AN ETHNOGRAPHIC STUDY FROM HOME TO WORKSHOP, FROM WORKSHOP TO FACTORY: CASE OF DEVREK CANES

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 1, 187 - 222, 30.04.2020

Adem Sağır , Semih Kurtkara

https://doi.org/10.17550/akademikincelemeler.700444

Cited By: 1

Öz

This study aims to determine how production processes that change with industrialization effect the traditional profession. In this context, the study, which has placed the Devrek Walking Stick in its focus, combined the relationship of industrialization with social changes with the transformation story of the walking stick. The study, which assumes that traditional professions have lost their resistance against the machine, emphasized their objectification within the consumer society supported by the modern production system. The transition process of the Devrek Walking Stick from the workshop to the factory was considered as the result of objectification. Increased profit motive and anxiety to reduce the cost of the work turned the “dogwood tree” cane into a “wooden board” made of tree. The walking stick, which turned into a wooden board, has lost all the meaningful practices produced by the master. The qualitative research design was used in the study. Interviews were made with 10 walking stick masters in Zonguldak/Devrek. The data are analyzed under three main headings: “Problems and interpretation of the profession”, “discovering the effect of mechanization on the culture of the walking stick” and “difficulty of transferring the profession to the next generations.” In the study, it was an important result that mechanization reduced the value of the walking stick and turned it into a touristic commodity.

Anahtar Kelimeler

Social Change, Mechanization, Cultural, Work, Work, Devrek Walking Stick

EVDEN ATÖLYEYE, ATÖLYEDEN FABRİKAYA ETNOGRAFİK BİR ÇALIŞMA: DEVREK BASTONU ÖRNEĞİ

Öz

Bu çalışmanın amacı sanayileşmeyle değişen üretim süreçlerinin geleneksel meslekleri nasıl etkilediğini göstermektir. Bu bağlamda odağına Devrek Bastonu’nu yerleştiren çalışma, sanayileşmenin toplumsal değişmelerle ilişkisini, bastonun dönüşüm hikayesiyle birleştirmiştir. Geleneksel mesleklerin makine karşısında direncini kaybettiğini varsayan çalışma, modern üretim sisteminin beslediği tüketim toplumu içerisinde nesneleşmelerine vurgu yapmıştır. Devrek Bastonu’nun atölyeden fabrikaya geçiş süreci nesneleşmenin sonucu olarak düşünülmüştür. Daha fazla kar güdüsü ve işin getirdiği maliyeti azaltma kaygısı “kızılcık ağacından yapılma” bastonu, odundan yapılan bir “tahtaya” dönüştürmüştür. Tahtaya dönüşen baston, üzerinde ustanın ürettiği bütün anlamlı pratikleri de kaybetmiştir. Çalışmada nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Devrek’te 10 baston ustasıyla görüşmeler yapılmıştır. Veriler, “sorunlar ve mesleğin anlamlandırılması”, “makineleşmenin bastonculuk kültürü üzerine etkisinin keşfedilmesi” ve “mesleğin gelecek kuşaklara aktarılması güçlüğü” şeklinde üç temel başlıkta çözümlenmiştir. Çalışmada makineleşmenin bastonun değerini düşürdüğü ve turistik bir metaya dönüştürdüğü ulaşılan önemli bir sonuç olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Değişme, Devrek Bastonu, Makineleşme, Kültür, Meslek, Meslek, Devrek Bastonu

