Muhlisi’s Poetic Explanation of Forty Hadith

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 171 - 194, 30.04.2021

Yunus Kaplan

https://doi.org/10.34083/akaded.880160

Cited By: 2

Öz

There are many literary genres written on different subjects in classical Turkish literature which come up in verse or prosaic forms. Translations of an-nawawi’s forty hadiths that focus on hadiths consisting of words of our Prophet that he said to lead his companions are among the literary genres with religious content. The first examples of forty hadiths, the first examples of which are seen in Arabic and Persian literatures and which are called “prophetic hadiths” and “çihil hadiths”, were written as prose in Turkish literature. However, they have evolved into verse or verse-prosaic forms in time and were much sought after by many poets.

As a result of the studies conducted so far, it is found that Muhlisi is one of the poets who wrote about eighty verse examples and there is no information about his life except for his pseudonym. The poet started the Translation of Forty Hadith with an introduction mixed with prose and verse and translated the forty hadiths he chose into Turkish in a plain language and as quatrains of two by two couplets.This study focuses on the form and content features of Muhlisi’s verse forty hadiths translation, and the translated text is included.

Anahtar Kelimeler

Classical Turkish literature, Muhlisi, Poetic Explanation of Forty Hadith

Muhlisî’nin Manzum Kırk Hadis Tercümesi

Öz

Klasik Türk edebiyatında farklı konular üzerine yazılmış manzum veya mensur şekillerde karşımıza çıkan birçok edebî tür bulunmaktadır. Peygamberimizin sahabeye yol göstermek amacıyla söylediği sözlerden oluşan hadisleri merkezine alan kırk hadis tercümeleri de dinî muhtevalı edebî türlerden biridir. İlk örnekleri Arap ve Fars edebiyatlarında görülen ve erbaûn hadîs, çihil hadîs olarak adlandırılan kırk hadislerin Türk edebiyatındaki ilk örnekleri mensur olarak kaleme alınmıştır. Ancak zamanla manzum veya manzum-mensur şekillere de evrilmiş ve birçok şair tarafından rağbet görmüştür.

Şimdiye kadar yapılan çalışmalar neticesinde seksen civarında manzum örneği tespit edilen bu türde eser kaleme alan şairlerden biri de şimdilik mahlası dışında hayatı hakkında elde herhangi bir bilgi bulunmayan Muhlisî’dir. Şair, Kırk Hadis Tercümesi’ne mensur-manzum karışık bir mukaddime ile başlamış ve seçmiş olduğu kırk adet hadisi, ikişer beyitlik kıtʻalar hâlinde sade bir dil ve samimi bir üslupla Türkçeye tercüme etmiştir. Bu çalışmada Muhlisî’nin manzum Kırk Hadis Tercümesi’nin şekil ve muhteva özellikleri üzerinde durulmuş ve eserin çeviri yazılı metnine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Klasik Türk edebiyatı, Muhlisî, Manzum Kırk Hadis Tercümesi

Kaynakça

• Altuntaş, Halil ve Şahin, Muzaffer (2011). Kur’an-ı Kerim Meali. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Avcı, İsmail (2007). Hazînî’nin Manzum Şerh-i Hadîs-i Erbaîn Tercümesi. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi SBE.
• Doğan Averbek, Güler (2016). Berlin Devlet Kütüphanesi'nde Bulunan Kataloglanmamış Türkçe Yazmalar Üzerine Tespitler. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 24, 1-40.
• Kandemir, M. Yaşar (2002). Kırk Hadis. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 25/467-70. Ankara: TDV Yayınları.
• Karahan, Abdülkadir (1991). İslâm-Türk Edebiyatında Kırk Hadis. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Karahan, Abdülkadir (2002). Kırk Hadis (Türk Edebiyatı). Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 25/470-73. Ankara: TDV Yayınları.
• Köksal, Mehmet Fatih (2007). Yenipazarlı Vâlî’nin Manzum İlk Kırk Hadis Tercümesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, Prof. Dr. Abdülkerim Abdülkadiroğlu Armağanı, 237-251.
• Mecmû’a. Berlin Devlet Kütüphanesi, Hs. Or. 869.
• Özcan, Nurgül (2010). Kırk Hadîs. İstanbul: Fatih Üniversitesi Yayınları.
• Özcan, Nurgül (2012). Hacı Bektaş Veli’nin Hadis-i Erbaîn Adlı Eseri. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 64, 85-92.
• Poyraz, Yakup (2014). Manastırlı Hasan Bin Ali’nin Ehâdîs-i Erba’în Adlı Manzum Kırk Hadis Tercümesi. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 14 (2), 109-135.
• Sevgi, Ahmet (1999). Molla Câmî’nin Erbaîn’i ve Türkçe Manzum Tercümeleri. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 6, 1-145.
• Söylemez, İdris (2017). Türk İslam Edebiyatında Manzum Kırk Hadisler. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi SBE.
• Yıldırım, Selahattin (2011). Osmanlı Muhaddislerinin Eserleri ve Bunlar Arasında Kırk Hadis Çalışmalarının Yeri. Anadolu’da Hadis Geleneği ve Dârü’l-Hadisler Sempozyumu. Çankırı. 139-152.
• Yıldız, Fahrettin (2013). İslâmî İlimler, Divan Edebiyatı ve Tasavvuf Geleneğindeki Yeriyle Tarihten Günümüze Popüler Hadis Kitapları: Kırk Hadisler. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 11 (21), 407-455.
• Yılmaz, Ali (2012). Türk İslâm Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları.