Tarih Disiplininde Osmanlı İmparatorluğu Hakkında Yapılan Araştırmaların VOSviewer ile Bibliyometrik Analizi

Yıl 2024, Cilt: 19 Sayı: 1, 93 - 118, 20.04.2024

Özlem Poyraz

Öz

Bu çalışma, tarih disiplini temel alınarak oluşturulmuştur. Amaç, Osmanlı İmparatorluğu hakkında yapılacak olan çalışmalar için araştırmacılara güncel bir yol haritası oluşturmak olarak belirlenmiştir. Bu nicel çalışma, tarih disiplininde önemli konulardan biri olan Osmanlı İmparatorluğu hakkında yapılan araştırmaların bibliyometrik analizinin oluşturulması ile hazırlanmıştır. Hedef, mevcut araştırma eğilimlerini ve literatürdeki boşlukları belirlemektir. Analiz için kullanılan birim, 2014 ile 2023 arasında Web of Science veri tabanı Core Collection kataloğunda yayımlanan ve sadece tarih disiplinine ait olan Osmanlı İmparatorluğu ile ilgili olan yayınlar olarak belirlenmiştir. İmparatorlukla ilgili 10 yıllık dönemde 1.911 eserin yayımlandığı tespit edilmiştir. Bu eserlerin yıllara göre dağılımı şu şekildedir: 2014 (173), 2015 (196), 2016 (186), 2017 (171), 2018 (182), 2019 (206), 2020 (252), 2021 (230), 2022 (214) ve 2023 (101). En fazla eser üreten yazarlar Suraiya Faroqhi, Gabor Agoston, Ines Asceric-Todd, Ahmet Seyhun ve Douglas Scott Brookes olarak belirlenmiştir. Araştırma alanları açısından eserler, 402'si Kemalizm, 74'ü İslam, 38'i İtiraf, 33'ü Sovyetler Birliği ve 27'si Birinci Dünya Savaşı alanlarında üretilmiştir. Ülkelere göre yayın dağılımı Türkiye 481 eserle öncülük etmiş, ardından 299 eserle Amerika Birleşik Devletleri ve 136 eserle Rusya olarak belirlenmiştir. Eserlerin çoğu İngilizce (1.263) olarak kaleme alınmış olup Book Citation Index (503), ESCI (476) ve SSCI (354) kategorilerinde yayınlanmıştır. Bu çalışma ile tarih alanındaki Osmanlı İmparatorluğu literatürüne geniş bir bakış sunmak amaçlanmış ve mevcut araştırma eğilimleri ile literatürdeki boşlukların ortaya çıkarılması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tarih, Osmanlı İmparatorluğu, Web of Science, Bibliyometrik Analiz

Bibliometric Analysis of Research on the Ottoman Empire Theme in the Discipline of History Using VOSviewer

Öz

This study is constructed based on the discipline of history. The aim is to develop a current research roadmap on the subject of the Ottoman Empire. This study is prepared using bibliometric analysis of studies related to the Ottoman Empire, which is one of the important topics in the field of history. The goal is to identify current research trends and gaps in the literature. The unit used for analysis is publications related to the Ottoman Empire published in the Web of Science Core Collection catalog between 2014 and 2023, exclusively belonging to the discipline of history. It was determined that 1,911 works on the empire were published in the 10 years related to Ottoman history. The distribution of these works by year is as follows: 2014 (173), 2015 (196), 2016 (186), 2017 (171), 2018 (182), 2019 (206), 2020 (252), 2021 (230), 2022 (214), and 2023 (101). The authors who produced the most works were identified as Suraiya Faroqhi, Gabor Agoston, Ines Asceric-Todd, Ahmet Seyhun, and Douglas Scott Brookes. In terms of research areas, the works were produced in 402 Kemalism, 74 Islam, 38 Confession, 33 Soviet Union, and 27 World War I. When looking at the distribution of publications by country, Turkey took the lead with 481 works, followed by the United States with 299 works and Russia with 136 works. It was found that most of the works were published in English (1,263), Book Citation Index (503), ESCI (476), and SSCI (354) categories. While aiming to provide a broad overview of the Ottoman Empire literature in the field of history with this study, the goal is also to reveal current research trends and gaps in the literature.

