Kastamonu İli Şeyh Şaban-i Veli Müzesinde Bulunan Halıların İncelenmesi ve Motiflerinin Tekstil Yüzey Tasarımında Kullanılması

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 6, 50 - 63, 31.12.2018

Emel Çolak , Feriha Akpınarlı

Öz

El dokuması halıcılık,
Anadolu’nun birçok yöresinde önemli bir ticari faaliyetken günümüzde eski önemi
azalmaya başlamış yerini bilim ve teknolojinin doğrultusunda gelişen makine
halıcılığına bırakmıştır. 

Eskiden dokunan halılar
müzelerde, özel arşivlerde ve halkın elinde bulunmaktadır. Camilerimizde ya da
halkın elinde bulunan el dokuması halılar toplanarak çeşitli müzelerde koruma
altına alınmışlardır. El dokusu yer yaygılarının saklandığı ve korunmaya
çalışıldığı müzelerden biri de Kastamonu ili Şeyh Şaban-ı Veli Müzesi’dir.

Bu araştırmanın amacı;
Kastamonu ili Şeyh Şaban-ı Veli Müzesi’nde bulunan halıların incelenmesidir. Araştırma
evrenini, Şeyh Şaban-ı Veli müzesinde bulunan halılar oluşturmaktadır. Örneklem
grupta yaygı olan 15 halı belirlenmiştir. Halıların teknik, renk, desen, motif
ve kompozisyon özelliklerinin en iyi şekilde belirlenmesi için birçok açıdan
fotoğrafları çekilerek kaydedilmiştir. Bilgilerin düzenli kayıt altına alınması
için halı bilgi formu hazırlanmıştır. Halıların özelliklerine ait genel bir değerlendirilme
yapılmış, halılarda
kullanılan motiflerden yola çıkılarak yeni tekstil yüzey tasarımları
hazırlanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

halı, dokuma, tasarım, Kastamonu Şeyh Şaban-ı Veli Müzesi, motif

Kaynakça

• Akpınarlı, H. F., Balkanar, Z.(2012).16. ve 18. Yüzyıllarda İstanbul’da Üretilen Kumaşlarda Bitkisel Bezemelerin İncelenmesi. Halkbilimi Dergisi(1) 179. Akpınarlı, H. F., Arslan P.(2013). El Örgüsü Çoraplarda Nazar ile İlgili Motifler. 2. Yöresel Ürünler Sempozyumu ve Uluslararası Kültür- Sanat Etkinlikleri, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.Alp, Ö.(1998). Ankara ve Yöresinde Kilimler, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.Aslanapa, O. (2005). Türk Halı Sanatının Bin Yılı, İstanbul: İnkilap Yayınevi. Alparslan, A. S. (2003). Tasarım Mesleki Resim. Yapa Yayınları.Demirci, F.(2011). Kastamonu Şeyh Şaban-ı Veli Vakıf Müzesi. Vakıflar Dergisi, 35.Deniz, B. (2000). Türk Dünyasında Halı ve Düz Dokuma Yaygıları. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları. Ekinci Ö.(2008). Tekstilde Tasarım Üretimi ve Tasarımcı Profili, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.Eldener, Karadağ, T. (2011).Yeni Dokunan Dekoratif Kilimler. Eskişehir.Erbek, M. (2002). Çatalhöyükten Günümüze Anadolu Motifleri. Dumat Ofset, Ankara. Güngör, İ. H. (1983). Temel Tasar (İkinci Baskı). İstanbul: Afa Matbaacılık.Gürsu, N.(1988). Türk Dokumacılık Sanatı Çağlar Boyu Desenler. İstanbul: Redhouse Yayınları.İmer, Z.(1997). Dokuma Tekniği 1. Ankara: Cem Web Ofset. Karahan, R. (1992). Konya Müzesinde Bulunan Kilimler. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.Kırzıoğlu Görgünay, N. (1994). Doğu Anadolu Dokumaları ve Giysileri. Ankara: Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayınları.Yazıcıoğlu, Y. (1992). El Dokusu Halıcılık. Ankara: Menekşe Yayıncılık.