Ottoman State’s Efforts to Block Slave Trade in Middle East

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 2, 119 - 157, 01.10.2018

Erdal Taşbaş

https://doi.org/10.17550/akademikincelemeler.352680

Cited By: 3

Öz

Slavery, which is thought to have existed since the appearance of mankind in stage of history, has developed in parallel with the civilization progress of mankind. The altering conditions, particularly the developments in production relations that are based on economic activities, have also shaped slavery. In the Early Ages, slaves were used only in agricultural production, but later on, they were begun to be used in various areas. The developments experienced throughout the history in slavery have followed different courses in every society and every civilization. Slavery, which has possessed differences in geographical context, was shaped by social values and belief systems. Scientific and intellectual developments since 18th century, which is also known as the Age of Enlightenment, have influenced many institutions of societies and caused a change in the institution of slavery as well. The modern and libertarian ideological movements, which developed in the West, spread to the Ottoman State in the 19th century and led to significant shifts in the life of the state and society. Ottoman State followed modern developments in the slavery system and took some measures to ban slavery in its territory, particularly since the Tanzimat era. One of the regions where these measures were taken is the Middle East. Archival documents were used for this study which includes the initiatives of the Ottoman State that tried to terminate the slave trade in the region with various instructions and firmans. According to documents there was an intense effort to block this trade in the Middle East where was an important slave trade area with regard to Ottoman geography. However, despite these hard efforts, it is seen that a complete success regarding blocking slave trade in the Middle East could not be achieved. 

Anahtar Kelimeler

Ottoman State, Slavery, Slave Trade, Banning Slavery, Middle East

OSMANLI DEVLETİ’NİN ORTADOĞU’DA KÖLE TİCARETİNİ ENGELLEME ÇALIŞMALARI

Öz

İnsanlığın tarih sahnesine çıktığı zamandan beri var olduğu düşünülen kölelik, insanlığın medeni gelişmesine paralel bir gelişme göstermiştir. Değişen şartlar, özellikle ekonomik faaliyetlere dayalı üretim ilişkilerindeki gelişmeler, köleliği de şekillendirecektir. İlkçağlarda yalnızca tarımsal üretim işlerinde kullanılan köleler, daha sonraki dönemlerde birçok alanda kullanılmaya başlanmıştır. Köleliğe dair tarih boyunca yaşanan gelişmeler her toplumda ve her medeniyette farklı bir seyir izlemiştir. Coğrafi bakımdan farklılıklar gösteren kölelik toplumsal değerler ve inanç sistemlerine göre şekillenmiştir. Aydınlanma Çağı olarak bilinen 18. yüzyıldan itibaren yaşanan bilimsel ve fikri gelişmeler, toplumların birçok kurumunu etkilediği gibi, kölelik kurumunda da değişikliğe neden olmuştur. Batıda gelişen çağdaş ve özgürlükçü fikir hareketleri 19. yüzyıldan itibaren Osmanlı Devleti’ne sirayet etmiş, devlet ve toplum hayatında önemli değişikliklere yol açmıştı. Özellikle Tanzimat döneminden itibaren Osmanlı Devleti, kölelik sisteminde çağdaş gelişmeleri takip etmiş ve topraklarında köleliğin yasaklanması için bazı önlemler almıştır. Bu önemlerin alındığı bölgelerden biri de Ortadoğu’dur. Çeşitli talimat ve fermanlarla bölgedeki köle ticaretini sona erdirmeye çalışan Osmanlı Devleti’nin girişimlerini içeren bu çalışma için arşiv vesikaları kullanılmıştır. Vesikalara göre Osmanlı coğrafyası açısından önemli bir köle ticaret bölgesi olan Ortadoğu’da, bu ticaretin yapılmasını engellemek için yoğun bir çaba verilmiştir. Ancak bu yoğun çabalara karşın Ortadoğu’da köle ticaretine tam olarak engel olunamadığı görülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Devleti, Kölelik, Köle Ticareti, Köleliğin Yasaklanması, Ortadoğu

Kaynakça

• Bozkurt, Gülnihal. “Osmanlı Devletinde Köle Ticaretinin Önlenmesi İçin Yapılan Çalışmalar”, XI Türk Tarih Kongresi, (5-9 Eylül 1990) IV (1994): 1499-1531.