YİYECEK VE İÇECEK İŞLETMELERİNDE HİPERGERÇEKLİK UYGULAMALARI: ETNİK RESTORANLAR

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 23, 249 - 268, 31.12.2023

Kağan Çağrı Karaca , Özlem Köroğlu

https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1332493

Öz

Postmodernizm, modernizmin etkilerinden sıyrılarak bireylerin hazcı-gösterişçi ve deneyim odaklı yeni bir tüketim paradigmasını oluşturmaktadır. Tüketiciler günümüzde geleneksel yiyecek ve içecek tüketim alışkanlıklarından ve fonksiyonel fayda arayışından farklı eğilim ve beklentiler sergilemektedir. Dolayısıyla yiyecek ve içecek endüstrisi içerisinde somut ürünün yanı sıra birtakım fiziksel kanıtlar ve atmosferik unsurlar aracılığıyla yaratılmış mekânlar olarak etnik restoranlar giderek artış göstermektedir. Etnik restoranlar belirlenen tema çerçevesinde hedef kültürün soyut ve somut bileşenlerini fiziksel kanıtlar ve atmosferik unsurlar aracılığıyla sahnelemekte ve Fransız sosyolog Jean Baudrillard perspektifine göre “simüle” etmekte ve aslolan gerçekliğin yerini alan bir “hipergerçeklik” olgusu ortaya çıkmaktadır.
Bu araştırma amacı Baudrillard perspektifinde etnik restoranlarda hipergerçeklik unsurlarının incelenmesi, etnik restoranları birer simülakra dönüştüren göstergelerin ve bunların işlevlerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu kapsamda araştırmada İstanbul ilinde faaliyet gösteren iki etnik restoran işletmesinin mekân görselleri ele alınarak göstergebilimsel analize tabi tutulmuştur. Elde edilen veriler doğrultusunda gösterge, gösteren ve gösterilen unsurlar belirlenerek tasniflenmiştir. Araştırma sonucunda etnik restoran işletmelerinin belirlemiş olduğu kültür ve etnolojik yapıyı yeniden üreten ve canlandıran temsillere rastlanmıştır. Söz konusu temsillerin bulunduğu ilgili göstergeler derinlemesine çözümlenmiş olup bulgular neticesinde hipergerçeklik unsurları ve işlevleri ortaya çıkarılarak öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hipergerçeklik, Simülasyon, Etnik Restoranlar, Simülakr

HYPERREALITY APPLICATIONS IN THE FOOD AND BEVERAGE ESTABLISHMENTS: ETHNIC RESTAURANTS

Öz

Postmodernism separates from the effects of modernism and creates a new hedonistic-pretentious and experience-oriented consumption paradigm of individuals. Today, consumers display different tendencies and expectations from traditional food and beverage consumption habits and seeking functional benefits. Therefore, in the food and beverage industry, ethnic restaurants are gradually increasing as spaces created through physical evidence and atmospheric elements as well as tangible products. Ethnic restaurants stage the intangible and concrete components of the target culture through physical evidence and atmospheric elements within the framework of the determined theme, and "simulate" according to the perspective of the French sociologist Jean Baudrillard, and a "hyperreality" that replaces the original reality is mentioned.
The aim of this research is to examine the hyperreality elements in ethnic restaurants from the perspective of Baudrillard, to reveal the indicators that transform ethnic restaurants into simulacra and to reveal the functions of these indicators. In this context, the spatial images of two ethnic restaurant businesses operating in the province of Istanbul were examined and subjected to semiotic analysis. In line with the data obtained, the indicator, the signifier and the displayed elements were determined and classified. As a result of the research, representations that reproduce and revive the cultural and ethnological structure determined by the ethnic restaurant businesses were encountered. The relevant indicators in which the aforementioned representations are found have been analyzed in depth, and as a result of the findings, hyperreality elements and functions have been revealed and suggestions have been developed.

