BASKILI DÖŞEMELİK KUMAŞLARDA TÜKETİCİ DESEN TERCİHLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 4, 44 - 70, 16.10.2017

Banu Hatice Gürcüm , Fatma Karakaş

Öz

Tasarım
her alanda olduğu gibi insanın estetik algısına dolaysız olarak hitap eden
tekstil sektörü ile etkileşim içindedir.Tekstil üretimi çağın koşullarına uygun
olarak gelişmeler kat ederek bu günlere ulaşmıştır. Tekstil ürünlerinin
kullanım alanlarından yalnızca birisi olan ev tekstili,önceleri üretime odaklı
çalışmış ve üretim maliyetleri daha düşük ülkeler karşısında rekabet edemez bir
duruma gelmiştir. Sektörün içinde bulunduğu bu zor durumun aşılması konusunda
ise uzmanların görüşleri, değeri yüksek, kaliteli ürünlere yönelmenin doğru
olacağı yönünde birleşmektedir. Nitekim ürünün işlevsellik ve kalitesinin yanı sıra
tasarım ve görsel zevk sebebiylede ön plana çıkmakta ve tercih sebebi
olmaktadır. Tekstil tüketicisini ürünün yapısına, dokusuna, dokunuşuna dikkat
etmeden önce etkileyen renk ve tekstilin üzerindeki motifleri, desen özelliği
ve bunların birbirleriyle uyumu döşemelik sektöründe önemli parametreler olarak
kabul görmektedir. Ancak buna rağmen, bu sektörde faaliyet gösteren orta ve
küçük ölçekli tekstil işletmelerinde geçmişe yönelik renk ve desen arşivine
rastlamak hemen hemen imkânsız gibidir. Bu durum ancak subjektif yargılarla
kişisel notlar tutmuş bireylerin arşivleri seviyesinde kalmakta kurumsal ve
metodik kayıtlar seviyesine ulaşamamaktadır.

Bu
nedenle bu araştırma Türkiye genelinde
yüksek bir üretim, satış ve ihracat hacmine sahip olan bir döşemelik kumaş
işletmesinin envanteri taranarak son beş yılda en çok tercih edilen on beş adet
baskılı döşemelik kumaş tasarımının belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür.
Araştırmanın genel amacı döşemelik baskılı kumaşlarda tüketicilerin en çok
tercih ettikleri desenlerin satış rakamları doğrultusunda saptanarak renk ve
desen analizlerinin yapılmasıdır. Araştırmanın konusu olan döşemelik kumaşlarda
tüketici tercihlerinin tespit edilmesi tekstil tasarımında eğilimlerin, desen
ve trendlerin yönünün tespiti ve gelecek trendlerin tahmini açısından önemli
olarak değerlendirilmektedir. Araştırmanın yöntemi olarak nitel araştırma
yöntemlerinden örnek olay yöntemi kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

