Sustainability of Planet Health Steps to be Taken in the Scope of Sustainability of Planetary Health

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 390 - 398, 01.05.2024

Kübra Doğanay Bulduk , Birgül Piyal

https://doi.org/10.53394/akd.1218916

Öz

Environmental degradations such as climate change, global pollution and loss of biodiversity caused by humanity threaten sustainable living conditions. Nutrition causes health problems such as communicable diseases, non-communicable diseases, mental health problems, conflicts and displacement, and reinforcement of inequalities. In this context, it is necessary to talk about concepts such as planetary health and green economy for sustainability and sustainable development. Planetary health has been defined by the Planetary Health Alliance as “a solution-oriented, interdisciplinary field and social movement focused on analyzing and addressing the impacts of anthropogenic disruptions in the Earth's natural systems on human health and all aspects of the world's habitats”. Although the Planetary Health Commission established by the Lancet and the Rockefeller Foundation in 2014 and the report they published attracted more attention, its foundations date back to the 1970s. Similarly, green economy, which is an economic model that protects the environmental system while providing resource efficiency and aims to create welfare for everyone, came to the fore in the 1970s.
Sustainable development goals 2030 have been set for sustainable development. However, in today's living conditions, it is possible to move away from these goals rather than approach them. Planetary health, which offers a wider perspective and calls for action, should come to the fore more in order to achieve these goals and to provide sustainable life. In addition, the application of concepts such as green economy should be encouraged. And health services also need to be reviewed within the framework of these views.

Anahtar Kelimeler

Planetary health, Sustainable development, Sustainable development goals, Green Economy, Green hospital, Primary health care

Gezegen Sağlığının Sürdürülebilirliği Kapsamında Atılması Gereken Adımlar

Öz

İnsanlığın neden olduğu iklim değişikliği, küresel kirlilik ve biyoçeşitlilik kaybı gibi çevresel bozulmalar sürdürülebilir yaşam koşullarını tehdit etmektedir. Beslenme, bulaşıcı hastalıklar, bulaşıcı olmayan hastalıklar, akıl sağlığı sorunları, çatışmalar ve yerinden edilme ile eşitsizliklerin pekiştirilmesi gibi sağlık sorunlarına neden olmaktadır. Bu durum dahilinde sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir kalkınma için gezegen sağlığı ve yeşil ekonomi gibi kavramlardan bahsetmek gerekmektedir. Gezegen sağlığı, Planetary Health Alliance tarafından “Dünya'nın doğal sistemlerindeki insan kaynaklı bozulmaların insan sağlığı ve dünyanın tüm yaşam alanları üzerindeki etkilerini analiz etmeye ve ele almaya odaklanan, çözüm odaklı, disiplinler arası bir alan ve toplumsal hareket” olarak tanımlanmıştır. The Lancet ve Rockefeller Vakfı tarafından 2014 yılında kurulan Gezegen Sağlığı Komisyonu ve yayımladıkları rapor sonrası daha fazla dikkat çekmekle birlikte temelleri 1970’lere dayanmaktadır. Benzer şekilde kaynak verimliliği sağlarken çevresel sistemi koruyan ve herkes için gönenç yaratmayı amaçlayan bir ekonomik model olan yeşil ekonomi de 1970’lerde gündeme gelmiştir.
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri 2030, sürdürülebilir kalkınma için belirlenmiş olmakla birlikte günümüz yaşam koşullarında bu hedeflere yaklaşmak söz konusu değildir. Gerek bu hedeflerin gerçekleştirilmesi gerekse de sürdürülebilir yaşam sağlayabilmek için daha geniş bakış açısı sunan ve eylem çağrısında bulunan gezegen sağlığı yaklaşımı daha fazla gündeme gelmeli ve benimsenmelidir. Ayrıca yeşil ekonomi gibi kavramların uygulanması da dillendirilmelidir. Elbette bu kapsamda sağlık hizmetleri de gözden geçirilmeli, yeniden ele alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Gezegen sağlığı, Sürdürülebilir kalkınma, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, Yeşil Ekonomi, Yeşil hastane, Birinci basamak sağlık hizmetleri

