The Semiotic Study of the Presentation of the Turks on the Caricatures Used in German Propaganda Postcards During the First World War

Yıl 2018, Sayı: 29, 73 - 94, 30.06.2018

Caner Çakı

https://doi.org/10.31123/akil.514452

Cited By: 8

Öz

Birinci Dünya Savaşı’ndaki Alman Propaganda Kartpostallarında Kullanılan Karikatürlerde Türklerin Sunumunun Göstergebilimsel Açıdan İncelenmesi

Öz

Birinci Dünya Savaşı’nda İttifak Devletleri Bloğu’nun başını çeken Alman İmparatorluğu,

savaşta düşmanlarına korku salmak, müttefiklerini ise kendi bloğunda tutabilmek için

propaganda kartpostallarını etkin bir şekilde kullanmıştır. Bu süreçte Almanya’da,

özellikle Türkiye’yi (Osmanlı İmparatorluğu) konu alan pek çok propaganda

kartpostalının ortaya çıktığı görülmüştür. Bu çalışmada, Birinci Dünya Savaşı’nda

Almanya’da kullanılan propaganda kartpostallarındaki karikatürlerde, Almanların

müttefiki Türkleri, nasıl ve ne şekilde sundukları incelenmeye çalışılmıştır. Bu açıdan

amaçlı örnekleme metodu kullanılarak belirlenen Türklerin konu edildiği beş Alman

propaganda kartpostalı çalışmada analiz edilmiştir. Seçilen propaganda kartpostalları,

Roland Barthes’ın düzanlam (dénotation), yananlam (connotation), metafor, metonim

ve mit kavramları çerçevesinde yorumlanmıştır. Çalışmada elde edilen bulgular

ışığında Almanların Birinci Dünya Savaşı’nda kartpostalları propaganda amaçlı

kullandığı, Alman propaganda kartpostallarındaki karikatürlerde Türklerin “fes”,

“şalvar” ve “bayrak” metonimleri içerisinde sunulduğu ve Türklerin genel olarak “cesur”,

“kahraman” ve “güçlü” metaforları içerisinde açıklandığı ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Propaganda, Kartpostal, Göstergebilim, Karikatür, Tarih

