Reflection of Carnivalism on Children’s Literature and Its Pedagogical Function

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 4, 963 - 982, 30.12.2020

Erhan Şen

https://doi.org/10.34083/akaded.796048

Öz

In this study, the concept of carnivalism of Mikhail Bakhtin (1895-1975), one of the contemporary literary theorists, was explained, and its reflections on children's literature and its pedagogical function were discussed. Children's literature is primarily a literary production form based on adult performance. The child is only the consumer of the text. Hence, it can be mentioned that the adult perspective is dominant in children's literature. However, some texts written with a carnivalistic perspective demolish this authority, equip the children with a power that transcends the society or the adult hegemony. Through the carnivalesque characters, the child perceives that the individual can sometimes be stronger than social norms, have a foresight about how ideological devices will shape the individual, acquires a culture of criticism, and acquires awareness of the norms imposed by the sociocultural mechanism. Another important purpose of the carnivalism in children's literature is that it serves to treat the phenomenon of violence with a method suitable for children.

Anahtar Kelimeler

children’s literature, carnivalism, adult authority, pedagogical function

Karnavalizmin Çocuk Edebiyatına Yansıması ve Pedagojik İşlevi

Öz

Bu çalışmada çağdaş edebiyat kuramcılarından Mihail Bahtin (1895-1975)’in karnavalizm kavramı açıklanmış, bunun çocuk edebiyatına yansımaları ve pedagojik işlevi tartışılmıştır. Çocuk edebiyatı öncelikle yetişkin performansına dayalı bir yazınsal üretim formudur. Yapıtın kurgulanmasından, basılmasına ve alınıp satılmasına kadarki tüm süreçlerde etkin kişiler yetişkinlerdir. Çocuk ise bu alanda çoğunlukla okur konumundadır, yani metnin tüketicisidir. Bu nedenle çocuk edebiyatında yetişkin bakış açısının egemenliğinden söz edilebilir. Ancak karnavalistik görme biçimiyle yazılmış bazı metinler bu otoriteyi yıkar, toplumu ya da yetişkini aşan bir güçle çocuğu donatır ve bağımsızlaştırır. Bu tür metinlerdeki karnavalesk karakterler aracılığıyla çocuk okur bireyin bazen toplumsal normlardan daha güçlü olabileceğini sezer, ideolojik aygıtların bireyi nasıl biçimlendireceğine dönük bir öngörü kazanır, eleştiri kültürü edinir. Böylelikle çocuk, imgelemsel bir alanda da olsa bir yandan özneleşirken öte yandan da sosyo-kültürel mekanizmanın ısrarla dayattığı normlara ilişkin bilinç kazanır. Karnaval ruhunun çocuk edebiyatı yapıtlarında diğer bir önemli işlevi de şiddet olgusunun çocuğa uygun bir yöntemle işlenmesine hizmet etmektedir.

