Deconstructıve Approach to the Analysıs of Mehmet Kaplan on Nazım Hikmet’s Poem "Mechanızatıon"

Yıl 2020, , 34 - 48, 30.06.2020

Mehmet Öz

https://doi.org/10.5281/zenodo.3923676

Öz

Deconstruction is an theory which is referred to as structural dismantling and structural disengaging and cannot be defined exactly even by its representatives such as Derrida and Foucault. This theory is a theory that developed especially under the influence of philosophers like Heidegger and Nietzsche, because the theory has an understanding which sets forth the mistrust in all the philosophical systems addressed as metaphysics, embraces deep doubts about the values of truth and meaning, questions the existing structure and sets the centers everything has relied upon from past to present as the target. As in other several theories, deconstruction has had reflections on philosophical, political and other fields. Undoubtedly, one of the fields affected by the theory has been literature. This theory suggests approaching the literary works with an eye different from the existing understandings, built systems, concepts and perspectives; it proposes reading literary works in a different way.
In this article, the deconstructive understanding and its reflections on literary texts will first be discussed. Afterwards, Mehmet Kaplan's examination in "Poem Analyses 2", where he reflected his approach to Nazım Hikmet and the poem "Mechanization", will be handled in terms of the deconstructive understanding. Thus, Mehmet Kaplan's approach will be subjected to a deconstructive investigation.

Anahtar Kelimeler

Deconstruction, Literature, Nazım Hikmet, Poetry, Mehmet Kaplan, Mehmet Kaplan, Mehmet Kaplan, Mehmet Kaplan

Mehmet Kaplan’ın Nazım Hikmet’in “Makinalaşmak” Şiiri Tahliline Dekonstrüktif Bir Yaklaşım

Öz

Dekonstrüksiyon; yapısöküm, yapıçözüm gibi isimlerle anılan, Derrida, Foucault, gibi temsilcilerinin bile tam bir tanımını ortaya koymadığı bir kuramdır. Bu kuramın özellikle Heidegger, Nietzsche gibi düşünürlerin etkisinde geliştiği ileri sürülmektedir. Çünkü kuram, metafizik olarak adlandırılan bütün düşünce sitemlerine güvensizliği ortaya koyan, doğruluk ve anlam değerlerine derin bir kuşkuyu içinde barındıran; mevcut yapıyı sorgulayan, dünden bugüne getirilen her şeyin yaslandığı merkezleri hedefe koyan bir anlayışa sahiptir. Diğer çoğu kuramda olduğu gibi dekonstrüksiyonun da gerek felsefi gerek siyasi gerekse diğer alanlar üzerine yansımaları olmuştur. Şüphesiz ki kuramın etkilediği alanlardan biri de edebiyat olmuştur. Çünkü bu kuram mevcut anlayışların, inşa edilmiş sistemlerin, kavramların, bakış açılarının dışında bir gözle edebi eserlere bakmayı; edebi eserlere yönelik mevcudun dışında farklı bir okumayı önermektedir.
Bu makalede öncelikle dekonstrüksiyon anlayışı ve onun edebi metinlere yansımaları ele alınacaktır. Daha sonra da Mehmet Kaplan’ın “Şiir Tahlilleri 2”de yer alan, onun Nazım Hikmet’e ve “Makinalaşmak” şiirine olan yaklaşımını yansıttığı incelemesi de dekonstrüksiyon anlayışı çerçevesinde ele alınacaktır. Bu yolla Mehmet Kaplan’ın yaklaşımı dokonstrüktif bir incelemeye tabi tutulacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Dekonstrüksiyon, Edebiyat, Mehmet Kaplan, Nazım Hikmet, Şiir

Kaynakça

• Akcan, E. (2006). Metafiziğin Kalesi Hakkında Düşünmek. Cogito(47-48), s. 273-286.
• Boyne, R. (2016). Foucault ve Derrida. (İ. YILMAZ, Çev.) Ankara: BilgeSu.
• Derrida, J. (2017). Gramatoloji. (İ. BİRKAN, Çev.) Ankara: BilgeSu.
• Direk, Z. (2006). Giriş. Cogito(47-48), s. 9-15.
• Eagleton, T. (2017). Edebiyat Kuramları. (T. BİRKAN, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Eco, U. (2019). Açık Yapıt. (T. ESMER, Çev.) İstanbul: Can Yayınları.
• Kaplan, M. (1994). Şiir Tahlilleri 2. İstanbul: Dergah Yayınları.
• Man, P. d. (2008). Okuma Alegorileri. (M. Z. ÇIRAKLI, Çev.) İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• Moran B. (2016). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim.
• Said, E. (2016). Kış Ruhu. (T. BİRKAN, Çev.) İstanbul: Metis.
• Sarup, M. (2017). Post-yapısalcılık ve Postmodernizm. (A. GÜÇLÜ, Çev.) Ankara: PharmakonYayınevi.
• Zima, P. V. (2015). Modern Edebiyat Teorilerinin FElsefesi. (M. ÖZSARI, Çev.) Ankara: Hece Yayınları.