İPOTEKLİ TAŞINMAZIN DEVRİ HALİNDE BORCUN ÜSTLENİLMESİ

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 287 - 299, 01.07.2024

Dilşah Buşra Kartal

https://doi.org/10.54704/akdhfd.1268979

Öz

Borcun üstlenmek isteyen kişi, alacaklı ile akdedeceği borcun dış üstlenilmesi sözleşmesi ile bu işlemi gerçekleştirebilir. TBK m. 195 vd.’nda borcun üstlenilmesinin şartları ve hukuki sonuçları düzenlenmiştir. TBK m. 204’te rehinli taşınmazın devrinde borcun üstlenilmesine ilişkin özel hükümlerin saklı tutulduğu hüküm altına alınmıştır. MK m. 888/II de saklı tutulan söz konusu özel düzenlemelerden biridir. MK m. 888/II’ye göre borcun üstlenilmesi için öncelikle yeni malikin borcu yüklenmesi gerekir. Bunun için yeni malik ve borçlu arasında borcun iç üstlenilmesi sözleşmesi akdedilir. Borcun iç üstlenilmesi sözleşmesi tek başına borcun yeni malik tarafından üstlenilmesini sağlamaz. Bu sözleşme tapu müdürlüğü tarafından alacaklıya bildirilir. İpotekle temin edilen alacağın devredilmesi halinde, alacak devri tapunun düşünceler sütununa işlenmediyse devreden alacaklıya yapılan bildirim kural olarak yeterlidir. Ancak alacağın devri borçluya bildirilmişse bildirim alacağı devralan alacaklıya yapılmalıdır. Keza alacak devri tapu sayfasına işlendiyse bildirim yeni alacaklıya yapılır. Alacaklı bildirimi aldığı tarihten itibaren bir yıl içinde borçluya yazılı olarak kendisine karşı olan hakkını saklı tuttuğunu bildirmezse borç yeni malik tarafından üstlenilmiş olur. Doktrinde tartışmalı olmakla birlikte, kanaatimizce MK m. 888/II uyarınca borcun üstlenilmesinin sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştiği kabul edilmelidir. Buna göre borcun iç üstlenilmesi sözleşmesinin alacaklıya bildirilmesi dış üstlenme sözleşmesinin akdedilmesine yönelik bir öneri niteliğindedir. Alacaklının bildirimi aldıktan sonra bir yıl boyunca sessiz kalmasına kanun koyucu kabul anlamı yüklemiştir. Borcun üstlenilmesi ile birlikte yeni malik borcu üstlenirken eski borçlu da borcundan kurtulur. Borcun MK m. 888/II’ye göre üstlenilmesine TBK m. 195 vd.’nda yer alan hükümler kıyasen uygulanır. Buna göre TBK m. 198 ve TBK m. 199/I-II yeni malikin borcu üstlenmesine de uygulanır. Diğer taraftan TBK m. 199/III’ün kıyasen uygulanmasına imkan yoktur.

Anahtar Kelimeler

Borcun Üstlenilmesi, İpotek, Rehin, Alacağın Devri, Tasarruf İşlemi

ASSUMPTION OF DEBT IN CASE OF THE TRANSFER OF A MORTGAGED IMMOVEABLE PROPERTY

Öz

The person who wants to assume a debt can achieve this by entering into a contract for the external assumption of the debt with the creditor. The conditions and legal consequences of assuming a debt are regulated in Art. 195 et seq. of the TCO. Art. 204 of the TCO regulates that special provisions regarding the assumption of the debt in the transfer of a pledged immovable property are reserved. Art. 888/II of the TCC is one of the reserved special regulations. According to Art. 888/II of the TCC, in order to assume a debt, a contract for the internal assumption of the debt is concluded between the new landlord and the debtor. This contract is notified to the creditor by the land registry officer. As a rule, in the event of the transfer of credit, if the transfer of the claim is not recorded in the margin column of the land registry, notice to the former creditor is sufficient. However, if the transfer of the claim has been notified to the debtor, the notice must be made to the creditor who takes over the claim. Similarly, if the transfer of the claim is recorded on the land registry page, notice is directed to the new creditor. If the creditor does not notify the debtor in writing that he/she reserves his/her rights against the debtor within one year from the date of receiving the notice, the debt is deemed to have been assumed by the new landlord. It should be accepted that the assumption of the debt according to Art. 888/II of the TCC is a contractual transfer. Art. 195 et seq. of the TCC are applied by analogy to the assumption of the debt by the new landlord.