Kaynakça

• 1.Gonzalez-Holguera J, Gaille M, del Rio Carral M, Steinberger J, Marti J, Bühler N, Kaufmann A, Chiapperino L, Cabrera AMV, Schwarz J, Depoux A, Panese F, Cheve N, Senn N. Translating Planetary Health Principles Into Sustainable Primary Care Services. Front Public Health 2022;6: 10:931212. Erratum in: Front Public Health. 2022;10:1075712.
• 2. İlaslan N, Çakar M. 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Kapsamında Gezegen Sağlığı ve Gezegen Hemşireliğinin Önemi. Türkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences. 2021;13(3):717–24.
• 3. Planetary Health Alliance. Gezegen Sağlığı İttifakı [Internet]. [cited 2022 Oct 3]. Available from: https://www.planetaryhealthalliance.org/home-page
• 4. Myers S, Frumkin H. Planetary Health: Protecting nature to protect ourselves. Myers S, editor. Washington: İsland Press; 2020.
• 5. Panorama. Planetary Health 101: İnformation and Resources. The Rockefeller Foundation; 2017.
• 6. Prescott SL, Logan AC. Planetary Health: From the Wellspring of Holistic Medicine to Personal and Public Health Imperative. Explore. 2019;15(2):98–106.
• 7. Almada AA, Golden CD, Osofsky SA, Myers SS. A case for Planetary Health/GeoHealth. Geohealth. 2017;1(2):75–8.
• 8. WHO. Climate change and health [Internet]. [cited 2022 Oct 3]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/climate-change-and-health
• 9. Friel S. Climate Change and the People’s Health [Internet]. [cited 2022 Oct 4]. Available from: https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=f9B2DwAAQBAJ&oi=fnd&pg=PP1&ots=eQS_4E2n6W&sig=ZsDmPd3QwNXcyCERmn3WQj8ECgk&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
• 10. Friel S. Climate change and the people’s health: the need to exit the consumptagenic system. The Lancet. 2020;395(10225):666–8.
• 11. Landrigan PJ, Fuller R, Acosta NJR, Adeyi O, Arnold R, Basu N (Nil), Balde AB, Bertollini R, Bose-O’Reilly S, Boufford JI, Breysse PN, Chiles T, Mahidol C, Coll-Seck AM, Cropper ML, Fobil J, Fuster V, Greenstone M, Haines A, Hanrahan D, Hunter D, Khare M, Krupnick A, Lanphear B, Lohani B, Martin K, Mathiasen KV, McTeer MA, Murray CJL, Ndahimananjara JD, Perera F, Potocnik J, Preker AS, Ramesh J, Rockström J, Salinas C, Samson LD, Sandilya K, Sly PD, Simith KR, Steiner A, Stewart RB, Suk WA, van Schayck OCP, Yadama GN, Yumkella K, Zhong M. The Lancet Commission on pollution and health. The Lancet. 2018;391(10119):462–512.
• 12. WHO. Air pollution [Internet]. [cited 2022 Oct 6]. Available from: https://www.who.int/health-topics/air-pollution#tab=tab_2
• 13. WHO. Food Systems for Health [Internet]. [cited 2022 Oct 17]. Available from: https://www.who.int/initiatives/food-systems-for-health
• 14. Frumkin H, Haines A. Global Environmental Change and Noncommunicable Disease Risks. Annual Review of Public Health. 2019;40:261–82.
• 15. Smith MR, Singh GM, Mozaffarian D, Myers SS. Effects of decreases of animal pollinators on human nutrition and global health: a modelling analysis. The Lancet. 2015;386(10007):1964-72.
• 16. Rapport DJ, Costanza R, McMichael AJ. Assessing ecosystem health. Trends Ecol Evol. 1998;13(10):397–402.
• 17. Veidis EM, Myers SS, Almada AA, Golden CD. A call for clinicians to act on planetary health. The Lancet. 2019;393(10185):2021.
• 18. Horton R, Lo S. Planetary health: A new science for exceptional action. The Lancet. 2015;386(10007):1921–2.
• 19. Horton R, Beaglehole R, Bonita R, Raeburn J, McKee M, Wall S. From public to planetary health: A manifesto. The Lancet. 2014;383(9920):847.
• 20. Lerner H, Berg C. A comparison of three holistic approaches to health: One health, ecohealth, and planetary health. Front Vet Sci. 2017;4:163. 21. Myers SS. Planetary health: protecting human health on a rapidly changing planet. The Lancet. 2017;390(10114):2860-8.
• 22. Stenberg K, Hanssen O, Edejer TTT, Bertram M, Brindley C, Meshreky A, Rosen JE, Stover J, Verboom P, Sanders R, Soucat A. Financing transformative health systems towards achievement of the health Sustainable Development Goals: a model for projected resource needs in 67 low-income and middle-income countries. Lancet Glob Health. 2017;5(9):e875–87.
• 23. Prescott SL, Logan AC, Katz DL. Preventive Medicine for Person, Place, and Planet: Revisiting the Concept of High-Level Wellness in the Planetary Health Paradigm. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2019;16(2):238-53.
• 24. Söderholm P. The green economy transition: the challenges of technological change for sustainability. Sustainable Earth 2020 3:1. 2020;3(1):1–11.
• 25. Küçük G, Dural BY. Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Yeşil Ekonomiye Geçiş: Enerji Senaryoları Üzerinden Bir Değerlendirme. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2022;22(1);137-56.
• 26. EU-ASEAN. EU Green Deal [Internet]. [cited 2022 Dec 1]. Available from: https://euinasean.eu/eu-green-deal/
• 27. Xie E, de Barros EF, Abelsohn A, Stein AT, Haines A. Challenges and opportunities in planetary health for primary care providers. Lancet Planet Health. 2018;2(5):e185–7. Erratum in: Lancet Planet Health. 2018;2(7):e291.
• 28. Terekli G, Özkan O, Bayın G. Çevre Dostu Hastaneler: Hastaneden Yeşil Hastaneye. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi 2013; 12(2): 37-54.
• 29. Hoşgör H. Yeşil Hastane Konsepti ve Türkiye Deneyimi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi. 2014;1(2):75.
• 30. Planetary health [Internet]. [cited 2022 Nov 8]. Available from: https://www.thelancet.com/infographics-do/planetary-health