An Analysis of The Functionality of Crisis Management Perspective of Top Management in Changing Traditional Processes to E-Commerce: Evidence from Organizational Resilience

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 45, 124 - 153, 21.05.2021

Kezban Talak

https://doi.org/10.5824/ajite.2021.02.007.x

Öz

Since the virus in question directly threatens human health, it has caused the halt of all social and economic processes established in relation to human life on a global scale and the collapse of both production and consumption systems. It is not possible that this situation does not affect organizational health and organizational performance. In this context, organizations' interventions and precautions with various instruments at their disposal come into question. The crisis management understanding of the top management of businesses is included in this scope. One of the areas where top management's interventions and measures can be seen most clearly is the organizational transformation efforts towards e-commerce processes. Macro changes caused by the conditions of the crisis may require significant changes in the structure of the organization on the one hand and the way of doing business on the other. With the technological level reached today, it is seen that communication is now transitioning to a different format as an interaction. Internet-based transformation is taking place not only in organizations, but also on the basis of states, individuals and all processes in the world. It is a necessity to update organizational activities by taking into account this technology, new understandings and new lifestyles. In this context, e-commerce means an innovation, an opportunity and an update for all organizations. On the other hand, organizations abandoning their traditional processes and focusing on e-commerce or integrating e-commerce processes alongside traditional activities carry the risk of bringing along various problems within the organization. The abandonment of old and traditional processes can become a source of anxiety and discontent in senior staff. With the emergence of new workflows, the necessity of new qualifications comes to the fore. However, the organization can tend to employ more qualified personnel. Even if former / senior employees are provided with in-house training, the risk of these employees not obtaining new qualifications is a significant risk. In addition to these, the possibility of permanent disappearance of some departments and positions can be perceived by the organization public. In this framework, the organization's transition from traditional activities to e-commerce, its enthusiasm and concentration level towards e-commerce has the potential to create unrest among employees due to “innovation and uncertainty”. If this unrest spreads throughout the organization, it will be possible to talk about the phenomenon of institutional unrest. In this case, the decrease in organizational commitment and possible damages to the organizational structure and corporate brand emerges as an important risk. If the interventions to be made by the senior management in problematic areas are not effective, it may be possible to create an internal crisis environment due to internal factors. The purpose of this study is to understand the relationship between top management’s perspective on ‘Crisis Management’ and organizational resilience at the end of the process. The leading question of this study is to ask whether Managerial activities stemming from the perspective of top management towards crisis management is effective or not on organizational resilience in a turbulent environment suffering from Covid – 19 effects. The data for this study was collected from 133 franchising stores who were ‘the member units’ in a national chain-stores brand. The data of this study was analyzed by employing some regression models based on a research model. The findings show that the perspective of top management towards crisis management has meaningful and positive effects on organizational resilience. In other words, organizational resilience under crisis conditions can be explained by the factors of crisis management understanding of top management.

Anahtar Kelimeler

Crisis Management, Organizational Resilience, Organizational Leadership, Organizational Communication

Pandemi Koşullarında e-Ticarete Doğru Kurumsal Dönüşüm Sürecinde Kriz Yönetiminin İşlevselliğinin Analizi: Bir Ulusal Zincirde Örgütsel Güçlenme Üzerindeki Yansımalar

