Two Imaginations: Empire and Nation State

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 2, 156 - 171, 15.10.2021

Burak Gökalp , Hayrettin Özler

https://doi.org/10.17550/akademikincelemeler.940311

Cited By: 1

Öz

This article deals with imperial imagination as a mode of policy which depends on actual and factual societal or intra-societal relations rather than total sovereign state conceptions which depend on imaginary communities like nations. Imperial imagination as approached here does not aim to be an alternative to nation-states but to bring in an intellectual depth in reconsidering their relations and establishing more constructive relations within themselves and with the others. There are two main claims in this study. The first of these is the necessity to put forward both the theory and the concrete body of a socio-political framework that will encompass existing forms of belonging rather than a new form of belonging in order to avoid the crushing consequences of the nationalist establishment of the self-other relationship, which is one of the most obvious problems of our day. The second is that the fundamental dynamic that causes the problem is the legacy of imperialism that nation states carry on their backs. In other words, the problem identified in this article is that nation-states create an international system that will execute the imperialism they inherited from modern empires in a more centralized, more bureaucratic and more effective way. As a solution to this problem, an alternative roadmap is created over two different empire categories. This roadmap is to benefit from the experience of classical (imperial) empires with a patronage in the use of modern empires. In other words, the necessity of resorting to an imperial experience that precedes and contrasts imperialism, is networked rather than centralized, and flexible rather than rigid, has been emphasized. First, the differences and similarities between imperialisms of various kinds and empires are provided. Secondly the article stress upon the significance of acceptance rather than denial of the imperial heritage with which societies are entailed in order to overcome self-imposed imperialism.

Anahtar Kelimeler

modern imperialism, Political Sociology, Nations States, Classic Empires, Classical İmperialism, Modern İmperialism

İki Muhayyile: İmparatorluk ve Ulus Devlet

Öz

Bu makale, ulus gibi hayali cemaatlere dayanan topyekûn egemen devlet anlayışlarının yerine gerçek ve fiili toplum veya toplumlararası ilişkilere dayanan bir siyasa biçimi olarak emperyal tahayyülü ele almaktadır. Burada ele alındığı şekliyle emperyal tahayyül ulus-devlet fikrine bir alternatif olmayı değil toplulukların ve ulus-devletlerin kendi ve öteki ile ilişkilerini yeniden gözden geçirmelerine ve daha yapıcı ilişkiler kurmalarına yardımcı olacak düşünsel bir derinlik kazandırmayı amaçlamaktadır. Bu çalışmada iki ana iddia mevcuttur. Bunlardan ilki günümüzün en belirgin sorunlarından olan ben-öteki ilişkisinin milliyetçi kuruluşunun kıyıcı sonuçlarından kaçınmak için yeni bir aidiyet biçiminden ziyade mevcut aidiyet biçimlerini kapsayacak olan sosyo-politik bir çerçevenin hem teorisinin hem de somut gövdesinin ortaya konulması gerekliliğidir. İkincisi ise soruna sebep olan temel dinamiğin ulus devletlerin sırtında taşıdığı emperyalizmin mirası olduğudur. Diğer bir ifadeyle, bu makalede tespit edilen sorun ulus devletlerin modern imparatorluklardan miras aldıkları emperyalizmi daha merkezi, daha bürokratik ve daha etkili şekilde icra edecek bir uluslararası sistem oluşturmalarıdır. Bu sorunun çözümü olarak iki farklı imparatorluk kategorisi üzerinden alternatif bir yol haritası oluşturulmaktadır. Bu yol haritası da modern imparatorlukların öncesine uzanan himayeci niteliğe sahip klasik (imperyal) imparatorlukların tecrübelerinden faydalanmaktır. Diğer bir ifade emperyalizmi önceleyen ve onun zıttı olan ve merkezi olmaktan ziyade ağ şeklinde örgütlenmiş, katı olmaktan ziyade esnek bir imparatorluk tecrübesine başvurulması gerekliliği vurgulanmıştır. Bunun için ilk olarak tarihsel sosyolojik bir perspektif çerçevesinden imparatorluklar ile ulus-devlet ve emperyalizm biçimleri arasındaki fark ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ardından anti-emperyalist olma iddiasında olan ulus devletler, uluslararası ve uluslarüstü örgütlerin başka türlü emperyalizm biçimleri olabileceği tartışılmıştır. Son olarak bunun üstesinden gelmek için geçmişten gelen emperyal geleneğin inkârının değil sürekliliğinin önemine değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Siyaset Sosyolojisi, Ulus Devlet, Klasik İmparatorluklar, Modern Emperyalizm, Sömürgecilik

