AN OVERVIEW OF FAMILY MEDICINE SERVICES IN THE WORLD AND IN TÜRKİYE

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 77 - 102, 31.07.2023

Hakan Akaydın , Alişan Baltacı

Öz

Family medicine emerges as the most influential factor of primary health care services in terms of being easily and quickly accessible by all individuals and being free of charge. Therefore, family medicine is critical, especially in health promotion and protection functions. Today, it is known that individuals' lifestyles seriously affect health, and many chronic health problems can be prevented by changes made in lifestyle. It is seen that all of the countries that have achieved long-term success in the health system use primary health care services effectively and efficiently. However, especially family medicine services are critically important for the effective and efficient use of primary health care services. In this context, family medicine, as a primary health care service, facilitates the effective use of health services, reducing the burden on secondary and tertiary care, thus contributing to the more efficient use of general health services. This study shares the general situation in Turkey and the world regarding the family medicine institution, one of the healthcare providers' most frequently consulted structures

Anahtar Kelimeler

Family medicine, primary healthcare, service, Türkiye

Kaynakça

• Abyad, A., Al-Baho, A.K., Ünlüoglu, İ., Tarawneh, M. ve Yousif Al Hilfy, T.K. (2007). Development of family medicine in the Middle East, Special articles: International family medicine education, Family Medicine. 39(10), 736-741.
• Agadayi, E., Nemmezi Karaca, S., Ersen, G., Ayhan Başer, D., Küçükceran, H., Bilgili, P., & Küçük, İ. G. (2021). Breastfeeding frequency of primary healthcare professionals and effective factors. International Journal of Clinical Practice, 75, e14499. https://doi.org/10.1111/ijcp.14499.
• Ak, M. (2010). Akademik bir disiplin olarak aile hekimliği. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 17(4), 403-405.
• Akdeniz, M., Ungan, M., ve Yaman, H. (2016). Türkiye’de bir tıp disiplini olarak aile hekimliğinin gelişimi. Gero Farm. 1(1), 29-40. http://dx.doi.org/10.5490/gerofam.2010.1.1.4
• Akman, M. (2014). Türkiye’de birinci basamağın gücü. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi.18 (2), 70-78. doi: 10.2399/tahd.14.00070
• Aksu, G., Acuner, A. M., ve Tabak R. S. (2002). Sağlık Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatı yöneticilerinin iş doyumuna yönelik bir araştırma (Ankara örneği). Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası. 55(4), 271–282.
• Aktaş, E. Ö. ve Çakır G. (2012). Aile hekimlerinin, aile hekimliği uygulaması hakkındaki görüşleri: bir anket çalışması. Ege Tıp Dergisi / Ege Journal of Medicine 51(1), 21-29
• Algın, K., Şahin, İz., ve Top, M. (2004). Türkiye’de aile hekimlerinin mesleki sorunları ve çözüm önerileri. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 7(3), 250-275
• Altay, A. (2007). Sağlık hizmetlerinin sunumunda yeni açılımlar ve Türkiye açısından değerlendirilmesi. Sayıştay Dergisi. 64, 33-58.
• Arasıler, B. (2019). Marina müşterilerinin marinaların fiziksel kanıtlarını algılamaları üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
• Arda, B. (1998). Etik açıdan hekim hakları. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 5(3), 121-124.
• Arlı, E. (2012). Yat limanı işletmeciliğinde algılanan hizmet kalitesi faktörlerinin tekrar tercih etme niyeti, tavsiye etme niyeti ve genel memnuniyet düzeyi üzerindeki etkisi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi. 23(1), 19-32.
• Artantaş, A. B., Cihan, F. G., Uğurlu, A. N. ve Üstü, Y. (2012). Aile sağlığı elemanı için yeni bir öneri. Ankara Medical Journal. 12(2), 81-83.