Anahtar Kelimeler

çocuk edebiyatı, karnavalizm, yetişkin otoritesi, pedagojik işlev

Kaynakça

• Atak, H. (2017). Piaget ve Vygotsky'nin Kuramlarında Çocukların Toplumsallaşma Süreci. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(2), 163-176.
• Bahtin, M. (2005). Rabelais ve Dünyası. (Ç. Öztek, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bayhan, P. S., & Artan, İ. (2007). Çocuk Gelişimi ve Eğitimi. İstanbul: MORPA Yayınları.
• Booth, W. C. (2012). Kurmacanın Retoriği . İstanbul: Metis Yayınları.
• Brown, C. (2008). Developmental Psychology. London: Sage Publications.
• Cuddon, J. A. (1999). The Penguin Dictionary of Literary Terms and Literary Theory. London: Penguin Books.
• Da-Matta, R. (1991). Carnivals, Rogues and Heroes: An Interpretation of the Brazillian Dilemma. Notre Dame: University of Notre Dame Press.
• Daniel, C. (2006). Voracious Children (Who Eats Whom in Children's Literature). New York: Routledge Publication.
• Demirel, Ş. (2010). Çocuk, Çocuğun Gelişim Özellikleri, İhtiyaçları ve İlgi Alanları. Ş. Demirel içinde, Edebi Metinlerle Çocuk Edebiyatı (s. 1-44). Ankara: PegemA Akademi Yayıncılık.
• Dilidüzgün, S. (2000). Çocuk Kitaplarında Yazınsal Nitelik. S. Sever (Dü.), 1. Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu (Sorunlar ve Çözüm Önerileri) içinde (s. 253-267). Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Eco, U. (1995). Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti. İstanbul: Can Yayınları.
• Ewers, H.-H. (2009). Fundamental Concepts of Children's Literature Research: Literary and Sociological Approaches Children's Literature and Culture. New York: Routledge Publication.
• Fromm, E. (2017). Rüyalar, Masallar, Mitler (Sembol Dilinin Çözümlenmesi). (A. Arıtan, & K. H. Ökten, Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
• Gamble, N., & Yates, S. (2002). Exploring Children's Literature (Teaching The Language and Reading of Fiction) . London: Paul Chapman Publishing.
• Gillibrand, R., Lam, V., & O'donnell, V. L. (2016). Developmental Psychology. Edinburg Gate: Pearson Education Limited.
• Gülsoy, M. (2014). Büyübozumu: Yaratıcı Yazarlık (Kurmacanın Bilinen Sırları ve İhlal Edilebilir Kuralları). İstanbul: Can Yayınları.
• Haynes, B. (2009). Elements of Carnival and the Carnivalesque in Contemporary Australian Children’s Literature (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ağustos 25, 2020 tarihinde https://opus.lib.uts.edu.au/bitstream/10453/36464/2/02Whole.pdf adresinden alındı
• Hitchcock, L. A. (2013). Kuramlar ve Kuramcılar (Çağdaş Düşüncede Antik Edebiyat). (S. Pekşen, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Irzık, S. (2017). Önsöz. M. Bahtin içinde, Karnavaldan Romana (Edebiyat Teorisinden Dil Felsefesine Seçme Yazılar) (C. Soydemir, Çev., s. 9-32). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Kasschau, R. A. (2003). Understanding Psychology. Ohio: Time School Publishing. Lodge, D. (2013). Kurgu Sanatı. Ankara : Hece Yayınları.
• Lukens, R. J., Smith, J., & Coffel, C. M. (2016). Çocuk Edebiyatına Eleştirel Bir Bakış. (C. Pamay, Çev.) İstanbul: Erdem Yayınları.
• Mallan, K. (1999). Children's Storytelling as Carnivalesque Play. Discourse: Studies in the Cultural Politics of Education, 20(1), 113-123.
• McKenzie, J. (2005). Bums, Poos and Wees: Carnivalesque Spaces in the Picture Books of Early Childhood or Has Literature Gone to The Dogs? English Teaching Practice and Critique, 4(1), 81-94.
• Miller, P. H. (2011). Theories of Developmental Psychology . New York: Worth Publisher.
• Nas, R. (2002). Örneklerle Çocuk Edebiyatı. Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları.
• Newman, F., & Holzman, L. (2005). Lev Vygotsky (Revolutionary Scientist). London: Routledge.
• Neydim, N. (2003). Çocuk Edebiyatı. İstanbul: Bu Yayınevi.
• Nicolopoulou, A. (2004). Oyun, Bilişsel Gelişim ve Toplumsal Dünya: Paiget, Vygotsky ve Sonrası. (M. T. Bağlı, Dü.) Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 137-169.
• Nikolajeva, M. (2003). The Rhetoric of Character in Children's Literature. Oxford: The Scarecrow Press.
• Nikolajeva, M. (2014). Reading for Learning (Cognitive Approaches to Children's Literature). Philadelphia: John Banjamins Publishing.
• Nikolajeva, M. (2016). Children's Literature Comes of Age (Toward a New Aesthetic). New York: Routledge Publication.
• Nodelman, P. (2008). The Hidden Adult. Baltimore : The John Hopkins University Press.
• Oittinen, R. (2000). Translating for Children. New York: Garland Publishing. Onur, B. (1994). Sunuş. B. Onur içinde, Toplumsal Tarihte Çocuk (s. 1-7). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Rodari, G. (2012). Düş Kurma Kuralları. İstanbul : Epsilon Yayıncılık.
• Rose, J. (1984). The Case of Peter Pan (The İmpossbility of Children's Fiction). London: The Macmillian Press.
• Salkind, N. J. (2002). Child Development. New York: Macmillan Reference.
• Sawyer, W. (2012). Growing up With Literature. New York: Wadsworth Cengage Learning Publication.
• Sever, S. (2013). Çocuk Edebiyatı ve Okuma Kültürü. İzmir: Tudem Yayınları.
• Shaffer, D. R., & Kipp, K. (2010). Developmental Psychology (Childhood and Adolescence). Belmont: Wadsworth Publishing.
• Smith, H. (2005). The Writing Experiment (Strategies for İnnovative Creative Writing). Australia : Allen and Unwin Publication.
• Spielberger, C. (2004). Encyclopedia of Applied Psychology. Boston: Elsevier Academic Press.
• Stephens, J. (1992). Language and İdeology in Children's Literature. London: Longman Publication.
• Şehin, A., Turan, L., Dursunoğlu, H., & Celepoğlu, A. (2007). Çocuk-Edebiyat ve Çocuk Edebiyatı. Ö. Yılar, & L. Turan içinde, Çocuk Edebiyatı (s. 3-36). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Şen, E. (2020). Çocuk Edebiyatında Kurmaca Gerçeklik. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Şirin, M. R. (2007). Çocuk Edebiyatına Eleştirel Bir Bakış (Çocuk Edebiyatı Nedir Ne Değildir?). Ankara: Kök Yayıncılık.
• Trites, R. (2000). Disturbing the Universe: Power and Repression in Adolescent Literature. Iowa: University of Iowa Press.
• Uygun, E., & Akbulut, D. (2018). Karnavalesk Kuramı ve Instagram Ortamına Yansımaları. Yeni Medya Elektronik Dergi, 2(2), 73-89.
• Yılmaz, T. (2019). Karnavalizm, Sokratik Diyalog, Menippusçu Hiciv ve Erewhon. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 12(27), 849-870.