Anahtar Kelimeler

History, Ottoman Empire, Web of Science, Bibliometric Analysis.

Kaynakça

• Agoston, G. (2020). Osmanlı’da ateşli silahlar ve askeri devrim tartışmaları. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Aksan, V. H. (2011). Küçülen Osmanlı dünyasında askerî reform ve sınırları 1800-1840. V. H. Aksan & D. Goffman (Ed.), Erken modern Osmanlılar İmparatorluğun yeniden yazımı. 161-182. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Al, U. (2008). Türkiye’nin bilimsel yayın politikası: Atıf dizinlerine dayalı bibliyometrik bir yaklaşım. [Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi], Ankara.
• Al, U. & Tonta, Y. (2004). Atıf Analizi: Hacettepe Üniversitesi kütüphanecilik bölümü tezlerinde atıf yapılan kaynaklar. Bilgi dünyası, 5(1), 19-47.
• Anık, M. (2012). Çokkültürcülük ve Osmanlı Devleti. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (SEFAD) 27, 117-130.
• Balyalı, T. Ö. & İlhan, Ö. A. (2023). Turizm ve dijitalleşme konulu araştırmaların bilimsel haritalama tekniği ile bibliyometrik analizi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED), 9(1), 117-133.
• Brummett, P. (2011). Dünya tarihinden Piri Reis’e erken modern Osmanlı mekânını tahayyül etmek. V. H. Aksan & D. Goffman (Ed.), Erken modern Osmanlılar İmparatorluğun yeniden yazımı. 31-84. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Dirik, D., Eryılmaz, İ. & Erhan, T. (2023). Post-Truth kavramı üzerine yapılan çalışmaların VOSviewer ile bibliyometrik analizi. Sosyal mucit Academic Review, 4(2), 164-188.
• Goffman, D. (2011). Rönesans devletleriyle müzakere etmek: Osmanlı İmparatorluğu ve yeni diplomasi. V. H. Aksan & D. Goffman (Ed.), Erken modern Osmanlılar İmparatorluğun yeniden yazımı. 87-104. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Greene, M. (2011). Akdeniz’de Osmanlılar. V. H. Aksan & D. Goffman (Ed.), Erken modern Osmanlılar İmparatorluğun yeniden yazımı. 143-160. İstanbul: Timaş Yayınları.
• İnalcık, H. (2016). Osmanlı İmparatorluğu klasik çağ (1300-1600). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kessler, M. M. (1963). Bibliographic coupling between scientific papers. American Documentation, 14(1), 10-25.
• Merigó, J. M., Blanco, F. M., Gil, A. M. L. & Yager, R. R. (2017). Thirty years of the international Journal of Intelligent Systems: A Bibliometric Review. International Journal of Intelligent Systems, 32(5), 526-554.
• Pritchard, A. (1969). Statistical bibliography: An interim bibliography. London: North-Western Polytechnic School of Librarianship.
• Seyitdanlıoğlu, M. (2009). Tanzimat dönemi Osmanlı sanayi (1839-1876). Tarih Araştırmaları Dergisi, 38(46), 53-69.
• Small, H. (1973). Co-citation in the scientific literature: A new measure of the relationship between two documents. Journal of the American Society for Information Science, 24(4), 265-269.
• Smith, L. C. (1981). Citation analysis. Library Trends, 30(1), 83-106.
• Quartaert, D. (2020). Osmanlı İmparatorluğu 1700-1922. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tunçay, S. S. & Dalkılıç, O. S. (2017). Yönetim ve organizasyon bilim alanında ortak yazarlılık. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(3), 393-423.
• Zan, B. U. (2019). Doğrudan atıf, ortak atıf ve bibliyografik eşleşme yaklaşımlarına dayalı olarak araştırma alanlarının değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 14(2), 501-516.