• Atadağ, Y., Aydın, A., Kaya, D., Köşker, H. D., Başak, F. ve Uçak, S. (2016). Aile hekimliği uygulamasıyla üçüncü basamak sağlık kuruluşuna başvuru sebeplerinde olan değişiklikler. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 20(4), 141-151. doi: 10.15511/tahd.16.04141.
• Aycan S., Dikmen A. U., Güven E.A., Kahraman A.T. ve Büyükdemirci E. (2017). Ankara’da bazı aile sağlığı merkezlerine başvuran 18 yaş üstü kişilerin toplum sağlığı merkezleri hakkında bilgi tutum ve memnuniyeti. Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi. 2(2), 1-11.
• Aydın S. (2007). Aile hekimliği: Sağlık sisteminde merkezi role talip olmak. Aile Hekimliği Dergisi. 1(3), 10–15.
• Baker, C. (1974). What's different about family medicine?. Journal of Medical Education, 49(3), 229-235.
• Balcı, A. S., ve Erol, S. (2014). Aile sağlığı merkezinde eleman değil hemşire olmak. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 13(3), 244-249. doi:10.5222/HEAD.2016.244.
• Balint. M., Hunt. J., Joyce, D., Marinker, M., ve Woodcock, J. (1970). Treatmentor Diagnosis: A Study of Repeat Prescriptions in General Practice. 1. Basım. Routledge Yayınevi.
• Baltacı, A. (2018). Sağlık Kurumlarında Pazarlama. Yanık, O. (Ed.). İçinde Sağlık Kurumları Yönetimi. s. 47-60. 1. Baskı. Ankara: Sage Matbaacılık. ISBN: 978-605-184-142-7. http://dx.doi.org/10.6084/m9.figshare.19141847.v1.
• Bankur, M. (2017). Aile hekimliğinde zorunlu sevk zincirinin uygulanmamasının sağlık harcamalarına etkisi: üst solunum yolu enfeksiyonları üzerine bir uygulama. Sosyal Güvenlik Uzmanları Derneği Sosyal Güvence Dergisi. 6(12), 60-88. doi: 10.21441/sguz.2017.58.
• Baş, S. (2017). Bireylerin aile hekimliğini tercih etmeme sebepleri. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Isparta
• Başer, D. A., Kahveci, R., E., Koç, M., Kasım, İ., Şencan, İ., ve Özkara, A. (2016). Etkin sağlık sistemleri için güçlü birinci basamak. Ankara Med J. 15(1), 26-31. doi: 10.17098/amj.47853.
• Baysal, H. Y., Hacıalioğlu, N., Yıldız, E. ve Öztürk, S. (2014) Birinci basamakta görev yapan sağlık çalışanlarının aile hekimliği modelinden memnuniyet durumları ve bu konudaki görüşleri. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2(1), 22-29.
• Beasley, J. W., Starfield, B., vanWeel, C., Rosser, W. W., ve L Hag, C. (2007). Global health and primary care research. J Am Board Fam Med. 20(6), 518-526. doi: 10.3122/jabfm.2007.06.070172.
• Beaulieu, M.D., Rioux, M., Rocher, G., Samson, L., ve Boucher, L. (2008). Family practice: professional identity in transition. a case study of family medicine in Canada. Social Science & Medicine.67(7), 1153-1163.
• Bektaş, G. (2010). Sağlık Kurumlarında İnsan Kaynakları Yönetimi. A.Y. Kaptanoğlu (Ed.) İçinde Sağlık Yönetimi, ss. 186-235.1. Baskı. İstanbul: Beşir Kitabevi.
• Bektemür, G., Arıca, S. ve Gençer, M.Z. (2018). Türkiye’de aile hekimliğinde sevk zinciri nasıl uygulanmalıdır?. Ankara Med J, (3), 256‐266.
• Bolon, S. K. ve Phillips, R.L. (2010). Building the research culture of family medicine with fellow ship training. Family Medicine. 42(7), 481-487.
