TÜRKİYE’NİN YÜKSELEN ASKERİ CAYDIRICILIĞININ DİNAMİKLERİ (2016-2023)

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 23, 447 - 468, 31.12.2023

Emre Gündoğdu

https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1350887

Öz

Türkiye, jeopolitik olarak, ulusal güvenliğini sağlayabilmek için hem simetrik hem de asimetrik tehditlere eş zamanlı karşı koymayı gerektiren bir güvenlik ortamında bulunmaktadır. Türkiye’nin terörizmle mücadele kapsamındaki sınır ötesi harekatlarının başarısı ve bölgesel ve küresel güvenliğe ilişkin gelişmeler karşısındaki oyun kurucu konumunu güçlendirebilmesi askeri caydırıcılığının artmasına bağlıdır. Bu noktada çalışmanın birinci bölümünde hem bir teori hem de bir askeri strateji olarak caydırıcılığın kavramsal analizi yapılmakta ve caydırıcılığın terörizm, başarısız devletler, etnik/mezhepsel çatışmalar gibi faktörleri içeren yeni güvenlik ortamındaki işlerliği değerlendirilmektedir. İkinci bölümde ise Türkiye’nin 2016-2023 yılları arasındaki yükselen askeri caydırıcılığının dinamikleri değerlendirilmektedir. Bu noktada, ilk olarak, 15 Temmuz darbe girişimi sonrası Türkiye’nin gerçekleştirdiği askeri reformlar, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin caydırıcı kabiliyetlerinin artmasındaki rolü bakımından ele alınmaktadır. İkinci olarak, Türkiye’nin savunma sanayii alanında yüksek teknoloji içeren sistemlerde millileşme yönünde attığı adımlar ele alınmaktadır. Üçüncü olarak müttefiklerin savunma yeteneklerinin geliştirilmesi, askeri işbirliğinin artırılması ve terörizmle mücadelede önemli rol oynaması bakımından Türkiye’nin kurduğu yeni askeri üsler ele alınmaktadır. Dördüncü olarak, Türkiye’nin yakın dönemde ortaya çıkan bölgesel güvenlik tehditleri karşısında meşru hak ve menfaatlerini korumaya yönelik olarak başarıyla icra ettiği askeri operasyonlar ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Caydırıcılık, Savunma Sanayii, Askeri Harekat, Askeri Reform, Terörizm

Teşekkür

Makale yayın süreciyle ilgilenen tüm yetkililere teşekkür ederim.

THE DYNAMICS OF TURKIYE’S RISING MILITARY DETERRENCE (2016-2023)

Öz

Türkiye, geopolitically, is in a security environment that requires simultaneous countering both symmetrical and asymmetrical threats in order to ensure its national security. The success of Türkiye’s cross-border operations within the scope of the fight against terrorism and its ability to strengthen its position as a playmaker in the face of regional and global security developments depend on the increase in its military deterrence. At this point, in the first part of the study, the conceptual analysis of deterrence as both a theory and a military strategy is made and the functionality of deterrence in the new security environment, which includes factors such as terrorism, failed states, ethnic/sectarian conflicts, is evaluated. In the second part, the dynamics of Türkiye’s rising military deterrence between the years of 2016-2023 are evaluated. At this point, firstly, the military reforms carried out by Türkiye after the July 15 coup attempt are examined in terms of military reforms’ role in increasing the deterrent capabilities of Turkish Armed Forces. Secondly, the steps taken by Türkiye in the direction of nationalization in systems containing high technology in the field of defense industry are examined. Thirdly, the new military bases established by Türkiye in terms of improving the defense capabilities of the allies, increasing military cooperation and playing an important role in the fight against terrorism are examined. Fourthly, Türkiye’s successful military operations to protect its legitimate rights and interests in the face of emerging regional security threats are examined.