Öz

Covid-19, Mart 2020’den bu yana tüm dünyayı en üst düzeyde olumsuz etkileyen ve tüm yaşamı kuşatan, birkaç sektör dışında neredeyse tüm sektörlerde yıkıcı etki yapan büyük ve daha önce görülmemiş bir kriz durumudur. Söz konusu virüs doğrudan doğruya insan sağlığını tehdit ettiğinden, küresel çapta insan yaşamıyla ilgili olarak kurulan bütün sosyal ve ekonomik süreçlerin durmasına ve hem üretim hem de tüketim sistemlerinin çökmesine neden olmuştur. Bu durumun örgütsel sağlığı ve örgütsel performansı etkilememesi mümkün değildir. Bu bağlamda, örgütlerin, ellerindeki çeşitli enstrümanlarla müdahale ve önlemleri söz konusu olmaktadır. İşletmelerin tepe yönetimlerinin sahip olduğu kriz yönetimi anlayışı bu kapsamda yer almaktadır. Tepe yönetimlerinin müdahale ve önlemlerinin en net görülebildiği alanlardan biri de e-ticaret süreçlerine yönelik olarak yapılan örgütsel dönüşüm çabalarıdır. Kriz koşullarının neden olduğu makro değişiklikler bir yandan örgütün yapısında ve diğer yanda da iş yapma biçimlerinde önemli değişiklikler yapılmasını gerektirebilmektedir. Günümüzde ulaşılan teknolojik seviye ile iletişimin artık bir etkileşim olarak farklı bir formata geçiş yaptığı görülmektedir. Sadece örgütlerde değil, aynı zamanda devletler bazında, bireylerde ve dünyadaki tüm süreçlerde internete dayalı dönüşüm yaşanmaktadır. Bu teknolojinin ve yeni anlayışların, yeni yaşam tarzlarının dikkate alınarak örgütsel faaliyetlerin güncellenmesi bir zorunluluktur. Bu bağlamda e-ticaret tüm örgütler için bir yenilik, bir fırsat ve bir güncelleme anlamına gelmektedir. Bununla birlikte, örgütlerin kendi geleneksel süreçlerini terk ederek e-ticarete doğru yoğunlaşmaları ya da geleneksel faaliyetlerin yanına e-ticaret süreçlerini entegre etmeleri örgüt içinde çeşitli problemleri de beraberinde getirme riskini taşımaktadır. Eski ve geleneksel süreçlerin terk edilmesi kıdemli personelde bir tedirginlik ve hoşnutsuzluk kaynağına dönüşebilmektedir. Yeni iş akışlarının ortaya çıkması ile yeni vasıfların gerekliliği gündeme gelmektedir. Bununla birlikte örgüt daha nitelikli personel istihdamına yönelebilmektedir. Eski/kıdemli çalışanlara örgüt içi eğitimler verilse bile söz konusu çalışanların yeni vasıfları elde edememe riski önemli bir risk durumundadır. Bunlara ek olarak bazı departmanların ve pozisyonların kalıcı olarak ortadan kalkma ihtimali örgüt kamuoyu tarafından algılanabilmektedir. Bu çerçevede, örgütün geleneksel faaliyetlerden e-ticarete geçiş yapması, e-ticarete yönelik istekliliği ve yoğunlaşma düzeyi, çalışanlar arasında “yenilik ve belirsizlikten kaynaklı” huzursuzluk yaratma potansiyeli taşımaktadır. Söz konusu huzursuzluğun örgüt boyunca yayılması durumunda ise kurumsal huzursuzluk olgusundan söz etmek mümkün olacaktır. Bu durumda örgütsel bağlılığın azalması, örgütsel yapıya ve kurumsal markaya yönelik muhtemel hasarlar önemli bir risk olarak ortaya çıkmaktadır. Problemli alanlara üst yönetim tarafından yapılacak müdahalelerin etkili olmaması durumunda ise iç faktörler kaynaklı örgüt-içi kriz ortamı oluşması söz konusu olabilecektir. Bu çalışmanın temel amacı, örgütlerin tepe yönetiminin sahip olduğu kriz yönetimi anlayışının örgütsel süreçlerde ve özellikle de bir nihai hedef olan örgütsel güçlenme üzerinde etkili olup olmadığını analiz etmektir. Bu bağlamda, araştırma kapsamındaki başlıca bağımsız değişken olan “tepe yönetimin kriz yönetimi anlayışı” ile bağımlı değişken olarak belirlenen “örgütsel güçlenme” arasındaki ilişkiler incelenmektedir. Bu çalışmada kullanılan veriler bir ulusal zincirde franchise mağazalar olarak yer alan 133 işletmeden anket uygulaması yoluyla sağlanmıştır. Franchise zincirinin Türkiye Merkez ofisi “tepe yönetim” olarak ele alınmış ve franchise mağazalar da örgüt-içi birimler şeklinde düşünülmüştür. Araştırma modeline dayalı olarak çeşitli hipotezler test edilmiştir. Yapılan analizlerin sonucunda, tepe yönetimin kriz yönetimi anlayışının boyutları ile örgütsel güçlenme arasında anlamlı ve pozitif yönlü ilişkiler ortaya çıkmıştır. Diğer bir ifade ile, tepe yönetimin sahip olduğu kriz yönetimi anlayışının uzantısı olan yönetsel düzenlemeler ve uygulamalar örgütsel güçlenme üzerinde belirleyici olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kriz Yönetimi, Örgütsel Güçlenme, Örgütsel Liderlik, Örgütsel İletişim

