AS THE FIELD OF POWER OF CONTEMPORARY ART; CURATORY

Yıl 2023, Cilt: 17 Sayı: 32, 319 - 343, 30.07.2023

Mavi Çakmakçı , Oktay Köse

https://doi.org/10.48069/akdenizsanat.1281256

Cited By: 1

Öz

Curatory, whose existence is accepted without question in contemporary art exhibitions, started to play an active role especially in post-1960 exhibitions. After this date, these names, who have developed an interface in a local and universal context, have managed to become the leading actors of the art world with their new job descriptions. The purpose of this research is to make the reasons and results of this ever-expanding authority meaningful. In this axis, the role of the curator in art management has beden Suudi’de though examples with the qualitative data analysis method, how it proceeds with the process of culture industry and art theories. As a result of the examination, it has been found that the important art events under the management of curators and the display styles of current works are related to the economic and political infrastructure. The conclusion reached is that contemporary art institutions, within the framework of the curators' planning, have transformed art into a tool that serves the administration and the exploitation system, with projects that turn into a service movement, and that the curator's qualification cannot belong to everyone. In this context, it is thought that the study will make a unique contribution to the literature, as relations such as art/ideology, art/economy, and art/politics are distilled under the title of curation, and this is done with Post-structuralist plastic readings.

Anahtar Kelimeler

Curating, Exhibiting, Contemporary Art, Power, Economy.

GÜNCEL SANATIN İKTİDAR ALANI; KÜRATÖRLÜK

Öz

Varlığı güncel sanat sergilerinde sorgulanmaksızın kabul edilen küratörlüğün, özellikle 1960 sonrası sergilerinde etkin rol almaya başladığı görülmektedir. Bu tarihten sonra yerel ve evrensel bağlamda bir ara yüz geliştiren bu isimler yeni iş tanımlarıyla sanat dünyasının baş aktörlerine dönüşmeyi başarmışlardır. Giderek genişleyen bu yetkinin nedenleri ve sonuçlarını anlamlı kılmak bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Bu eksende küratörün sanat yönetimindeki rolü, kültür endüstrisi içinde ve sanat kurumlarında nasıl bir işleyişle ilerlediği nitel veri çözümleme yöntemi ile örnekler üzerinden incelenmiştir. İnceleme sonucu küratörlerin yönetiminde olan önemli sanat etkinliklerinin ve güncel eserlerin gösterim biçimlerinin ekonomik ve siyasi alt yapı ile ilişkili olduğu bulgularına rastlanmıştır. Varılan sonuç çağdaş sanat kurumlarının küratörlerin planlaması dahilinde, bir hizmet hareketine dönüşen projelerle sanatın yönetime ve sömürü sistemine hizmet eden bir araca dönüştüğü ve küratör vasfının herkese ait olamayacağıdır. Bu bağlamda çalışmada sanat/ideoloji, sanat/ekonomi ve sanat/politika gibi ilişkilerin küratörlük başlığı altında damıtılması ve bunu Post-yapısalcı plastik okumalarla gerçekleştirmesi nedeniyle literatüre özgün bir katkıda bulunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Küratörlük, Sergi, Güncel Sanat, İktidar, Ekonomi

