URBAN TRANSFORMATION FROM THE PERSPECTIVE OF THE ELDER IN HARVEY'S SPACE DISCUSSIONS

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 14, 121 - 145, 22.12.2020

Cem Ergun , Ayşe Dericioğulları Ergun

Öz

The human-space relationship has maintained its importance throughout history and continues to be important today. All human experiences, such as social, cultural, economic, and political relations, are shaped by space. Therefore, the space has a great role in the emergence, development and persistence of these experiences. In this context, it is possible to say that space is not only a physical phenomenon but also the determinant of social dynamics and relationship networks. Social relations, which emerge as a result of people's choice of location, are established within the space and these relations develop with the influence of the space. Cities, which have been in constant change and transformation in the historical process, are trying to be transformed by external interventions today. With urban transformation projects, which are the most important urban policies of the recent period, cities in our country and in the world are facing an intense transformational intervention. On the one hand, the practices implemented for different reasons change the cities physically and on the other hand, they cause daily lives of the residents to change. When it comes to intervention in living spaces, it is possible for citizens to take a negative attitude towards urban transformation practices. This study will generally focus on David Harvey's approach to the phenomenon of space. Then, urban, space, housing concepts and urban transformation applications will be briefly evaluated on the basis of Harvey. After examining the location relationship of the aged individuals, an evaluation will be made on the results of the field research conducted with people aged 60 and over who live in the neighborhoods of Tepe, Sinan and Karasenir, which are stated that they will be exposed to urban transformation in Burdur province. The opinions of the interviewees regarding urban transformation projects and urban transformation projects will be shared.

HARVEY’İN MEKÂN TARTIŞMALARI EKSENİNDE YAŞLILARIN GÖZÜNDEN KENTSEL DÖNÜŞÜM

Öz

İnsan-mekân ilişkisi tarih boyunca önemini korumuş ve günümüzde de korumaya devam etmektedir. Sosyal, kültürel, ekonomik, politik vb. tüm insan deneyimleri mekân tarafından şekillendirilmiştir. Dolayısıyla bu deneyimlerin ortaya çıkması, gelişmesi ve devam etmesinde mekân büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda mekânın sadece fiziksel bir olgu olmadığını aynı zamanda sosyal dinamiklerin ve ilişki ağlarının da belirleyeni olduğunu söylemek mümkündür. İnsanların yer seçim kararlarına bağlı olarak ortaya çıkan mekân bünyesinde sosyal ilişkiler kurulmakta ve mekânın da etkisiyle bu ilişkiler gelişmektedir. Tarihsel süreç içinde sürekli bir değişim ve dönüşüm içinde olan kentler, günümüzde dışsal müdahalelerle dönüştürülmeye çalışılmaktadır. Yakın dönemin en önemli kentsel politikaları olan kentsel dönüşüm projeleri ile gerek ülkemizde gerekse dünyada kentler yoğun bir dönüşüm müdahalesi ile karşı karşıyadır. Farklı gerekçelerle hayata geçirilen uygulamalar bir yandan kentleri fiziksel olarak değiştirirken diğer yandan da kent sakinlerinin gündelik yaşantılarının değişmesine neden olmaktadır. Yaşam alanlarına müdahale söz konusu olduğunda kentlilerin kentsel dönüşüm uygulamalarına karşı olumsuz tavır takınmaları söz konusu olabilmektedir. Bu çalışmada genel olarak David Harvey’in mekân olgusuna yaklaşımı ele alınacaktır. Ardından yine Harvey ekseninde kent, mekân, konut kavramları ve kentsel dönüşüm uygulamaları kısaca değerlendirilecektir. Yaşlı bireylerin mekân ilişkisi incelendikten sonra Burdur ilinde kentsel dönüşüme maruz kalacağı dile getirilen Tepe, Sinan ve Karasenir mahallelerinde yaşayan 60 yaş ve üzeri kişilerle yapılan saha araştırmasının sonuçları üzerine bir değerlendirme yapılacak ve görüşmecilerin kentsel dönüşüm algıları ile kentsel dönüşüm projelerine ilişkin görüşleri paylaşılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Harvey, Kent, Mekan, Kentsel Dönüşüm

Kaynakça

• Akçay, C. (2015). Yaşlılık ve Emeklilik, Ankara: Pegem Akademi.