döşemelik kumaş, baskı, tüketici tercihleri, desen

Kaynakça

• Altunışık, R. , Özdemir, Ş. ve Torlak, Ö. (2004). Modern Pazarlama. İstanbul: Değişim Yayınları. Andrews, T. (1995). Renklerle Tedavi. Çev. Tuğrul Ökten. İstanbul: Arıtan Yayınevi. Archer, L. B. (1981). A View of the Nature of the Design Research. Design: Science: Method. (Editörler R. Jacques ve J. A. Powell). Guilford, Surrey: IPC Business Pressltd. ss.30–47. Bahattin, H. (2013). Tüketicinin Satın Alma Kararı Üzerinde Ambalaj Renklerinin Önemi ve Grafik Tasarım Öğrencilerinin Konu Üzerindeki Farkındalığının Ölçülmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Başaran B. (2012). Yüksek Öğretim Lisans Düzeyi Moda ve Tekstil Tasarım Lisans Programında Görsel Sanatlar Eğitiminin Yeri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Bingöl, A. (2005). Renklerin Hayatımıza Etkileri. Erişildi 26.03.2017, Ağ: http://www.rodinalper.com/blog/tag/renk/ Bozkurt, M. (1999). Transfer Baskı, Kağıt Baskı. Ev Tekstili Dergisi. 19. ss.79-81. Çağman, F. (1983). Osmanlı Türk Sanatı Sergisi Sanat Dünyamız, 9.27. Çoban, S. (1999). Genel Tekstil Terbiyesi ve Bitim İşlemleri (1.baskı). İzmir: E.Ü Tekstil ve Konfeksiyon Araştırma – Uygulama Merkezi. Ercan, E. (2010). Giysi Satın Almada Tüketicinin Kararına Etkili Olan Faktörler. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 9.33. ss.1-17 Erkal, E. (2013). Reklamlarda Ünlü Kullanılmasının satın alma davranışına etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya Fidan, M. (2009). İletişim Kurmak İstiyorum. Konya: Tablet Yayınevi. Gökay, M. (2009). Sanat Eğitimi ve Görsel Sanatlar Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Gürcüm, B.H. (2013). Tekstil Malzeme Bilgisi. İzmir: Karesus. İslamoğlu, A. H. (2003). Tüketici Davranışları. İstanbul: Beta Yayınları. Joyce, C. (1993). Textile Design.New York: Watson Guptill Publications. Karaosmanoğlu, K. ve Kızgın, Y. (2009). Tüketicilerin Satın Aldıkları Markalı Mobilya Ürünleri Tercihlerine Etki Eden Değişkenlerin Belirlenmesi. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi.46, s:83. Kaşıkçı, E. (2006). İmaj, İletişim ve Beden Dili. İstanbul: Hayat Yayıncılık. Kavas, A.C.,Katrinli, A.ve Özmen, Ö.T. (1995). Tüketici Davranışları.Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. Kaya, R. (1974). Türk Yazmacılık Sanatı. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları. Kılınçarslan, S. (2011). İş hayatındaki Kadının Giysi Seçiminde Renk Tercihi: Giresun Üniversitesi Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Koçak, S.Ç. ve Paksoy, H. (2004).Giysi Tasarımında Ergonomi, Desen ve Renk. Konfeksiyon ve Teknik Dergisi, 23, ss.105-109. Kotler, P. (2000). Pazarlama Yönetimi.(Çev. N. Muallimoglu). İstanbul: Beta Yayınları. Larsen J. L. (1998). A Weaver’sMemoir. New York: Harry N. AbrahamsInc. Mehmeti, N. (2003). Kurum Kültürünün Kurum Kimliğine, Ürün Kimliğine ve Ambalaj Tasarımına Yansıması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, İstanbul. Mucuk, İ. (1999). Pazarlama İlkeleri. (13.baskı) İstanbul: Türkmen Kitabevi. O’Shea,M. (1981). InteriorFurnishings, A Critical Appreciation Of RecentDevelopments Manchester: TheTextileInstıtutePublishier, Vol:11, No:1 Önlü, N. (2004) Ev Tekstilinde Tasarım ve Tasarımcının Rolü. Hometextile Dergisi, 41. s.80 Özgüney, A.T ve İşmal, Ö.E. (2003). Tekstil Dijital Baskı Teknolojisi Temel İlkeleri ve Gelişim Süreci. İzmir: Türk Tekstil Vakfı Yayınları. Özpulat, F. ve Yurt, D. (2012). Günümüz Baskı Desenli Kumaşlarında Desen Tarzları ve Teknikleri. Erişildi 26.03.2017, Ağ:http://dergipark.gov.tr/download/article-file/275333 Sampson, E. (2005). İmaj Faktörü. Çeviren: Hakan İlgün. İstanbul: Rota. Schoeser, M ve Rufey, C. (1989). English andAmericanTextiles: From 1790 tothePresent. New York:Thomas& Hudson. Sezgin, Ş.ve Önlü, N.(1992). Tekstilde Tasarım Olgusu. Tekstil ve Mühendis Dergisi.32. ss.85 Sharma, R. (2007). Renklerle Tedavi.Çeviren: Elçin Kafalı. İstanbul: Nokta Kitap. tasarım [Tanım 4] (ty). Büyük Türkçe Sözlük.Türk Dil Kurumu. Erişildi 26.03.2017, Ağ: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.58d7a41c32e2b7.15281356 Tek, Ö. M. (1999). Pazarlama ilkeleri. İstanbul: Beta Basım Yayın. Teker, U. (2003). Grafik tasarım ve reklam. İzmir: Dokuz Eylül Yayınları. Uçar, T. F. (2004). Görsel İletişim ve Grafik Tasarım. İstanbul: İnkılâp Kitabevi Üster, M. Y.(2009). Renk Psikolojisi. http://www.renkcenter.com/renkpsikolojisi/default.asp, Erişim Tarihi: 07.08.2016. Yıldırım, L. (2007). Günümüz Ev Tekstili Tasarımını Etkileyen Faktörlerin Saptanması ve Türk Ev Tekstilinin Durumu. Sanatta Yeterlilik Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir. Yılmaz, P. (2004). Günümüz Tekstil ve Moda Tasarımında Tasarım, Tasarımcı ve Tüketici Açısından Tasarım Kültürü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Yüksel, D.(2009). Farklı Özelliklerdeki Tekstil Desenlerinin Günümüzdeki Baskı Stilleri İle Basılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İstanbul.