Türkülerde Gurbet Teması

Yıl 2022, , 271 - 281, 31.12.2022

Haluk Yücel

https://doi.org/10.5281/zenodo.7496271

Öz

Türk tarihinde göç ve göç yolları sosyolojik bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Tarihsel süreç içerisinde gelişen bu göçlerin ana nedeni iklimsel değişiklikler, savaşlar, yaşanılan kıtlıklar gibi küresel etkilerden dolayı gerçekleştirilen kitlesel bir hareket olabileceği gibi bazen de daha iyi bir yaşam fırsatı için ya da evlilik gibi nedenlerden dolayı iç ve dış göçler geçekleşmektedir. Her göç beraberinde gurbet acısını ve sıla hasretini getirir. Türkler, duygularını, hasretlerini, sitemlerini, içinde yaşadıkları toplumun her türlü sevinç ve sorunlarını geçmişte olduğu gibi günümüzde de türküler aracılığıyla dile getirmektedirler. Türkülerde gurbet temasını inceleyen bu araştırmada türkü sözlerinde gurbetin nedenleri ve etkilerine dair çeşitli sınıflandırılmalar yapılmıştır. Sonuç kısmında ise Türkiye’nin pek çok yöresinde dilden dile dolaşan TRT Türk Halk Müziği Kırık Hava Repertuvarı ve TRT Türk Halk Müziği Uzun Hava Repertuvarında kayıtlı türkülerdeki gurbet teması türkülerde nasıl ifade edildiği incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

gurbet, türkülerde gurbet, etnomüzikoloji, halkbilimi, Absence from home, Absence from home in Folk Songs, Ethnomusicology, Folklore

The Theme of Absence from Home in Folk Sons

Öz

Migration and migratory paths emerge as a sociological situation in the Turkish history. The main reason of these migrations which developed in the historical process, may be a mass movement due to global effects such as climatic changes, wars, and famines, while the reason of internal and external migrations may be sometimes the pursue of a better life opportunity or marriage. Every migration brings along the pain arising from absence from home and homesickness. Turkish people express their feelings, longings, reproaches, all kinds of joys and problems of the society they live in, through folk songs, as they did in the past. In this study, which examines the theme of absence from home in folk songs, various classifications have been made about the causes and effects of the theme of absence from home in folk songs. In the conclusion section, how the theme of absence from home is expressed in the folk songs recorded in the TRT Turkish Folk Music Broken Melody Repertory and TRT Turkish Folk Music Long Melody Repertory, which is circulating in many regions of Turkey, has been examined.

Anahtar Kelimeler

Absence from home, Absence from home in Folk Songs, Ethnomusicology, Folklore

Kaynakça

• Büyükyıldız, H. Z. Türk Halk Müziği-Ulusal Türk Müziği, İstanbul, 2015.
• İrtürk E. H. TRT Türk Halk Müziği Repertuvarında Bulunan Asker Türkülerinin Makam ve Usûl Bakımından İncelenmesi, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Erzurum, 2019.
• Mirzaoğlu, F. G. “Gurbet Türkülerinde İstanbul İmgesi: Yârim İstanbul’u Mesken mi Tuttun”, Folklor/Edebiyat, 25(100), 2019, ss. 849-859.
• TRT Müzik Dairesi Yayınları THM Repertuarı
• Vural, T. “Türkülerdeki Göç Algısı”, Sahne ve Müzik Eğitim - Araştırma e-Dergisi, 6, 2018, ss. 1-12.
• Yalçınkaya, Ş. “Klâsik Türk Edebiyatında Gurbet ve Nevres-i Kadîm’in Gurbeti”, Journal of Turkish Language and Literature,4(1) , 2018, 322-343.
• Yücel, H. “Merzifon’un Kültürel Mirası: Merzifon Türküleri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(42), 2016, ss. 409-418.
• Yücel, H. “Âşık Mahzunî Şerif Türkülerinde Toplumsal Olayların İzâhı”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 8, Sayı: 54, Ekim 2021, ss. 196-224.
• http://www.sendikalhareketler.com/2021/06/istanbula-koylu-gocu-ve-15-16-haziran.html?m=0 Erişim Tarihi 25.01.2022
• http://www.yenihayat.de/politika/geldik-kaldik-buraliyiz Erişim Tarihi 15.11.2021
• https://www.repertukul.com/GURBETE-GITMESI-ACIDIR-ACI-1063