YETİŞKİNLERDE BEDEN İMGESİ BAŞ ETME STRATEJİLERİ VE ÇOCUKLUK ÇAĞI TRAVMALARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 17, 193 - 221, 29.12.2021

Kahraman Güler , Ayşe Mine Tuncay

Öz

Bu çalışma, yetişkin beden imgesi baş etme stratejileri ve çocukluk çağı travmaları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada gönüllülük esasına bağlı olarak 178’i kadın 147’si erkek olmak üzere toplam 325 yetişkin katılımcı bulunmaktadır. Araştırmada demografik veri formu, Beden İmgesi Baş Etme Stratejileri Ölçeği (BİBSÖ) ve Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği (CTQ) kullanılmıştır. Araştırmanın sonucuna göre, beden imgesi baş etme stratejileri ile çocukluk çağı travmaları arasında anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Beden İmgesi Baş Etme Stratejileri Ölçeği’nin olumlu mantıksal kabullenme alt boyutunun cinsiyete göre anlamlı farklılık gösterdiği ve kadınların erkeklere göre daha yüksek puan aldığı görülürken, görünüşü düzeltme ve kaçınma alt boyutu cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği’nin fiziksel istismar ve fiziksel ihmal alt boyutlarının da cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılık gösterdiğini ve erkeklerin kadınlara göre daha yüksek puan aldıkları görülürken, duygusal istismar, duygusal ihmal ve cinsel istismar alt boyutları cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Medeni durum değişkeni de görünüşü düzeltme, duygusal istismar ve fiziksel istismar alt boyutlarında anlamlı farklılık göstermektedir ve bekarların, evlilere göre daha yüksek puan aldıkları görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Bedeb İmgesi Baş Etme Stratejileri, Çocukluk Çağı Travmaları, Travma

Destekleyen Kurum

İstanbul Aydın Üniversitesi

THE INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN THE BODY IMAGE COPING STRATEGIES AND CHILDHOOD TRAUMAS

Öz

This study aimed to examine the relationship between body image coping strategies and childhood traumas. The sample of the research consisted of 325 individuals with a total of 178 females and 147 males who participated in the study voluntarily. Personal Information form, Body Image Coping Strategies Scale (BICSI) and Childhood Trauma Scale (CTQ) were used in the study. Significant differences were found between the body image coping strategies and childhood trauma. While the positive rational acceptance sub-dimension of the Body Image Coping Strategies Scale differed significantly with regard to gender and women obtained higher scores than men, the appearance fixing and avoidance sub-dimension did not differ significantly in terms of gender. The physical abuse and physical neglect sub-dimensions of the Childhood Trauma Scale also differed significantly according to the gender and men obtained higher scores than women, emotional abuse, emotional neglect and sexual abuse sub-dimensions did not differ significantly with regard to the gender variable. The marital status variable also showed a significant difference in appearance fixing, emotional abuse, and physical abuse sub-dimensions, and it was observed that single participants obtained higher scores than married ones.