• Bulut, S., ve Uğurluoğlu, Ö. (2018). Aile hekimlerinin bakış açısı ile sevk zincirinin değerlendirilmesi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 22 (3), 118-132.
• Celbiş, O. ve Özdemir, B. (2011). Aile hekimlerinin yasal sorumlulukları. e-Journal of New World Sciences Academy Medical Sciences. 6(4), 54-61.
• Cerrahoğulu A. (2016). Şehir hastaneleri ve birinci basamak. Jour Turk Fam Phy. 07 (3), 81-84. Doi: 10.15511/tjtfp.16.0038.
• Çevik, C., Kılıç, B. (2013). Manisa ilinde sağlık ocağı ve aile hekimliği dönemlerinde calışmış sağlık yöneticilerinin görüşleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, STED. 22(3), 122-130.
• Ceyhan, A ve Gündüz, T. (2018). Aile hekimliği müessesesinin vergi mevzuatı yönünden değerlendirilmesi, Vergi Raporu Dergisi, Makaleler. Kasım, 230.
• Cohen, D., Guirguis-Blake, J., Jack, B., Chetty, V. K., Green, L. A., Fryer, G.E., ve Phillips, R. L. (2003). Family physicians make a substantial contribution to maternity care: the case of the state of Maine. Am Fam Physician. 68(3), 405.
• Coonrod, R.A., Kelly, B.F., Ellert, W., Loeliger, S.F., Rodney, W.M. ve Deutchman, M. (2011). Tiered maternity care training in Family Medicine. Fam Med. 43(9), 631-637.
• Crump, C. (2015). Birth history is forever: implications for family medicine, JABFM, J Am Board FamMed.28 (1), 121–123.
• Curtis, P., Dickinson, P., Steiner, J., Lanphear, B., ve Vu, K. (2003). Building capacity for research in family medicine: is the blue print faulty?. Family Medicine 35(2), 124-130.
• Çağlayan, R. (2016). Aile sağlığı merkezi personelinin hukuki statüsü. Ulusal Hakemli Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi. 1(7), 399-415.
• Çakır, H.M. (2015). Aile hekimlerinin hukuki statüsü. İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2(2), 113-156.
• Çan, E., Topbaş, M., Yavuzyılmaz, A., Çan, G. ve Özgün, Ş. (2006). Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesindeki araştırma görevlisi hekimlerin tükenmişlik sendromu ile iş doyumu düzeyleri ve ilişkili faktörler. OMÜ Tıp Dergisi. 23(1), 17–24.
• Çeçem, K.B., Üstü, Y. ve Uğurlu, M. (2015). Fransa’da aile hekimliği uygulaması ve eğitimi: Türkiye modelinin incelenmesi. Ankara Med J. 15(3), 153-160.
• Çetinkaya, F., Baykan, Z. ve Naçar, M. (2013). Yetişkinlerin aile hekimliği uygulaması ile ilgili düşünceleri ve aile hekimlerine başvuru durumu. TAF Preventive Medicine Bulletin. 12(1), 49-56.
• Çevik, C. (2013). Manisa iline ait sağlık düzeyi göstergeleri: yıllara göre sağlık ocağı ve aile hekimliği dönemlerinin karşılaştırılması (2003-2012). Doktora Tezi. T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
• Dağcıoğlu, F., ve Üstü, Y. (2017). Aile hekimliğinde saha eğitimi: bir eğitim aile sağlığı merkezi. Ankara Med J. 17 (4): 300-304.
• De Maeseneer, J. (2017). Family Medicine and Primary Care, De Maeseneer, J. (Ed.) A Personal View on the History of Family Medicine and Primary Care. ss.13-39. Lannoo Campus Publishers, Belgium.
• De Maeseneer, J., Moosa, S., Pongsupap, Y., ve Kaufman, A. (2008). Primary health care in a changing world. British Journal of General Practice. 58(556), 806-809, doi:10.3399/bjgp08X342697.