Anahtar Kelimeler

Deterrence, Defense Industry, Military Operation, Military Reform, Terrorism

Kaynakça

• Aksoy, H. A. (2021, 20 Ağustos). Excursus: Turkey’s military engagement abroad: military bases. 23 Ağustos 2023 tarihinde https://www.cats-network.eu/topics/visualizing-turkeys-foreign-policy-activism/excursus-turkeys-military-engagement-abroad#c4311 adresinden edinilmiştir.
• Beriş, H. E. (2022, 1 Temmuz). 15 temmuz sonrası güvenlik sektörü reformu. Kriter. 22 Ağustos 2023 https://kriterdergi.com/dosya-15-temmuz/15-temmuz-sonrasi-guvenlik-sektoru-reformu adresinden edinilmiştir.
• Besenyő, J. & Málnássy, A. (2022). Future expansion and prospects of Turkish defense industry. Insights Into Regional Development, 4(2), 10-21. https://doi.org/10.9770/IRD.2022.4.2(1)
• Davis, P. K. & Jenkins, B. M. (2002). Deterrence and influence in counterterrorism: A component in the war on al qaeda. RAND.
• Flanagan, S. J., Larrabee, F. S., Binnendijk, A., Costello, K., Efron, S., Hoobler, J., Kirchner, M., Martini, J., Nader, A. & Wilson, P. A. (2020). Turkey’s nationalist course: Implications for the U.S.-Turkish strategic partnership and the U.S. army. RAND.
• Fuhrmann, M. & Sechser, T. S. (2014). Signaling alliance commitments: Hand-tying and sunk costs in extended nuclear deterrence. American Journal of Political Science, 58(4), 919-935. https://doi.org/10.1111/ajps.12082
• Görgün, H. (2022). Türk savunma sanayii, ambargolar, millileştirme çalışmaları ve aselsan. Türkiye Bilimler Akademisi, 497-510. http://dx.doi.org/10.53478/tuba.978-625-8352-16-0.ch23
• Guifang, X. & Jie, Z. (2019). China’s building of overseas military bases: Rationale and challenges. China Quarterly of International Strategic Studies, 5(4), 493-510. https://doi.org/10.1142/S237774001950026X
• Hickok, M. R. (2000). Hegemon rising: The gap between Turkish strategy and military modernization. Parameters, 30(2), 105-119. https://doi.org/10.55540/0031-1723.1979
• Huth, P., Gelpi, C. & Bennett, D. S. (1993). The escalation of great power militarized disputes: Testing rational deterrence theory and structural realism. American Political Science Review, 87(3), 609-623. https://doi.org/10.2307/2938739
• İstikbal, D. (2022). Türk savunma sanayii modeli ve teknolojik dönüşüm. Seta Yayınları.
• Kasapoğlu, C. (2020). Turkey’s burgeoning defense technological and industrial base and expeditionary military policy. Insight Turkey 2020, 22(3), 115-130.  http://dx.doi.org/10.25253/99.2020223.08
• Keyman, E. F. & Gürcan, M. (2017). 15 Temmuz’dan on beş ay sonra: Ordunun reformu, devletin dönüşümü. İstanbul Politikalar Merkezi, 7-34.
• Kibaroğlu, M. (2019). On Turkey’s missile defense strategy: The four faces of the S-400 deal between Turkey and Russia. Center for Strategic Research, (16), 1-13.
• Knopf, J. W. (2010). The fourth wave in deterrence research. Contemporary Security Policy, 31(1), 1-33. https://doi.org/10.1080/13523261003640819
• Lachowski, Z. (2007). Foreign military bases in eurasia. Stockholm International Peace Research Institute, (18), 3-68.
• Lupovici, A. (2010). The emerging fourth wave of deterrence theory - Toward a new research agenda. International Studies Quarterly, 54(3), 705-732. https://doi.org/10.1111/j.1468-2478.2010.00606.x
• Mazarr, M. J. (2020). Understanding deterrence. F. Osinga & T. Sweijs (Ed.), Deterrence in the 21st century-insights from theory and practice içinde (s. 13-28). Springer.
• Mevlütoğlu, A. (2020). The future of Turkey’s airpower: The fifth generation challenge. Insight Turkey, 22(3), 131-159. http://dx.doi.org/10.25253/99.2020223.09
• Morgan, P. M. (2003). Deterrence now. Cambridge University Press.
• Outzen, R. (2021). Deals, drones, and national will: The new era in Turkish power projection. The Washington Institute for Near East Policy, (108), 1-24.
• Outzen R. (2022, 22 Aralık). Turkey’s global military footprint in 2022. Defense Journal by Atlantic Council in Turkey. 24 Ağustos https://www.atlanticcouncil.org/content-series/ac-turkey-defense-journal/turkeys-global-military-footprint-in-2022/ adresinden edinilmiştir.