Kaynakça

• Akarsu, Ö. (2016). “Ankara Suikasti Üzerine Düşünmek Tarih Resmi Olarak Fotoğraflar” /Jerry Saltz, Erişim adresi: http://www.sanatatak.com/view/ankara-suikasti-uzerine-dusunmek-tarih-resmi-ola rak-fotograflar-jerry-saltz (Erişim Tarihi: 24.12.2016).
• Akış, Y. (2021). Søren Kierkegaard'da Kaygı Kavramı, Felsefe Anabilim Dalı Doktora Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Aktulum, K. (2017). Yazınsal Metinlerde Değerlerin Yazınbilimi. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları Modern Turkish Literature Researches, Temmuz-Aralık 2017/9:18 s.01-16.
• Aktulum, K. (2021). İmgelem çözümlemesine giriş, Ankara: Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Alloway, M. (2011). “To Show or Not To Show” (J. Hoffmann, Röportaj). Sayı: 31. Erişim adresi: http://moussemagazine.it/jens-hoffmannmaria-lind-2011/ (Erişim Tarihi: Haziran 2019).
• Alloway, L. (1996). Great Curatorial Dim-Out, Thinking About Exhibitions. (Reesa Greenberg, Bruce W. Ferguson, Sandy Nairne, Routledge, Ed.). Londra.
• Arendt, H. (2009). İnsanlık durumu (Bahadır Sina Şener, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Artun, A., (2013). Çağdaş sanat ve kültüralizm, çağdaş sanat ve kültüralizm-kimlik ve estetik içinde, İstanbul: İletişim/Sanathayat.
• Artun, A. (2010). Sanat ve 1968 Baharı/Bir Kronoloji, Sanat Dünyamız, Sayfa 110, Bahar. s.32-47.
• Artun, A. (2006), Müze ve modernlik: tarih sahneleri – sanat müzeleri 1, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Artun, A. ve Örge N. (Ed.) (2013). Çağdaş sanat nedir? Modernlik sonrasında sanat, Sanat hayat dizisi, İstanbul: İletişim Yayınları,
• Atakan, N. (1998). Arayışlar: resim ve heykelde alternatif akımlar, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Barthes, R. (1993). Yazarın Ölümü (Hüsamettin Çetinkaya, Çev.). Edebiyat Eleştirisi 4, Güz 1993, s.140-144.
• Beldan, N. Y. (2017). Çağdaş Türk Sanatında Küratörlük Olgusu ve Öne Çıkan Küratörler, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı Doktora Tezi Ankara.
• Berger, J. (1995). Görme biçimleri (Yurdanur Salman, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Bourriaud, N. (2010). Postpurodiksiyon (Nermin Saybaşılı, Çev.). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Bourdieu, P. (1995), Pratik nedenler, (Hülya Tufan Çev.), İstanbul:Kesit Yayıncılık.
• Buchloh, B., vd. (1971). Art since 1900, Cambridge, Mass.: MIT Press.
• Clark, T. (2004). Sanat ve propaganda (Esin Hoşsucu, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Çalıkoğlu, L. (2009). Küratoryal Pratikler ve Dinamikler, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Debord, G., (1990), Gösteri toplumu ve yorumları (Ayşen Ekmekçi-Okşan Taşkent Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Dillemuth S., Davies A. ve Jakobsen J. (2005). There Is No Alternative: The Future Is Self-Organised, Erişim adresi: https://whtsnxt.net/042. (Erişim Tarihi: 12.03.2005).
• Emmelhainz, I. (2013). “Sanat ve Kültürel Dönemeç: Özerk Sanat ve Dava Sanatının Sonu mu?”. (Nursu Örge, Çev.). Erişim adresi: http://www.e-skop.com/skopbulten/sanat-ve-kulturel-donemec-ozerk-sanat-ve-dava-sanatinin-sonu-mu/1194 (Erişim Tarihi: 16.03.2013).
• Farthing, S. (2012). Sanatın Tüm Öyküsü (Gizem Aldoğan-Firdevs Candil Çulcu, Çev.). İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Jaltenco Görünmez Komitesi (2011). “Şimdiye Direnmek”, Erişim adresi: https://comiteinvisiblejaltenco.blogspot.com/2011/12/resis tiendo-alas-implicaciones-del. html (Erişim Tarihi: 19.11.2011).
• Kahraman, E. (2005). Bir Küreselleşme Enstrümanı Olarak Küratörlük, Cey Sanat Dergisi, Sayı: 3-4, s. 40.
• Leppert, R. (2009). Sanatta anlamın görüntüsü, imgelerin toplumsal işlevi (İsmail Türkmen Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Fraser, A. (1995). “Report: EA-Generali Foundation History and Architecture - Generali Foundation”, Erişim adresi: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj /http://foundation.generali.at/fileadmin/grafikpool/downloads/Download_FQ/FQ_resumee_SB_.pdf(Erişim Tarihi: 09.04.2023).
• Foster, H. (2015). Küratörler ve Teşhirciler (Ayşe Boren, Çev.). Erişim adresi: https:// www.e-skop.com/skopbulten/kuratorler-ve-teshirciler/2616 (Erişim Tarihi: 09.09.2015).
• Foucault, M. (2003). Seçme yazılar 4: iktidarın gözü (Işık Ergüden, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Guilbaut, S. (2009). New York, modern sanat düşüncesini nasıl çaldı?, (Elif Göktepe, Çev.). Istanbul: Sel Yayıncılık.