• Akgün, G., Karademir, H. (2007). Kentsel Dönüşümde Yeni Sermaye Hareketleri ve İlişki Biçimleri. İstanbul Kent Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (s. 170-181), 13-15 Eylül, İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi.
• Akkar, Z. M. (2006). Kentsel Dönüşüm Üzerine Batı’daki Kavramlar, Tanımlar, Süreçler ve Türkiye. Planlama, (36), 29-38.
• Akkar, Z. M. (2006). Kentsel Dönüşüm Üzerine Batı’daki Kavramlar, Tanımlar, Süreçler ve Türkiye. Planlama, (36), 29-38.
• Altınörs Çırak, A., Yörür, N. (2006). İzmir Onur Mahallesi Örneğinde Farklı Söylemler ve Taraflar Açısından Kentsel Dönüşümün İki Yüzü. Planlama, (3), 79-88.
• Alver, K. (2010). Siteril Hayatlar. Ankara: Hece Yayınları.
• Alver, K. (2012). Mahalle. (Ed. Köksal Alver). Kent Sosyolojisi içinde (s. 221-237), Ankara: Hece Yayınları.
• Berner, E. (2007). Metropol İkilemi: Küresel Toplum, Yerellikler ve Manila’da Kent Arazisi İçin Yürütülen Mücadele. (Der. A. Öncü ve P. Weyland. Çev. L. Şimşek ve N. Uygun). Mekân, Kültür, İktidar Küreselleşen Kentlerde Yeni Kimlikler içinde (s. 137-161), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Berner, E. (2007). Metropol İkilemi: Küresel Toplum, Yerellikler ve Manila’da Kent Arazisi İçin Yürütülen Mücadele. (Der. A. Öncü ve P. Weyland. Çev. L. Şimşek ve N. Uygun). Mekân, Kültür, İktidar Küreselleşen Kentlerde Yeni Kimlikler içinde (s. 137-161), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bookchin, M. (1999). Kentsiz Kentleşme, Yurttaşlığın Yükselişi ve Çöküşü, (Çev. B. Özyalçın). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bookchin, M. (1999). Kentsiz Kentleşme, Yurttaşlığın Yükselişi ve Çöküşü, (Çev. B. Özyalçın). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Canatan, A. (2016). Yaşlılıkta Sosyal İlişkiler ve Kuşaklararası Etkileşim. (Ed. Harun Ceylan). Yaşlılık Sosyolojisi içinde (s.139-155). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Canatan, A. (2016). Yaşlılıkta Sosyal İlişkiler ve Kuşaklararası Etkileşim. (Ed. Harun Ceylan). Yaşlılık Sosyolojisi içinde (s.139-155). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Ceylan, H., Kurtkapan, H., Turan, B. (2015). Literatür: Türkiye’de Yaşlıların Yaşam Durumları. (Ed. M. Şentürk ve H. Ceylan). İstanbul’da Yaşlanmak içinde (s.35-60). İstanbul: Açılım Kitap.
• Çapçıoğlu, İ., Alpay, A. H. (2019). Çevresel Gerontoloji Bağlamında ‘Yerinde Yaşlanma’nın Temel Belirleyicileri ve Aktif Yaşlanma Süreciyle İlişkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8 (3), 1949-1966.
• Çapçıoğlu, İ., Alpay, A. H. (2019). Çevresel Gerontoloji Bağlamında ‘Yerinde Yaşlanma’nın Temel Belirleyicileri ve Aktif Yaşlanma Süreciyle İlişkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8 (3), 1949-1966.
• Dericioğulları Ergun, A. (2019). Bermuda Şeytan Üçgeni: Kırsal Alanda Yaşlı Kadın Olmak. beyond. İstanbul, 3(5), 29-34.
• Dericioğulları Ergun, A. (2019). Bermuda Şeytan Üçgeni: Kırsal Alanda Yaşlı Kadın Olmak. beyond. İstanbul, 3(5), 29-34.
• Dericioğulları Ergun, A. (2017). Türkiye’de Yoksulluk ve Dezavantajlılık Halleri: Yaşlı Kadın Olmak Üzerine Bir Okuma. Toplum ve Demokrasi, 11 (24), 17-36.
• Doğan, A. E. (2007). Eğreti Kamusallık Kayseri Örneğinde İslamcı Belediyecilik. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Duru, B. (2001). Gökdelenler ve Kent. Cevat Geray’a Armağan içinde (s.331-362), Ankara: Mülkiyeliler Birliği Yayınları.
• Düzenli, T., Alpak, E. M. (2017). Yaşlıların Kentsel Açık Mekân Kullanımlarının İncelenmesi: Trabzon Kenti Örneği. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi (YSAD), 10(2), 1-8.
• Düzenli, T., Alpak, E. M. (2017). Yaşlıların Kentsel Açık Mekân Kullanımlarının İncelenmesi: Trabzon Kenti Örneği. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi (YSAD), 10(2), 1-8.
• Eğilmez, D. B. (2010). İzmir’de Kentsel Dönüşüm ve Dönüştürülemeyen Zorunlu Yoksulluk Halleri. (Der. D. Yıldırım ve E. Haspolat). Değişen İzmir’i Anlamak içinde (s. 601-638), Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Eğilmez, D. B. (2010). İzmir’de Kentsel Dönüşüm ve Dönüştürülemeyen Zorunlu Yoksulluk Halleri. (Der. D. Yıldırım ve E. Haspolat). Değişen İzmir’i Anlamak içinde (s. 601-638), Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Engincan, P. (2015). Kentsel Dönüşümün Sonuçları: Kent Yoksulluğu/Yoksunluğu ve Toplumsal Dışlanma. İdealkent, (16), 107-122.
• Erder, S. (1998). Kentlerdeki Enformel Örgütlenmeler, ‘Yeni’ Eğilimler ve Kent Yoksulları Ya da Eski Hamamdaki Yeni Taslar. (Der. Y. Sey). 75 Yılda Değişen Kent ve Mimarlık içinde (s. 107-113), İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Ergun, C., Koçancı, M. (2017). Yoksulluk ve Kentsel Mekân Üzerine Birkaç Not… Toplum ve Demokrasi, 11 (24), 201-228.
• Ergun, C., Koçancı, M. (2017). Yoksulluk ve Kentsel Mekân Üzerine Birkaç Not… Toplum ve Demokrasi, 11 (24), 201-228.
• Esendemir, Ş. (2016). Türkiye’de Yerinde Yaşlanma ve Mekân Gerontolojisinin Temel Parametreleri. Sosyoloji Dergisi, 36 (1), 13-31.
• Gannam, F. (2007). Küreseli Yeniden Tahayyül Etmek: Kahire’de Yeniden İskân ve Yerel Kimlikler. Der. A. Öncü ve P. Weyland. Çev. L. Şimşek ve N. Uygun). Mekân, Kültür, İktidar Küreselleşen Kentlerde Yeni Kimlikler içinde (s. 165-191), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Gannam, F. (2007). Küreseli Yeniden Tahayyül Etmek: Kahire’de Yeniden İskân ve Yerel Kimlikler. Der. A. Öncü ve P. Weyland. Çev. L. Şimşek ve N. Uygun). Mekân, Kültür, İktidar Küreselleşen Kentlerde Yeni Kimlikler içinde (s. 165-191), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Gökbulut, Ö. (1996). Kentsel Yenilemenin Değişen Anlam ve Boyutları. Planlama, (1-4), 34-38.
• Gökbulut, Ö. (1996). Kentsel Yenilemenin Değişen Anlam ve Boyutları. Planlama, (1-4), 34-38.
• Görgün Baran, A. (2016). Yaşlılıkta Sosyal İzolasyon ve Yalnızlık. (Ed. H. Ceylan). Yaşlılık Sosyolojisi içinde (s.77-97), Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Görgün Baran, A. (2016). Yaşlılıkta Sosyal İzolasyon ve Yalnızlık. (Ed. H. Ceylan). Yaşlılık Sosyolojisi içinde (s.77-97), Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Gül, H., Ergun, C. (2011). Urban Regeneration and Social Segregation, The Case of İstanbul. Toplum ve Demokrasi, 5(11), 155-172.
• Gül, H., Ergun, C. (2011). Urban Regeneration and Social Segregation, The Case of İstanbul. Toplum ve Demokrasi, 5(11), 155-172.
• Gül, H., Taşdan, N., Kiriş, H. M. (2008). Kentsel Büyüme Yönetimi ve Isparta’da Komşu (Mücavir) Alan Uygulamaları. (Der. F. N. Genç, A. Yılmaz ve H. Özgür). Dönüşen Kentler ve Değişen Yerel Yönetimler içinde (s. 355-377), Ankara: Gazi Kitabevi Yayınları.
• Gül, H., Taşdan, N., Kiriş, H. M. (2008). Kentsel Büyüme Yönetimi ve Isparta’da Komşu (Mücavir) Alan Uygulamaları. (Der. F. N. Genç, A. Yılmaz ve H. Özgür). Dönüşen Kentler ve Değişen Yerel Yönetimler içinde (s. 355-377), Ankara: Gazi Kitabevi Yayınları.
• Harvey, D. (2012c). Paris Modernitenin Başkenti. (Çev. Berna Kılınçer). İstanbul: Sel Yayıncılık, İstanbul.
• Harvey, D. (1999). Postmodernliğin Durumu, (Çev. S. Savran). İstanbul: Metis Yayınları.
• Harvey, D. (1999). Postmodernliğin Durumu, (Çev. S. Savran). İstanbul: Metis Yayınları.
• Harvey, D. (2003). Sosyal Adalet ve Şehir. (Çev. M. Moralı). İstanbul: Metis Yayınları.
• Harvey, D. (2003). Sosyal Adalet ve Şehir. (Çev. M. Moralı). İstanbul: Metis Yayınları.
• Harvey, D. (2008a). Umut Mekanları. (Çev. Z. Gambetti). İstanbul: Metis Yayınları.
• Harvey, D. (2008a). Umut Mekanları. (Çev. Z. Gambetti). İstanbul: Metis Yayınları.
• Harvey, D. (2008b). Yeni Emperyalizm. (Çev. H. Güldü). İstanbul: Everest Yayınları.
• Harvey, D. (2008b). Yeni Emperyalizm. (Çev. H. Güldü). İstanbul: Everest Yayınları.
• Harvey, D. (2009). Kapitalist Kent. (Çev. E. Kılıç). New Left Rewiew 2008 Türkiye Seçkisi içinde (s. 181-202), İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Harvey, D. (2012a). Sermaye Muamması, Kapitalizmin Krizleri. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Harvey, D. (2012b). Sermayenin Mekânları: Eleştirel Bir Coğrafyaya Doğru. (Çev. B. Kıcır, D. Koç, K. Tanrıyar ve S. Yüksel). İstanbul: SEL Yayıncılık.
• Harvey, D. (2012b). Sermayenin Mekânları: Eleştirel Bir Coğrafyaya Doğru. (Çev. B. Kıcır, D. Koç, K. Tanrıyar ve S. Yüksel). İstanbul: SEL Yayıncılık.
