Kimyasal Tepkimelerde Hız, Denge ve Enerji Konularıyla İlgili Yapılan Çalışmaların İçerik Analizi

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 3 - Türkiye Cumhuriyeti 100.Yıl Özel Sayısı, 621 - 638, 29.10.2023

Ayşegül Derman , Abdullah Pınar , Neşe Döne Akkurt

https://doi.org/10.38151/akef.2023.75

Öz

Bu araştırma, Google Akademik ve Dergipark veri tabanları tarafından dizinlenen Türkiye'deki eğitim dergilerinde 2010-2022 yılları arasında kimya eğitimi alanında “kimyasal tepkimelerde hız, denge ve enerji” konularında yayımlanan makalelerin özellikleri bakımından incelenerek genel eğilimlerin hangi yönde olduğunu tespit etmeyi amaçlamaktadır. Araştırmada amaçlı örnekleme yöntemi ile seçilen 41 makale içerik analizine tabi tutulmuştur. Ulaşılan çalışmalar yayın yılı, makale türü, örneklem/çalışma grubunun özellikleri, düzeyleri ve sayısı, çalışmaların nerelerde yürütüldüğü, araştırma metot ve desenleri, veri toplama araçları, gibi kriterler bakımından analiz edilerek mevcut durum ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırma bulgularına ilişkin sayısal değerler yüzde ve frekans tablolarıyla sunulmuştur. Araştırma bulgularına göre en çok yayının 2010 yılında yapıldığı, makale türü açısından araştırma makalelerinin sıklıkla tercih edildiği tespit edilmiştir. Örneklem/çalışma grubunun özellikleri açısından en fazla çalışmanın farklı kademedeki öğretmen adaylarıyla yapıldığı, örneklem büyüklüğü olarak 0-25 ile 26-100 kişi arasında değişen grupların tercih edildiği ve en çok çalışmanın Ankara ilinde yürütüldüğü belirlenmiştir. Ayrıca çalışmalarda en çok nicel araştırma yöntemleri kullanılırken, veri toplama aracı olarak başarı testlerinin sıklıkla kullanıldığı ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kimya Eğitimi, Kimyasal Tepkimlerde Hız, Kimyasal Tepkimelrder Denge, Kimyasal Tepkimelerde Enerji, İçerik Analizi

Content Analysis Of Studies On Chemical Rate, Equilibrium and Energy Topic

Öz

This research aims to determine the direction of general trends by examining the articles published in the field of chemistry education in the field of "speed, balance and energy in chemical reactions" between 2010-2022 in education journals in Turkey indexed by Google Akademik and Dergipark databases. In the research, 41 articles selected by purposive sampling method were subjected to content analysis. The current situation has been tried to be revealed by analyzing the reached studies in terms of criteria such as publication year, type of article, characteristics, levels and number of the sample/study group, where the studies were carried out, research methods and designs, data collection tools. The numerical values of the research findings are presented with percentage and frequency tables. According to the research findings, it was determined that the most publications were made in 2010, and research articles were frequently preferred in terms of article type. In terms of the characteristics of the sample/study group, it was determined that the most studies were conducted with pre-service teachers at different levels, groups ranging from 0-25 to 26-100 people were preferred as the sample size, and most of the studies were conducted in Ankara. In addition, it was revealed that while the most quantitative research methods were used in the studies, achievement tests were frequently used as a data collection tool.

Anahtar Kelimeler

Chemistry Education, Rate of Chemical Reactions, Equilimrium in Chemical Rections, Energy in Chemical Reactions, Content Analysis