Kaynakça

• Acarer, E. (2019). Üniversite öğrencilerinde obsesif inanışlar ve beden imgesi ile baş etme stratejileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Tez No. 590230) İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Acehan, S., Bilen, A., Ay, M. O., Gülen, M., Avcı A., & İçme, F. (2013). Çocuk istismarı ve ihmalinin değerlendirilmesi. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 22(4). ss.591-614.
• Akkus, Y., Turk, R., & Akkuş Aydemir, A. (2019). Evaluating the relationship between healthy life style behaviours and social appearance anxiety. Journal of Health Science and Profession, 6(1). ss.120-126.
• Aktepe, E. (2009). Çocukluk çağı cinsel istismarı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 1(2). ss.95-119.
• Alpaslan, A. (2014). Çocukluk Döneminde Cinsel İstismar. Kocatepe Tıp Dergisi, 15 (2). ss.194-201.
• Atik, D. ve Örten, T. (2008). İdeal beden imgesini oluşturan sosyal ve kurumsal faktörler ve bu idealin bireyler üzerindeki etkileri. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 25(1). ss.17-35.
• Aydın, E. (2018). Çocukluk çağı travmatik yaşantılarının psikolojik sağlamlık ve depresyon belirtileri üzerine etkisi. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Aydın, M., & Vural, G. Z. (2018). Üniversite öğrencilerinin beden imgelerinin yaşam niteliklerine etkisi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 4(3). ss.111-121.
• Bergeron, D. P. (2007). The relationship between body image dissatisfaction and psychological health: an exploration of body image in young adult men. [Doctoral dissertation, The Ohio State University]. https://etd.ohiolink.edu/
• Bilim, G. (2012). Çocukluk çağı örselenme yaşantıları: Duygu düzenleme, kişilerarası tarz ve genel psikolojik sağlık açısından bir inceleme. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Bostancı, N., Albayrak, B., Bakoğlu, İ., & Çoban, Ş. (2006). Üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı travmalarının depresif belirtileri üzerine etkisi. New/Yeni Symposium Journal, 44(4). ss.189-195.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabi: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Akademi.
• Can, H. Ö., & Yılmaz, T. I. (2017). Yenidoğan dönemde çocuk istismarı ve ihmali. https://www.researchgate.net/publication/321624462_Yenidogan_Donemde_Cocuk_Istismari_ve_Ihmali
• Cash, T. F., Santos, M. T., & Williams, E. F. (2005). Coping with body-image threats and challenges: Validation of the Body Image Coping Strategies Inventory. Journal of psychosomatic research, 58(2). ss.190-199.
• Çobanoğlu, B. (2020). Çocukluk çağında travmaya uğramış bireylerin, beliren yetişkinlik döneminde duygusal yeme davranışı ve benlik saygısı oluşumu arasındaki ilişki. İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisans Üstü Eğitim Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Demiralp, M., Demiralp, B., Sarıkoç, G., İyigün, E., Açıkel, C. ve Başbozkurt, M. (2015). Beden imgesinin yaşam niteliğine etkisi ölçeğinin Türkçe uyarlaması: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anatolian Journal of Psychiatry, 16. ss.82-90.
• Dinleyici, M., & Dağlı, F. (2016). Duygusal ihmal, istismar ve çocuk hekiminin rolü/Emotional abuse, neglect and the role of pediatrician. Osmangazi Tıp Dergisi, 38(2). ss.18-27.
• Doğan, T., Sapmaz, F. ve Totan, T. (2011). Adaptation of the body image coping strategies inventory to Turkish: A validity and reliability study. Anatolian Journal of Psychiatry, 12(2). ss.121-129.
• Esnaola, I., Rodríguez, A., & Goñi, A. (2010). Body dissatisfaction and perceived sociocultural pressures: Gender and age differences. Salud mental, 33(1). ss.21-29.
• Griffiths, S., Hay, P., Mitchison, D., Mond, J. M., McLean, S. A., Rodgers, B., & Paxton, S. J. (2016). Sex differences in the relationships between body dissatisfaction, quality of life and psychological distress. Australian and New Zealand Journal of Public Health, 40(6). ss.518-522.
• Güler, K. (2015). Beden imajının üniversite öğrencilerinde yaşam doyumu ve umutsuzluk üzerine etkisi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Güler, K. (2020). Kadınlarda toplumsal cinsiyet rolleri ile erken dönem uyum bozucu şemalar, başa çıkma biçimleri ve beden imgesi baş etme stratejilerinin ilişkisi. Doğuş Üniversitesi Lisans Üstü Eğitim Enstitüsü Doktora Tezi.
• Güneş, İ. (2009). Medyada yer alan kadın bedeni imgeleri ve kadınlarda beden imgesi hoşnutsuzluğu. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Haspolat, N. K. ve Kağan, M. (2017). Sosyal fobinin yordayıcıları olarak beden imajı ve benlik saygısı. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2). ss.139-152.
• İsmail, M. (2018). Mutluluğun yordayıcısı olarak cinsel benlik şeması ve sosyal görünüş kaygısı. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Kaplan, S. J., Pelcovitz, D., & Labruna, V. (1999). Child and adolescent abuse and neglect research: A review of the past 10 years. Part I: Physical and emotional abuse and neglect. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 38(10). ss.1214-1222.
• Karaşar, B., & Öğülmüş, S. (2016). Üniversite öğrencilerinde sosyal onay ihtiyacının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2). ss.469-495.
• Kırat, M. N. (2019). Ergenlerde sanal zorbalık beden imgesi ve duygusal zekâ arasındaki yordayıcı ilişki. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Koç, M. (2004). Gelişim psikolojisi açısından ergenlik dönemi ve genel özellikleri. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17. ss.231-256.
• Koff, E., & Sangani, P. (1997). Effects of coping style and negative body image on eating disturbance. International Journal of Eating Disorders, 22(1). ss.51-56.
• Kourt, R. (2011). 18-24 yaş arası üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı travmalarının dissosiyatif yaşantılar ve suçluluk-utanç duyguları ile ilişkisinin incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Kozan, H. İ. Ö., & Hamarta, E. (2017). Beliren Yetişkinlikte Beden İmgesi: Bağlanma ve Sosyal Görünüş Kaygısının Rolü Body Image in Emerging Adulthood: The Role of Attachment and Social Appearance Anxiety. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(48). ss.63-81.
• McCabe, M. P., Ricciardelli, L. A., & Finemore, J. (2002). The role of puberty, media and popularity with peers on strategies to increase weight, decrease weight and increase muscle tone among adolescent boys and girls. Journal of Psychosomatic Research, 52(3). ss.145-153.
• Muth, J. L. ve Cash, T. F. (1997). Body-image attitudes: what difference does gender make? Journal of Applied Social Psychology, 27(16). ss.1438-1452.
• Örsel, S., Karadağ, H., Kahiloğullari, A. K., & Aktaş, E. A. (2011). Psikiyatri hastalarında çocukluk çağı travmalarının sıklığı ve psikopatoloji ile ilişkisi. Anatolian Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 12(2). ss.130-136.
• Özteke, H. İ., (2015). Bağlanma, eş seçiminde sınırlandırıcı inançlar ve beden imgesi baş etme stratejilerinin romantik ilişkilerde mükemmeliyetçiliği yordaması. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi.
• Öztuna, D., Elhan, A. H., & Tüccar, E. (2006). Investigation of four different normality tests in terms of type 1 error rate and power under different distributions. Turkish Journal of Medical Sciences, 36(3). ss.171-176.
• Pelendecioğlu, B., & Bulut, S. (2009). Çocuğa yönelik aile içi fiziksel istismar. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1). ss.50-62.
• Polat, O. (2016). Şiddet. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 22(1). ss.15-34.
• Taner, Y., & Gökler, B. (2004). Çocuk istismarı ve ihmali: Psikiyatrik yönleri. Acta Medica, 35(2). ss.82-86.
• Tortamış, B. (2009). Sığınma evinde kalan kadınlarda şiddet öyküsü açısından travma sonrası stres bozukluğu, benlik saygısı ve beden algısının değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Tunç, P. (2019). Üniversite Öğrencilerinde Çocukluk Çağı Travması ve Yeme Tutumları. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 11(1). ss.203-219.
• Uğurlu, Z., & Gülsen, İ. (2014). Çocuk hakları ve hukuki bağlamda çocuğun ihmal ve istismardan korunması. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2). ss.1-24.
• Zoroğlu, S. S., Tüzün, Ü., Şar, V., Öztürk, M., Kora, M. E., & Alyanak, B. (2001). Çocukluk dönemi istismar ve ihmalinin olası sonuçları. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2(2). ss.69-78.