İktisadi Krizler ve Kapitalizmin Geleceği

Yıl 2010, Cilt: 5 Sayı: 2, 8 - 20, 12.08.2014

Fuat Sekmen

Öz

Bu çalışmada, 2007 yılında ABD'de başlayan ve tüm gelişmiş ve gelişmekte olan piyasaları etkileyen finansal kriz neticesinde “acaba kapitalizmin sonu mu geldi?” türünden çok sık telaffuz edilen bir soruya cevap aranmaktadır. Söz konusu beklentiye yol açan temel faktör ise, Marx' ın kapitalizmin kendi iç çelişkileri nedeniyle nihayetinde ortaya çıkacak olan krizlerle çökeceği beklentisidir. Zira piyasalar da tıpkı onlara şekil veren insanlar gibi zaman zaman hasta olabilmektedir. Her hastanın öleceği beklentisi ne kadar yanlış ise, piyasalarda meydana gelen her kriz veya bunalım durumunda serbest piyasa ekonomisinin çökeceği beklentisi boşa çıkmaktadır. Avusturyan Okuluna göre, piyasa insan faaliyetinin bir sonucu olduğu için, belirsizliklerin olması da kaçınılmazdır. Klasik iktisatçıların varsaydığı gibi piyasa enformasyonu bireylerce kesin olarak bilinemez. Enformasyon bireylerce sahiplendiği bir durumda piyasada, üretici ve tüketiciler açısından, uyumsuzlukların olması beklenebilir. Bu çalışmada ekonomilerin “kriz” olarak adlandırılan plan dışı gelişmeye hangi aralıklarla yakalandığı, sosyalizmin varsayımlarının kaynakların etkin kullanımını açıklayıp açıklayamadığı, piyasa başarısızlığı ve burada devletin rolünün ne olduğu tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İktisadi Krizler, Kapitalizmin Geleceği, Avusturyan Yaklaşımı

Economic crises and the future of the capitalism

Öz

In this study, it has been argued that whether the end of capitalism is reached with the recent financial crises which began in 2007 in the U.S. and it has affected all developed and emerging markets. Fundamental factor which determines this expectation is Marx's prediction about the future of capitalism. According to Marx, capitalism will be collapsed because of crises which are inherent in capitalism. However, markets like people and at times they may get sick. It is not a rational expectation about every person in a bed health will pass out. Thus, inconsistencies in markets do not make a sign that free market system will be end in the near future. From the perspective of Austrian school, since market is a result of human action, uncertainty in a market is inevitable. Today, the concept of capitalism is not thought in the meaning of competitive markets which was adopted by classical economists. All information cannot be known individually, however, classical economists assumed that all individuals have all information in a market. When individuals do not have total information, from the perspective of both producers and consumers, inconsistencies are inevitable. In this study, in what periods economies will have economic crises which are called as disease, whether socialism uses resources efficiently, market failure and what should be a role of government are discussed in detail.

Anahtar Kelimeler

Economic crises, the future of capitalism, Austrian Approach

Kaynakça

• EĞİLMEZ, M. 2010. Küresel Finans Krizi: Piyasa Sisteminin Eleştirisi, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• HAYEK, F.A. 1937. Economics and Knowledge: 33-54.Vol.4. No:13.
• _____1948. The Use of Knowledge in Society, The American Economic Review, Vol. 35, No: , 519-530.
• LANDRETH, H. ve Colander, D.C. (2003). History of Economic Thought, Fourth Edition,
• Houghton Mifflin Company. MARX, K. 1968. Theories of Surplus-Value: Volume IV of Capital, Part II, Progress Publishers, Moskow.
• Mises, L.v. The Causes of the Economic Crisis: and Other Essays Before and After the Great Depression, http://mises.org/books/causes.pdf MİSHKİN, F.S. 2007. The Economics of Money, Banking, and Financial Markets, Pearson Addison Wesley.
• OĞUZ, F. 2005. Bilgi, Regülasyon ve Rekabet: Bir Piyasa Süreci Yaklaşımı, Doğuş
• Üniversitesi Dergisi, 6(2), 253-267. RADELET, S. ve Sachs, J. 1999. What We Have Learned, So Far, From The Asian Economic
• Crises,http://www.ems.bbk.ac.uk/for_students/msc_econ/int_macroEMEC029P/radeletsach s.pdf. STİGLİTZ, J. 2009. The Global Crisis, Social Protection and Jobs, International Labour Review, Vol. 148 (2009), No. 1-2.
• TEZEL, Y.S. (2003). İktisadi Büyüme, İmaj Yayınevi, Ankara.
• TÜRKAN, E. 2006. Ekonomik Kriz Öncesi Erken Uyarı Sistemleri: Makale Derlemesi,
• Edit.Seyitoğlu, H. ve Yıldız, R., Arıkan Basım Yayım Dağıtım Ltd.Şti., Denizli. YAY, T. Ve Yay, G. 2007. İktisat Yazıları: Metodoloji-Düşünce-Politika, Nobel Yayın Dağıtım.
• YAY, T. 2007. F.A.Hayek'in İktisat Anlayışı, İktisat yazıları: Metodoloji-Düşünce-Politika, Nobel Yayın Dağıtım.
• YAYLA, A. 2008. Krize Piyasa Ekonomisi İçinden Bakışlar, http://www.hurfikirler.org/dosya/36-dosya/80-atilla-yayla-krize-piyasa ekonomisi-cinden- baklar