• De Maeseneer, J., Van Weel, C. ve Egilman, D., (2008). Funding for primary health care in developing countries: Money from disease specific projects could be used to streng then primary care. BMJ (Clinical research ed.). 336(7643), 518-519 https://doi.org/10.1136/bmj.39496.444271.80.
• Delican, O., Yapakçı, A., Yılmaz, E., Altun, A., Kesen, C. H. ve Atal, S.S. (2019). Ailelerin aile hekimliğinden hizmet alımı ve memnuniyeti. Jour Turk Fam Phy.10(1), 18-34. Doi: 10.15511/tjtfp.19.00118.
• Demir, L. S., Durduran, Y., Uyar, M. ve Şahin, T.K. (2017). Toplum sağlığı merkezi mevzuatına bir bakış. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi. 3(2), 73-80.
• Dikici, F. M., Kartal, M., Alptekin, S., Çubukçu, M., Ayanoğlu, A. S. ve Yarış, F. (2007). Aile hekimliğinde kavramlar, görev tanımı ve disiplininin tarihçesi. Turkiye Klinikleri J Med Sci. 27, 412-418
• Doğan, N., Şensoy, N., Mardin, E.E., Uçur, İ., ve Özbalcı, T. (2012). Aile sağlığı merkezinde çalışan sağlık personelinin aile hekimliği uygulaması hakkındaki düşünceleri. Journal of Clinical and Analytical Medicine. 4(2), 112-115. doi: 10.4328/JCAM.942.
• Doğru, E.K. (2016). Aile hekimliğinde disiplin hükümleri ve ihtar puanları. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi.7(28), 471-495.
• Dursun, P. D. Y. ve Çerçi, U. M. (2004). Algılanan sağlık hizmeti kalitesi, algılanan değer, hasta tatmini ve davranışsal niyet ilişkileri üzerine bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 0 (23), 1-16.
• Eğici, M.T., Artantaş, Ç. B., Üstü, Y. ve Uğurlu, M. (2012). Türkiye’de aile hekimliği uygulamasına geçişte aile sağlığı elemanının yeri. Ankara Medical Journal. 12(3), 126-128.
• Ersoy. F. ve Sarp, N. (1998). Restructuring the primary health care services and changing profile of family physicians in Turkey. Family Practice. 15(6), 576-578. doi: 10.1093/fampra/15.6.576.
• Etter, J.F., ve Perneger, T.V. (1998). Health care expenditures after introduction of a gate keeper and a global budget in a Swiss health insurance plan. J Epidemiol Community Health. 52(6), 370–376 doi: 10.1136/jech.52.6.370.
• Gotler R. S. (2019). Unfinished business: the role of research in Family Medicine. Annals of Family Medicine. 17(1), 70-89.
• Günday, M. (2013). İdare Hukuku. 10. Baskı. Ankara: İmaj Yayınevi. s. 504.
• Güven, A. E. ve Aycan, S. (2018). Ankara’da bir üniversite hastanesine başvuranların mevcut aile hekimliği sistemi ve sevk uygulaması hakkında düşünceleri. Eskişehir Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi. 3(3), 25-36.
• Haggerty, R. J. (1991). The academic generalist: Still an endangered species? A response. Pediatrics. 88(2), 385-386.
• Hashim, M. J. (2017). A definition of family medicine and general practice. Journal of the College of Physicians and Surgeons Pakistan. 28(1), 76-77.
• Hill-Sakurai, L. E., Schillinger, E., Rittenhouse, D. R., Fahrenbach, R., Hudes, E., Le Baron, S., Shore, W.B., ve Hearst, N. (2003). Do required preclinical courses with family physicians encourage interest in family medicine? Family Medicine. 35(8), 579-584.
• Holdsworth, L.K., Webster, V.S. ve McFadyen, A.K. (2006). Are patients who refer themselves to physiotherapy different from those referred by GPS? Results of a national trial. Chartered Society of Physiotherapy. 92, 26–33. doi:10.1016/j.physio.2005.11.002.
• Hudak, R.P., Julian, R., Kugler, J., Dorrance, K., Ramchandani, S., Lynch, S., Dinneen, M., Evans, P., Kosmatka, T., Padden, M. ve Reeves, M., (2013) The patient-centered medical home: A case study in transforming the military health system, Military Medicine, 178 (2)146-152.
• Jack, B., Nagy, Z. ve Varga, Z. (1998). Health Care Reform in Central and Eastern Europe, The European Journal of General Practice, 3(4), 152-158, doi: 10.3109/13814789709160352.
• Kahn, B.N. (2004). Thefuture of family medicine: a collaborative project of the family medicine community. Annals of Family Medicine 2(1), 3-32.
• Karagülle, M. (2000). Hekim ve hasta ilişkisi açısından hasta hakları. Terzioğlu, A. (Ed.). İstanbul Tıp Fakültesi Deontoloji ve Tıp Tarihi Anabilim Dalı.6. Tıbbi Etik Sempozvumu'na Sunulan Bildiriler.
• Kasapoğlu, A. (2016). Türkiye’de sağlık hizmetlerinin dönüşümü. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi / Journal of Sociological Research. 19(2), 131-174.
• Kaya, M. V., Orhan, M. ve Sayar, B. (2020). Aile hekimliği tercih edilmeme düzeylerinin demografik özellikler açısından değerlendirilmesi: Şanlıurfa ili örneği. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 9(2), 412-419. https://doi.org/10.47130/bitlissos.826779.
• Kinard, R. B. ve Capella, M. L. (2006). Relationship marketing: the influence of consumer involvement on perceived service benefits. Journal of Services Marketing. 20(6), 359–368.
• Kochen, M., ve Himmel, W. (2000). Academic careers in general practice: scientific requirements in Europe. The European Journal of General Practice. 6(2), 62–65.
• Ladouceur, R. (2015). Where is family medicine heading? Canadian Family Physician, 61(12), 1029-1030.
• Lam, C. L. (2004). The 21st century: the age of family medicine research? Ann Fam Med. 2(2), 50-54. doi: 10.1370/afm.191.
• Macinko, J., Starfield, B. ve Shi, L. (2003). The contribution of primary care systems to health outcomes within Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) countries, 1970-1998. Health Serv Res. 38(3), 831-865. doi: 10.1111/1475-6773.00149.
• Macintyre, K., Lochigan, M., ve Letipila, F. (2003). Understanding referral from primary care clinics in rural Kenya: using health information systems to prioritize health services. Int J Health Plann Manage. 18(1), 23-39. doi: 10.1002/hpm.689.
• MacWhiney, I. R. (1969). The foundations of family medicine. Canadian Family Physician, Specıal Feature. 15(4), 13-27.
• MacWhinney, I. R. (1975). Family medicine in perspective, New England Journal of Medicine. 293, 176-181. doi: 10.1056/NEJM197507242930405.
• MacWhinney, I.R. (1978). Family medicine as a science. The Journal of Family Practice, 7(1), 53-58.
• Maugans, T.A., ve Wadland, W.C. (1991). Religion and family medicine: a survey of physicians and patients, The Journal of Family Practice, 32(2), 210-213.
• Moosa, S., Downing, R., Mash, B., Reid, S., Pentz, S. ve Essuman, A. (2013). Understanding of family medicine in Africa: A qualitative study of leaders’ views. British Journal of General Practice. 63(608), 209-216. doi:10.3399/bjgp13X664261.
• Nur, N., Özşahin, S. L., Çetinkaya, S. ve Sümer, H. (2009). Sağlık ocağı çalışanları açısından aile hekimliği modeli. TAF Prev Med Bull. 8(1), 13-16.
• Olesen. F., Dickinson, J. ve Hjortdahl P. (2000). General practice--time for a new definition. BMJ. 5;320(7231), 354-357. doi: 10.1136/bmj.320.7231.354.