Kaynakça

• Referans 1. Arseven, C. E. (1983). Sanat Ansiklopedisi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Referans 2. Arslan, F. Çağlar, İ. Gürbıyık, C. (2017). Kültürel Miras Kapsamında Kaybolmaya Yüz Tutmuş Geleneksel Meslekler: Turgutlu Örneği. Studies Of The Ottoman Domain. C/S. 7(13): 211-244.
• Referans 3. Çelebi, M. (1994). El Sanatları ve Devlet, Kamu ve Özel Kuruluşlarla Orta Öğretimde, Üniversitede El Sanatlarına Yaklaşım ve Sorunları Sempozyumu Bildirileri, 18-20 Kasım 1992, İzmir, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Referans 4. Çelikdönmez, Ö. (2000). Devrek Tarihi. Ankara: Devrek Ticaret ve Sanayi Odası Yayınları.
• Referans 5. Dilmaç, O. (2013). Erzurum'da Kaybolmaya Başlayan Yöresel El Sanatları. Akdeniz Sanat Dergisi, 6(11), 93-101.
• Referans 6. Doğan, M. (2013). Geçmişten Günümüze İstanbul’da Sanayileşme Süreci ve Son 10 Yıllık Gelişimi. Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı:27: 511-550
• Referans 7. Efiloğlu, A. (2014). İnsan, Kimlik, Mekan Bağlamında Zonguldak Sempozyumu. Bülent Ecevit Üniversitesi Yayınları. No:11
• Referans 8. Koçak, H. (2016). Teknoloji ve Toplumsal Değişme. Ayrıntı Dergisi, 4(44).
• Referans 9. Koyuncu Okca, A. (2016). Denizli’de Kaybolmaya Yüz Tutmuş Kimi Geleneksel Meslekler. Akademik Bakış Dergisi, Sayı:58: 201-223
• Referans 10. Köseler, H. (2019). Görme Özürlüler İçin Baston Kullanmanın Önemi ve Tarihçesi. Altı Nokta Körler Derneği Merkezi http://www.altinokta.org.tr/yazardetay.asp?idnourun=39 e.t. 27.11.2019
• Referans 11. Nadas M. (1995). Türk Dünyasında Tur Kültü: Truvalılar ve Türkler. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Referans 12. Özcan, S. (2016). Coğrafi İşaret Kavramı ve Devrek Bastonu Örneği, Bartın: Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Referans 13. Özgüven, G. ve Yavuz, C. (2006). El Sanatları Ürünlerinin Bulunduğu Yöreye Sosyo-Ekonomik Etkileri ve Katkıları (Ordu İli Örneği). Uluslararası Katılımlı Sanat Ekonomisi Sempozyumu, (s. 167-183). Çanakkale.
• Referans 14. Pakalın, M. Z. (1993). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü. İstanbul: MEB Yayınları.
• Referans 15. Sağır, A. (2016). İktisadi Hayatın Değişimi ve Kayıp Mesleki Kodlar Üzerine Sosyolojik Bir Çözümleme: Zonguldak / Bartın / Karabük Örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, Sayı:48: 27-45
• Referans 16. Sennett, R. (2006). Zanaatkar. İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Referans 17. Sevin V. (1993). Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası. İstanbul: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Referans 18. Strangleman, T. ve Warren, T. (2015). Çalışma ve Toplum (çev. Fuat Man). Ankara: Nobel Yayınevi
• Referans 19. Şahin, E. (2015). “Kızılcık Dalının En Zarif Hali: Devrek Bastonu”. Erişim Tarihi: 12.01.2019. https://www.ismek.ist/blog/icerik.aspx?p=1228
• Referans 20. Talas, M. ve Kaya, Y. (2007). “Küreselleşmenin Kültürel Sonuçları”. Türklük Bilimi Araştırmaları. 22:149-162
• Referans 21. Teke, T. Erol Çalışkan, Ş. S. (2018). Geçmişten Günümüze Devrek’te Bastonculuk Geleneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C/S. 11 (56): 95-100
• Referans 22. Terzi, H. ve Oltulular, S. (2004). Türkiye’de Sanayileşme ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensel İlişki. Doğuş Üniversitesi Dergisi, Sayı:5: 219-226
• Referans 23. Tuncer, Ö. İşte Anadolu. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi https://islamansiklopedisi.org.tr/asa e.t. 27.11.2019
• Referans 24. Yalın, İ. (2019). Bastonun Kültür Tarihi. https://t24.com.tr/yazarlar/irfan-yalin/bastonun-kultur-tarihi,24184 e.t. 27.11.2019