• Gürlek, N. (2013). “Sarkis ve “When Attitudes Become Form” [Tutumlar Biçime Dönüşünce]” (söyleşi). Erişim adresi: https://saltonline.org/tr/598/sarkis-ve-when-attitudes-become-form-tutumlar-bicime-donusunce (Erişim Tarihi: 21.04.2013)
• Holmes, B., (2013). "Yalancının Pokeri: Çağdaş Sanatta Politikanın İmgesi ve Gerçekliği" Skopbülten / Brian Holmes, (Elçin Gen Çev.). Erişim adresi: https://www.e-skop.com/ skopbulten/yalancinin-pokeri-cagdas-sanatta-politikanin-imgesi-ve-gercekligi/1086 (Erişim Tarihi: 14.01.2013)
• Huber, M. D. (2004). “Kuratoren Als Künstler?” Originalveröffentlichung in: Kaestle, Thomas (Hrsg.): Wo ist die Kunst? : zur Geographie von Schnittstellen; [Im Rahmen des Jahresprogramms 2004 des Kunstvereins Hildesheim, Verein zur Förderung der Bildenden Kunst e.V., Galerie im Kehrwiederturm], Bielefeld, s. 77-79. Erişim adresi: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://archiv.ub.uni.heidelberg.de/artdok/5773/1/Huber_Kuenster_als_Kuratoren_2004.pdf (Erişim Tarihi: 09.04.2023)
• Kayıran, N. R. (2012). Bir Fikrin Başarı Öyküsü: Documenta. Sanat ve Tasarım Dergisi, Cilt 1, Sayı 9, Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sanatvetasarim/issue/20658/220389 (Erişim Tarihi: 01.06.2012).
• Kurt, E. K. (2010). “Kamusal Alanda Kuşatma ve Sanatın Direniş Olanakları”, Erişim adresi: https:// warholamag.com/ tr/kamusal-alanda-kusatma- ve-sanatin-direnis-olanaklari/ (Erişim Tarihi: 01.06.2012).
• Kuspıt, D. (2006). Sanatın Sonu (Yasemin Tezgiden, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Madzoski, V. (2019). Küratörlük, koruma ve kapatmanın diyalektiği, (Mine Haydaroğlu Çev.). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Obrist, H. U. (2015). Ways of curating. Penguin Books Ltd: UK.
• P.A.R.A.S.I.T.E. Museum of Contemporary Art (2022). Erişim adresi: http://www.parasite-pogacar.si/about.htm, (Erişim Tarihi: 21.01.2022).
• Rancière, J. (2013). Özgürleşen seyirci (E. Burak Şaman Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Rosenau, P. M. (2004). Postmodernizm ve toplum bilimleri, (Tuncay Birkan çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Sayar, M. (2015). “Jacques Rancière’de Politik Sanat ve Temsil Sorunu”, Erişim adresi: https:// www. e-skop.com/skopbulten/jacques-ranci%C3%A8rede-politik-sanat-ve-temsil-so runu/2578 (Erişim Tarihi: 17.08.2015).
• Stallabrass, J. (2004). Sanat A. Ş. çağdaş sanat ve bienaller (Esin Soğancılar Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Stallabrass, J. (1999). “High Art Lite: British Art in the 1990s”, Erişim adresi: https://books.google.com.tr/books?id=OFmpiCWcglcC&printsec=frontcover&dq=High+Art+Lite:+British+Art+in+the+1990s&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwi8w56xyM7mAhW7QxUIHd0RBREQ6AEIKDAA#v=onepage&q=High%20Art%20Lite%3A%20British%20Art%20in%20the%201990s&f=fa lse, (Erişim Tarihi: 24.12.2019).
• Sunar, H. Ş. (2001). “Kesinliklerin Sonuna Doğru (I): “Yazarın Ölümü“nden Sonra” Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi, s. 11-18, Erişim adresi: https://avesis.istanbul.edu.tr /yayin/d3962330-96de-4ed5-984d-7dec487b 798b/kesinliklerin-sonuna-dogru-i-yazarin-olumunden-sonra-ceviri (Erişim Tarihi: 12.12.2022).
• Hermans, T. (1997). Anlatıda Çevirmenin Sesi (Alev Bulut, Çev.). Kuram, 15. Eylül 1997, s.63-69.
• Üner, P. (2009). Küratoryal Pratikler ve Dinamikleri, Yüksek Lisans Tezi Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Venice in Oil By Banksy, (2019). Erişim adresi: https://Luxelife.Eu/Venice-İn-Oil-By-Banksy, Luxe Life Magazine, Bağlantı videosu instagram Banksy: @banksy (Erişim Tarihi: 11 Haziran 2019).
• Wans, B. (2006). Dijital çağın sanatı (Osman Akınhay, Çev.), İstanbul: Akbank Sanat Yayınları.
• Yardımcı, S. (2005). Küreselleşen İstanbul’da bienal kentsel değişim ve festivalizm, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Yaykın, M. (2015). Gücü, Kimin Kullandığına ve Nasıl Kullanıldığına Bağlı. Kontrast, Temmuz-Ağustos-Eylül Dosya Konusu, Sayı:48, s. 11-17.
• Zizek, S. (2002). Kırılgan Temas (Tuncay Birkan Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Zorloni, A. (2005). Structure of the Contemporary Art Market and hte Profile of İtalian Artists. Industrial Organization Volume 8, Issue 1 (Fall 2005), p. 61-71.