• Oleszczyk, M., Švab, I., Seifert, B., Krztoń-Królewiecka, A. ve Windak, An. (2012). Family Medicine in post-communist Europe needs a boost. Exploring the position of Family Medicine in health care systems of Central and Eastern Europe and Russia. BioMJedCantral, BMC Family Practice. 13(15), 1-10.
• Özkaya N. M. (2016). Türkiye’de aile hekimliği’nin tanımı ve tarihçesi. Karadeniz teknik Üniveristesi, Aile Hekimliği Ad. https://www.ktu.edu.tr/dosyalar/aile_a0ece.pptx. Son Erişim: 08.04.2023.
• Öztek, Z. (2006). Sağlıkta dönüşüm ve aile hekimliği. Toplum Hekimliği Bülteni 25(2), 1-6.
• Probst, C.J., Laditka, S.B., Moore, C. G., Harun, N., Powell, M.P. ve Baxley, E.G., (2006), Rural-urban differences in depression prevalence: Implications for Family Medicine. Health Services Research Fam Med, 38(9), 653-660.
• Rabadán, F.E., Hidalgo, J.L. (2010). Changes in the knowledge of and attitudes toward Family Medicine after completing a primary care course. Family Medicine. 42(1), 35-40.
• Rasoulynejad, S.A. (2004). Study of self-referral factors in the three-level healthcare delivery system, Kashan, Iran, 2000. Ruraland Remote Health; 4(4), 237.
• Regnaut, O., Jeu‑Steenhouwer, M., Manaoui, C., ve Gignon, M. (2015). Risk factors for child abuse: Levels of knowledge and difficulties in Family Medicine: A mixed method study. BioMed Central, BMC ResNotes. 8(620), 1-6.
• Resmî Gazete. (2006). Resmî Gazete Tarihi ve Sayısı.16.06.2006/ 26200. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu. Kanun No: 5510. URL: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/06/20060616-1.htm. Son Erişim tarihi: 08.12.2021.
• Resmî Gazete. (2013). Resmî Gazete Tarihi ve Sayısı. 25.01.2013 / 28539. Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği. URL: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=17051&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5. Son Erişim tarihi: 08.12.2021.
• Resmî Gazete. (2014). Aile Hekimligi Uygulama Yönetmeliği. URL: http://ailehekimligi.gov.tr. Resmî Gazete Sayı: 28539. 25.01.2014. Son Erişim Tarihi: 07.12.2021.
• Roberts, G. R., Hunt, V. R., Kulie, T. I., Schmidt, W., Schirmer, J. M., Villanueva, T. ve Wilson, R. (2011). Family Medicine training — the international experience. Medical journal of Australia. 194(11): 84–87.
• Rodney, W., Hardison, D., Rodney-Arnold, K. ve McKenzie, L. (2006). Impact of deliveries on the office practice of family medicine. J Natl Med Assoc. 98(10), 1685-1690.
• Rogers, C. R. (1946). Psychometrics tests and client-centered counseling. Educ Psychol Meas. 6, 139-144.
• Rosser, W. W, ve Kasperski J. (1999). Organizing primary care for an integrated system. Health Care Papers. 1(3), 5-12.doi: 10.12927/hcpap.1999.17444.
• Rosser, W.W. (2002). The decline of family medicine as a careerchoice. Canadian Medical Association or its licensors, 166(11), 1419-1420.
• Samancı, V. M. (2021). Birinci basamak sağlık hizmetleri ve pandemi süreci. Konuralp Tıp Dergisi.12(1), 391-393.
• Sevimli, F ve İşcan, Ö. F. (2005). Bireysel iş ortamına ait etkenler açısından iş doyumu. Ege Academic Review, 5(1), 55-64.