Kaynakça

• Amabil, T.M. ve Kramer, S.J. (2007). Inner work life: Understanding the Subtext of Business Performance. Harvard Business Review, 85 (5), 72 – 83
• Amabil, T.M. ve Kramer, S.J. (2007). Inner work life: Understanding the Subtext of Business Performance. Harvard Business Review, 85 (5), 72 – 83
• Bass, B. M. (1990). Bass and Stodgill’s Handbook of Leadership: Theory, Research and Managerial Applications, Free Press, USA.
• Bass, B. M. (1990). Bass and Stodgill’s Handbook of Leadership: Theory, Research and Managerial Applications, Free Press, USA.
• Baubion, C. (2013). OECD Risk Management: Strategic Crisis Management.
• Baubion, C. (2013). OECD Risk Management: Strategic Crisis Management.
• Bushe, G. R. ve Marshak, R. J. (2009). Revisioning Organisation Development: Diagnostic and Dialogic Premises and Patterns of Practice. Journal of Applied Behavioral Science, 45(3), 112-127.
• Bushe, G. R. ve Marshak, R. J. (2009). Revisioning Organisation Development: Diagnostic and Dialogic Premises and Patterns of Practice. Journal of Applied Behavioral Science, 45(3), 112-127.
• Chapman J.A. (2002). A framework for transformational change in organisations. Leadership and Organisation Development Journal, 23(1), 16-25.
• Chapman J.A. (2002). A framework for transformational change in organisations. Leadership and Organisation Development Journal, 23(1), 16-25.
• Çağlar, İ. (2005), Türk İşletmeciliğinde Değişim ve Değişimin Yönetimi, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Çağlar, İ. (2005), Türk İşletmeciliğinde Değişim ve Değişimin Yönetimi, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Darling, J. R. (1994). Crisis Management in International Business: Keys to Effective Decision Making. Leadership & Organization Development Journal, 15(8), 3–8
• Darling, J. R. (1994). Crisis Management in International Business: Keys to Effective Decision Making. Leadership & Organization Development Journal, 15(8), 3–8
• Dinçer, Ö. (1998). Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• Dinçer, Ö. (1998). Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• Drath, W. H. ve Palus, C. J· (1994). Making Common Sense: Leadership as Meaning-making in a Community of Practice. Greensboro, NC: Center for Creative Leadership.
• Drath, W. H. ve Palus, C. J· (1994). Making Common Sense: Leadership as Meaning-making in a Community of Practice. Greensboro, NC: Center for Creative Leadership.
• Farhoodi, F. ve Babalhavaeji, F. (2015). Local Model of Crisis Management in Libraries of Iran’s Research Centers (mixed research). Library Philosophy and Practice (e-journal). http://digitalcommons.unl.edu/libphilprac
• Farhoodi, F. ve Babalhavaeji, F. (2015). Local Model of Crisis Management in Libraries of Iran’s Research Centers (mixed research). Library Philosophy and Practice (e-journal). http://digitalcommons.unl.edu/libphilprac
• Frone, M. and Major, B. (1998). Communication Quality and Job Satisafaction Among Managerial Nurses. Group & Organization Studies, 13(3), p. 332-347
• Frone, M. and Major, B. (1998). Communication Quality and Job Satisafaction Among Managerial Nurses. Group & Organization Studies, 13(3), p. 332-347
• Garvare, R. (2002). Process Management and Sustainable Development in a Qauality Perspective. Doktora Tezi, Luleå University of Technology, İsveç.
