Gogol’ün “Müfettiş” ve Orhan Kemal’in “Müfettişler Müfettişi” Adlı Eserleri Arasında Karşılaştırmalı Bir Çalışma

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 4, 1303 - 1324, 30.12.2022

Şerefnur Atik

https://doi.org/10.34083/akaded.1198851

Öz

Karşılaştırmalı edebiyat çalışmaları farklı uluslara ve kültürlere ait eserler arasında yapılabileceği gibi aynı uluslara ait eserler arasında da yapılabilir. Çok farklı şekillerde yapılabilen karşılaştırmalı çalışmalar; eserlerin ait oldukları edebiyat akımları, tematik yapıları ve kahramanları üzerinden gidilerek yapılabilir. Bu yazıda Nıkolaı Vasilyeviç Gogol’ün Müfettiş ve Orhan Kemal’in Müfettişler Müfettişi adlı eserleri üzerinde ait oldukları edebi akımlar, tematik yapıları ve baş kahramanları üzerinden gidilen karşılaştırmalı bir çalışma yapılacaktır.
Nikolaı Vasilyeviç Gogol Rus edebiyatının ve Orhan Kemal de Türk edebiyatının öncü eleştirel gerçekçi yazarları arasında yer alır. Gogol Müfettiş adlı eserinde 19. Yüzyıl Rusya’sını ve Orhan Kemal de 20. Yüzyılın ilk yarısının başlarındaki Türkiye’yi Müfettişler Müfettişi adlı eserinde yansıtmıştır. Her iki eserde de yazarların hayatlarından gelen otobiyografik yansımaların bulunduğu bilinmektedir.
Bu çalışma ile biri komedi türünde tiyatro eseri olan Müfettiş ve diğeri komedi unsurları ağır basan roman olan Müfettişler Müfettişi adlı eserlerde var olduğu tespit edilmiş olan ortak yönler anlatılmaya çalışılmıştır. Her ikisi de eleştirel gerçekçi bakış açısı ile yazılmış olan eserlerden öncül olan ile ardılı olan eser arasında bulunan ortak noktaların tespit edilmesi bu çalışmanın temel meselesi olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gogol, Müfettiş, Orhan Kemal, Kudret Yanardağ

Teşekkür

Teşekkür ederim.

A comparatistic work on two different novels: Gogol’s “Inspector” and Orhan Kemal’s The Inspector of All.

Öz

Comparative literature studies can be on works belonging to different nations or between works belonging to the same nations. Comparative studies that can be done in many different ways; It can also be done by going through the literary movements, thematic structures and heroes of the works. In this article, a comparative study will be made on the works of Nikolai Vasilyevich Gogol named Müfettiş and Orhan Kemal's Müfettişler Müfettşi, based on their literary movements, thematic structures and protagonists.
Nikolai Vasilievich Gogol is among the leading socialist / critical realist writers of Russian literature and Orhan Kemal is among the Turkish literature. Gogol reflected 19th century Russia in his work named Müfettiş and Orhan Kemal reflected Turkey in the first half of the 20th century in his work called Inspector of Inspectors. It is known that there are autobiographical reflections from the lives of the authors in both works.
In this study, it has been tried to explain the common aspects that have been determined to exist in the works, one of which is a comedy theater play and the other one is a novel with predominant comedy elements. The main issue of this study has been determined at what points the author and the predecessor of his work, who are in the same literary movement, are inspired by the author and his work.

Anahtar Kelimeler

Gogol, Orhan Kemal, Inspector, Kudret Yanardağ

Kaynakça

• Alangu Tahir, (1965), “Cumhuriyetten Sonra Hikaye ve Roman”, C:2, İstanbul Matbaası, İstanbul
• Algül Ali, ( 2020), Eleştirel Gerçeklikten Devrimci Romantizme Doğru Toplumcu Gerçekçilik Üzerine Bir Çalışma, Frankofoni, S: 37
• Atik Şerefnur, (2017), “Metinlerarasılık, Kültürlerarasılık”, Bilge Kültür Sanat Yayınları, İstanbul
• Aydın Onur, ( 2017), N. V. Gogol’ün “Müfettiş” ve C. F. Başkut’un “Buzlar Çözülmeden” Adlı Oyunlarında Toplumsal Düzensizlik: Komparatistik Bir İnceleme, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 12/22
• Başboğa Özlem, (1998), Toplumcu Gerçekçiliğin Kıyısında Bir Yazar: Orhan Kemal, Hece Dergisi, Türk Öykücülüğü Özel Sayısı
• Eliuz Ülkü, (2009) “Orhan Kemal’in Romanlarında Bakış Açısı ve Anlatıcı”, Turkısh Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 4/8
• Eyigün Rahşan, Y. (2006), “Orhan Kemal’in Hayatı, Eserleri ve Orhan Kemal Uyarlamalarının Türk Sinemasındaki Yeri”, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sinema-Tv Ana Sanat Dalı Sinema-Tv Programı, Yüksek Lisans Tezi
• Gogol. N. V. (1946), Çev.: Erol Güney, Melih Cevdet Anday “Müfettiş”. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. Ankara
• Keskin Uğur, (2019), “Çarlık Dönemi Rusya’sındaki Tahakküm Unsurlarının Gogol’un Eserleri Kapsamında İncelenmesi”, VAKANÜVİS - Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi/ International Journal of Historical Researches, Yıl/Vol. 4, Sayı/No. 1, Bahar/Spring
• Kemal, Orhan. ( 1974), Yağmur Yüklü Bulutlar, Bilgi Yayinevi, İstanbul
• Kemal Orhan. ( 2002), Müfettişler Müfettişi, Tekin Yayinevi, İstanbul
• Küçük K. Sinem, (2011), “Rus Gerçekçiliği Bağlamında N.V.Gogol V.G.Perov Etkileşimi”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Slav Dilleri Ve Edebiyatları Anabilim Dalı Rus Dili Ve Edebiyatı Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
• Moran Berna, (2004), Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış II, İletişim Yayınları, İstanbul
• Narlı Mehmet, ( 2002), “Orhan Kemal’in Romanları Üzerine Bir İnceleme”, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara
• Otyam Fikret, (1981), “Biz İşçiler Senin Hatıran Önünde Saygıyla Eğiliriz”, Yazın Dergisi, Haziran sayısı, Y:1, S:4
• Otyam Fikret, (1975), “Arkadaşım Orhan Kemal ve Mektupları”, E Yayınları Belgeler / Bilgiler / Bölgeler 20, İstanbul
• Süer Aydın, (1987) Gogol’ün Yapıtlarında Memur Tipleri, Ankara Üniversitesi Dil, Tarih, Coğrafya Fakültesi Dergisi, S:I, V: 31, n: 1 -2 Uslucan Fikret, (2002), “Öncü Roman Kavramı Üzerinden Bereketli Topraklar Üzerinde”, Hece Dergisi Türk Romanı Özel Sayısı, Yapı Kredi Yayınları