The Evaluation of Allegations that Ibn al-Muqaffa Imitate to the Qur’an

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 2, 159 - 185, 11.09.2018

Numan Çakır

Öz

The Holy Qur’an challenged all disbelievers to prove that it is the Word of God and invited them to produce the similar of the Qur’an. At different times in history, those who want to respond to this challenge of the Qur’an; until now it has not been a successful answer to the challenge of the Qur’an. Some people claimed that they produced the similar of the Quran; some of them accused by others of to produce its similar. In sources, on this subject there are many rumors, news and claims. In this article, we will consider and evaluate one of the most common of those allegations, with Ibn al-Muqaffa is that he produced the like of the Qur’an.

Anahtar Kelimeler

Challenge, Imitation of the Qur’an, Ibn al-Muqaffa.

İBNÜ’L-MUKAFFA’NIN KUR’ÂN’A MU’ÂRAZA YAPTIĞINA DAİR İDDİALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Kur’ân-ı
Kerim, kendisinin Allah kelamı olduğunu ispat etmek için benzerinin getirilmesi
konusunda bütün inkârcılara meydan okumuştur. Tarihte farklı zamanlarda
Kur’an’ın bu meydan okumasına karşılık vermek ve onun benzerini getirmek
isteyenler olmuştur. Şimdiye kadar Kur’ân’ın meydan okumasına başarılı bir
şekilde karşılık veren olmamakla birlikte bazıları söyledikleri birtakım
sözlerle Kur’ân’a mu‘âraza
yaptıklarını yani onun benzerini getirdiklerini iddia etmişler; bazılarının ise
böyle bir amacı ve iddiası olmadığı halde başkaları tarafından Kur’ân’a mu’âraza
yapmakla itham olunmuşlardır. Kaynaklarda
bu konuda birçok rivayet, haber ve iddia yer almaktadır. Biz de bu makalemizde
o iddialardan en yaygın olan birini, İbnü’l-Mukaffa’nın Kur’ân’a mu’âraza yaptığına
dair iddiaları ele alıp değerlendireceğiz.

Anahtar Kelimeler

Tehaddî, Kur’an’a Mu’âraza, İbnü'l Mukaffa'

تقييم مزاعم بأنّ اب ن المفقع عارض القران الكريم

Öz

تحدّى القرآن الكريم جميع الكف ار وطالبهم أن ياتوا بمثله لإثبات أنه

كلام الله. وفي أوقات مختلفة من التاريخ كان هنالك من يريد تحدّي

القرآن والإتيان بمثله، وقد زعم بعض الناس في القديم والحديث

معارضةَ القرآن وادَّعوا أنهم أتوا بمثله. وا ت هَم هؤلاء بمعارضة القرآن.

وهناك العديد من الروايات والأخبار وردت في المصادر حول مزاعم

هؤلاء. ولكن عجز الإنس عن معارضة القرآن ولم يستطع أحد أن

يعارض القرآن حتى الآن. في هذه المقالة سننظر في واحدة من أكثر

هذه المزاعم شيوعا ، وهي مزاعم ابن المقفع في معارضة القرآن

Anahtar Kelimeler

التحدي، معارضة القرآن، ابن المقفع.