• Garvare, R. (2002). Process Management and Sustainable Development in a Qauality Perspective. Doktora Tezi, Luleå University of Technology, İsveç.
• Garvare, R. ve Isaksson, R. (2001). Sustainable Development: Extending The Scope of Business Excellence Models. Measuring Business Excellence, v: 5 (3), s: 11 – 15.
• Garvare, R. ve Isaksson, R. (2001). Sustainable Development: Extending The Scope of Business Excellence Models. Measuring Business Excellence, v: 5 (3), s: 11 – 15.
• Gürgen H. (1997). Örgütlerde iletişim kalitesi, İstanbul, Der Yayınları.
• Gürgen H. (1997). Örgütlerde iletişim kalitesi, İstanbul, Der Yayınları.
• Hosseini, Y. and et al (2013). The effect of strategic management on the quality of crisis management operations. Journal of Crisis Management. 2: 78-88.
• Hosseini, Y. and et al (2013). The effect of strategic management on the quality of crisis management operations. Journal of Crisis Management. 2: 78-88.
• Kahn, W. ve Barton, M.A. (2013). Organizational Crises and the Disturbance of Relational Systems. The Academy of Management Review, 38(3):377-396
• Kahn, W. ve Barton, M.A. (2013). Organizational Crises and the Disturbance of Relational Systems. The Academy of Management Review, 38(3):377-396
• Kahveci,H. ve Aypay, A. (2012). Hizmetkar Örgütlerde Örgütsel Liderlik Değerlendirme Ölçeği: Türk Kültürüne Uyarlama, Dil Geçerliliği ve Faktör Yapısının İncelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi SBE Dergisi, 13 (1), 19 – 42.
• Kahveci,H. ve Aypay, A. (2012). Hizmetkar Örgütlerde Örgütsel Liderlik Değerlendirme Ölçeği: Türk Kültürüne Uyarlama, Dil Geçerliliği ve Faktör Yapısının İncelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi SBE Dergisi, 13 (1), 19 – 42.
• Kantur, D. ve Say, A. (2015). Measuring Organizational Resilience: A Scale Development. Journal of Business, Economics and Finance, v: 4(3), 456 – 472.
• Kantur, D. ve Say, A. (2015). Measuring Organizational Resilience: A Scale Development. Journal of Business, Economics and Finance, v: 4(3), 456 – 472.
• Karcıoğlu, F., Timuroğlu, K. ve Çınar, O. (2009). Örgütsel İletişim ve İş Tatmini İlişkisi - Bir Uygulama. İstanbul Üniversitesi Yönetim Dergisi, 20(63), s. 59-76
• Karcıoğlu, F., Timuroğlu, K. ve Çınar, O. (2009). Örgütsel İletişim ve İş Tatmini İlişkisi - Bir Uygulama. İstanbul Üniversitesi Yönetim Dergisi, 20(63), s. 59-76
• Kreitner R. ve Kinicki A. (2003). Organisational Behaviour, 6th ed., McGraw-Hill/ Irwin, Boston, MA.
• Kreitner R. ve Kinicki A. (2003). Organisational Behaviour, 6th ed., McGraw-Hill/ Irwin, Boston, MA.
• Laub, J. A. (1999). Assesing the Servant Organization : Development of the Organizational Leadership Assesment (ola) Instrument. Yayımlanmamış doktora tezi, University of Nebraska, Florida.
• Laub, J. A. (1999). Assesing the Servant Organization : Development of the Organizational Leadership Assesment (ola) Instrument. Yayımlanmamış doktora tezi, University of Nebraska, Florida.
• Lee, M. ve Raschke, R. L. (2016). Understanding employee motivation and organizational performance: Arguments for a Set-theoretic Approach. Journal of Innovation and Knowledge, 1 (3), 162 – 169