• Seifert, B., Svab, I., Madisc, T., Kersnikb, J., Windakd, A., Steflovae, A.ve Byma, S. (2009). Perspectives of Family Medicine in Central and Eastern Europe. Family Practice Advance Access an international journal. 25(2), 113-118. doi: 10.1093/fampra/cmn009.
• Senf, H. J., Campos-Outcalt, D., ve Kutob, R. (2004). Factorsrelatedtothe choice of Family Medicine: are assessment and literature review. J Am Board Fam Pract, 16 (6), 502-512. doi: 10.3122/jabfm.16.6.502.
• Soner, G. (2013). Aile hekimlerinin vergisel yükümlülükleri. Vergi Raporu Dergisi, Makaleler, Sayı: 165.
• Sosyal, A., Kıraç, R. ve Alu, A. (2016). Türkiye’de aile hekimliği sistemi ve Diyarbakır halkının aile hekimliği sistemine olan memnuniyet ölçüleri. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 6(10), 76-88.
• Stange, K. C., Miller, W.L., ve Mc Whinney I. (2001). Developing the knowledge base of family practice. Family Medicine. 33(4), 286-297.
• Starfield, B. (2009). Family medicine should shape reform, not vice versa. Fam Pract Manag. 16(4), 6-7.
• Starfield, B., Shi, L. ve Macinko, J. (2005). Contribution of primary care to health systems and health. Milbank Q. 83(3), 457-502. doi: 10.1111/j.1468-0009.2005.00409.x.
• Stephens, G.G. (1989). Family Medicine as counter culture. Fantíly Medicine Presentatíon 21 (2), 103-110.
• Şişli, Z. (2011). Birinci basamakta çalışan hekimlerin dinlenme hakkı bağlamında aile hekimliğinde nöbet uygulaması. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 18 (3), 162-168. doi: 10.15511/tahd.14.031627.
• T. C. Cumhurbaşkanlığı (2021). Strateji ve Bütçe Başkanlığı. 2022 Yılı Cumhurbaskanlığı Yıllık Programı. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/10/2022-Yili-Cumhurbaskanligi-Yillik-Programi-26102021.pdf. Son Erişim Tarihi: 29.03.2022
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2004). Türkiye Sağlık Bilgi Sistemi Eylem Planı, s.10 URL: https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/biyoistatistik(16).pdf, Son Erişim Tarihi: 06.06.2021.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2011). Sağlığın Teşviki ve Geliştirilmesi Sözlüğü. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Bakanlık Yayın No: 814. 1. Baskı. Ankara ISBN: 978-975-590-361-3.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2015). Resmî Gazete Tarihi ve Sayısı: *9.12.2004/25665. 5258 Sayılı Aile Hekimliği Pilot Uygulaması HakkındaKanun. URL: .https://www.saglik.gov.tr/TR, 10412/5258-sayili-aile-hekimligi-pilot-uygulamasi-hakkinda-kanun.html. Son Erişim Tarihi: 06.12.2021.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2022). T. C: sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Aile Hekiminin Tanımı. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/ailehekimligi/aile-hekiminin-tan%C4%B1m%C4%B1.html. Son Erişim Tarihi: 25.02.2022
• Tahud. (1998). Türkiye Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği. URL: https://www.tahud.org.tr/. Son Erişim tarihi: 15.01.2022.
• Tanrıverdi, H., Akova, O. ve Çevik, B. (2014). Tıp etiği açısından açısından hekim hakları. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 3(1), 21-30.
• Tarım, M., Zaim, S. ve Bayraktar, E. (2010). Üretim yönetimi (operasyonel yönetim) A.Y. Kaptanoğlu (Ed.) İçinde Sağlık Yönetimi, ss. 121-150. .1. Baskı. İstanbul: Beşir Kitabevi.
• Tekin, Ç., Bozkır, Ç., Sazak, Y. ve Özer, A. (2014). Malatya il merkezinde çalışan aile hekimleri ile aile sağlığı elemanlarının, aile hekimliği uygulaması hakkındaki görüşleri, iş doyumu düzeyleri ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Derg/Firat Med. 19(3), 135-139.