Anahtar Kelimeler

Hyperreality, Simulation, Ethnic Restaurant, Simulacra

Kaynakça

• Algan, Ö. (2006). 19. yy. Batılılaşma etkisiyle Osmanlı sarayına giren mobilyanın gelişimi: Dolmabahçe Sarayı örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Kocaeli Üniversitesi.
• Altınbüken, B. (2014). Göstergebilim yöntemiyle görsel sözce çözümlemesi. A. Güneş (Ed.), İletişim araştırmalarında göstergebilim: Yazınsaldan görsele anlam arayışı içinde (s. 239-257). Literatür Academia.
• Atabek, G. Ş. ve Atabek, Ü. (2007). Medya metinlerini çözümlemek: İçerik, göstergebilim ve söylem çözümleme yöntemleri. Siyasal Kitabevi.
• Avan, M. (2021). Türkiye’de ve Dünya’da görülen önemli tıbbi ve aromatik bitkiler, özellikleri ve hastalıkları üzerine araştırmalar. Uluslararası Doğu Anadolu Fen Mühendislik ve Tasarım Dergisi, 3(1), 129-156.
• Bab-ı Hümayün (2016). 10 Haziran 2023 tarihinde http://haciabdullah.com.tr/wp-content/uploads/2016/03/1bab-%C4%B1-h%C3%BCmayun-salonu5.jpg./adresinden edinilmiştir.
• Baudrillard, J., ve Adanır, O. (1998). Simülakrlar ve simülasyon. Ankara, Türkiye: Dokuz Eylül Yayınları.
• Baudrillard, J. (2009). Sizin aynanız olacağım. (E. Karataş Trans.), K.Dergisi, Kasım, 8-11.
• Baudrillard, J. (2016). Simülakrlar ve simülasyon (Çev. Oğuz Adanır). Doğu Batı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2018). Amerika. Ayrıntı Yayınları
• Baudrillard, J. (1981). Simulacra and simulations. In Crime and Media. Routledge.
• Baudrillard, J. (2019). Tüketim toplumu. Ayrıntı Yayınları
• Bauman, Z. (2005). Bireyselleşmiş toplum. (Çev. Y. Alogan). Ayrıntı Yayınları.
• Bell, B., Adhikari, K., Chambers IV, E., Cherdchu, P., & Suwonsichon, T. (2011). Ethnic food awareness and perceptions of consumers in Thailand and the United States. Nutrition & Food Science, 41(4), 268-277. https://doi.org/10.1108/00346651111151401
• Berger, P. & Luckmann, T. (2008). Gerçekliğin sosyal inşâsı / Bir bilgi sosyolojisi incelemesi. Paradigma Yayıncılık
• Bitner, M. J. (1992). Servicescape: The impact of physical surroundings on customers and employees. The Journal of Marketing, 56(2), 57-71. https://doi.org/10.2307/1252042
• Bist, S. S., Cheeran, J. V., Choudhury, S., Barua, P., & Misra, M. K. (2002). The domesticated asian elephant in India. In Giants on Our Hands. Proc. Int. Workshop on the Domesticated Asian Elephant,(Bangkok: FAO Regional Office for Asia and the Pacific) (pp. 129-148).
• Chang, T. Y., & Lin, Y. C. (2022). The effects of atmosphere on perceived values and customer satisfaction toward the theme hotel: The moderating role of green practice perception. Sustainability, 14(15), 9153. https://doi.org/10.3390/su14159153
• Choi, S. C., & Henneberry, D. M. (2000). Ethnic food marketing: Korean kimchi in world markets. Journal of Food Products Marketing, 5(4), 19-44. https://doi.org/10.1300/J038v05n04_02
• Clemes, M. D., Gan, C., & Sriwongrat, C. (2013). Consumers' choice factors of an upscale ethnic restaurant. Journal of Food Products Marketing, 19 (5), 413-438. https://doi.org/10.1080/10454446.2013.724364
• Cohen, E., & Avieli, N. (2004). Food in tourism: Attraction and impediment. Annals of Tourism Research, 31(4), 755-778. https://doi.org/10.1016/j.annals.2004.02.003
• Çetin, Y. (2017). Türk sanatı bezeme ikonografisi açısından tavus kuşu figürlerinin bir değerlendirmesi. Kesit Akademi Dergisi, (9), 1-17.
• Çiçek, M. (2014). Dilbilim/göstergebilim ayrımında gösterge türleri üzerine. Literatürk Academia İstanbul.
• Dever, A., & Ateşoğlu, S. (2021). Mcdonaldlaştırma ve simülasyon teorileri bağlamında postmodernizm ve spor. Mavi Atlas, 9(1), 28-41.
• Dolunay, A., Kahraman, M., & Nuhoğlu, M. (2019). Lalenin Osmanlı ve Hollanda sanatındaki yansımaları. Kalemişi Dergisi, 7(15).
• Dubb Indian (2020). 10 Ağustos 2023 tarihinde https://www.dubbindian.com/wp-content/uploads/2020/01/pencere.jpg./adresinden edinilmiştir.
• Elgün, A., Babacan, E., Kozak, M., & Babat, D. (2013). Yeni tüketim mekânları olarak havalimanı terminalleri. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 24(1), 70-82.