• Lee, M. ve Raschke, R. L. (2016). Understanding employee motivation and organizational performance: Arguments for a Set-theoretic Approach. Journal of Innovation and Knowledge, 1 (3), 162 – 169
• Madan, S. (2017). Moving From Employee Satisfaction To Employee Engagement, International Journal of Research in Commerce & Management, 8(6).
• Madan, S. (2017). Moving From Employee Satisfaction To Employee Engagement, International Journal of Research in Commerce & Management, 8(6).
• Myer, R. A., Conte, Christian. and Peterson, S. E. (2007). Human Impact Issues for Crisis Management in Organizations. Disaster Prevention and Management. 16( 5): 761-770.
• Myer, R. A., Conte, Christian. and Peterson, S. E. (2007). Human Impact Issues for Crisis Management in Organizations. Disaster Prevention and Management. 16( 5): 761-770.
• Okumuş, F. (2003). İşletmelerde Kriz Yönetimi ve Krizlerin İşletmeler Üzerine Olası Etkileri. Atatürk Üniversitesi İİB Dergisi, 17(1-2), 203-212
• Okumuş, F. (2003). İşletmelerde Kriz Yönetimi ve Krizlerin İşletmeler Üzerine Olası Etkileri. Atatürk Üniversitesi İİB Dergisi, 17(1-2), 203-212
• Onay, M. ve Ergüden, S. (2011). Örgütsel-Yönetsel Motivasyon Faktörlerinin Çalışanların Performans Ve Verimliliğine Etkilerini İncelemeye Yönelik Ampirik Bir Çalışma: Manisa - Sosyal Güvenlik Kurumu. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3 (2), 221 – 230
• Onay, M. ve Ergüden, S. (2011). Örgütsel-Yönetsel Motivasyon Faktörlerinin Çalışanların Performans Ve Verimliliğine Etkilerini İncelemeye Yönelik Ampirik Bir Çalışma: Manisa - Sosyal Güvenlik Kurumu. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3 (2), 221 – 230
• Örücü, E. Ve Kanbur, A. (2008). Örgütsel-Yönetsel Motivasyon Faktörlerinin Çalışanların Performans ve Verimliliğine Etkilerini İncelemeye Yönelik Ampirik Bir Çalışma: Hizmet ve Endüstri İşletmesi Örneği. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 15 (1), 85 – 97
• Örücü, E. Ve Kanbur, A. (2008). Örgütsel-Yönetsel Motivasyon Faktörlerinin Çalışanların Performans ve Verimliliğine Etkilerini İncelemeye Yönelik Ampirik Bir Çalışma: Hizmet ve Endüstri İşletmesi Örneği. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 15 (1), 85 – 97
• Penrose, J. M. (2000). The Role of Perception in Crisis Planning. Public Relations Review, 26(2), 155–171 Pira, A. ve Kocabaş, F. (2003). Örgütsel İletişim Açısından Değişim Mühendisliği. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5/1, 87-102.
• Penrose, J. M. (2000). The Role of Perception in Crisis Planning. Public Relations Review, 26(2), 155–171 Pira, A. ve Kocabaş, F. (2003). Örgütsel İletişim Açısından Değişim Mühendisliği. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5/1, 87-102.
• Rad, A. and Moraes, A. (2009). Factors Affecting Employees' Job Satisfaction in Public Hospitals. Journal of General Management, 34(4), p. 51-66
• Rad, A. and Moraes, A. (2009). Factors Affecting Employees' Job Satisfaction in Public Hospitals. Journal of General Management, 34(4), p. 51-66
• Robbins S.P., De Cenzo D. ve Coulter M. (2014). Fundamentals of Management, Global Edition, Pearson Education Limited.
• Robbins S.P., De Cenzo D. ve Coulter M. (2014). Fundamentals of Management, Global Edition, Pearson Education Limited.
