Orhan Kemal'in İlk Dönem Öykülerinde Küçük Adam'ın Edilgin Görünümü Nesneleştirilen Kadınlar

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 3, 308 - 319, 11.09.2020

Gürhan Çopur

https://doi.org/10.34083/akaded.745768

Öz

Orhan Kemal, anlatılarında yaşam mücadelesinin merkezinde yer alan Küçük Adamʹa odaklanır. Yazar, süreğen bir mücadele içerisindeki küçük adamın çoklukla müşahit olarak yer alır. Bunula birlikte anlatıları kurgularken yoğun olarak özyaşamöyküsünden de faydalanır. 

Yazarın oğlu Işık Öğütçü tarafından 2016 yılında tamamlanan "Orhan Kemal, Unutulmuş Öyküler" adlı kitap, Orhan Kemalʹin öykücülük anlayışının ilk yıllarına ışık tutmaktadır. Kitapta yer alan elli dört öykü yazarın yazınsal serüveninin ilk yıllarına dair özellikleri okurla buluşturur. Birçoğu, romanlarına eklemlenecek olan öykülerinde, Orhan Kemalʹin toplumcu gerçekçiliği kendi yorumuyla özgün bir forma soktuğu söylenebilir.

Orhan Kemalʹin ilk dönem öykülerinde yer alan kadın kahramanlar, sıklıkla emeği ve bedeni sömürülen edilgin karakterler olarak çizilir. Yazar, küçük adam olarak adlanan toplumsal sınıfı tasvir ederken kadınları kendi trajedileriyle ayrıca ele alır. Böylelikle Orhan Kemalʹin yazınsal serüveninde Kadınʹın konumu ilk öykülerinden itibaren belirginleşir.

Bu çalışmada Orhan Kemalʹin çeşitli takma adlar kullanarak kaleme aldığı, birtakım dergi ve gazetelerde yayımlanmış öyküleri nesneleştirilen ve sömürülen yönüyle kadın izleği çerçevesinde ele alınacaktır. Orhan Kemalʹin yazarlığının ilk dönemlerine ışık tutan, "Asma Çubuğu", "Güllü", "Vatana Dönüş", "Sevgili", "Küçücük" ve "Birtakım Gençler" adlı öyküleri çerçevesinde irdeleme yapılacaktır. Öykülerde yer alan yoksul ve düşük gelirli toplum tabakasına mensup kadın karakterlerin ev, iş ve toplum üçgeninde üzerlerine giydirilen edilgin rol, yaşadıkları nesneleştirilme ve bedeninden, emeğinden faydalanılan bir obje olarak sömürülmesi sorunları temelinde, kadın izleği irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Orhan Kemal, Öykü, Unutulmuş Öyküler, Kadın, Nesneleştirilme

Passive Appearance of "The Little Man" in The Early Period Stories By Orhan Kemal: Females Turned into Objects

Öz

Orhan Kemal focuses on the Little Man that is at the center of the struggle for life in his narratives. The author is an observer in the adventures of people who spend their lives in an ongoing struggle. In addition to this, while making the narratives, he also makes use of his memoirs intensely.

The book "Orhan Kemal, Unutulmuş Öyküler", completed by the authorʹs son Işık Öğütçü in 2016, sheds light on the first years of Orhan Kemalʹs storytelling understanding. Fifty-four stories in the book bring the characteristics of the authorʹs early years in the literary adventure together with the readers. It can be said that in his stories, many of which will be added to his novels, Orhan Kemal put socialist realism in an original form with his own interpretation.

The female heroes in Orhan Kemalʹs early stories are often depicted as passive characters whose labor and body are exploited. Also, the female heroes that the author features while depicting the community defined as the little man determine the position they will take in Orhan Kemalʹs literary adventure from the first stories.

In this study, the stories written by Orhan Kemal using various pseudonyms, published in several journals and newspapers, will be discussed within the framework of the theme of woman in terms of objectification and exploitation. It will be examined within the framework of the stories of "Asma Çubuğu", "Güllü", "Vatana Dönüş", "Sevgili", "Küçücük" and "Birtakım Gençler", which sheds light on the early periods of Orhan Kemalʹs authorship. The theme of woman will be examined on the basis of some problems such as the passive role of the female characters belonging to the poor and low-income society layer in ʹthe home, work and society triangleʹ and their objectification and exploitation as an object in terms of benefiting from their body and labor.

Anahtar Kelimeler

Orhan Kemal, story, Unutulmuş Öyküler, woman, objectification

Kaynakça

• Öğütçü, I. (2016). Orhan Kemal, Unutulmuş Öyküler. İstanbul: Everest Yayınları. Aşkaroğlu, V. (2012). Günümüz Sıradan İnsanının Trajik Olgusu ve Kitabe-i Seng-i Mezar Şiirinde Süleyman Efendi Betimlemesinde Durumun İrdelenmesi. Dergi Karadeniz(16), 155-165. Aktaş, G. (2013). Feminist Söylemler Bağlamında Kadın Kimliği: Erkek Egemen Bir Toplumda Kadın Olmak. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 30(1), 53-72. Eliuz, Ü. (2008). Elif Şafak Anlatılarında Kadının Kimlik Sorgulaması. 1980 Sonrası Türk Romanı Sempozyumu. Trabzon: KTÜ. Eliuz, Ü. (2010). Orhan Kemal Romanlarında Kadının Nesne Olsrak Kullanımı: Cinsel Taciz. Sosyal Araştırmalar, 3(13), 96-103. İnceoğlu, Y., & Kar, A. (2010). Dişilik, Güzellik ve Şiddet Sarmalında Kadın ve Bedeni. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Uyguner, M. (2018). Orhan Kemal'in Öykücülüğü Üzerine. Türk Dili, Türk Öykücülüğü Özel Sayısı(286), 104-115. Uğurlu, N. (1972). Orhan Kemal'in İkbal Kahvesi. İstanbul: Örgün Yayınevi. Yılmaz, A. (2004). Toplumcu Gerçekçilik Bağlamında Orhan Kemal'in Hikâyeleri. Hece Öykü(4), 86-92.