• Topçu, M. (2009). Malatya il merkezinde çalışan sağlık personelinin iş doyumu ve etkileyen faktörler. Doktora tezi. T.C İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Malatya.
• Tözün, M., Çulhacı, A. ve Ünsal, A. (2008). Aile hekimliği sisteminde birinci basamak sağlık kurumlarında çalışan hekimlerin iş doyumu (Eskişehir). TAF Preventive Medicine Bulletin, 7(5), 377-384.
• Turabian, J. L., Moreno-Ruiz, S., ve Cucho-Jove, R. (2016). Epidemiology in family medicine, Journal of General Practice, (Los Angel). 4(5), 1-4. doi: 10.4172/2329-9126.1000278.
• TÜİK. (2019). Türkiye Sağlık Araştırması. https://sbsgm.saglik.gov.tr/Eklenti/41611/0/haber-bulteni-2020pdf.pdf. Son Erişim Tarihi: 29.03.2022
• Türkmen, H.Ö. (2014). Hekim-hasta ilişkisinde haklar ve sorumluluklar. Toraks Cerrahisi Bülteni. 5(1), 1-13.
• Uğurlu, M. ve Üstü, Y. (2018). Türkiye’de aile hekimliği uzmanlık eğitimi süreci ve geliştirilmesi gereken noktalar. Ankara Med J, 2018(1), 123‐128. doi: 10.17098/amj.409047.
• Uğurlu, M., Eğici, M. T., Yıldırım, O., Örnek, M. ve Üstü, Y. (2012). Aile hekimliği uygulamasında güncel problemler ve çözüm yolları- 2 Ankara Medical Journal 12(1), 4-10.
• Unluoglu, I., ve Ayranci U. (2003). Turkey in need of family medicine. Prim Care, International contacts. 3, 988–994.
• Ünalan, P., Çifçili, S., Akman, M., Kaya, Ç. A., ve Uzuner, A. (2017). Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı’nın Aile Hekimliği uzman sayısının arttırılması konusundaki görüşü. Jour Turk Fam Phy. 08(1), 21-23. Doi: 10.15511/tjtfp.17.00123.
• Üstü, Y. ve Uğurlu, M. (2015). Bir analiz: Aile hekimliği ülkemizde etkin kullanılıyor mu? Ankara Med J. 15(4), 244-248.
• Üstü, Y., Uğurlu, M., Örnek, M., ve Sanisoğlu, S.Y. (2011). 2002-2008 yılları arasında Erzurum bölgesinde birinci ve ikinci basamak sağlık hizmetlerinin değerlendirilmesi. Balkan Med J. 28(1), 55-61.
• Vural, B. K., Özkahraman, Ş. (2006). Aile hekimliği sistemi neler getiriyor? Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 22(2), 171-186.
• World Health Organization. (2002). Innovative care for chronic conditions: building blocks for action: global report. URL: https://www.who.int/chp/knowledge/publications/icccglobalreport.pdf.ICCC/en/index.html. Son Erişim tarihi: 24.11.2021.
• Wright, B., Scott, I., Woloschuk, W. ve Brenneis, F. (2004). Career choice of new medical students at three Canadian universities: Family Medicine versus specialty medicine. Canadian Medical Association or its licensors. 170(13), 1020-1024.
• Yalman, F., Bayat, M. ve Çatı K. (2015). Aile hekimliği uygulamasının hekimlerin sunmuş olduğu hizmetlerin kalitesine etkisi: Düzce örneği. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 15(1), 23-50.
• Yardımcı, Y., Akbıyık, D. İ., Aypak, C., Yıkılkan, H. ve Görpelioğlu, S. (2016). Türkiye’de aile hekimliği uygulaması ve sözleşmeli aile hekimliği uzmanlık eğitimi. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care. 10(2), 81-90. doi: 10.5455/tjfmpc.207946.