Kaynakça

• Akarcalı, Sezer (2003). İkinci Dünya Savaşında İletişim ve Propaganda. Ankara: İmaj Yayınevi.
• Aksakal, Mustafa (2011). “‘Holy War Made in Germany’? Ottoman Origins of the 1914 Jihad”. War in History. 18(2). 184-199.
• Alkan, Necmettin (2014). “Alman Kaynaklarına Göre Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’na Girmesi”. 1914’ten 2014’e 100’ncü Yılında Birinci Dünya Savaşı’nı Anlamak. (Ed.) Zekeriya Türkmen. ss.157- 179. İstanbul: Harp Akademileri Basımevi.
• Atabek, Necdet (2003). “Propaganda ve Toplumsal Kontrol”. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi. 2(4), 4-12.
• Atar, Zafer (2015). “II. Abdülhamid Döneminde Alman Eğitim Gemilerinin Osmanlı Sularındaki Seyahatleri” Journal of Modern Turkish History Studies/Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi. 15(30).
• Barthes, Roland (2016). Göstergebilimsel Serüven. Çev., Mehmet Rifat, Sema Rifat. 8.Baskı. İstanbul:Yapı Kredi Yayınları.
• Barthes, Roland (2012). “The Eiffel Tower”. AA Files, (64). 112-131.
• Barthes, Roland (1980). S/Z: An Essay. Mexico:Siglo XXI.
• Beşikçi, Mehmet (2012). The Ottoman Mobilization of Manpower in the First World War: Between Voluntarism and Resistance. Boston: Brill.
• Beydilli, Kemal (1979). “2. Abdülhamîd Devrinde Gelen İlk Alman Askerî Heyeti Hakkında”. Tarih Dergisi. (32). 481-494.
• Brocks, Christine (2008). “Unser Schild Muss Rein Bleiben. Deutsche Bildzensur und-Propaganda im Ersten Weltkrieg”. Militärgeschichtliche Zeitschrift. 67(1). 25-52.
• Carlson, D. Jon (2009). “Postcards and Propaganda: Cartographic Postcards as Soft News Images of the Russo-Japanese War”. Political Communication. 26(2). 212-237.
• Chickering, Roger (2002). Das deutsche Reich und der Erste Weltkrieg. Deutschland: CH Beck.
• Çakı, Caner, Zorlu, Yaşar, Karaca, Mustafa (2017). “Türk Sinemasında Nazizm İdeolojisi: “Kırımlı” Filmi ve Göstergebilimsel Analizi”. Sosyoloji Konferansları - Istanbul Journal of Sociological Studies. No: 56. (2017-2). 65-93.
• Çetin, Beyzade Nadir (2014). “Propaganda Olgusu ve Propagandanın Amerikanlaşması”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 24(2). 239-265.
• Davies, Sarah Rosemary (1997). Popular Opinion in Stalin’s Russia: Terror, Propaganda and Dissent, 1934-1941. United Kingdom: Cambridge University Press.
• De Villalba, María Elena Del Valle (2013). “La Caricatura y su Uso Didáctico en el Estudio de la Primera Guerra Mundial”. Historia y Comunicación Social. 18. 75-85.
• Demm, Eberhard (1993). “Propaganda and Caricature in the First World War”. Journal of Contemporary History. 28(1). 163-192.
• Diekmannshenke, Hajo (2006). “Polit-Postkarten: Propaganda, Wahlwerbung, politische Kommunikation”. Girnth und Spieß. 97-120.
• Domenach, Jean M. (2003). Politika ve Propaganda. Çev.,Tahsin Yücel. İstanbul: Varlık Yayınları. “Dortmund Postkolonial.” (2017a). http:// www. dortmund-postkolonial. de/? page_id =3372. 28.12.2017.
• “Dortmund Postkolonial.” (2017b). http:// www. dortmund-postkolonial. de/? attachment_id =5508. 28.12.2017.
• “Dortmund Postkolonial.” (2017c). http:// www. wwitoday. com/ wwiScLocation Detail.php?id =32. 30.12.2017.
• “Dortmund Postkolonial.” (2017d). “http://www.dortmund-postkolonial. de/? attachment_id= 3875. 30.12.2017.
• “Dortmund Postkolonial.” (2017e). http:// www. dortmund-postkolonial. de /?attachment_ id= 3863. 28.12.2017.
• Dupré, Ben (2013). “Propaganda. In 50 Schlüsselideen Politik”. Springer Berlin Heidelberg. pp. 136-139.
• Elsig, Alexandre und Erismann, Peter (2014). “Im Feuer der Propaganda. Die Schweiz und der Erste Weltkrieg”. Université de Fribourg, 8-46.
• Fawcett, Bill (2011). Tarih Boyunca Yalan ve Propaganda, Çev., Nuray Önoğlu. İstanbul: Hitkitap.
• Fraser, John (1980). “Propaganda on The Picture Postcard”. Oxford Art Journal. 3(2). 39-47.
• Geray, Haluk (2014). İletişim Alanından Örneklerle Toplumsal Araştırmalarda Nicel ve Nitel Yöntemlere Giriş. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Guhr, Hans (2007). Anadolu’dan Filistin’e Türklerle Omuz Omuza. Çev., Eşref Özbilen. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Guiraud, Pierre (2016). Göstergebilim. Çev., Mehmet Yalçın. 3. Baskı. Ankara: İmge Kitabevi.
• Harris, Ruth (1993). “’The Child of the Barbarian’: Rape, Race and Nationalism in France during the First World War”. Past & Present. (141). 170-206.
• Hoffmann, Heike (1997). “Schwarzer Peter im Weltkrieg: Die deutsche Spielwarenindustrie 1914–1918”. NA. 323-335.
• Howard, Michael (2003). The First World War. USA: Oxford University Press.
• Işık, Mehmet ve Eşitti, Şakir (2015). “I. Dünya Savaşı Propaganda Afişlerinde Kadın Temsillerinin Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Göstergebilimsel İncelenmesi”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. Cilt: 70 Sayı: 3. 655-682.
• Jaworski, Rudolf (2015). Mütter-Liebchen-Heroinen: Propagandapostkarten aus dem Ersten Weltkrieg. Österreich: Böhlau Verlag Köln Weimar.
