Kobuszynska, M., 2017. Forestry and wood products in Poland. Global Agricultural Information Network. USDA foreign agricultural service.
• Koç, H.K., Dilik, T., Kurtoğlu, A., 2017. Türkiye orman ürünleri endüstrisine stratejik bir bakış. IV. Ulusal Ormancılık Kongresi. ‘İnsan-Doğa Etkileşiminde Orman ve Ormancılık, (1.c). Ankara.
• Komut, S., 2020. Sürdürülebilirlik çerçevesinde Türkiye’deki orman ve orman ürünleri sertifikasyonu. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(Ek), 257-265.
• Korkmaz, M., Akyol, A., Turkoğlu, T., Bergner, A., Tolunay, A., 2018. Perspective on forest biodiversity indicators for protected areas: a comparison of Turkish and Swedish forest expert opinions. Applied Ecology and Environmental Research 16(3): 3595-3609.
• Korkmaz, M., Duman, E.A., 2019. Türkiye’de bazı odun dışı orman ürünlerinin dış ticaretine yönelik değerlendirmeler. Turkish Journal of Forestry, 20(4), 401-410.
• Korkusuz, T., Özdemir, M., 2020. Turistik ürün çeşitlendirmede sosyal medyanın etkisine bir örnek: Doğu Ekspresi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 143-160.
• Kozioł, C., Beza, M., 2020. The second country report on forest genetic resources Poland. The Kostrzyca Forest Gene Bank Miłków, 300, 58-535.
• Kruk, H., Kornatowska, B., 2014. Sustainable forest management in Poland – theory and practice. Folia Forestalia Polonica, series A, 56 (1), 45–55.
• Kurdoğlu, O., 2007. Dünyada doğayı koruma hareketinin tarihsel gelişimi ve güncel boyutu, Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 8 (1), 59-76.
• Kurt, R., Karayilmazlar, S., Imren, E., Cabuk, Y., 2016. Türkiye ormancılık sektöründe odun dışı orman ürünleri: İhracat analizi, Journal of Bartın Faculty of Forestry, 18 (2), 158-167.
• Kuvan, Y., 2005. Korunan alan yönetiminde etkinliğin önemi ve değerlendirilmesi, Korunan Doğal Alanlar Sempozyumu, 8-10 Eylül 2005. SDÜ, Isparta.
• Łabudzki, L., Kamieniarz, R., Górecki, G., Skubis, J., Wierzbicka, A., 2009. Hunting in Poland as part of the sustained development of rural areas. Folia Forestalia Polonica, series A, 2009, Vol, 51(1), 85–90.
• LASY, 2018. Polonya devlet orman holdingi, resmi sitesi. Polonya. Forest in Poland. https://www.lasy.gov.pl. Forests in Poland 2018. Published by The State Forests Information Centre Warszawa. (Erişim tarihi: 09.05.2022).
• LASY, 2020. Polonya Devlet Orman Holdingi, resmi sitesi. Polonya. https://www.lasy.gov.pl. (Erişim tarihi: 02.03.2023).
• LASY, 2022. https://www.lasy.gov.pl. (Erişim tarihi: 07.12.2022).
• Liro, A., Glowacka, I., Jakubowski, W., Kaftan, J., Matuszkiewicz, A.J., Szack, J., 1995. National Ecological Network. Econet – Poland. Foundation IUCN Poland Warsaw.
• MCE, 2021. Ministry of Climate and Government, Republic of Poland. Polish voluntary national contribution towards achieving the Global Forest Goals and United Nations Strategic Plan for Forests. Erişim linki: https://www.un.org/esa/forests/wp-content/uploads/2022/05/VNC_Poland_May2022.pdf. (Erişim tarihi: 07.01.2023).
• Milli Parklar Kanunu, 1983. Erişim tarihi: https://www.tarimorman.gov.tr/DKMP/Belgeler/ MEVZUAT/2873%20Say%C4%B1l%C4%B1%20Milli%20Parklar%20Kanunu/1)%202873%20Say%C4%B1l%C4%B1%20Milli%20Parklar%20Kanunu.pdf.
• Nepcon, 2017. Timber legality risk assessment Poland. This risk assessment has been developed by nepcon with support from the life programme of the European Union, UK aid from the UK government and FSC TM. OGM, 2006. Orman Varlığımız. OGM Yayınları, 160 Sayfa. Ankara.
• OGM, 2015. Türkiye orman varlığı. https://www.ogm.gov.tr/tr/ormanlarimizsitesi/Turkiye OrmanVarligi/Yayinlar/2015%20T%C3%BCrkiye%20Orman%20Varl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.pdf.
• OGM, 2018. İşletme pazarlama dairesi başkanlığı Kayıtları 2018. OGM Teşkilat Şeması. Orman Genel Müdürlüğü Web Sayfası, http://www.ogm.gov.tr. Erişim tarihi: 15.11.2022).
