KENDİNİ AYARLAMASI YÜKSEK VE DÜŞÜK BİREYLER ARASINDAKİ TEMEL FARKLILIKLAR: GENEL BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 6 - 22, 29.06.2020

Büşra Kılıç Ahmedi

Öz

Bireyin kendi davranışlarını ve etkileşimde olduğu diğer bireylerin davranışlarını etkin bir şekilde izlemesini, içerisinde bulunduğu durumun gereklerini okumasını ve buradan edindiği bilgileri işleyerek kendi davranışlarını kontrol etmek için kullanacağı ipuçlarına dönüştürmesini ifade eden kendini ayarlamaya, sosyal hayatın işleyişine dair yapılacak çözümlemelerde fonksiyonel bir rol yüklemek mümkündür. Bu doğrultuda bu çalışma kendini ayarlamayı sosyal davranışın anlaşılmasında kullanılabilecek etkili bir ajan olarak değerlendirmektedir. Sosyal varlık olmaklığı dolayısıyla her insanın kendini ayarlama stratejilerinden yararlandığı iddia edilebilir. Ancak bu stratejilere başvurma sıklıkları açısından bireyler arasında farklılıklar olduğu görülmüş ve bu sebeple kendini ayarlaması yüksek ve düşük birey sınıflandırması yapılmıştır. Bu sınıflandırma, kendini ayarlaması yüksek ve düşük bireyler arasında davranışsal yönelimler noktasında farklılıklar söz konusu olduğuna işaret etmektedir. Kendini ayarlama noktasındaki bireyler arası farkları konu edinen bu çalışma, söz konusu farklılıkları sistematik bir şekilde ele almakta ve çeşitli değişkenlerin kendini ayarlama ile ilişkilerini analiz etmeyi hedeflemektedir. Buradan hareketle çalışmanın kendini ayarlamanın temel bir kişilik özelliği olarak tanımlanmasının imkanına dair yürütülen tartışmalara bir cevap sunma beklentisi taşıdığı ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Psikoloji, Kendini Ayarlama, Davranışsal Kontrol, Dindarlık, Kişiler Arası İlişkiler, İzlenim Yönetimi