• Jebsen, Nina (2015). Als die Menschen gefragt wurden: eine Propagandaanalyse zu Volksabstimmungen in Europa nach dem Ersten Weltkrieg. Deutschland: Waxmann Verlag.
• Jowett, Garth S ve O’donnell, Victoria (2014). Propaganda & Persuasion. USA: Sixth Edition, Sage.
• Keleş, Necdet (2016). “Birinci Dünya Savaşı Öncesi ve Sonrasında Almanlarda Türk İmgesi.”
• Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute/Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (24). 113-142.
• Kent, Marian (2005). The Great Powers and The End of The Ottoman Empire. Great Britain: Routledge.
• Krieg, Hans (1939). Landkarten als Mittel der Politischen Propaganda. “Zeitschrift für Politik.” 29(11/12), 663-669.
• Kalkan Kocabay, Hasibe (2008). Tiyatroda Göstergebilim. İstanbul: E Yayınları. McMeekin, Sean (2011). The Russian Origins of The First World War. USA: Harvard University Press.
• Messinger, Gary S. (1992). British Propaganda and The State in the First World War. Great Britain: Manchester University Press.
• Mommsen, Wolfgang (1993). “Der Erste Weltkrieg und die Krise Europas. Gerhard Hirschfeld”. Heinrich August Winkler: Mußte Weimar scheitern, ss 25-41.
• Mulligan, William (2017). The Origins of the First World War. (Vol. 52). United Kingdom: Cambridge University Press.
• Mühlman, Carl (2009). İmparatorluğun Sonu 1914, Osmanlı Savaşa Neden ve Nasıl Girdi?. Çev., Kadir Kon. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Lasswell, Harold Dwight (1927). “The Theory of Political Propaganda”. The American Political Science Review. 21(3). 627-631.
• Ortaylı, İlber (2006). Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfuzu. 9. Baskı. İstanbul: Alkım Yayınları.
• Öymen, Onur (2014). Bir Propaganda Silahı Olarak Basın. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Özen, Mustafa (2008). “Visual Representation and Propaganda: Early Films and Postcards in The Ottoman Empire, 1895–1914”. Early Popular Visual Culture. 6(2). 145-157.
• Özgişi, Tunca (2013). “Bir Siyasi İmge Olarak Çocuk ve Savaşlar: I. Dünya Savaşı Örneği”. Electronic Turkish Studies. 8(11). 293-312.
• Qualter, H. Terence (1980). “Propaganda Teorisi ve Propagandanın Gelişimi”. Çev., Tunca Öskay. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 35(01). 255-307.
• Rıfat, Mehmet (2013). Açıklamalı Göstergebilim Sözlüğü: Kavramlar, Yöntemler, Kuramcılar, Okullar. İstanbul:Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Rother, Rainer und Breymayer, Ursula (1995). “Bilder des Ersten Weltkrieges. In Geschichte in Bildern”. Centaurus Verlag & Media. pp. 93-111.
• Rudwick, Martin J. S. (1975).”Caricature as a Source for the History of Science: De la Beche’s anti-Lyellian Sketches of 1831”. Isis, 66(4). 534-560.
• Salih, Kış (2017). “Alman İmparatoru II. Wilhelm’in Haçlı Rüyası ve 1898 Kudüs Seyahati/The Crusader Dream of Wilhelm II The German Emperor and His Journey to Jerusalem”. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 1(42). 487-506.
• Saunders, Nicholas J (2004). Matters of Conflict: Material Culture, Memory and The First World War. Great Britain: Routledge.
• Scholl, Lars U (1987). “Karl Bloßfeld als Marinemaler: eine Nachlese”. Deutsches Schiffahrtsarchiv. 10. 345-352.
• Schwendinger, Christian (2010). Kriegspropaganda in der Habsburgermonarchie im Zuge des Ersten Weltkriegs: Eine Analyse anhand fünf ausgewählter Zeitungen. Hamburg: Diplom. de.
• Sepetçi, Tülin (2016). “Levi-Strauss ve Roland Barthes’ın Yaklaşımıyla ‘God of War III’ Oyununun Mitsel Çözümlemesi». TRT Akademi. Cilt 01, Sayı 02. 488-507.
• Sığırcı, İrfan (2016), Göstergebilim Uygulamaları, Metinleri, Görselleri ve Olayları Okuma. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• “Sikh Museum.” (2018). http://www. sikhmuseum.com/ brighton/doctor/ analysis/ enemy. 16.03.2018.
• Strachan, Hew (2004). Der Erste Weltkrieg. Eine Neue illustrierte Geschichte. München: Bertelsmann.
• Tanyeri Mazıcı, Emel ve Çakı, Caner (2018). “Adolf Hitler’in Korku Çekiciliği Bağlamında Kamu Spotu Reklamlarında Kullanımı”. Erciyes İletişim Dergisi. 5 (3). 290-306.
• Tarhan, Nevzat (2010). Psikolojik Savaş, Gri Propaganda. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Taylor, Richard (1998). Film Propaganda: Soviet Russia and Nazi Germany. India: IB Tauris.
• Tutsak, Sadiye (2014). “Türk İstiklâl Harbi’nde Alman Silahları ve Askerî Mühimmatı”. Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi. 36 /Güz. 229-260.
• Ünal, Mehmet Fatih (2016). “Göstergebilimin Serüveni”. Mütefekkir. 3(6). 379-398.
• Von Sanders, Liman (2006) Türkiye’de Beş Yıl. Çev., Resul Bozyel. İstanbul: Kesit Yayınları. Weiss, Peter ve Stehle, Karl (1988). “Die Postkarte in den Zwanziger Jahren. In Reklamepostkarten”. Birkhäuser Basel. pp. 79-94.
• Welch, David (2002). The Third Reich: Politics and Propaganda. London: Psychology Press.
• Wilke, Jürgen (2007). Presseanweisungen im Zwanzigsten Jahrhundert: Erster Weltkrieg, Drittes Reich, DDR. Deutschland: Böhlau Verlag Köln Weimar.