Anahtar Kelimeler

Assumption of Debt, Mortgage, Pledge, Transfer of a Claim, Act of Disposal

Kaynakça

• Ayan, Mehmet. Eşya Hukuku Sınırlı Ayni Haklar. 8. bs. C. III. Ankara: Seçkin, 2017.
• Aydoğdu, Murat ve Sedat Nart. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Adalet, 2022.
• Çetiner, Bilgehan. Taşınmaz Teminatı. İstanbul: Filiz, 2015.
• Çetiner, Bilgehan, Andreas Furrer ve Markus Müller-Chen. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. 2. bs. İstanbul: On İki Levha, 2022.
• Eren, Fikret. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. 26. bs. Ankara: Yetkin, 2021.
• Eren, Fikret ve Ünsal Dönmez. Eren Borçlar Hukuku Şerhi. C. III. Ankara: Yetkin, 2022.
• Fasel, Urs. “Art.832”. CHK - Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, 3. bs. Zürih Basel Genf: Schulthess, 2016.
• Fasel, Urs. “Art.834”. CHK - Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, 3. bs. Zürih Basel Genf: Schulthess, 2016.
• Gauch, Peter et.al. Schweizerisches Obligationenrecht, Allgemeiner Teil: Ohne Ausservertragliches Haftpflichtrecht. 10. bs. C. 2. Zürih: Schulthess, 2014.
• Gönen, Doruk. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. İstanbul: Filiz, 2021.
• Gümüş, Mustafa Alper. Borçlar Hukukunun Genel Hükümleri. Ankara: Yetkin, 2021.
• Helvacı, İlhan. Türk Medeni Kanununa Göre Sözleşmeden Doğan İpotek Hakkı. İstanbul: On İki Levha, 2008.
• Huguenin, Claire. Obligationenrecht Allgemeiner und Besonderer Teil. 3. bs. Zürih: Schulthess, 2019.
• Kahraman, Zafer. Karşılaştırmalı Hukukta Borcun Dış Üstlenilmesi (Borcun Nakli). İstanbul: Vedat, 2013.
• Kılıçoğlu, Ahmet M. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. 25. bs. Ankara: Turhan, 2021.
• Köprülü, Bülent ve Selim Kaneti. Sınırlı Ayni Haklar. İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1972.
• Krauskopf, Frédéric. “Art.176”. Präjudizienbuch OR: die Rechtsprechung des Bundesgerichts (1875-2020), 10. bs. Genf: Schulthess, 2021.
• Nomer, Haluk Nami ve Mehmet Serkan Ergüne. Eşya Hukuku. 9. bs. İstanbul: On İki Levha, 2022.
• Oğuzman, M. Kemal ve Turgut Öz. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. 15. bs. C. II. İstanbul: Vedat, 2020.
• Oğuzman, M. Kemal, Özer Seliçi ve Saibe Oktay-Özdemir. Eşya Hukuku. 22. bs. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2020.
• Özcan, Didem. Borcun Üstlenilmesi. İstanbul: On İki Levha, 2017.
• Reetz, Peter ve Christof Burri. “Art.183”. CHK Handkommentar zum Schweizer Privatrecht Obligationenrecht, allgemeine Bestimmungen Art.1-183 OR, 3. bs. Zürih Basel Genf: Schulthess, 2016.
• Serozan, Rona. “Atipik Trampa Sözleşmeleri”. BATİDER 28, sy 4 (2012).
• Sirmen, Lale. Eşya Hukuku. 9. bs. Ankara: Yetkin, 2021.
• Spirig, Eugen. “Art.183”. Zürcher Kommentar: Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, 3. bs. C. 5/I. Zürih: Schulthess, 1994.
• Tschani, Rudolf. “Art.176”. Kommentar zum Schweizerischen Privatrecht Obligationenrecht, 2. bs. C. I. Basel: Helbing Lichtenhahn Verlag, 1996.
• Von Büren, Bruno. Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil. Zürih: Schulthess, 1964.
• Von Tuhr, Andreas ve Arnold Escher. Allgemeiner Teil des Schweizerischen Obligationenrechts. 3. bs. C. 2. Zürih: Schulthess, 1974.
• Wenger, Thomas J. “Art.832”. OFK - ZGB Kommentar: Schweizerisches Zivilgesetzbuch, 4. bs. Zürih: Orell Füssli Verlag, 2021.
• Wenger, Thomas J. “Art.834”. OFK - ZGB Kommentar: Schweizerisches Zivilgesetzbuch, 4. bs. Zürih: Orell Füssli Verlag, 2021.
• Zogg, Samuel. “Art.832”. Basler Kommentar Zivilgesetzbuch, 6. bs. C. II. Basel: Helbing Lichtenhahn Verlag, 2019.
• Zogg, Samuel. “Art.834”. İçinde Basler Kommentar Zivilgesetzbuch, 6. bs. C. II. Basel: Helbing Lichtenhahn Verlag, 2019.