Kaynakça

• Argyle, Michael - Kendon, Adam. “The Experimental Analysis of Social Performance”. Advances in Experimental Social Psychology 3 (1967), 55-98.
• Bacanlı, Hasan. Kendini Ayarlama Becerisinin Çeşitli Değişkenlerle İlişkisi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1990.
• Bateson, Melissa vd. “Cues of Being Watched Enhance Cooperation in A Real-World Setting”. Biology Letters 2 (2006), 412-414.
• Bem, Daryl J. - Allen, Andrea. “On Predicting Some of the People Some of the Time: The Search for Cross-Situational Consistencies in Behavior”. Psychological Review 81/6, 506-520.
• Brannon, Laura A. – Pilling, Valerie K. “Personality and Social Behavior”. Encyclopedia of Social Psychology. Ed. Roy F. Baumeister - Kathleen D. Vohs. 2/655-659. California: SAGE Publications, 2007.
• Cheng, Clara Michelle - Chartrand, Tanya L. “Self-Monitoring Without Awareness: Using Mimicry as a Nonconscious Affiliation Strategy”. Journal of Personality and Social Psychology 85/6 (2003), 1170-1179.
• Day, David V. - Schleicher, Deidra J. “Self-Monitoring at Work: A Motive-Based Perspective”. Journal of Personality 74/3 (2006), 685-713.
• Estow, Sarah vd. “Self-Monitoring and Mimicry of Positive and Negative Social Behaviors”. Journal of Research in Personality 41 (2007), 425-433.
• Festinger, Leon. “Behavioral Support For Opinion Change”. Public Opinion Quarterly 28/3 (1964), 404-417.
• Flynn, Francis J. vd. “Helping One’s Way to the Top: Self-Monitors Achieve Status by Helping Others and Knowing Who Helps Whom”. Journal of Personality and Social Psychology 91/6 (2006), 1123-1137.
• Fuglestad, Paul T. – Snyder, Mark .“Self-Monitoring”. Handbook of Individual Differences in Social Behavior. ed. Mark R. Leary - Rick H. Hoyle. 574-591. New York: The Guilford Press, 2009.
• Furnham, Adrian - Capon, Mark. “Social Skills and Self-Monitoring Processes”. Personality and Individual Differences 4/2 (1983), 171-178.
• Furnham, Adrian. “Personality Correlates of Self-Monitoring: The Relationship Between Extraversion, Neuroticism, Type A Behaviour and Snyder’s Self-Monitoring Construct”. Personality and Individual Differences 10/1 (1989), 35-42.
• Gangestad, Steven W. - Snyder, Mark. “Self-Monitoring: Appraisal and Reappraisal”. Psychological Bulletin 126/4 (2000), 530-555.
• George, Lindsay - Stopa, Lusia. “Private And Public Self-Awareness in Social Anxiety”. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry 39/1 (2008), 57-72.
• Glick, Peter. “Orientations toward Relationships: Choosing a Situation in Which to Begin a Relationship.” Journal of Experimental Social Psychology 21/3 (1985), 544-562.
• Jones, Melinda. “Influence of Self-Monitoring on Dating Motivation”. Journal of Research in Psychology 27/2 (1993), 197-206.
• Kenrick, Douglas T. - McCreath, Heather E. “Person-Environment Intersections: Everyday Settings and Common Trait Dimensions”. Journal of Personality and Social Psychology 58/4 (1990), 685-698.
• Lakin, Jessica L. vd. “The Chameleon Effect As Social Glue: Evidence For The Evolutionary Significance of Nonconscious Mimicry”. Journal of Nonverbal Behavior 27/3 (2003), 145-162.
• Leary, Mark R. – Kowalski, Robin M. “Impression Management: A Literature Review and Two-Component Model”. Psychological Bulletin 107/1 (1990), 34-47.
• Lennox, Richard. “The Problem With Self-Monitoring: A Two-Sided Scale and a One-Sided Theory”. Journal of Personality Assessment 52/1 (1988), 58-73.
• Leone, Christopher - Hall, Irma. “Self-Monitoring, Marital Dissatisfaction, and Relationship Dissolution: Individual Differences in Orientations to Marriage and Divorce”. Self and Identity 2/3 (2003), 189-202.
• Leone, Christopher. “Self-Monitoring: Individual Differences in Orientations to the Social World”. Journal of Personality 74/3 (2006), 633-657.
• Leone, Cristopher - Hawkins, LouAnne B. “Self-Monitoring and Close Relationships”. Journal of Personality 74/3 (2006), 739-778.
• Lippa, Richard. “Expressive Control and The Leakage of Dispositional İntroversion-Extraversion During Role-Played Teaching.” Journal of Personality 44/4 (1976), 541-559.
• Matsumoto, David (ed.). Cambridge Dictionary of Psychology. New York: Cambridge University Press, 2009.
• McCullough, Michael E. - Willoughby, Brian L. B. “Religion, Self-Regulation, and Self-Control: Associations, Explanations,and Implications”. Psychological Bulletin 135/1 (2009), 69-93.
• Mill, Janice. “High and Low Self-Monitoring Individuals: Their Decoding Skills and Empathic Expression”. Journal of Personality 52/4 (1984), 372-388.
• Mischel, Walter. “Toward A Cognitive Social Learning Reconceptualization of Personality”. Psychological Review 80/4 (1973), 252-283.
• Neto, Félix. “Love Styles and Self-Representations”. Personality and Individual Differences 14/6 (1993), 795-803.
• Norris, Stacy L. - Zweigenhaft, Richard L. “Self-Monitoring, Trust, and Commitment in Romantic Relationships”. The Journal of Social Psychology 139/2 (1999), 215-220.
• Sampson, Edward E. “Personality and The Location of Identity”. Journal of Personality 46/3 (1978), 552-568.
• Snyder, Mark - Cantor, Nancy. “Thinking About Ourselves and Others: Self-Monitoring and Social Knowledge”. Journal of Personality and Social Psychology 39/2 (1980), 222-234.
• Snyder, Mark - Simpson, Jeffry A. “Self-Monitoring and Dating Relationships”. Journal of Personality and Social Psychology 47/6 (1984), 1281-1291.
• Snyder, Mark - Smith, Dave. “Personality and Friendship: The Friendship Worlds of Self-Monitoring”. Friendship and Social Interaction. ed. Valerian J. Derlega - Barbara A. Winstead. 64-80. New York: Springer-Verlag, 1986.
• Snyder, Mark – Tanke, Elizabeth Decker. “Behavior and Attitude: Some People Are More Consistent Than Others”. Journal of Personality 44/3 (1976), 501-517.
• Snyder, Mark. “Self-Monitoring of Expressive Behavior”. Journal of Personality and Social Psychology 30/4 (1974), 526-537.
• Snyder, Mark. “Self-Monitoring Processes”. Advances in Experimental Social Psychology. ed. Leonard Berkowitz. 12/85-128. New York: Academic Press, 1979.
• Snyder, Mark. “Self-Monitoring”. The Blackwell Encyclopedia of Social Psychology. Ed. Antony S. R. Manstead - Miles Hewstone. 515-517. Oxford: Blackwell Publishing, 1995.
• Snyder, Mark. Public Appearances Private Realities: The Psychology of Self-Monitoring. New York: W.H. Freeman and Company, 1987.
• Tunçelli, Bilge. Sınır Kişilik Bozukluğu Tanısı Almış ve Almamış Kadınların Benlik Saygısı, Öfke, Kendini Ayarlama ve Kaygı Değişkenleri Bakımından Karşılaştırılması. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2008.
• Turnley, William H. – Bolino, Mark C. “Achieving Desired Images While Avoiding Undesired Images: Exploring the Role of Self-Monitoring in Impression Management”. Journal of Applied Psychology 86/2 (2001), 351-360.
• Webb, William M. vd. “Interaction Between Self-Monitoring and Manipulated States of Self-Awarenessss”. Journal of Personality and Social Psychology 56/1 (1989), 70-80.
• Wicker, Allan W. “Attitudes versus Actions: The Relationship of Verbal and Overt Behavioral Responses to Attitude Objects”. Journal of Social Issues 25/4 (1969), 41-78.
• Wilmot, Michael P. Self-Monitoring Personality At Work Revisited: A Comparative Meta-Analysis. Lincoln: Nebraska – Lincoln University, Yüksek Lisans Tezi, 2011.
• Wright, Courtney N. vd. “The Dark Side of Self-Monitoring: How High Self-Monitors View Their Romantic Relationships”. Communication Reports 20/2 (2007), 101-114.
• Yiğitoğlu, Zeliha. İzlenim Ayarlamacılığı ve İş Doyumu Arasındaki İlişkinin Sosyoekonomik Düzeye Göre İncelenmesi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2009.