Kaynakça

• KAYNAKÇA Âlûsî, Ebu’l-Fadl Şihâbüddîn es-Seyyid Mahmûd, Rûhu’l-meânî, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, Beyrût, ts. Ateş, Ahmet, “İbnü’l-Mukaffa’”, İA, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1987, c. V-II, s. 864-868. Avad, İbrahim, “Hel Kane Zındıkan? Hel Ketebe Mu’ârazate’l-Kur’ân? (Kelimetün fi Akideti İbni’l-Mukaffa) [O, zındık mıydı? Kur’ân’a mu’âraza yazdı mı? (İbnü’l-Mukaffa’nın Akidesi Hakkında Birkaç Söz)]”, http://www.tafsir.net/vb/tafsir15307/, (05.05.2013) Bağdâdî, Abdülkadir b. Ömer, Hizânetü’l-edeb, thk: Abdüsselam Muhammed Harun, Mektebetü’l-Hancî, Kâhire, 1997. Bağdâdî, İsmail Paşa, Hediyyetü’l-ârifîn, Dâru İhyâi’t-Türasi’l-Arabî, Beyrût, ts. Bâkıllânî, Ebû Bekr Muhammed, İ‘câzu’l-Kur’ân, thk: Salâh Muhammed Uveyda, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrût, 2008. Bel‘amî, Ebû Alî-yi Muhammed b. Muhammed, Tarihname-i Taberî, neşr: Muhammed Ruşen, Çaphane-i Kuteybe, Tahran, 1987. Belâzurî, Ahmed b. Yahya, Ensabu’l-eşraf, thk: Süheyl Zekkar, Riyad Zirikli, Dâru’l-Fikr, Beyrût, 1996. Brockelmann, Carl, Târîhu’l-Edebi’l-Arabî, Arapçaya çev: Abdulhalim en-Neccar, Dâru’l-Me‘ârif, 3. bs., Kâhire, ts. Cehşiyarî, Ebû Abdullah Muhammed b. Abdus, el-Vüzera ve’l-küttab, Dârul-Fikri’l-Hadîs, Beyrût, 1988. Chockr, Melhem, İslam’ın İkinci Asrında Zındıklık ve Zındıklar, çev: Ayşe Meral, Anka Yayınları, İstanbul, 2002. Durmuş, İsmail, “İbnü’l-Mukaffa‘”, DİA, TDV Yayınları, İstanbul, 2000, c. XXI, s. 130-134. Ebû Hayyân el-Endülüsî, Muhammed b. Yusuf, Tefsîru bahri’l-muhît, thk: Adil Ahmed Abdulmevcud ve Ali Muhammed Muavvaz, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrût, 1993. Emin, Ahmed, Duha’l-İslâm, el-Hey’etü’l-Mısriyyi’l-Âmme li’l-Küttab, Kâhire, 1997. Ess, Josef Van, “Some Fragment of the Muaradat al-Qur’an Atrributed to Ibn al-Muqaffa’”, Studie Arabica et İslâmica, (November 1981), s. 151-164. Fâhûrî, Hanna, el-Câmi‘ fi Târîhi’l-Edebi’l-Arabî, Dâru’l-Cîl, Beyrût, 1986. Gabrieli, F., “Ibn al-Mukaffa‘”, The Encyclopedia of Islam (New Edition), E.J. Brill, Leiden, 1986, c. III, s. 883-885. Merdem Bek, Halil, İbnü’l-Mukaffa‘,Matbaatu’l-İtidal, Dımaşk, 1930. Hamevî, Şihâbuddin Ebû Abdullah Yâkût b. Abdullah, Mu’cemu’l-udebâ, thk: İhsan Abbas, Dâru’l-Ğarbi’l-İslamî, Beyrût, 1993. Hamza, Abdullatif, İbnü’l-Mukaffa‘, Dâru’l-Fikri’l-Arabî, 3. bs., yy., 1965. Hârûnî, Ebu’l-Hüseyin Ahmed b. Hüseyin b. Hârûn Hasenî Zeydî, İsbatü’n-nübüvveti’n-Nebi, thk: Halil Ahmed İbrahim el-Hac, el-Mektebetü’l-İlmiyye, yy., ts. Hımsî, Naîm, Fikratu İ‘câzi’l-Kur’ân, Müessesetü’r-Risâle, 2. bs., Beyrût, 1980. Hindî, Abdu’l-Alîm, “İjazu’l-Qur’ân”, Islamic Culture, (Ocak ve Nisan 1933), s. 64-82, 215-233. İbn