• OGM, 2020a. Türkiye Orman Varlığı. Ankara. ISBN 978-605-7599-68-1. Baskı Yeri: OGM Ofset.
• OGM, 2020b. Orman Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun.
• OGM, 2021. Tarım ve Orman Bakanlığı. tarimorman.gov.tr. Ankara. (Erişim tarihi: 19.05.2022).
• OGM, 2022a. Türkiye orman varlığı haritası, jpg. https://www.ogm.gov.tr/tr/ormanlarimiz/ Turkiye-Orman-Varligi. (Erişim Tarihi: 04.06.2022).
• OGM, 2022b. Orman Genel Müdürlüğünün Görevleri.https://www.ogm.gov.tr /tr/kurulusu- muz/genel -bilgiler. (Erişim tarihi: 27.06.2022).
• OGM, 2023. Kuruluşumuz. https://www.ogm.gov.tr /tr/kurulusumuz/tasra-birimleri. (Erişim tarihi: 27.09.2022).
• OMO, 2022. Orman Mühendisleri Odası Kayıtları. https://ormuh.org.tr/. (Erişim tarihi: 22.07.2022).
• Özer, O., 2020. Türkiye’nin av turizmi potansiyeli konusunda bir değerlendirme. Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel (JOGHAT), 3(1), 71-86.
• Özhatay, N., Kültür, Ş., Aslan, S., 2009. Check-list of additional taxa to the supplement flora of Turkey IV, Turkish Journal of Botany. 33, 191-226.
• Pach, M., Bielak, K., Giergiczny, M., Jaroszewicz, B., Kurek, T., Lesinski, J., Piszczek, M., Pluta, P., Skrzyszewski, J., 2016. Overview of mixed forests in Poland. COST Action FP1206 EuMIXFOR Country Report, 18.
• Pecyna, A., Buczaj, A., Lachowski, S., Choina, P., Goździewska, M., Galińska, E.M., 2019. Occupational hazards in opinions of forestry employees in Poland. Annals of Agricultural and Environmental Medicine, 26 (2), 242–248.
• PEFC, 2023. https://www.pefc.org/events-training/pefc-week-2023-in-collaboration-with-the-sfi-annual-conference. (Erişim tarihi: 10.03.2023.).
• PEFC-Polish, 2023. Polish forest certification system submitted for assessment. https://www.pefc.org/ discover-pefc/our-pefc-members/national-members/pefc-poland. (Erişim tarihi: 27.01.2023).
• PEFC-Türkiye, 2023. PEFC-Türkiye, 2023. https://www.pefcturkiye.org/. (Erişim tarihi: 02.03.2023).
• Pogorzelec, M., Głębocka, K., Hawrylak-Nowak, B., Parzymıes, M., 2014. Reproduction and diversity of the endangered Salix lapponum L. populations in Eastern Poland. Turkish Journal of Botany, 38, 1239-1247.
• Referowska-Chodak, E., Kornatowska, B., 2021. Effects of forestry transformation on the landscape level of biodiversity in Poland’s Forests. Forests, 2021, 12, 1682.
• San-Miguel-Ayanz, J., Durrant, T., Boca, R., Maianti, P., Libertá, G., Oom, D., Branco, A., de Rigo, D., Ferrari, D., Roglia, E., Scionti, N., 2023. Advance report on forest fires in Europe, Middle East and North Africa 2022, Publications Office of the European Union, Luxembourg.
• Szramka, H., Adamowicz, K., 2020. Forest development and conservation policy in Poland. Folia Forestalia Polonica, Series A – Forestry, 62 (1), 31–38.
• Sevgi, O., 2021. Ormancılık yükseköğretim kurumlarında isim değiştirme süreçleri. Yükseköğretim Dergisi, 11(1), 1–9.
• Sezer, İ.Ç., 2020. Doğa koruma çalışmalarında temsilci türler. Bilim ve Teknik Dergisi, Sayı: 636. S 40. SFIC, 2015. Forests in Poland. The State Forests Information Centre Warsaw.
• SOEF, 2021. Forest Europe, 2020: The State of Europe’s Forests 2020 report. www.foresteurope.org.
• SOY K&G Raporu, 2019. Türkiye Ormancılığı: 2019, 164+20 Sayfa, Kuban Matbaacılık Yayıncılık, Ankara. Statistics, Poland, 2021. Forestry in 2021. The Spokesperson for the President of Statistics Poland.
• STUDY, 2022. https://study.gov.pl/studyfinder?field_area_tid=10&field_level_tid=21& field_ language_tid=. (Erişim tarihi: 01.08.2022).
• Szczygieł, R., Kwiatkowski, M., Kołakowski, B., Piwnicki, J., 2020. Dynamic forest fire risk evaluation in Poland. Folia Forestalia Polonica, Series A – Forestry, 62 (2), 139–144.
• Şenkul, Ç., Kaya, S., 2017. Türkiye endemik bitkilerinin coğrafi dağılışı. Türk Coğrafya Dergisi. 69;109-120.