Kaynakça

• Anılan, B. (2017). Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Kimya Kavramına İlişkinin Metaforik Algıları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi,5(2),7-27. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/enad/issue/36954/354871
• Aslan, S. (2016). 11. Sınıf öğrencilerinin kimyasal denge konusuyla ilgili algoritmik soruları çözme süreçlerinin sesli düşünme protokolü kullanılarak incelenmesi. Bartın University Journal of Faculty of Education, 5(2), 357-384. DOI: 10.14686/buefad.v5i2.5000159553
• Borazan, İ. (2008). " Kavram yanılgısı ve çoklu zeka alanlarının ilişkilendirilmesine dayalı bir öğretimin kavram yanılgılarının giderilmesindeki etkisinin incelenmesi:"Dolaşım sistemi" örneği (Master's thesis, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Cohen, L. ve Manion, L. (1994). The interview. Cohen L. & Manion L. Reseacrh Methods in Education: Fourth Edition, London: Routledge.
• Cohen, L., Manion, L., ve Morrison, K. (2007). Experiments, quasi-experiments, single-case research and meta-analysis. Research methods in education, 6.
• Coştu, B. , Ünal, S. & Ayas, A. (2007). Günlük Yaşamdaki Olayların Fen Bilimleri Öğretiminde Kullanılması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (1) , 197-207. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/kefad/issue/59535/856323
• Creswell, J. W. (1994). Research design: Qualitative and quantitative approaches. Thousand Oaks, CA: Sage. Çalık, M. ve Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri, Eğitim ve Bilim, 39 (174). DOI: http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.3412
• Çalık, M., Ayas, A. ve Ebenezer, J.V. (2005). Çözelti kimyası çalışmalarının gözden geçirilmesi: Öğrencilerin kavramlarına ilişkin içgörüler. Fen Eğitimi ve Teknoloji Dergisi, 14 (1), 29-50.
• Çetin, P.S. (2009). Effects of conceptual change oriented instruction on understanding of gases concepts (Unpublished doctoral dissertation). Middle East Technical University, Ankara.
• Demir, Y. (2008). Kavram yanılgılarının belirlenmesinde kavram karikatürlerinin kullanılması (Yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Demircioğlu, H., Demircioğlu, G., ve Ayas, A. (2006). Hikâyeler ve kimya öğretimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(30), 110-119. Retrieved fromhttp://efdergi.hacettepe.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/731-published.pdf
• Ekiz-kıran, B. ve Uzunbaz, D. (2021). Kimya Öğretmen Eğitimi Alanındaki Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (2) , 765-790. DOI: 10.33711/yyuefd.1029193
• Göktas, Y., Hasançebi, F., Varışoğlu, B., Akçay, A., Bayrak, N., Baran, M. ve Sözbilir, M., (2012). Türkiye’deki eğitim araştırmalarında eğilimler: Bir içerik analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(1), 443-460.
• Göktas, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G. ve Reisoğlu, İ. (2012). Türkiye’de eğitim teknolojileri araştırmalarındaki eğilimler: 2000-2009 dönemi makalelerinin içerik analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(1), 177-199.
• Gül, Ş. ve Sözbilir, M. (2015). Fen ve matematik eğitimi alanında gerçekleştirilen ölçek geliştirme araştırmalarına yönelik tematik içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 40(178). DOI: http://dx.doi.org/10.15390/EB.2015.4070
• Günüç, S. , Odabaşı, H. & Kuzu, A. (2013). 21. Yüzyıl Öğrenci Özelliklerinin Öğretmen Adayları Tarafından Tanımlanması: Bir Twitter Uygulaması / The Defining Characterıstıcs of Students of The 21st Century By Student Teachers: A Twitter Activity . Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9 (4) , 436-455 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/eku/issue/5458/73999
• Ekiz Kıran, B. , Kutucu, E. S. , Tarkın Çelikkıran, A. & Tüysüz, M. (2018). Kimya Öğretmen Adaylarının Kimyasal Dengeye İlişkin Zihinsel Modelleri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (1) , 1081-1115. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/yyuefd/issue/40566/496036
• Kurt, A. ve Erdoğan, M. (2015). Program değerlendirme araştırmalarının içerik analizi ve eğilimleri; 2004-2013 yılları arası. Eğitim ve Bilim, 40(178).
• Merriam, S. B. (2009). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev., 3. baskı). İstanbul: Nobel Yayıncılık.
• Meydan, E. (2019). Türkiye'de Kimya Eğitimi Alanında Yapılan Lisansüstü Çalışmalar. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(27), 538-546.
• Sarı, Ş. N. (2011). Türkiye’de kimya eğitimi alanında 2000-2010 yılları arasında yazılmış yüksek lisans tezlerinin içerik analizi. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Sözbilir, M., Kutu, H. & Yasar, M. D. (2012). Science education research in Turkey: A content analysis of selected features of published papers. In Science education research and practice in Europe (pp. 341-374). Brill.
• Ulutaş, B. , Üner, S. , Oluk, N. , Çelik, A. & Akkuş, H. (2015). Türkiye’deki Kimya Eğitimi Makalelerinin İncelenmesi: 2000-2013. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (2), 141-160. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/kefad/issue/59450/854106
• Vakkasoğlu, N. & Tekerek, B. (2023). Bağlam Temelli Öğrenmeye Dayalı Ders Planı Hazırlama Sürecindeki Bağlam Düzeylerinin İncelenmesi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (1) , 287-312. DOI: 10.38151/akef.2023.55
• Yalçınkaya, E. , Taştan, Ö. & Boz, Y. (2009). Lise Öğrencilerinin Kimyasal Tepkimelerde Enerji Konusundaki Kavramları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26 (26) , 1-11. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/pauefd/issue/11117/132950
• Yıldırım, N. , Tepe, M. , Kuş, S. & Biberoğlu, B. (2015). Kimyasal Denge Konusundaki Kavram Yanılgılarını Belirlemeye Yönelik Kavram Karikatürü Destekli İki Aşamalı Test Geliştirilmesi Ve Uygulanması. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi , 10 (2) , 0-0 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/befdergi/issue/17275/180482
• Yücedağ, T. & Erdoğan, A. (2011). 2000-2009 Yılları Arasında Matematik Eğitimi Alanında Türkiye’de Yapılan Çalışmaların Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 825-838.
• Yaşa, N. & Koçak, N. (2022). Asit-Baz Konusunda Karşılaşılan Kavram Yanılgıları: Bir İçerik Analizi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (1) , 1-24. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/akef/issue/68985/1092123