Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Çocuk İstismarı ve İhmaline Yönelik Farkındalık Düzeyleri

Yıl 2024, , 276 - 283, 01.05.2024

Gamze Demiray , Pınar Zehra Davarcı , Mehmet Alperen Sezer , Kaan Demirbaş , Galip Ekuklu

https://doi.org/10.53394/akd.1254339

Öz

ÖZ
Amaç:
Çocuk istismarı ve ihmali yaralanma, kalıcı hasar hatta çocuk ölümleri gibi ciddi sonuçlarının yanı sıra çocuklarda psikososyal hasar da bırakan, tıbbi, hukuki ve toplumsal yönleri olan ciddi bir halk sağlığı sorunudur. Bu çalışmanın amacı Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi 6. Sınıf öğrencilerinin çocuk istismarı ve ihmaline yönelik farkındalık düzeylerinin ve bunu etkileyen faktörlerin incelenmesidir.
Gereç ve Yöntem:
Kesitsel ve tanımlayıcı tipteki bu araştırmaya tıp fakültesi son sınıf öğrencisi olan 184 kişi dahil edilmiştir. Katılımcılara Sosyodemografik özelliklere, çocuk istismarı ile ilgili eğitim ve mesleki tecrübelere ilişkin soruların yer aldığı “Anket Formu” ile “Çocuk İstismarı ve İhmalinin Belirti ve Risklerinin Tanılanmasına Yönelik Ölçek Formu” uygulanmıştır.
Bulgular:
Araştırmaya katılan 184 öğrencinin % 51,6’sı erkek ve %1,6’sı tek ebeveynli ailede büyümüştür. Çalışmanın sonuçlarına göre katılımcıların % 85,9’u tıp eğitimi süresince çocuk istismar ve ihmali konusunda eğitim aldığını belirtirken; eğitim alanların % 58’i aldığı eğitimi yetersiz olarak değerlendirmektedir. Katılımcıların Çocuk İstismarı ve İhmalinin Belirti ve Riskleri Tanımlama Ölçeği’nden aldıkları ortalama puan 4,02±0,02’dir. Buna göre katılımcılardan tıp eğitimi süresince eğitim alanların ölçekten aldıkları puan ortalamaları almayanlara göre yüksek saptanmıştır (p=0,007). Katılımcıları istismar/ihmal vakası ile karşılaşma durumları ile ölçekten aldıkları ortalama puanlar karşılaştırıldığında istismar/ihmal vakası ile karşılaşan kişilerin ortalama puanları karşılaşmayanlara göre yüksek bulunmuştur (p=0,008). İstismar ve ihmal ayrımı yapabilme sorusuna “hayır” diyenlerin ölçekten aldıkları ortalama puanlar, “kararsızım” ve “evet” diyenlerin ortalama puanlarından anlamlı olarak düşük saptanmıştır (sırasıyla p değerleri p=0,012; p=0,018).
Sonuç:
Katılımcılardan tıp eğitimi süresince çocuk istismarı ve ihmaline yönelik eğitimi alanların, istismar/ihmal vakası ile karşılaşanlar, istismar/ihmal ayrımı yapabilenler ve 183 çağrı numarasını bilenler Çocuk İstismarı ve İhmalinin Belirti ve Riskleri Tanımlama Ölçeği’ nden daha yüksek puanlar almışlardır.

Anahtar Kelimeler

çocuk istismarı, İntörnlük, Tıp eğitimi

Awareness Levels of Trakya University Medical Faculty 6th Year Students about Child Abuse and Neglect

Öz

ABSTRACT
Objective:
Child abuse and neglect is a serious public health problem with medical, legal, and social aspects, leaving psychosocial damage to children as well as serious consequences such as injury, permanent damage and even child deaths. The aim of this study is to examine the level of awareness of Trakya University Medical Faculty 6th grade students about child abuse and neglect and the factors affecting it.

Material and Metod:
This cross-sectional and descriptive study included 184 intern medical doctor. The "Survey Form", which includes questions about sociodemographic characteristics, education, and professional experience related to child abuse, and “The Diagnosis Scale of The Risks and Symptoms of Child Abuse and Neglect” were applied to the participants.

Results:
51.6% of the 184 students participating in the study were male and 1.6% grew up in a single-parent family. According to the results of the study, 85.9% of the participants stated that they received training on child abuse and neglect during their medical education, while 58% of the trainees evaluated the training they received as insufficient. The mean score of the participants in The Diagnosis Scale of The Risks and Symptoms of Child Abuse and Neglect was 4.02±0.02. Accordingly, the mean scores of the participants who received training during their medical education from the scale were found to be higher than those who did not (p=0,007). When the participants' encounters with abuse/neglect cases and the average scores they got from the scale were compared, the average scores of those who faced abuse/neglect were found to be higher than those who did not (p=0,008). The average scores of those who said "no" to the question of being able to distinguish between abuse and neglect from the scale were found to be significantly lower than the average scores of those who said "I am undecided" and "yes" (p values are p=0.012, p=0.018, respectively.)

Conclusion:
During the medical education of the participants; Those who received training on child abuse and neglect, encountered a case of abuse/neglect, could distinguish between abuse and neglect, and knew the 183 call number received higher scores from the Child Abuse and Neglect Scale for Identification of Symptoms and Risks.