• Harvey, D. (2013). Asi Şehirler: Şehir Hakkında Kentsel Devrime Doğru (Çev. Ayşe Deniz Temiz). İstanbul: Metis Yayınları.
• Harvey, D. (2013). Asi Şehirler: Şehir Hakkında Kentsel Devrime Doğru (Çev. Ayşe Deniz Temiz). İstanbul: Metis Yayınları.
• İçli, G. (2017). Yavaşlayan Kentler ve Yaşlılar. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi (YSAD), 10 (2), 67-75.
• Keyder, Ç. (2002). Globalleşme Ekseninde STK’lar Bir Alternatif Olabilir mi?, İstanbul, (42), 50-55.
• Keyder, Ç. (2002). Globalleşme Ekseninde STK’lar Bir Alternatif Olabilir mi?, İstanbul, (42), 50-55.
• Kocabaş, A. (2006). Kentsel Dönüşüm (Yenileş(tir)me): İngiltere Deneyimi ve Türkiye’den Beklentiler. İstanbul: Literatür Yayınları.
• Kocabaş, A. (2006). Kentsel Dönüşüm (Yenileş(tir)me): İngiltere Deneyimi ve Türkiye’den Beklentiler. İstanbul: Literatür Yayınları.
• Köksal, A. (2008). Yuvarlak Masa Söyleşisi, İstanbul’da Kentsel Dönüşüm. Mimar. İstanbul. (30), 13-24.
• Köksal, A. (2008). Yuvarlak Masa Söyleşisi, İstanbul’da Kentsel Dönüşüm. Mimar. İstanbul. (30), 13-24.
• Kurtuluş, H. (2019). Kentsel Dönüşümün Sessiz Mağdurları Yaşlılar. beyond. İstanbul, 3(5), 80-86.
• Kurtuluş, H. (2019). Kentsel Dönüşümün Sessiz Mağdurları Yaşlılar. beyond. İstanbul, 3(5), 80-86.
• Kuyucu, T., Ünsal, Ö. (2011). Neoliberal Kent Rejimiyle Mücadele: Başıbüyük ve Tarlabaşı’nda Kentsel Dönüşüm ve Direniş. (Der. Deniz Göktürk, Levent Soysal ve İpek Türeli). İstanbul Nereye? Küresel Kent, Kültür, Avrupa içinde (s. 85-106), İstanbul: Metis Yayınları.
• Kuyucu, T., Ünsal, Ö. (2011). Neoliberal Kent Rejimiyle Mücadele: Başıbüyük ve Tarlabaşı’nda Kentsel Dönüşüm ve Direniş. (Der. Deniz Göktürk, Levent Soysal ve İpek Türeli). İstanbul Nereye? Küresel Kent, Kültür, Avrupa içinde (s. 85-106), İstanbul: Metis Yayınları.
• Macionis, J. J. (2012). Sosyoloji. (Çev. A. Canatan). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Özaydın, G., Öncel, A. D. (2010). Güçsüz Kesimlerin Mekanlarını Anlamak Üzere Bir Deneyim: Beykoz Örneği. 8 Kasım Dünya Şehircilik Günü 33. Kolokyumu: Kentleri Korumak Savunmak Bildiriler Kitabı içinde (s. 569-578), 6-8 Kasım 2009, Antalya.
• Roberts, P., Sykes, H. (2000). Urban Regeneration: A Hand Book. London: SAGE Publications.
• Sallan Gül, S., Kahraman, F. (2013). Kent İçin Sosyal Adaleti Savunmak Ya da David Harvey Üzerinden Kentsel Adaleti Okumak. (Der. C. Ergun, M. Güneş ve A. Dericioğulları Ergun). Kent Üzerine Özgür Yazılar içinde (s.257-277), İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Sallan Gül, S., Kahraman, F. (2013). Kent İçin Sosyal Adaleti Savunmak Ya da David Harvey Üzerinden Kentsel Adaleti Okumak. (Der. C. Ergun, M. Güneş ve A. Dericioğulları Ergun). Kent Üzerine Özgür Yazılar içinde (s.257-277), İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Salur, G. (2019). Mekân ve Yaşlılık: İhtiyarlara Yer Yok mu? beyond. İstanbul, 3 (5), 41-47.
• Salur, G. (2019). Mekân ve Yaşlılık: İhtiyarlara Yer Yok mu? beyond. İstanbul, 3 (5), 41-47.
• Sarı, M. C. (2016). Kentsel Dönüşüm Rehberi. İstanbul: Aygan Yayıncılık.
• Smith, N. (2015). Mutenalaştırma, Sınır ve Kentsel Mekânın Yeniden Yapılandırılması. (Haz. N. Smith ve P. Williams). Kentin Mutenalaştırılması içinde (s. 29-55), İstanbul: Yordam Kitap.
• Şahin, N. (2008). Kentsel Dönüşüm. Bursa Defteri, (31-32), 76-79.
• Şengül, T. (2000a). Üçüncü Yol, Kent Mekânı ve Yerel Topluluklar. (Der. M. C. Yalçıntan). Üçüncü Yol Arayışları ve Türkiye içinde (s. 235-256), İstanbul: Büke Yayınları.
• Şengül, T. (2000a). Üçüncü Yol, Kent Mekânı ve Yerel Topluluklar. (Der. M. C. Yalçıntan). Üçüncü Yol Arayışları ve Türkiye içinde (s. 235-256), İstanbul: Büke Yayınları.
• Şentürk, M. (2019). Yeni Kentleşme Dinamikleri ve Kentte Yaşlılık. beyond. İstanbul, 3 (5), 61-67.
• Şentürk, M. (2019). Yeni Kentleşme Dinamikleri ve Kentte Yaşlılık. beyond. İstanbul, 3 (5), 61-67.
• Tekten Aksümerli, Z. S. (2017). Yaşlılık Ekseninde Türkiye’de İç Göç ve Kent. Akademik Bakış Dergisi, (64), 703-716.
• Torunoğlu, E. (2007). Kentsel Dönüşüm: Pazarlamanın Dayanılmaz Hafifliği. (Ed. A. Mengi). Kent ve Planlama Geçmişi Korumak Geleceği Tasarlamak içinde (s. 375-388), Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Tümtaş, M.S. (2012). Kent, Mekân ve Ayrışma. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yapıcı, M. (2008). Yuvarlak Masa Söyleşisi, İstanbul’da Kentsel Dönüşüm. Mimar. İst, (30), 13-24.
• Yapıcı, M. (2008). Yuvarlak Masa Söyleşisi, İstanbul’da Kentsel Dönüşüm. Mimar. İst, (30), 13-24.
• Yedekçi, G. (2015). Kentsel Dönüşüm. İstanbul: Mimarlık Vakfı İktisadi İşletmesi Yayınları.
• Yıldırım, A. E. (2006). Güncel Bir Kent Sorunu: Kentsel Dönüşüm. Planlama, (35), 7-24.
• Yıldırım, A. E. (2006). Güncel Bir Kent Sorunu: Kentsel Dönüşüm. Planlama, (35), 7-24.
• Yıldız, M. Z., Zümrüt, M.S. (2012). Toplu Konut İdaresi (TOKİ)’nin Kentsel Dönüşüme Etkisi ve Konut Üretim Faaliyetlerine Eleştirel Bir Bakış (Diyarbakır Kenti Örneği). (Ed. Köksal Alver). Kent Sosyolojisi içinde (s. 395-434), Ankara: Hece Yayınları.
• Zeybekoğlu S. (2013), Kentsel Dönüşüm ve Kentte İnsan Hakları. (Ed. S. Kalem Berk ve P. Uyan Semerci). Kentsel Dönüşüm ve İnsan Hakları içinde (s. 1-16), İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.