Bir Savaş Alanı Olarak Beden: Bedenin Moda ve Fotoğraf Kavramları Dolayımı İle Metalaştırılmasına Eleştirel Bir Bakış

Yıl 2018, Sayı: 30, 9 - 30, 28.12.2018

Alahattin Kanlıoğlu

https://doi.org/10.31123/akil.464521

Öz

Küresel kapitalizmin egemen olduğu ve kimliklerin tüketim ile biçimlendirildiği bir dönem yaşanmaktadır. Bu dönemde çoğu insan için istediklerini tüketebilmek en önemli amaç haline gelmiştir. Tükettikçe var olabileceğine inan insan tipi küresel kapitalizmin ve tüketiminin sürekliliği adına önemlidir. Tüketim, küresel kapitalizmi ve onun üzerine kurulduğu değerleri yeniden üreten ve meşrulaştıran bir ideoloji durumundadır.

Tüketim arzusunun canlı tutulması ise gerçek ihtiyaçlar ile sahte ihtiyaçların birbirine karıştığı günümüzde moda kavramı ile sağlanmaktadır. Küresel kapitalizm dünyanın her yerinde zengin, yoksul ayrımı yapmadan insanların arzularına seslenmektedir. Birçok düşünür için beden herkesin sahip olduğu, biricik olan en temel ve değişilmez arzu nesnesidir. Güzel/yakışıklı bedene, arzulanana ve moda olana dair algı ise başta reklam fotoğrafları olmak üzere kitle iletişim araçlarındaki ve hatta sosyal medyadaki görüntüler ile biçimlendirilmekte ve dolaşıma sokulmaktadır. Kimi düşünürler tarafından görüntü medeniyeti olarak adlandırılan günümüzde fotoğraf olmadan modanın şekillendirilmesi, tüketimin sürekli kılınması, kapitalizmin küreselleşmesi ve tüm dünyada hakimiyet kurması neredeyse imkansızdır. 

Bu çalışma, amaca yönelik örneklem kapsamında seçilen fotoğraflar üzerinden beden, tüketim kültürü, metalaşma, moda ve fotoğraf kavramları çerçevesinde eleştirel perspektif doğrultusunda niteliksel çözümleme yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Bedenin tüketim kültürünün hizmetine sunulmasında moda ve fotoğrafın önemli bir araç olarak kullanılmakta olduğu ana düşüncesinden hareket edilmektedir. Tüketim olgusunun devamlılığının moda ve fotoğraf aracılığıyla nasıl sağlandığını ve bu süreçte moda ve fotoğraf kavramlarının rolünün ne olduğunu ortaya koyma amacındadır.

Anahtar Kelimeler

Beden, moda, tüketim kültürü, fotoğraf, Metalaşma

Kaynakça

• Altman, D. (2003). Küresel Seks. İstanbul: Kitap Yayınevi.Atayman, V. (2004). Cinselliğin Mitolojisi “Pornografik Filmin Tarihi". İstanbul: Es Yayınları.Batsal, A. (2005). Yıldızlara Erişmek İsteyen Bir Reklam Ustası Leo Burnett. İstanbul: MediaCat Yayınları.Baudrillard, J. (2004). Tüketim Toplumu. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.Bilgin, N. (2007). Sosyal Psikoloji Sözlüğü. İstanbul: Bağlam Yayınları.Dedeoğlu, Ö. A., & Savaşçı, İ. (2005). Tüketim Kültüründe Beden Güzelliği ve Yemek Yeme Arzuları : Kadınların Tüketim Pratiklerine Yansıması. Ege Academic Review, 05(1), s. 77-87. 08 2008 tarihinde http://eab.ege.edu.tr/pdf/5/C5-S1-2-M9.pdf adresinden alındıDurrant, C. (2011, 08 15). Dünyadaki Tüm Kötülüklerin Anası Moda! Hayatın İçinden. Habertürk Gazetesi.Emiroğlu, K., & Aydın, S. (2003). Antopoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.Ercan, F. (2003). Modernizm, Kapitalizm ve Azgelişmişlik. İstanbul: Bağlam Yayınları.Erdoğan, İ., & Alemdar, K. (2005). Öteki Kuram. Ankara: ERK Yayınları.Gardner, G., Assadourian, E., & Sarin, R. (2004). Günümüzde Tüketim, Dünyanın Durumu. İstanbul: Tema Yayınları.Horkheimer, M., & Adorno, T. W. (1995). Aydınlanmanın Diyalektiği -1. (O. Özöğül, Dü.) İstanbul: Kabalcı Yayınları.Işık, E. (1998). Beden ve Toplum Kuramı. İstanbul: Bağlam Yayınları.Üçkardeş, B. (2016, 02 23). Öğretmen kredi kart borcu yüzünden intihar etti. 09 2018 tarihinde Haber Türk: https://www.haberturk.com/gundem/haber/1199524-ogretmen-kredi-kart-borcu-yuzunden-intihar-etti adresinden alındıÜrper, O. (2012). Dijital Teknoloji Çağında Reklam Fotoğrafçılığı. İstanbul: Say Yayınları.Keller, D. (2010). Frankfurt Okulu’nu Yeniden Değerlendirmek: Martin Jay’in Diyalektik İmgelem’inin Eleştirisi. Franfurt Okulu, 134-164.Löfgren, O. (1999). Consuming Interest. j. Friedman içinde, Consumption and Identity. Netherlands: Harwood Academic Publishers.Marshall, G. (2003). Sosyoloji Sözlüğü. (O. Akınhay, Dü.) Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.Ogilvy, D. (1989). Bir Reklamcının İtirafları. (H. Mesçi, Dü.) İstanbul: Afa Yayınları.Okumuş, E. (2011). Bedene Müdahalenin Sosyolojisi. K. Canatan içinde, Beden Sosyolojisi. İstanbul: Açılım Kitap.Taşkaya, M. (2009). Kitle İletişim Araçlarında Kadın Bedeninin Nesneleştirilmesi: Ürün ve Marka Fetişizminde Cinsellik Kuramı. Toplum Bilim Beden Özel Sayısı(24).TDK. (1983). Türkçe Sözlük Cilt 2. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.Waquet, D., & Laporte, M. (2011). Moda. (I. ERGÜDEN, Dü.) Ankara: Dost Yayınevi.Wilk, R. (1999). Consumer Goods as Dialogue about Development: Colonial Time and Television Time in Belize. o. Friedman içinde, Consumption and Identity. Netherlands: Harwood Academic Publishers.Zukin, S., & Smith, J. (tarih yok). Consumers and Consumption. (2004, Dü.) Annual Review of Sociology.
• Görsel KaynakçasıGörsel- 1- Sabah Gazetesi Pazar Eki, 23 Mart 2008, s. 8.Görsel 2: Habertürk Gazetesi, 15 Ağustos 2011, s.4.Görsel 3: http://www.nihalce.com/afrikali-oglan-cocugu.htmlGörsel 4: Hürriyet Gazetesi, 7 Ocak 2012, s. 32.Görsel 5: Haluk Harman, İstiklalin Efendisi İsimli Fotoğraf http://www.fotokritik.com/1190605/-,Görsel 6: Nesle Classic Çikolata Reklam FotoğrafıGörsel 7: Magnum Dondurma Reklam FotoğrafıGörsel 8: Habertürk Gazetesi, 3 Eylül 2011, s. 26.Görsel 9: http://www.modakadini.com/10-yasindaki-modele-buyuk-tepki.html