Anahtar Kelimeler

Child Abuse, İnternship, Medical Education

Kaynakça

• 1.Acehan S, Bilen A, Ay MO, Gülen M, Akkan A, Ferhat İ. Çocuk istismarı ve ihmalinin değerlendirilmesi. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi 2013; 22(4):591-614.
• 2.Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme. (1995, 27 Ocak). Resmi Gazete (Sayı:22184) Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/22184.pdf
• 3.Çocuk Koruma Kanunu (2005, 15 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 25876) Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5395.pdf
• 4.Turhan E, Sangün Ö, İnandi T. Birinci basamakta çocuk istismarı ve önlenmesi. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2006; 15(9):153-7.
• 5.Dedeler M, Tuğçe Ö, Öztürk C. Çocukluk çağı cinsel istismarına yönelik tedavi ve önleme yaklaşımları: Bir gözden geçirme. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi 2016; 3(1):28-43.
• 6. Aydın İ. Türkiye'de çocuk istismarı ve çocuk işçiliği. İş ve Hayat 2018; 4(7): 65-81.
• 7. Lai DW. Abuse and neglect experienced by aging Chinese in Canada. Journal of Elder Abuse Neglect 2011; 23(4):326-47.
• 8.Üstündağ A, Şenol F, Mağden D. Ebeveynler çocuk istismarına yönelik bilgi düzeylerinin belirlenmesi ve bilinçlendirilmesi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal 2015; 1(2):212-27.
• 9.Preventing child maltreatment: a guide to taking action and generating evidence. Genava: World Health Organization, 2006 (https://apps.who.int/iris/handle/10665/43499).
• 10.Kaytez N, Yücelyiğit S, Kadan G. Çocuğa yönelik istismar ve çözüm önerileri. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi 2018; 1(1):18-24.
• 11.Öztop DB. Depresyon ve istismar. Türkiye Klinikleri J Psychiatry-Special Topics 2012; 5(2):46-50.
• 12.Gölge ZB, Hamzaoğlu N, Türk B. Sağlık çalışanlarının çocuk istismarı ve ihmali konusundaki farkındalık düzeylerinin ölçülmesi. Adli Tıp Dergisi 2012; 26(2):86-96.
• 13.Türk Ceza Kanunu (2004, 26 Eylül). Resmi Gazete (Sayı: 25611) Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5237.pdf
• 14.Tekin HH. Sağlık çalışanlarının çocuk ihmal ve istismar vakaları ile karşılaşma durumları, bildirim yükümlülükleri ve eğitim gereksinimleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2020; 29(2):85-94.
• 15. Çamurdan AD. Çocuk İhmali. Çocuk İstismarı ve İhmaline Multidisipliner Yaklaşım. Ankara. Ankara Üniversitesi basımevi; 2006:35-47.
• 16.Mezuniyet Öncesi Tıp Eğitimi - Ulusal Çekirdek Eğitim Programı 2020. Erişim adresi: https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Ulusal-cekirdek-egitimi-programlari/mezuniyet-oncesi-tip-egitimi-cekirdek-egitimi-programi.pdf.
• 17. Uysal A. Çocuk istismarı ve ihmalinin belirti ve risklerini tanılamada hemşire ve ebelerin bilgi düzeylerinin saptanması. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İzmir, 1998.
• 18.Aytekin Ç, Dulic M, Pulat Z. Hukuk fakültesi öğrencilerinin çocuk istismarı ve ihmaline yönelik farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2021; (60):96-121.
• 19.Bahadır V. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi uzmanlık öğrencilerinin çocuk istismarı ve ihmali hakkında bilgi, tutum ve farkındalık düzeylerinin değerlendirilmesi ile eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Tıpta Uzmanlık Tezi, Kocaeli, 2018.
• 20.Kara Ö, Çalışkan D, Suskan E. Ankara ilinde görev yapan çocuk asistanları, uzmanları ve pratisyen doktorların çocuk istismarı ve ihmali konusunda bilgi düzeyleri ve yaklaşımlarının karşılaştırılması. Türk Pediatri Arşivi 2014; 49(1):57-65.
• 21.Demir H. Edirne ili aile sağlığı merkezlerinde görevli hekimlerin çocuk istismarı ve ihmali hakkında bilgi, farkındalık ve tutumlarının belirlenmesi. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Tıpta uzmanlık tezi, Edirne, 2013.
• 22.Şan İ, Bekgöz B, Özkan EU. 112’de görev yapan sağlik personelinin çocuk ihmal ve istismarina yönelik farkindalik düzeyleri: Ankara örneği. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi 2019; (13):90-106.
• 23.Türk B, Hamzaoğlu N, Yayak A, Şenyuva G. Çocuk istismarı ve ihmali hakkında bilgi ve farkındalık düzeyinin incelenmesi: kesitsel araştırma. Türkiye Klinikleri Adli Tıp ve Adli Bilimler Dergisi 2021; 18(3):205-14.
• 24.Özcan N. Hemşirelerin çocuk istismarı ve ihmalinin belirti ve risklerini belirleme durumları. Karabük Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Karabük, 2022.
• 25.Kılıçaslan F, Güngören S, Gökçeoğlu S, Ayaydın H. Şanlıurfa ilinde görev yapan pediatri ve çocuk cerrahi uzmanlarının çocuk istismarı ve ihmali konusunda bilgi düzeyleri ve tutumlarının değerlendirilmesi. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2020; 17(3): 330-4.