Kaynakça

• Anderson, Benedict. Hayali Cemaatler. 5. Baskı. Çev. İskender Savaşır. İstanbul: Metis Yayınları, (2015).
• Armitage, David. “Introduction”. Theories of Empire 1450-1800. Ed. David Armitage. London & New York: Routledge, 2016.
• Becquemont, Daniel. “Social Darwinism: From Reality to Myth and From Myth to Reality”. Studies in History and Philosophy of Biological and Biomedical Sciences, 42/1 (2011).
• Blauner Bob. Racial Oppression in America. New York: Harper & Row, 1972.
• Breuilly, John. “Modern Empires and Nation States”. Thesis Eleven, 39/1 (2017), 11–29.
• Burbank, Jane - Cooper, Frederic. İmparatorluklar Tarihi: Farklılıkların Yönetimi ve Egemenlik. Çev. Ahmet Aybars Çağlayan. İstanbul: İnkılap, 2011.
• Derow, Peter. S. “Polybius, Rome and East”. The Journal of Roman Studies, 69 (1979), 1-15.
• Dimaggio, Paul. J. - Powell, Walter. W. “The Iron Cage Revisited: Institutional Isomorphismaul and Collective Rationality in Organizational Fields”. American Sociological Review, 48/2 1983, 147-160.
• Duman, Mehmet Zeki. “İmparatorluk Nostaljisi: Michael Hardt ve Antonio Negri’de Egemenlik ve İmparatorluk”. Liberal Düşünce Dergisi, 24/95 (2019), 37-65.
• Ferguson, Yahe. H. “Approaches to Defining “Empire” and Characterizing United States Influence in the Contemporary World”. International Studies Perspectives, 9/3 (2008), 272-280.
• Habermas, Jurgen. Küreselleşme ve Milli Devletlerin Akıbeti. Çev. Medeni Beyaztaş. İstanbul: Bakış Kitaplığı, 2002.
• Hardt, Michael - Negri, Antonio. İmparatorluk. Çev. Abdullah Yılmaz. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 5. Baskı, 2003. Hobson, John Atkinson. Imperialism: A Study. New York: Cosimo, 2005.
• İbn Haldun. Mukaddime I. Ed. Süleyman Uludağ. İstanbul: Dergah Yayınları, 2005.
• İnalcık, Halil. Devlet-i Aliyye: Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar, I. Cilt. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 55. Baskı, 2015.
• Karatani Kojin. Dünya Tarihinin Yapısı: Üretim Tarzlarından Mübadele Tarzlarına. Çev. Ali Karatay. İstanbul: Metis Yayınları, 2017.
• Kautsky, John H. “J. A. Schumpeter and Karl Kautsky: Parallel Theories of Imperialism”., Midwest Journal of Political Science. 2(5), (1961), 101-128.
• Kodaman, Bayram. “Osmanlı Devleti’nin Yükseliş ve Çöküş Sebeplerine Genel Bakış”. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, (2007), 1-24.
• Kumar, Krishan. “Nation-states as Empires, Empires as Nation-states: Two Principles, One Practice?”. Theory and Society, 39/2, (2010), 119-143.
• Lenin, Vladirmir. Emperyalizm: Kapitalizmin En Yüksek Aşaması. Çev. Cemal Süreyya. İstanbul: İnter Yayınları, 1995.
• Leonhard, Jörn - Von Hirschhausen, Ulrike. “Does the Empire Strike Back? The Model of the Nation in Arms as a Challenge for Multi-Etnic Empires in the Nineteenth and Early Twentieth Century”. Journal of Modern European History, 5/2, (2007), 194-221.
• Lintott, Andrew. “What was the ‘Imperium Romanum?”. Greece & Rome, 28/1, (1981), 53-67.
• Luraghi Riamond. Sömürgecilik Tarihi. Çev. Halim İnal. İstanbul: E Yayınları, 2011.
• Mikhail, Alan - Philliou, Christine. M. “The Ottoman Empire and The Imperial Turn”. Comparative Studies in Society and History, 54/4, (2012), 721-745.
• Muldoon, James. Empire and Order: The Concept of Empire, 800–1800. London: Macmillan Press, 1999.
• Motyl, Alexander. Imperial Ends: The Decay, Collapse, and Revival of Empires, New York: Columbia University Press, 2001.
• Münkler, Herfried. İmparatorluklar: Eski Roma'dan ABD'ye Dünya Egemenliğinin Mantığı. Çev. Zehra Aksu Yılmazer. İstanbul: İletişim, 2009.
• Ortaylı, İlber. Türkiye Teşkilat ve İdare Tarihi. Ankara: Cedid Neşriyat, 2010.
• Polanyi, Karl. The Great Transformation: The Political and Economic Origins of Our Time. Boston: Beacon Press, 2001.
• Richardson, John. S. “Imperium Romanum: Empire and the Language of Power”. Journal of Roman Studies, 81, (1991), 1-9.
• Roy, Oliver. Yeni Orta Asya ya da Ulusların İmal Edilişi. Çev. Mehmet Moralı. İstanbul: Metis, 2000.
• Schumpeter, Joseph. Imperialism & Social Classes: Two Essays by Joseph Schumpeter. Cleveland & New York: Meridian Books, 1955.
• Steinmetz, George. “The Sociology of Empires, Colonies, and Postcolonialism”. The Annual Review of Sociology, 40, (2014), 77-103.
• Tilly, Charles. Zor Sermaye ve Avrupa Devletlerinin Oluşumu: 990-1992. Çev. Kudret Emiroğlu. İstanbul: İmge Yayınevi, 2001.
• Ünlü, Reşat Barış. The Genealogy of a World-Empire: The Ottomans in World History, , Binghamton University, Sociology, Doktora Tezi, 2008.
• Ünlü, Reşat Barış. “İmparatorluk Fikrinin Gelişimi”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65/3, (2010), 238-265.
• Wimmer, Andreas - Min, Brian, “From Empire to Nation-State: Explaining Wars in the Modern World, 1816-2001”, American Sociological Review, 71/6 (December 2006), 867-897.
• Wittfogel, Karl. Oriental Despotism: A Comperative Study of Total Power. London: Yale Universiy Press ,1957.
• Yalvaç, Faruk. “Tarihsel Sosyoloji ve Uluslararası İlişkiler: Jeopolitik, Kapitalizm ve Devletler Sistemi”, Uluslararası İlişkiler, 10/ 38, (2013), 3-28.
• Zielonka, Jan. Europe as Empire: The Nature of the Enlarged European Union. Oxford, Oxford University Press, 2006.