• Rožman, M., Treven, S., & Čančer, V. (2017). Motivation and Satisfaction of Employees in the Workplace. Business Systems Research: International Journal of the Society for Advancing Innovation and Research in Economy, 8(2), 14-25. Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (2005). Örgütsel Psikoloji. Bursa: Alfa/Aktuel Kitabevi.
• Rožman, M., Treven, S., & Čančer, V. (2017). Motivation and Satisfaction of Employees in the Workplace. Business Systems Research: International Journal of the Society for Advancing Innovation and Research in Economy, 8(2), 14-25. Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (2005). Örgütsel Psikoloji. Bursa: Alfa/Aktuel Kitabevi.
• Senior B. (2002) Organisational Change. Prentice Hall, London.
• Senior B. (2002) Organisational Change. Prentice Hall, London.
• Starosta, A. (2014). Anti-crisis Management Strategies. The case of companies in the Greater Poland. Management, 18(1), 255-266
• Starosta, A. (2014). Anti-crisis Management Strategies. The case of companies in the Greater Poland. Management, 18(1), 255-266
• Tanrıverdi, H. ve Oktay, K. (2001). Otel İşletmelerinde İşgören Motivasyonuna Yönelik Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi Vakfı Turizm Akademik, Sayı:2, 33-41.
• Tanrıverdi, H. ve Oktay, K. (2001). Otel İşletmelerinde İşgören Motivasyonuna Yönelik Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi Vakfı Turizm Akademik, Sayı:2, 33-41.
• Taşlıyan, M. ve Hırlak, B. (2014). Örgütsel İletişim Etkinliği ile İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkilerin Araştırılması: Akademik Örgütler İçin Bir Alan Araştırması. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(2), s. 7-36
• Taşlıyan, M. ve Hırlak, B. (2014). Örgütsel İletişim Etkinliği ile İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkilerin Araştırılması: Akademik Örgütler İçin Bir Alan Araştırması. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(2), s. 7-36
• Trent, R. F. (2004). Team Leadership at the 100-Foot Level. Team Performance Management, 10/5-6, 94-103. Tüz, M. V. (2004). Kriz Yönetimi. Alfa Yayınları, İstanbul.
• Trent, R. F. (2004). Team Leadership at the 100-Foot Level. Team Performance Management, 10/5-6, 94-103. Tüz, M. V. (2004). Kriz Yönetimi. Alfa Yayınları, İstanbul.
• Yılmaz, B. (2003). Toplumsal İletişim ve Kütüphane. Hacettepe Ü. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 20(2), s. 11-29
• Yılmaz, B. (2003). Toplumsal İletişim ve Kütüphane. Hacettepe Ü. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 20(2), s. 11-29
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, C: 46, Özel Sayı, 74 – 85
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, C: 46, Özel Sayı, 74 – 85
• Yüksel, A. H. (2016). İletişim Süreci ve Sistem Yaklaşımı Açısından İletişim Sürecinin İncelenmesi. Kurgu, Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6 (6), 15 – 63
• Yüksel, A. H. (2016). İletişim Süreci ve Sistem Yaklaşımı Açısından İletişim Sürecinin İncelenmesi. Kurgu, Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6 (6), 15 – 63
• Zoogah D.B. ve Beugré C.D. (2012). Managing Organizational Behaviour in the African Context, Routledge, New York.
• Zoogah D.B. ve Beugré C.D. (2012). Managing Organizational Behaviour in the African Context, Routledge, New York.