• Ferhat, S. (2016). Dijital dünyanın gerçekliği, gerçek dünyanın sanallığı bir dijital medya ürünü olarak sanal gerçeklik. TRT Akademi, 1(2), 724-746.
• Fifield, P. (2012). Marketing strategy. Routledge.
• Görgülü, E. (2022). Jean Baudrillard’ın simülasyon kuramı bağlamında metaverse ve gerçeklik. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 10(74), 727-738.
• Günes, A. (2012). Çağdaş bir çözümleme yöntemi: Göstergebilim. Humanities Sciences, 7(2), 31-43.
• Hegarty, P. (2004). Jean Baudrillard: Live Theory. A&C Black.
• Jang, S., Liu, Y., & Namkung, Y. (2011). Effects of authentic atmospherics in ethnic restaurants: Investigating Chinese restaurants. International Journal of Contemporary Hospitality Management. 23 (5),662-690. https://doi.org/10.1108/09596111111143395
• Karaca, K. Ç., & Köroğlu, Ö. (2018). Restoran Atmosferinin Tekrar Ziyaret Niyetine Etkisi: Akış Deneyiminin Aracılık Rolü. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 6(15), 776-797.
• Kotler, P. (1973). Atmospherics as a marketing Tool. Journal of Retailing, 49(4), 48-64.
• Limon, S. & Geniş, A. (2011). Simulation applications at the tourism sector: thematic hotels. Journal of Current Researches on Social Sciences. (1)1. 9-23.
• Lyotard, J.F. (1984). The Postmodern condition: A report on knowledge, Trans. Geoff Bennington and Brian Massumi, Manchester: Manchester University Press.
• Mitchell, C. (2002). Selling the brand inside. Harvard Business Review, 80(1), 99-101.
• Munoz, C.L. & Wood, N.T. (2009). A recipe for success: Understanding regional perceptions of authenticity in themed restaurants. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research. 3(3), 269-280. https://doi.org/10.1108/17506180910980564
• Nebioğlu, G. (2023). Görsel bir anlatım olarak gerçeklik algısı temelinde “Madame Tussauds Müzesi”nin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (54), 415-429.
• O'Connor, D. (2001). Media cultures: Assemblages of motion. Space and Culture, 4(7-9), 4-20.
• Odabaş, Y. (2023). Haritalama ve mekân kavramından hareketle Jean Baudrillard’ın simülasyon kuramı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (54), 391-418.
• Parsa, S. (1999). Televizyon göstergebilimi. Kurgu Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli İletişim Dergisi, 16(16), 15-28.
• Poster, M. (1979). Semiology and Critical Theory: From Marx to Baudrillard. Boundary 2, 275-288. https://doi.org/10.2307/303152
• Roseman, M.G. (2006). Changing times: Consumers choice of ethnic foods when eating at restaurants. Journal of Hospitality & Leisure Marketing. 14(4): 5-32. http://dx.doi.org/10.1300/J150v14n04_02
• Singh, V. (2021). Study of Indian rock-cut architecture. ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal, 11(7), 167-172. http://dx.doi.org/10.5958/2249-7137.2021.01740.7
• Steinmann, S. (2011). Kundenkontakte und kundenkontaktsequenzen im multi channel marketing (s. 7-51). Gabler.
• Sukalakamala, P., & Boyce, J. B. (2007). Customer perceptions for expectations and acceptance of an authentic dining experience in Thai restaurants. Journal of Foodservice, 18(2), 69-75. https://doi.org/10.1111/j.1745-4506.2007.00048.x
• Tuncer, E. S. (2020). Göstergebilimin çözümleme modelleri ışığında reklam anlatıları. Atatürk İletişim Dergisi, (20), 73-102.
• Urry, J. (2015). Mekânları tüketmek (Çev: R. G. Öğdül). Ayrıntı Yayınları
• Wakefield, K. L., & Baker, J. (1998). Excitement at the mall: Determinants and effects on shopping response. Journal of retailing, 74(4), 515-539. https://doi.org/10.1016/S0022-4359(99)80106-7
• Wohlfeil, M., & Whelan, S. (2006). Communicating brands through engagement with ‘Lived’ experiences. Journal of Brand Management, 13, 313-329. https://doi.org/10.1057/palgrave.bm.2540274
• Yanıklar, C. (2010). Tüketim kültürü, kapitalizm ve insan ihtiyaçları arasındaki ilişki üzerine bir tartışma.  Journal of Social Sciences, 34 (1).
• Yıldız, A. (2022). Hindu kutsal metinlerinde geçen Şiva efsanelerine dair bir inceleme. Dini Araştırmalar, 25(63), 401-422.