BİYOÇEŞİTLİLİK: NE, NİÇİN, NASIL?

Yıl 2023, , 3 - 20, 30.06.2023

Mustafa Yavuz

https://doi.org/10.53507/akademikdusunce.1219816

Öz

Hayatın çeşitliliği olarak da bilinen biyoçeşitlilik terimi, sıklıkla biyosferdeki canlıların çeşitliliği anlamında kullanılmaktadır. Canlıların çeşitliğinden kasıt, çoğunlukla bireyler olarak canlılardır. Bunun yanında türlerin, ekosistemlerin ve kalıtsal özelliklerin çeşitliliğinden bahsetmek de mümkündür. Bu çalışmada, ‘biyoçeşitlilik bir değer midir, biyoçeşitlilik ölçülebilir mi, ülkemiz ve dünya için ne anlama gelir, biyoçeşitlilik azlığı ya da eksikliği ne demektir’ gibi sorulara cevap aranmıştır. Böylelikle, biyoçeşitliliğin kendinde bir değer oluşunun kabul edilmesi gerekliliği vurgulanmıştır. Biyoçeşitlilik terimi ve kavramından sonra biyoçeşitlilikle doğrudan bağlantılı olarak ekosistemlerin müdahil ve gayri müdahil yöntemlerden oluşan karma bir yöntemle korunması gerektiği kanaati ortaya konmuştur. Ayrıca, doğa ve kültür dikotomisine değinilerek, doğanın kültüre kaynak oluşunun altı çizilmiştir. Bu yüzden türlerin sayılarının korunması için ekosistemlerin korunmaları gerektiği, bunun için de biyosfer kaynaklarının yoğun tüketiminin önüne geçilmesi gerektiğine değinilmiştir. Koruma çalışmalarında ayrım noktasının ens viva, canlı oluş olarak belirlenmesi gerektiği kanaati ortaya koyulmuştur. Sonuç olarak muhtemel bir yol haritası çizilirken dikkate alınacak şekilde dokuz maddeden müteşekkil bir teklif ortaya koyulmuştur.

Anahtar Kelimeler

ekosistem, biyosfer, biyoloji felsefesi, çevre felsefesi, diversity, ecosystem, biosphere, philosophy of biology, philosophy of environment

Biodiversity: What, Why, How?

Öz

The term biodiversity, also known as the diversity of life, is often used to as the diversity of the living things in the biosphere. By diversity of living things, it is meant mostly individuals. In addition, it is possible to talk about the diversity of species, ecosystems, and hereditary characteristics. In this study, answers were sought to questions such as “is biodiversity a value, can it be measured, what does it mean for our country and the world, what happens in the lack or loss of biodiversity?” Thus, it was emphasized that biodiversity should be accepted as a value in itself. After the term and concept of biodiversity, it has been put forward that ecosystems should be protected with a mixed method consisting of intervening and non-intervening methods in direct connection with biodiversity. In addition, by referring to the nature and culture dichotomy, nature's being a source of culture was underlined. It was mentioned that ecosystems should be protected in order to protect the number of species, and for this reason, intensive consumption of biosphere resources should be reduced. It has been argued that the point of distinction in conservation studies should be determined as ens viva, the concept of being alive. As a result, a proposal consisting of nine items has been put forth in order that it should be considered while drawing a possible roadmap.

Anahtar Kelimeler

diversity, ecosystem, biosphere, philosophy of biology, philosophy of environment

Kaynakça

• Aksan, Ş., & Akbay, N. (2018). Tarım alanlarındaki peyzaj çeşitliliğinin memeli yaban hayvanı tür çeşitliliğine etkisi. Atabey ovası örneği. Türkiye Ormancılık Dergisi, 19(2), 176-184.
• Aksan, Ş., & Mert, A. (2016). Isparta Atabey Ovası’nın kuş türleri. Türkiye Ormancılık Dergisi, 17(2), 153-157. Altuner, Z. (1998). Tohumsuz Bitkiler Sistematiği (3. b., Cilt 1). Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi Yayınları.
• Bánki, O., Roskov, Y., Döring, M., Ower, G., Vandepitte, L., Hobern, D., . . . Orrell, T. (2022, Kasım 11). Catalogue of Life Checklist. Aralık 14, 2022 tarihinde Catalogue of Life Checklist: https://doi.org/10.48580/d4tm adresinden alındı
• DesJardins, J. (2006). Çevre Etiği. (R. Keleş, Çev.) Ankara: İmge Kitabevi.
• Dönmez, A., & Yerli, S. (2019). Biodiversity in Turkey. T. Pullaiah içinde, Global Biodiversity Selected Countries in Europe (Cilt 2, s. 397-442). Canada: Apple Academic Press.
• Ehrenfeld, D. (1988). Why Put a Value on Biodiversity? E. Wilson içinde, Biodiversity (s. 212–216). Washington DC: National Academies Press.
• Faith, D. (2021, Spring). Biodiversity. (E. Zalta, Editör) Aralık 10, 2022 tarihinde The Stanford Encyclopedia of Philosophy: https://plato.stanford.edu/archives/spr2021/entries/biodiversity/ adresinden alındı