Hallikân, Ebû’l-Abbâs Şemseddin Ahmed b. Muhammed b. Ebû Bekir, Vefeyâtu’l-A’yân, thk: İhsan Abbâs, Dâru Sâdır, Beyrût, ts. İbn Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdullah Muhammed b. Ebubekr b. Eyyub, el-Fevâidü’l-müşevvık ilâ ulûmi’l-Kur’ân ve ilmi’l-beyân, Matbaatu’s-Saâde, Kâhire, 1909. İbn Kuteybe, Ebu Muhammed Abdullah b. Müslim Dinevirî, Uyûnu’l-ahbâr, Dâru’l-Kütübi’l-Mısriyye, Kâhire, 1996. İbnü’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec Abdurrahman b. Ali b. Muhammed, el-Muntazam fi târîhi’l-mulûk ve’l-ümem, thk: Muhammed Abdulkadir Ata ve Mustafa Abdulkadir Ata, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrût, 1992. İbnü’l-Mukaffa‘, Abdullah, ed-Dürretü’l-yetîme, neşr: Şekib Arslan, yy., Kâhire, 1893. _____, el-Edebü’l-kebîr, thk: Ahmet Zeki Paşa, yy., İskenderiyye, 1912. _____, el-Edebü’s-sağîr, thk: Ahmet Zeki Paşa, yy., İskenderiyye, 1911. _____, Risaletü’s-sahabe (Âsâru İbni’l-Mukaffa‘ kitabının içinde), Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrût, 1989. İbnü’n-Nedîm, Ebu’l-Ferec Muhammed b. Ebu Yakub İshak, el-Fihrist, thk: Rızâ-Teceddüd, yy., Tahran, ts. İsfahânî, Ebu’l-Ferec Ali b. Hüseyin, Kitâbu’l-Eğânî, thk: İhsan Abbas, İbrahim es-Se’afin, Bekir Abbas, Dâru Sâdır, 3. bs., Beyrût, 2008. Kâtip Çelebi, Hacı Halife Mustafa b. Abdullah, Keşfu’z-zunûn, Dâru İhyai’t-Türasi’l-Arabî, Beyrût: ts. Kılıç, Sadık, Dildeki Sonsuz Mucize: Kur’ân, Gelenek Yayınları, İstanbul, 2003. Kürd Ali, Muhammed, Ümerâu’l-beyân, Mektebetü’s-Sekafeti’d-Dîniyye, Kâhire, 2012. Maverdî, Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Habib, en-Nüket ve’l-uyûn, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye ve Müessesetü’l-Kütübi’s-Sekafiyye, Beyrût, ts. Râfi‘î, Muhammed Sâdık, İ‘câzü’l-Kur’ân ve’l-Belâğatu’n-Nebeviyye, el-Mektebetü’l-Asriyye, Beyrût, 2004. Ressî, Kasım b. İbrahim, er-Red ale’z-zındîkı’l-la‘în İbni’l-Mukaffa, edit: Michelangelo Guidi, Accademia Nazionale dei Lincei, Roma, 1927. Salih, Mümin, “Responding to Allah’s Challenge”, 22 Temmuz 2006. http://www.islam-watch.org/MuminSalih/AllahsChallenge.htm (11.11.2013) Semîn Halebî, Ahmed b. Yusuf, ed-Dürrü’l-masûn fi ulûmi’l-kitâbi’l-meknûn, thk: Ahmed Muhammed Harrat, Dâru’l-Kalem, Dımaşk, ts. Suyûtî, Ebu’l-Fazl Celaleddin Abdurrahman b. Ebu Bekr, Mu‘teraku’l-ekrân, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrût, 1988. Tabersî, Ebu Mansur Ahmed b. Ali b. Ebu Talib, el-İhticâc, İntişaratu’ş-Şerif Rıza, yy., 1960. Wollaston, Arthur Naylor, Mohammad: His Life and Doktrines, John Murray, yy., 1904. Zehebî, Ebû Abdullah Şemseddin Muhammed b. Ahmed b. Osman, Siyeru a‘lâmi’n-nübelâ, thk: Şuayb el-Arnaut, Müessesetü’r-Risâle, 11. bs., Beyrût, 1996.