• Özçelik N. & Acun, C. (2018). Terörle mücadelede yeni safha: Zeytin dalı harekatı. Seta Yayınları.
• Özgen, C. (2019). Türkiye’nin denizaşırı askeri üs kurma girişimleri: Tespitler ve geleceğe yönelik öneriler. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 8(2), 381-408. https://doi.org/10.28956/gbd.646388
• Paul, T. V. (2009). Complex deterrence: An introduction. T. V. Paul, P. M. Morgan, J. J. Wirtz (Ed.), Complex deterrence: strategy in the global age içinde (s. 1-27). The University of Chicago Press.
• Quackenbush, S. L. (2010). General deterrence and international conflict: Testing perfect deterrence theory. International Interactions, 36(1), 60-85. https://doi.org/10.1080/03050620903554069
• Stein, A. (2017). Reconciling U.S.-Turkish interests in northern Syria. Council on Foreign Relations, 1-17.
• Tanchum, M. (2020). The logic beyond lausanne: A geopolitical perspective on the congruence between Turkey’s new hard power and its strategic reorientation. Insight Turkey, 22(3), 41-54. http://dx.doi.org/10.25253/99.2020223.03
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı (2022, 1 Temmuz). Cumhurbaşkanı Erdoğan: Türkiye’nin inşasında en büyük desteği ordumuzun caydırıcı kabiliyetlerinden alıyoruz. 25 Ağustos 2023 tarihinde https://iletisim.gov.tr/turkce/Haberler/detay/cumhurbaskani-erdogan-turkiyenin-insasinda-en-buyuk-destegi-ordumuzun-caydirici-kabiliyetlerinden-aliyoruz adresinden edinilmiştir.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı (2020). Doğu akdeniz denkleminde stratejik adım: Türkiye-Libya mutabakatı. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Yayınları.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı (2016, 22 Kasım). Türkiye’nin yeni güvenlik konsepti konferansında yaptıkları konuşma. 25 Ağustos 2023 tarihinde https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/61114/turkiyenin-yeni-guvenlik-konsepti-konferansinda-yaptiklari-konusma adresinden edinilmiştir.
• Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanlığı Kara Kuvvetleri Komutanlığı (2021). Barışı destekleme harekatı. 11 Ağustos 2023 tarihinde https://www.kkk.tsk.tr/bdh.aspx adresinden edinilmiştir.
• Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanlığı Kara Kuvvetleri Komutanlığı (2021). Terörle mücadele: Bahar kalkanı harekatı. 10 Ağustos 2023 tarihinde https://www.kkk.tsk.tr/bahar-kalkani.aspx adresinden edinilmiştir.
• Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanlığı Kara Kuvvetleri Komutanlığı (2021). Terörle mücadele: Barış pınarı harekatı. 10 Ağustos 2023 tarihinde https://www.kkk.tsk.tr/baris-pinari.aspx adresinden edinilmiştir.
• Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanlığı Kara Kuvvetleri Komutanlığı (2021). Terörle mücadele: Zeytin dalı harekatı. 15 Ağustos 2023 tarihinde https://www.kkk.tsk.tr/zeytin-dali.aspx adresinden edinilmiştir.
• Urcosta, R. B. (2020, 31 Ağustos). The revolution in drone warfare: The lessons from the idlib de-escalation zone. The Air Force Journal of European, Middle Eastern, and African Affairs. 15 Ağustos 2023 tarihinde https://www.airuniversity.af.edu/JEMEAA/Display/Article/2329510/the-revolution-in-drone-warfare-the-lessons-from-the-idlib-de-escalation-zone/ adresinden edinilmiştir.
• Veen, E. V. (2021). Turkey’s interventions in Its near abroad: The case of Idlib. Clingendael Institute, 1-11.
• Yarhi-Milo, K., Kertzer, J. D., & Renshon, J. (2018). Tying hands, sinking costs, and leader attributes. Journal of Conflict Resolution, 62(10), 2150-2179. https://doi.org/10.1177/0022002718785693
• Yaşar, N. T. (2021). Syria and Libya’s contributions to the evolution of the Turkish “forward defence” doctrine. Geneva Centre for Security Policy, (7), 1-19.
• Yeşiltaş, M. (2016, 1 Eylül). Türkiye’nin askeri dönüşümü. SETA. 12 Ağustos 2023 tarihinde https://www.setav.org/turkiyenin-askeri-donusumu/ adresinden edinilmiştir.