• TCSO, 2017. The Central Statistical Office, Poland, Report. Publication available on the website: stat.gov.pl. ISSN 1506-0632. (Erişim tarihi: 12.10.2022).
• TCSO, 2019. The Statistical Yearbook of the Republic of Poland. stat.gov.pl. Erişim tarihi: (10.08.2022).
• TOD, 2020. Türkiye Ormancılar Derneği’nin 95. Kuruluş Yıldönümünde: Orman Varlığımız ve Ormancılık Üretim Faaliyetleri. Editör: K. Ok, ISBN: 978-975-93478-8-8, 82 sayfa, Ankara.
• Tokmak, B., 2019. Devlet ormanlarında kurulan enerji tesislerinin izin süreci ve uygulamada yaşanan sorunlar. Yüksek lisans tezi. Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Mühendisliği Anabilim Dalı.
• Tyrvainen, L., Pauleit, S., Seeland, K., Vries, S., 2005. Benefits and uses of urban forests and trees. In Urban Forests and Trees, New York: Springer. 81-114.
• TÜİK, 2022. Türkiye istatistik kurumu resmi web adresi verileri. data.tuik.gov.tr. (Erişim tarihi: 18.05.2023).
• TÜİK, 2023. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları. https://data.tuik.gov. tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2022-49685. (Erişim tarihi: 11.05.2023).
• Türkoğlu, T., Tolunay, A., 2013. Türkiye’deki orman ürünleri ithalatçısı işletmelerin sertifikalı orman ürünlerine ilişkin görüşleri. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 2013, 14: 95-101.
• URL-1, 2023. Nüfusa göre Avrupa Birliği üye devletler listesi. https://tr.wikipedia.org /wiki/N%C3%BCfusa_g%C3%B6re_Avrupa_Birli%C4%9Fi_%C3%BCye_devletler_listesi. (Erişim tarihi: 11.05.2023).
• URL-2, 2023. https://www.tarimorman.gov.tr/Sayfalar/AnaSayfa.aspx/ birimler. (Erişim tarihi: 02.03.2023).
• URL-3, 2023. Korunan Alan İstatistikleri. https://www.tarimorman.gov.tr/DKMP/ Menu/18/Korunan-Alan-Istatistikleri. (Erişim tarihi: 01.03.2023).
• URL-4, 2022. Orman Genel Müdürlüğü İstatistikler. https://www.ogm.gov.tr/tr/e-kutuphane/resmi-istatistikler. (Erişim tarihi: 20.05.2023).
• URL-5, 2021. Orman Genel Müdürlüğü. Orman yangınları istatistikleri. https://www.ogm .gov.tr/tr/e-kutuphane/resmi-istatistikler. Erişim Tarihi: 21.05.2023.
• URL-6, 2023. Kanun. https://www.anayasa.gov.tr/Kararlar/GenelKurul/Basvuru_Karari/ 2017-169.pdf (Erişim tarihi: 19.05.2023).
• URL-7, 2023. Orman ürünlerinden faydalanmak isteyenlere verilecek izinlere ait yönetmelik. https://www.mevzuat.gov.tr. (Erişim tarihi: 19.05.2023).
• Uzuner, A.Z., 2015. Avcıların harcama eğilimlerinin ve milli gelire katkısının belirlenmesi (İstanbul örneği). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 141 s. İstanbul.
• Valavanidis, A., 2019. Concept and practice of the circular economy. Turning goods at the end of their service life into resources, closing loops in industrial ecosystems and minimizing waste. Available online: http://chem-tox-ecotox.org/wp-content/uploads/2018/07/CIRCULAR-ECONOMY-REVIEW-JULY2018.pdf (Erişim tarihi 16.04.2021).
• Wieruszewski, M., Górna, A., Mydlarz, K., Adamowicz, K., 2022. Wood biomass resources in Poland depending on forest structure and industrial processing of wood raw material. Energies 2022, 15, 4897.
• WP, 2022. wikipedia.org. https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_forestry_universities _and_colleges#Poland. (Erişim tarihi: 05.22.2022).
• Wysocka-Fijorek, E., Gołos, P., Janeczko, K., 2022. Between biodiversity conservation and the supply for broadleaved wood: A case study of state forests national forest holding (Poland), Forests 2022. 13(3), 438.
• Zając, S., Kaliszewski, A., Młynarski, W., 2014. Forests and forestry in Poland and other EU countries. Folia Forestalia Polonica. Series A, Vol. 56 (4), 185–193.
• Zajączkowski, G., Jabłoński, M., Jabłoński, T., Szmidla, H., Kowalska, A., Małachowska, J.İ., Piwnicki, J., 2020. Raport o stanie lasów w Polsce. Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych. Zajączkowski, J. EKSPERT – program wspomagający dobór drzew i krzewów do zadrzewień. Katedra Hodowli Lasu SGGW. Pobrano z lokalizacji.
• Zbierska, A., 2022. Landscape changes in protected areas in Poland. Sustainability, 2022. 14, 753.